Η τεχνητή νοημοσύνη έρχεται να μειώσει τα τροχαία: Τα οφέλη, τα «θαμπά» σημεία και τα προσωπικά δεδομένα

Οδικές κάμερες στις οποίες θα εφαρμοστεί μοντέλο τεχνητής νοημοσύνης για να «διαβάζουν» επικίνδυνες συμπεριφορές, smartphones που θα μπορούν να προειδοποιούν τις Αρχές για υπερβολική επιτάχυνση, big data που θα εξάγονται από τα νέου τύπου οχήματα, κυρίως τα ηλεκτρικά, αλλά και ψηφιακές κλήσεις, που θα εμφανίζονται άμεσα στην προσωπική θυρίδα του πολίτη είναι ορισμένες από τις εφαρμογές της νέας τεχνολογίας που έχει ήδη εξετάσει το υπουργείο Ψηφιακής Διακυβέρνησης για το φλέγον ζήτημα της οδικής ασφάλειας, η οποία στη χώρα μας πάσχει σοβαρά κοστίζοντας κάθε χρόνο εκατοντάδες ανθρώπινες ζωές.

Το ζήτημα που προκύπτει βεβαίως -και δεν είναι καθόλου αμελητέο- είναι πόσο αυτή η τεχνολογία μπορεί να προσκρούει στο ευαίσθητο κεφάλαιο των προσωπικών δεδομένων. Άλλωστε, για τα περισσότερα απ' αυτά τα μέτρα δεν υφίσταται αυτή τη στιγμή το θεσμικό πλαίσιο που θα άναβε το πράσινο φως για την εφαρμογή τους.

Πολλά δεδομένα αλλά όχι συγκεκριμένα στοιχεία

Η τεχνολογία που θα τα υποστήριζε, ωστόσο, είναι ήδη διαθέσιμη, σύμφωνα με την ενημέρωση που έκανε την περασμένη εβδομάδα στην αρμόδια Επιτροπή Οδικής Ασφάλειας της Βουλής, ο υφυπουργός Ψηφιακής Διακυβέρνησης, Κωνσταντίνος Κυρανάκης.

Ο ίδιος, μάλιστα, επεσήμανε ότι σήμερα τα διαθέσιμα στοιχεία είναι το λιγότερο ελλιπή και ως εκ τούτου προσφέρουν ελάχιστη βοήθεια στην υιοθέτηση στοχευμένων μέτρων που θα αύξαναν το επίπεδο της οδικής ασφάλειας στην Ελλάδα.

«Αυτή τη στιγμή έχουμε πολλά δεδομένα για περιοχές, στις οποίες έχουν γίνει δυστυχήματα, αλλά όχι συγκεκριμένα στοιχεία για τα σημεία, τις συγκεκριμένες οδούς ή τις στροφές σε λεωφόρους που έχουμε πλήθος δυστυχημάτων. Και χωρίς επαρκή και ακριβή δεδομένα καμία ψηφιακή λύση δεν μπορεί να παράξει αποτελέσματα», επεσήμανε. Και συνέχισε: «Αν γνωρίζουμε τις μέρες, τις ώρες, τις καιρικές συνθήκες ή άλλες συνθήκες κυκλοφοριακές, κλπ την ώρα που συνέβη ένα δυστύχημα, θα μπορούμε με έναν αλγόριθμο τεχνητής νοημοσύνης να έχουμε συγκεκριμένες προτάσεις βελτίωσης: από τα μέτρα και τη σήμανση έως την προτεραιοποίηση έργων και τη σωστή αξιοποίηση πόρων από τις Περιφέρειες και τους δήμους, ακόμα και την καλύτερη οργάνωση εφημεριών σε νοσοκομεία, την επαρκέστερη στελέχωση ή την ενδυνάμωση του στόλου των ασθενοφόρων σε μια συγκεκριμένη περιοχή».

Ο κ. Κυρανάκης αναφέρθηκε και σε δύο συγκεκριμένα παραδείγματα καλών πρακτικών, τα οποία έχουν ήδη μελετηθεί στο υπουργείο. Το ένα αφορά τη Σουηδία και την πρωτοβουλία «drive Sweden» που στηρίζεται στη χρήση δεδομένων για δυστυχήματα και από κάμερες κυκλοφορίας και από τα νέου τύπου αυτοκίνητα που παράγουν σε μορφή big data στοιχεία για την ποιότητα των δρόμων μέσα από στοιχεία όπως τα απότομα φρεναρίσματα ή ακόμα και οι συγκρούσεις.

Το δεύτερο παράδειγμα αφορά τη γειτονική Ιταλία, όπου οι αρμοδίες Αρχές υιοθέτησαν σε συνεργασία με επιχειρήσεις τεχνολογίας τεχνητής νοημοσύνης την εφαρμογή ελέγχου μέσω καμερών για παραβάσεις και επικίνδυνες οδηγικές συμπεριφορές. «Η τεχνητή νοημοσύνη χωρίς να χρησιμοποιεί ανθρώπους μπορεί να εντοπίσει με βάση τους κανόνες οδικής κυκλοφορίας που έχει κάθε κράτος αν ο οδηγός κινείται με επικίνδυνη ταχύτητα, αν χρησιμοποιεί τη ΛΕΑ, αν πηγαίνει ανάποδα σε ένα δρόμο, αν αλλάζει συχνά λωρίδα κυκλοφορίας. Για μια σειρά από λόγους έχουν ένα σύστημα από ειδοποιήσεις (alerts), τα οποία στέλνονται στις αρμόδιες αρχές για να κινηθούν αναλόγως. Αυτό απελευθερώνει ανθρώπινες δυνάμεις που μπορούν να βοηθήσουν σε άλλους τομείς στον γρήγορο εντοπισμό και την αποτροπή πιθανών ατυχημάτων», τόνισε ο κ. Κυρανάκης.

Το μοντέλο που εφαρμόζεται στην Ιταλία λαμβάνει υπόψη του κάποια τεχνικά στοιχεία, όπως τη διαγράμμιση για να μπορεί να «αντιληφθεί» και να επεξεργαστεί την κίνηση ενός αυτοκινήτου. Μπορεί να μετρά την απόσταση ενός οχήματος από τη διαγράμμιση, από ένα άλλο αυτοκίνητο, να μετρά την ταχύτητα, να βλέπει αν ένα όχημα χρησιμοποιεί φώτα.

Ο κ. Κυρανάκης δεσμεύτηκε να εξειδικεύσει τις προτάσεις προς την Επιτροπή, ενώ σημείωσε πως ειδικά σε ό,τι αφορά τα δεδομένα από τα καινούρια αυτοκίνητα «μπορούμε να υποχρεώσουμε τους κατασκευαστές να μας τα δίνουν ανωνυμοποιημένα». Προσέθεσε επίσης πως αυτές οι τεχνολογίες θα μπορούσαν να χρησιμοποιηθούν και από τον υφιστάμενο στόλο με την προσθήκη αισθητήρων σε οχήματα κρατικά, τα οποία διανύουν καθημερινά αρκετά χιλιόμετρα, όπως τα περιπολικά, τα οχήματα της Πυροσβεστικής ή τα ασθενοφόρα και τα αυτοκίνητα των δήμων: «Απ' αυτά μπορούμε να εξάγουμε σημαντικά στοιχεία για την ποιότητα των δρόμων», ανέφερε.

Έλεγχος και μέσω κινητού και άμεση σύνδεση με το ΕΚΑΒ

Δεδομένου ότι ένας μεγάλος αριθμός τροχαίων έχει βασίμως συσχετιστεί με τη χρήση κινητού τηλεφώνου, ο υφυπουργός ανέφερε ότι υπάρχει ήδη η τεχνολογία που θα μπορούσε να ελέγξει και να περιορίσει τη χρήση κινητού κατά τη διάρκεια της οδήγησης: «Τεχνολογικά υπάρχει η δυνατότητα να φανεί η απότομη αλλαγή ταχύτητας ενός κινητού και να σταλεί ειδοποίηση στο 112 εφόσον γίνει ατύχημα».

Έφερε, μάλιστα, ως παράδειγμα την περίπτωση του τροχαίου στην παραλιακή με το νεαρό ζευγάρι, όπου από το κινητό της κοπέλας εστάλη ειδοποίηση: «Αυτήν την τεχνολογία μπορούμε να τη συνδέσουμε αν θέλουμε και με το ΕΚΑΒ ώστε να λαμβάνει αυτόματες ειδοποιήσεις για τέτοιες περιπτώσεις που σημαίνουν μεγάλη πιθανότητα δυστυχήματος. Σε συνδυασμό με μια εφαρμογή που μπορούμε αναπτύξουμε εφόσον μας ζητηθεί από το υπουργείο Υγείας και τα νέα ασθενοφόρα μπορούν να έχουν σένσορες που να δίνουν εκείνη τη στιγμή ζωντανή εικόνα σε πραγματικό χρόνο για παράδειγμα για το πόση ώρα θα χρειαστεί για να έρθει το ασθενοφόρο».

Ειδικά, πάντως, για τη χρήση του κινητού, ο κ. Κυρανάκης υπογράμμισε πως επειδή τίθενται ζητήματα προστασίας προσωπικών δεδομένων, η Βουλή θα πρέπει να αποφασίσει ως προς την υιοθέτηση τέτοιων τεχνολογιών. Προσέθεσε, πάντως, ότι τα συγκεκριμένα δεδομένα όσο και εκείνα που θα προκύπτουν από τα νέου τύπου οχήματα θα μπορούν να είναι πλήρως ανωνυμοποιημένα.

Ψηφιακές κλήσεις και point system

Μία ακόμα δυνατότητα που τεχνολογικά είναι εφικτή, σύμφωνα με τον υφυπουργό, είναι η ένταξη στο ψηφιακό δίπλωμα οδήγησης και των βαθμών στο Σύστημα Ελέγχου συμπεριφοράς Οδηγών, το γνωστό ως point system: «Οι πόντοι βρίσκονται αυτή τη στιγμή σε ένα στατικό αρχείο που κατά καιρούς ανανεώνεται και κάποια στιγμή πάει σε έγχαρτη μορφή στην αστυνομία. Πρόκειται για μια πολύ αργή διαδικασία, η οποία δεν επιφέρει αποτελέσματα καθώς κανείς δε γνωρίζει πόσους πόντους έχει ώστε να αυτοσυγκρατηθεί στην οδηγική του συμπεριφορά. Εάν έμπαινε στο ψηφιακό δίπλωμα όλη αυτή η πληροφορία, σε έναν έλεγχο Τροχαίας, ο ελέγχων θα μπορεί να δει την ίδια στιγμή εάν η παράβαση στην οποία υπέπεσε ένας οδηγός είναι μια επαναλαμβανόμενη συμπεριφορά ή πρόκειται για εξαίρεση. Άρα η σύνδεση μπορεί να συγκρατήσει τους οδηγούς και να οδηγήσει την αστυνομία σε ποιοτικότερους ελέγχους και είδος ποινών».

Ο ίδιος αναφέρθηκε και στη διαδικασία βεβαίωσης κλήσεων, η οποία εξακολουθεί να γίνεται έγχαρτα επισημαίνοντας ότι μπορεί να γίνει ψηφιακή: «Εκτός από την ανάπτυξη μιας εφαρμογής που είναι το πιο εύκολο κομμάτι, προφανώς χρειάζεται κι εξοπλισμός ώστε οι αστυνομικοί να μη σημειώνουν σε χαρτί την παράβαση αλλά η πληροφορία να διαχέεται ψηφιακά σε όλες τις συναρμόδιες αρχές. Ο οδηγός θα λαμβάνει στη θυρίδα του το πιθανό πρόστιμο και θα έχει τη δυνατότητα πληρωμής του με απλό τρόπο, κάτι που θα βελτίωνε την εισπραξιμότητα και τα έσοδα. Εννοείται πως τα έσοδα που θα απέφερε, θα διατίθενται αποκλειστικά σε επενδύσεις για τη βελτίωση της οδικής ασφάλειας».