Με απλό ενημερωτικό σημείωμα θα εισηγούνται κρίσιμα θέματα σε αρχιτεκτονικά συμβούλια - Έντονες αντιδράσεις για το νομοσχέδιο «σκούπα»

Επιχείρηση ακύρωσης της δημόσιας διοίκησης και μάλιστα αναφορικά με κρίσιμα ζητήματα που αφορούν στην προέγκριση των Πολεοδομικών Σχεδίων, τις τροποποιήσεις τους, τις εξαιρέσεις από κατεδαφίσεις, τις εγκρίσεις παρεκκλίσεων, τον χαρακτηρισμό κτιρίων ως διατηρητέων, κλπ κατήγγειλαν οι φορείς που κλήθηκαν να σχολιάσουν την απόφαση του υπουργείου Περιβάλλοντος και Ενέργειας να αντικαταστήσει την εισήγηση των αρμόδιων υπηρεσιών στα Κεντρικά Συμβούλια Πολεοδομικών Θεμάτων και Αμφισβητήσεων και τα Κεντρικά Συμβούλια Αρχιτεκτονικής από ένα απλό ενημερωτικό σημείωμα του Γενικού Γραμματέα Χωρικού Σχεδιασμού και Περιβάλλοντος του υπουργείου.

Η ρύθμιση αυτή έχει συμπεριληφθεί στο «νομοσχέδιο – σκούπα» του υπουργείου, το οποίο συζητείται αυτές τις μέρες στην Επιτροπή Παραγωγής και Εμπορία της Βουλής και περιλαμβάνει πολλές ασύνδετες μεταξύ τους διατάξεις καθώς ως ερανιστικό ρυθμίζει πολλά και διαφορετικά θέματα της αρμοδιότητας του υπουργείου.

Τι ορίζει το νομοσχέδιο

Στο σχέδιο νόμου ορίζεται ότι: «Τα Κεντρικά Συμβούλια Πολεοδομικών Θεμάτων και Αμφισβητήσεων και τα Κεντρικά Συμβούλια Αρχιτεκτονικής καταρτίζουν τον κανονισμό που ρυθμίζει τα θέματα λειτουργίας εκάστου Συμβουλίου. Κάθε Κανονισμός εγκρίνεται με απόφαση του κατά περίπτωση αρμόδιου Υπουργού, Περιβάλλοντος και Ενέργειας, Ναυτιλίας και Νησιωτικής Πολιτικής ή Εσωτερικών. Τα προς εξέταση θέματα δύναται να εισάγονται στα ανωτέρω Συμβούλια κατόπιν της διαβίβασης σε φυσική ή ηλεκτρονική μορφή φακέλου, συνοδευόμενου από ενημερωτικό σημείωμα, το οποίο συντάσσεται από τον Γενικό Γραμματέα Χωρικού Σχεδιασμού και Αστικού Περιβάλλοντος του Υπουργείου Περιβάλλοντος και Ενέργειας ή την αρμόδια θεματική υπηρεσία. Από την έναρξη ισχύος του παρόντος το ανωτέρω ενημερωτικό σημείωμα υποκαθιστά την τυχόν προβλεπόμενη εισήγηση των υπηρεσιών των οικείων Υπουργείων προς τα ανωτέρω Συμβούλια».

Έντονες αντιδράσεις από τεχνικό κλάδο, περιβαλλοντικές οργανώσεις και την αντιπολίτευση

Τόσο στον ιστότοπο της διαβούλευσης όσο και κατά τη χθεσινή ακρόαση των φορέων στη Βουλή έντονες ήταν οι αντιδράσεις για το εν λόγω άρθρο από τα κόμματα της αντιπολίτευσης και από τους εξωκοινοβουλευτικούς φορείς, οι περισσότεροι εκ των οποίων ζήτησαν την απόσυρση του άρθρου.

Εκπρόσωποι του τεχνικού κλάδου υπογράμμισαν μάλιστα ότι με τη νέα διάταξη ελλοχεύει ο κίνδυνος να ενταθούν τα φαινόμενα πιέσεων και επηρεασμού από τα ισχυρά ιδιωτικά συμφέροντα, τα οποία επιδιώκουν να προωθήσουν συγκεκριμένα επενδυτικά σχέδια, πολλές φορές σε βάρος της Προστασίας του Περιβάλλοντος και του δημόσιου συμφέροντος.

Η πρόεδρος του Συλλόγου Ελλήνων Πολεοδόμων – Χωροτακτών (ΣΕΠΟΧ), Σοφία Αυγερινού – Κολώνια, αφού σημείωσε ότι το νομοσχέδιο συνολικά βρίθει φωτογραφικών διατάξεων, ζήτησε την απόσυρση της συγκεκριμένης διάταξης και επεσήμανε ότι δεν είναι δυνατόν με ένα απλό ενημερωτικό σημείωμα του εκάστοτε γ.γ. αστικου περιβάλλοντος να αντιμετωπίζονται τέτοια θέματα. Αυτό οδηγεί νομοτελειακά στην απαξίωση του θεσμικού ρόλου της δημόσιας διοικησης». Εκανε λόγο για υπερσυγκέντρωση και στρέβλωση των αρμοδιοτήτητων του γ.γ. που, αναλαμβάνοντας επιπλέον και εισηγητικό ρόλο, θα εισηγείται αντί της υπηρεσίας τα θέματα επί των οποίων καλείται να γνωμοδοτήσει. Στο σχόλιό του στη δημόσια διαβούλευση, ο ΣΕΠΟΧ είχε σημειώσει πως με τον τρόπο αυτό θεσμοθετείται η ακύρωση της δημόσιας διοίκησης: «Με αιτιολογία και πρόσχημα την επίσπευση των διαδικασιών γνωμοδότησης του ΚΕΣΥΠΟΘΑ και του Κεντρικού Συμβουλίου Αρχιτεκτονικής, η πολιτική ηγεσία του ΥΠΕΝ θεσμοθετεί -και τυπικά πλέον- την ακύρωση της δημόσιας διοίκησης. Σε συνέχεια των πρόσφατων πρακτικών συνεχούς υποστελέχωσης και υποβάθμισης της διοίκησης, η πρόταση αντικατάστασης της αξιολογικής εισήγησης που εκπονούν οι αρμόδιες υπηρεσίες του ΥΠΕΝ από ένα απλό ενημερωτικό σημείωμα το οποίο δυνητικά μπορεί να εισάγει ο/η εκάστοτε Γενικός/ή Γραμματέας Χωρικού Σχεδιασμού και Αστικού Περιβάλλοντος».

Ο Σύλλογος τονίζει πως πρόκειται για μια πολιτική επιλογή που απομειώνει την ανεξαρτησία της δημόσιας διοίκησης και προωθεί τη μεταφορά της διαδικασίας λήψης αποφάσεων αποκλειστικά σε πολιτικά γραφεία, μετακλητούς συνεργάτες και σε ιδιώτες για μία σειρά σημαντικών θεμάτων που ανήκουν στην αρμοδιότητα των δύο Κεντρικών Συμβουλίων, όπως είναι η προέγκριση των ΕΠΣ, οι τροποποιήσεις πολεοδομικών σχεδίων, οι εξαιρέσεις από κατεδαφίσεις, οι εγκρίσεις παρεκκλίσεων κ.ά.

Την απόσυρση του εν λόγω άρθρου ζήτησε και η Πανελλήνια Ομοσπονδία Ενώσεων Μηχανικών Δημοσίων Υπαλλήλων Διπλωματούχων Ανωτάτων Σχολών, με τον πρόεδρό της Δημήτρη Πετρόπουλο να επισημαίνει ότι το νομοσχέδιο από τη μία αυξάνει τα μέλη που απαρτίζουν το ΚΕΣΥΠΟΘΑ και από την άλλη περιορίζει την ανεξαρτησία της Διοίκησης, όπως αυτή εκφράζεται από τις εμπλεκόμενες Υπηρεσιακές Δομές, τις οποίες υποκαθιστά από «ενημερωτικά σημειώματα» του εκάστοτε Γενικού Γραμματέα.

«Φοβόμαστε ότι η αντικατάσταση αυτή έρχεται να επηρεάσει και να περιορίσει την ανεξάρτητη έκφραση γνώμης των μελών των Συμβουλίων επί κρίσιμων Πολεοδομικών θεμάτων και να επιτείνει φαινόμενα πιέσεων και επηρεασμού από τα ισχυρά ιδιωτικά συμφέροντα τα οποία επιδιώκουν να προωθήσουν συγκεκριμένα επενδυτικά σχέδια, πολλές φορές σε βάρος της προστασίας του Περιβάλλοντος και του Δημόσιου Συμφέροντος», τόνισε. Και κατέληξε: «Η πολιτική ηγεσία σε επιτελικό και κυβερνητικό επίπεδο επιβάλλεται να προτάσσει την διοικητική και τεχνοκρατική αξιοπιστία της Κεντρικής Δημόσιας Διοίκησης στον τομέα του χωρικού σχεδιασμού, να στηρίζει και να αναδεικνύει τις Δημόσιες Υπηρεσίες της και την ανεξαρτησία τους και όχι να τις υποκαθιστά καθώς ο χωρικός σχεδιασμός αποτελεί πολιτική που οφείλει να έχει δημόσιο χαρακτήρα».

Την αντίδρασή τους στη συγκεκριμένη ρύθμιση εξέφρασαν και περιβαλλοντικές οργανώσεις. Συγκεκριμένα, η Ελληνική Εταιρία Περιβάλλοντος και Πολιτισμού (ΕΛΛΕΤ) υπογράμμισε στη διαβούλευση ότι η εισηγητική έκθεση των θεματικών υπηρεσιών του υπουργείου προς το ΚΕΣΥΠΟΘΑ, ΚΕΣΑ είναι το πιο σημαντικό έγγραφο της διοίκησης για την εισαγωγή προς εξέταση ενός θέματος στο αντίστοιχο συμβούλιο, ειδικά για ζητήματα που στη συνέχεια προωθούνται στο Συμβούλιο της Επικρατείας (ΣτΕ): «Με την λεπτομερή έκθεση και αιτιολόγηση των προτάσεων της μελέτης διευκολύνεται το Συμβούλιο στο να κατανοήσει και να εκφέρει άποψη επί του θέματος. Ειδικότερα, για θέματα που προωθούνται στη συνέχεια στο ΣΤΕ για έκδοση προεδρικού διατάγματος η εισηγητική έκθεση αποτελεί ένα σημαντικό εργαλείο για να ανατρέχουν οι αρμόδιοι νομικοί προς αναζήτηση στοιχείων», αναφέρεται. Τονίζεται επίσης ότι «με την αντικατάσταση της εισηγητικής έκθεσης με απλό ενημερωτικό σημείωμα το οποίο μάλιστα ενίοτε θα συντάσσεται από το Γενικό Γραμματέα (ο οποίος ορίζεται από την πολιτική ηγεσία), αφενός χάνεται η αμερόληπτη περιγραφή του θέματος που εισάγεται στο ΚΕΣΥΠΟΘΑ και το ΚΕΣΑ και αφ ετέρου εξαφανίζεται κάθε πληροφορία για τη μελέτη και το θεσμικό πλαίσιο στο οποίο οφείλει να συμμορφώνεται αυτή. Κάθε αναζήτηση πληροφορίας για το συγκεκριμένο θέμα μελλοντικά και από οποιονδήποτε επίσης δεν θα είναι δυνατή ενώ ενδυναμώνεται η αδιαφάνεια, θεμελιώδες στοιχείο της Δημοκρατικής διακυβέρνησης».

Τις αντιρρήσεις της εξέφρασε και η «Καλλιστώ» σημειώνοντας πως «το υπηρεσιακό σημείωμα χρησιμοποιείται στη διοίκηση απλά για διαβίβαση στοιχείων ή φακέλων και αποτελεί υποβιβασμό του σχεδιασμού της χώρας να εισέρχεται στο ΚΕΣΥΠΟΘΑ φάκελος –μελέτη για το οποίο πρέπει να αποφανθεί, με υπηρεσιακό σημείωμα.