Παγκόσμια Ημέρα Πρόληψης της Αυτοκτονίας: Ανησυχητικά στοιχεία για τους ανήλικους, πάνω από 70.000 αυτοχειρίες το χρόνο - Στην Ελλάδα κάθε 2 μέρες χρειάζεται υποστήριξη ένα παιδί

Η 10η Σεπτεμβρίου έχει καθιερωθεί ως Παγκόσμια Ημέρα για την Πρόληψη της Αυτοκτονίας (World Suicide Prevention Day) με απόφαση του Παγκοσμίου Οργανισμού Υγείας (ΠΟΥ), προκειμένου να εστιάσει προσοχή όλων και να ευαισθητοποιήσει όλους τους πολίτες. 

Πρόκειται για ένα από τα πιο σοβαρά προβλήματα δημόσιας υγείας σε παγκόσμιο επίπεδο με εκτεταμένες κοινωνικές, συναισθηματικές και οικονομικές συνέπειες. Παγκοσμίως κάθε χρόνο σημειώνονται περισσότερες από 700.000 αυτοκτονίες. Το πιο ανησυχητικό είναι η αύξηση του ποσοστού των αυτοκτονιών μεταξύ των εφήβων.

Ανησυχία στην Ελλάδα

Ανησυχητικά είναι τα ποσοστά που καταγράφονται και στην Ελλάδα. Από το 1997 «το Χαμόγελο του Παιδιού» βρίσκεται στο πλευρό παιδιών και οικογενειών που χρειάστηκαν βοήθεια όλο το 24ωρο με καθοδήγηση και υποστήριξη πλαισιώνοντας τους με κάθε διαθέσιμο τρόπο. Μόνο το Α’ Εξάμηνο του 2023 μέσω της Εθνικής Τηλεφωνικής Γραμμής SOS 1056 είτε μέσω της εφαρμογής CHAT 1056 του Οργανισμού «Το Χαμόγελο του Παιδιού» οι εξειδικευμένοι επιστήμονες του Οργανισμού παρείχαν ψυχολογική υποστήριξη σε 1 παιδί κάθε 2 ημέρες με αυτοκτονικό ιδεασμό. Αυτό σημαίνει πως περίπου 180 παιδιά ετησίως στην Ελλάδα έχουν την ανάγκη βοήθειας.

Η 17χρονη Μ. θέλει να κάνει κακό στον εαυτό της

Το «Χαμόγελο» έδωσε στη δημοσιότητα δύο χαρακτηριστικές περιπτώσεις εφήβων που βρέθηκαν στα όρια της αυτοκτονίας. Η περίπτωση της 17χρονης Μ. κάλεσε στην Εθνική Τηλεφωνική Γραμμή SOS 1056 απογευματινές ώρες. Βρήκε το θάρρος να καλέσει αυτά τα 4 ψηφία και να εκμυστηρευτεί τις σκέψεις της. Πιθανότατα με αυτή της την ενέργεια έσωσε τη ζωή της. Ανέφερε ότι από το γυμνάσιο αντιμετωπίζει δυσκολίες και έχει περίπου ένα χρόνο που αυτοτραυματίζεται και σκέφτεται να κάνει κακό στον εαυτό της. Αποκάλυψε πως στο παρελθόν έκανε μία απόπειρα καταναλώνοντας χάπια. Η Μ. δεν έχει επικοινωνήσει το πρόβλημα με τους δικούς της ανθρώπους καθώς φοβάται και δεν ξέρει πως θα το διαχειριστούν. Λατρεύει το χορό αλλά, πλέον νιώθει πολύ κουρασμένη και εξουθενωμένη να χορέψει, σκέφτεται να κάνει κακό στον εαυτό της αλλά φοβάται μήπως στεναχωρήσει τους φίλους της. Η Μ. με δυσκολία μπορεί, πλέον, να σκεφτεί το μέλλον και να κάνει σχέδια και χρειάζεται βοήθεια και υποστήριξη.

Δεν το γνώριζαν οι γονείς της

Το  προσωπικό του «Χαμόγελου» συζήτησε μαζί της για τον αυτοτραυματισμό και τον αυτοκτονικό ιδεασμό, τονίζοντας πως σε κάθε πρόβλημα υπάρχει μία λύση. Επιπλέον, την ενθάρρυνε το πόσο σημαντικό είναι που μας κάλεσε για να ζητήσει βοήθεια. Επίσης πείσθηκε η Μ. να γίνει επικοινωνία με τη μητέρα της ώστε να λάβει τη βοήθεια και τη φροντίδα που χρειάζεται. Με αυτό τον τρόπο δόθηκε χρόνος στην ανήλικη. Στην αρχή η Μ. ήταν διστακτική αλλά αμέσως κατάλαβε ότι θα ήταν βοηθητικό να γίνει επικοινωνία με τη μητέρα της όπως και έγινε. Βασικό ήταν να πεισθούν πως πρέπει να επισκεφτούν κάποιον ψυχολόγο προκειμένου να ενταχθεί η ανήλικη σε κάποιο θεραπευτικό πλαίσιο για να αναγνωρίσουν τις ανάγκες τους και να βελτιωθεί ο τρόπος επικοινωνίας τους, ενώ προτάθηκαν τρόποι πλαισίωσης και προσέγγισης της ανήλικης στο παρόν.

Ανακουφίζονταν που αυτοτραυματίζονταν

Σε άλλη περίπτωση ενήλικος κάλεσε στην Εθνική Τηλεφωνική Γραμμή SOS 1056: Πρώτες πρωινές ώρες στην Εθνική Τηλεφωνική Γραμμή SOS 1056 ο 19χρονος Α. κάλεσε και ακουγόταν σε έντονη συναισθηματική φόρτιση. Του δόθηκε χρόνος και εμπιστοσύνη. Ανέφερε ότι πρόσφατα πέρασε σε μια σχολή μακριά από την πατρική του οικία και πως αισθάνεται πολύ μόνος, έχει δυσκολευτεί να κοινωνικοποιηθεί και γενικότερα να ισορροπήσει στις νέες συνθήκες ζωής. Ο 17χρονος Α. ανέφερε ότι παλιότερα αυτοτραυματιζόταν, κάτι που τον ανακούφιζε αρκετά και σκέφτεται να το επαναλάβει και τη στιγμή που μιλάμε τηλεφωνικά. Δεν έχει ζητήσει ποτέ βοήθεια ως προς αυτό, ενώ μας ανέφερε ότι είναι η πρώτη φορά που μιλάει με ψυχολόγο.

Γλίτωσε ο 17χρονος Α.

Σε ερώτηση αν οι γονείς του γνωρίζουν για την ψυχολογική του κατάσταση αλλά και την παρελθούσα αυτοτραυματική συμπεριφορά του, απάντησε αρνητικά, καθώς ανέφερε πως «δεν ήθελε να τους αναστατώσει». Το προσωπικό του «Χαμόγελου» πλαισίωσε τον 19χρονο τονίζοντας πως τον ακούμε με πολλή προσοχή. Ενθάρρυναν τον 19χρονο για τη δύναμή του να καλέσει αλλά τόνισαν πως το γεγονός ότι δεν αυτοτραυματίστηκε αλλά αντ΄ αυτού κάλεσε στο τηλέφωνο, δείχνει πως είναι έτοιμος να ζητήσει και να λάβει τη βοήθεια που χρειάζεται. Σταδιακά ο 17χρονος εμπιστεύτηκε τους συνεργάτες του «Χαμόγελου» που κέρδισαν χρόνο και ενημέρωσαν την άμεση δράση και παράλληλα το Ε.Κ.Α.Β και στη συνέχεια ο ενήλικος μεταφέρθηκε σε ασφαλές περιβάλλον προκειμένου να υποστηριχθεί κατάλληλα.