Ελλάδα|18.12.2023 06:45

Αλόννησος: Βρήκε στο οικόπεδο του γερμανικό αεροπλάνο και δώρισε τα κομμάτια του στο μουσείο - Η ιστορία και τα μυστήρια που το συνοδεύουν

Κώστας Ασημακόπουλος

Ογδόντα χρόνια μετά την πτώση του πολεμικού γερμανικού αεροσκάφους κοντά στη χώρα της Αλοννήσου ερευνητές αλλά και κάτοικοι του νησιού προσπαθούν να συνθέσουν τα κομμάτια της πτήσης μυστήριο αναζητώντας παράλληλα τα ονόματα των επιβατών αλλά και την ακριβή αποστολή του.

Μέρες 1943...

Το ημερολόγιο είναι κολλημένο στις ταραγμένες ημέρες του 1943. Οι Γερμανοί επιχειρούν σε όλο το Αιγαίο με την αεροπορία τους. Την αιώνια ηρεμία του νησιού - που μόνο ο άνεμος έχει το προνόμιο να χαλάει - διαπερνούν συχνά πυκνά τα μουγκρητα των πολεμικών μηχανών. Αεροπλάνα παντός τύπου περνούν από το νησί εκτελώντας επιθετικές ενέργειες, υπερπτήσεις αλλά και χαμηλές πτήσεις πάνω από τα νησιά ή τα λιγοστά εμπορικά πλοία.

Ο μεγάλος αναμός

Ειδικά μετά τη μάχη της Κρήτης το καλοκαίρι του 1941 και την ισχυρή παρουσία των Γερμανών στη νησιωτική Ελλάδα, οι πτήσεις των πολεμικών αεροσκαφών είναι συχνές στην Αλόννησο ενώ πολλές φορές πετούν και πολύ χαμηλά αναστατώνοντας τους ντόπιους κατοίκους που στα αφτιά τους δεν είχε φτάσει ποτέ ο ήχος της μηχανής. Μάλιστα την όλη αναστάτωση την χαρακτήριζαν ως «μεγάλο αναμό».

«Έρχονταν κατά πάνω τους»

«Ξαφνικά οι κάτοικοι του νησιού παρατήρησαν ένα γερμανικό αεροσκάφος να κινείται αφύσικά χαμηλά και να έρχεται από τη νήσο Σκάτζουρα προς το μέρος τους. Παρατήρησαν πως έβγαζε και καπνό και ερχόταν κατά το νησί μας. Παραξενεύτηκαν για την πορεία του και τη χαμηλή πτήση του και ξαφνικά άκουσαν τον θόρυβο της πτώσης», λέει στο ethnos.gr ο Κώστας Μαυρίκης, συγγραφέας, ερευνητής και μεταξύ άλλων ιδρυτής των μουσείων της Αλονήσσου.

Είχε 4 Γερμανούς αξιωματικούς

Όπως μας τονίζει ο ίδιος έχει καταγράψει τα γεγονότα από τις μαρτυρίες δύο αυτοπτών μαρτύρων πριν φύγουν από τη ζωή. Και οι δύο βεβαίωσαν τα ίδια γεγονότα, όπως και ότι εντός του πολεμικού αεροσκάφους ήταν 4 Γερμανοί αξιωματικοί, αντί για δύο ή τρεις που ήταν συνήθως η επιχειρησιακή ικανότητα των συγκεκριμένων αεροσκαφών. «Έτρεξαν οι κάτοικοι του νησιού να δουν τι συμβαίνει. Όταν έφτασαν κοντά στο σημείο της πτώσης είδαν τρεις Γερμανούς τραυματίες σε άθλια κατάσταση και έναν τέταρτο που ήταν νεκρός. Περιποιήθηκαν τους τραυματίες. Τους πήγαν στο παλιό χωριό για να τους φροντίσουν, να επιδέσουν τα τραύματα τους και να τους προσφέρουν νερό και φαγητό», τονίζει ο Κώστας Μαυρίκης.

Τον έθαψαν στο κοιμητήριο του χωριού

Όπως του είπαν οι τελευταίοι αυτόπτες μάρτυρες, ο τέταρτος αξιωματικός στάθηκε πολύ άτυχος. Ενώ φαίνεται πως επέζησε και αυτός της πτώσης του αεροσκάφους, την τελευταία στιγμή η άτρακτος έκανε μία βίαιη στροφή και καρφώθηκε σε ένα μεγάλο πεύκο. Τα κλαδιά του πεύκου διαπέρασαν το σώμα του τέταρτου αξιωματικού και ο θάνατος του ήταν ακαριαίος. «Οι κάτοικοι της Αλοννήσου σεβάστηκαν το νεκρό αξιωματικό και τον έθαψαν στο κοιμητήριο του χωριού με όλες τις τιμές», επιβεβαίωσαν οι τελευταίοι επιζήσαντες του επεισοδίου. Από εκεί και πέρα όμως αρχίζουν τα μυστήρια και τα αναπάντητα ερωτηματικά...

Ειδοποιήθηκε η Κομαντατούρ στη Σκιάθο

Αμέσως οι κάτοικοι της Αλοννήσου ειδοποίησαν την έδρα της Κομαντατούρ που ήταν στη Γλώσσα της Σκιάθου προκειμένου να έρθουν και να παραλάβουν τους τραυματίες. Πράγματι οι Γερμανοί ήρθαν άμεσα με ισχυρή δύναμη και δύο ομάδες. Η μία ομάδα, η ιατρική φρόντισε τους τραυματίες και ασχολήθηκε με τις διακομιδές. Η άλλη ομάδα ασχολήθηκε με την περισυλλογή του περιεχομένου του αεροσκάφους. «Μας έκανε μεγάλη εντύπωση πως αφαίρεσαν όλο τον οπλισμό και τα όργανα του αεροσκάφους», έλεγαν οι αυτόπτες μάρτυρες στον Κώστα Μαυρίκη.

Ανατίναξαν το αεροσκάφος

Λίγο πριν αποχωρήσουν οι Γερμανοί από το νησί ανατίναξαν το αεροσκάφος προφανώς να μην υπάρξει η πιθανότητα να γίνει αξιόπλοο και κυρίως για να μην πέσουν στα χέρια των εχθρών και κυρίως των Άγγλων πολύτιμες πληροφορίες από την τεχνολογία του αεροσκάφους.
Αυτό είναι τουλάχιστον το κυρίαρχο συμπέρασμα 80 χρόνια μετά το περιστατικό χωρίς να αποκλείεται βέβαια το ενδεχόμενο να είχε απόρρητο ή και πολύτιμο φορτίο δικαιολογώντας έτσι την παρουσία τεσσάρων αξιωματικών.

Μυστήρια και ερωτηματικά

Αυτό όμως είναι ένα ακόμα μυστήριο, όπως μυστήριο παραμένει ο λόγος της πτώσης του αεροσκάφους όπως και γιατί δε συνετρίβη από την πτώση του. Η επικρατέστερη εκδοχή της πτώσης είναι η βλάβη χωρίς να αποκλείεται το ενδεχόμενο να δέχτηκε αντιαεροπορικά πυρά. Όσο για το πως απέφυγε τη συντριβή, η εκτίμηση είναι πως ο πιλότος επιχείρησε προσθαλάσσωση για να μειώσει ταχύτητα και κατέληξε να βρεθεί πάνω στο νησί με χαμηλότερη ταχύτητα και αυτός ήταν ο λόγος που επιβίωσαν οι 3 από τους 4 αξιωματικούς.  

Ήρθε να χτίσει το σπίτι του

Εξίσου συναρπαστική είναι και η συνέχεια. Τα χρόνια πέρασαν, οι Γερμανοί ηττήθηκαν και αποχώρησαν από την Ελλάδα και στο μεταξύ η Αλόννησος συνέχισε τη γαλήνια πορεία της στο χρόνο. Περίπου 20-25 χρόνια μετά την πτώση του αεροσκάφους, τη δεκαετία του ΄60 φτάνει στην Αλόννησο ο Μηνάς Ιακωβίδης και αποφασίζει να επενδύσει τις οικονομίες του για να χτίσει ένα σπίτι. Στη θεμελίωση οι εργάτες τον ειδοποιούν πως βρίσκουν μεγάλα αλουμινένια κομμάτια. Μπορεί η περιοχή να είχε αλλάξει αλλά οι κάτοικοι θυμήθηκαν το περιστατικό και ενημέρωσαν τον ιδιοκτήτη του οικοπέδου για την πτώση του αεροσκάφους σε εκείνο το σημείο που βρίσκονταν η ιδιοκτησία του.

Φύλαξε τα κομμάτια του αεροπλάνου 60 χρόνια

Ο Μήνας Ιακωβίδης συγκινημένος από το συμβάν και θέλοντας να διατηρήσει ζωντανό ένα κομμάτι της ιστορίας του νησιού μαζεύει τα αλουμινένια κομμάτια. Τα αποθηκεύει στο υπόγειο του σπιτιού του και σχεδόν 60 χρόνια μετά τα αποκαλύπτει παραδίδοντας τα στον Κώστα Μαυρίκη με σκοπό να εκτεθούν στο μουσείο της Αλοννήσου. «Κατ΄αρχήν ευχαριστώ μέσα από την καρδιά μου το Μηνά και τη Μαρία Ιακωβίδη για την προσφορά τους. Έσωσαν ένα πολύτιμο κομμάτι της ιστορίας του τόπου και ειδικά εκείνης της ταραγμένης περιόδου», λέει ο Κώστας Μαυρίκης και τονίζει πως ακόμα υπάρχει πολύς δρόμος και έρευνα που πρέπει να γίνει σχετικά με την ταυτότητα του αεροσκάφους και των πιλότων.

Αναζητούν τον τύπο του αεροσκάφους και την ταυτότητα των πιλότων

«Από τα στοκ νάμπερ των θραυσμάτων προσπαθούμε να βρούμε την ταυτότητα του αεροσκάφους και τα ονόματα του πληρώματος του. Ίσως προκύψουν στοιχεία και για την αποστολή του. Ποτέ δε μάθαμε τι έγιναν οι τρεις επιζήσαντες πιλότοι, ούτε μετά τον πόλεμο μάθαμε κάτι. Φίλοι του μουσείου και της Αλοννήσου έχουν συγκλονιστεί από την ιστορία αυτή και κάνουν ενδελεχή έρευνα μέσω διαδικτύου για την εύρεση και ταυτοποίηση των πιλότων», λέει ο Κώστας Μαυρίκης.

Γέμισε το μουσείο

Το μουσείο της Αλοννήσου ξεκίνησε δειλά, δειλά την δραστηριότητα του και μέσα σε χρόνο ρεκόρ έχει γεμίσει με σπάνια εκθέματα από τις προσφορές των κατοίκων αλλά και απογόνων των κατοίκων του νησιού. Συγκινητικές είναι οι προσφορές διαφόρων αλλοδαπών συλλεκτών που είχαν στην κατοχή τους σπάνια αντικείμενα και κειμήλια και τα έχουν προσφέρει στο μουσείο με αποτέλεσμα να έχει ήδη επέλθει κορεσμός στον υπάρχοντα χώρο. «Μέσα σε σύντομο χρονικό διάστημα ο χώρος των 800τ.μ. του μουσείου έχει γεμίσει και ήδη σκεφτόμαστε τη λύση για να το μεγαλώσουμε ώστε να χωρέσουν οι προσφορές που μας έρχονται. Ευχαριστούμε τους δωρητές που συμμετέχουν με τον πιο δυναμικό τρόπο στη συμπλήρωση του μεγάλου παζλ της ιστορίας της Αλοννήσου», τόνισε ο Κώστας Μαυρίκης.

πτώση αεροπλάνουΓερμανοίμουσείοΚώστας ΜαυρίκηςΑλόννησος