Εύα Μπολέτη: Η Ελληνίδα που δίδαξε σε Αβορίγινες στην έρημο της Αυστραλίας στο ethnos.gr - Ο θεός Αντετοκούμπο και ο βασιλιάς Ατρέας

Οι αρχαίοι φιλόσοφοι υποστήριζαν πως η πιο διαδεδομένη γλώσσα είναι αυτή που μιλάει για πολιτισμό, τέχνες, μυθολογία, αθλητισμό, γεωγραφία και μαθηματικά και αυτή η γλώσσα δεν είναι άλλη από τα Ελληνικά. Εδώ και χιλιάδες χρόνια είναι η γλώσσα επικοινωνίας μεταξύ των κορυφαίων φιλοσόφων και επιστημόνων μέχρι και των πιο απομονωμένων κοινοτήτων των Αβορίγινων της Αυστραλίας.

Στη μέση του... πουθενά

Στα βορειοδυτικά της Αυστραλίας και στη μέση του... πουθενά υπάρχει η μικρή κωμόπολη του Halls Creek. Πριν 150 χρόνια ήταν προορισμός ανθρακωρύχων και χρυσοθηρών που ήθελαν να μιμηθούν τον Τσάρλι Χολ. Ο τυχοδιώκτης Χολ τα Χριστούγεννα του 1885 βρήκε ένα ψήγμα χρυσού 870 γραμμαρίων σε μια τοποθεσία που τελικά θα ονομαζόταν το όνομά του. Αυτοί που τον ακολούθησαν σύντομα κατάλαβαν πως είχαν κάνει ένα μεγάλο λάθος. Όσοι προσαρμόστηκαν μαζί με τους Αβορίγινες στράφηκαν στην κτηνοτροφία και επιβίωσαν. Οι υπόλοιποι εξασφάλισαν έναν αξιοπρεπή θάνατο σε ένα ήσυχο μέρος στη μέση της ερήμου όπου κυρίαρχοι παραμένουν οι ιθαγενείς με αρχέγονες δομές, μεγάλη ιστορία, σπάνιες διαλέκτους και ιδιαίτερη κουλτούρα.

Αρκάς στους ιθαγενείς

Σε αυτές τις... αφιλόξενες συντεταγμένες που ο δυτικός πολιτισμός δεν κατάφερε να κάνει τα θαύματα του, βρέθηκε μία νεαρή ανήσυχη Ελληνίδα. Με καταγωγή από την Αρκαδία, την Ηλεία και την Καλαμάτα, πλούσιες σπουδές και δίψα για να μοιράσει γνώση η Εύα Μπολέτη πήρε τη μεγάλη απόφαση να διδάξει σε σχολείο ιθαγενών.

Μεταπτυχιακά και πηλός

Γεννημένη και μεγαλωμένη στην Αθήνα η Εύα Μπολέτη αποφοίτησε από τη Γαλλική Φιλολογία, του Καποδιστριακού Πανεπιστημίου Αθηνών, και στη συνέχεια ολοκλήρωσε δύο μεταπτυχιακά προγράμματα: Το ένα στην Πορτογαλία, και το άλλο στο Σίδνεϊ. Το πρώτο στις σπουδές πολιτισμού και τέχνης, και το δεύτερο στο κομμάτι της δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης με ειδικότητα την ελληνική, γαλλική, αγγλική γλώσσα, και σπουδές πολιτισμού. Πλέον είναι υποψήφια διδάκτωρ στο κομμάτι της Ανθρωπολογίας και Σπουδές Πολιτισμού στο Πανεπιστήμιο του Σίδνεϊ, στο κομμάτι των ελληνικών σπουδών. Παράλληλα, εργάζεται ως καθηγήτρια, και πειραματίζεται με τον πηλό και έχει ως χόμπι την κεραμική τέχνη...

Από το Μονακό στο Βιετνάμ

Μέχρι να φτάσει στην απομονωμένη κοινότητα των Αβορίγινων η Εύα Μπολέτη είχε περάσει από πολλές δύσκολες... πίστες στην Ισπανία, στο Βέλγιο, στο Μονακό, στην Πορτογαλία, και τέλος στο Βιετνάμ απ' όπου αισθάνθηκε έτοιμη για το μεγάλο βήμα προς την Αυστραλία, ακολουθώντας τα βήματα των παππούδων της. «Εργάστηκα στο κομμάτι των τεχνών, εκπαίδευσης, και πολιτισμού. Νομίζω πως αν η μετανάστευση έχει κατά κάποιο τρόπο δοκιμαστεί στην οικογένεια από προηγούμενες γενιές, αποκτά οικείες διαστάσεις. Το τόλμησαν οι παππούδες μου, πόσο μάλλον σε καιρούς που δεν υπήρχε το ίντερνετ - και τα ταξίδια διαρκούσαν συχνά εβδομάδες. Χωρίς να το ξέρουν, έθεσαν έτσι τα θεμέλια του εξερευνητικού πνεύματος μου...», λέει στο ethnos.gr η Εύη Μπολέτη.

Κληρονομιά το διαβατήριο

«Οι παππούδες μου κατάγονταν από την Πελοπόννησο και μετά τον Β' Παγκόσμιο Πόλεμο μετανάστευσαν στην Αυστραλία, μέσα σε ένα από αυτά τα τεράστια καράβια που πηγαινοέφερναν κόσμο υπερατλαντικά. Δούλεψαν πολύ σκληρά, απέκτησαν μανάβικα και η βάση τους ήταν σε μια μικρή συνοικιακή πόλη κοντά στο Σίδνεϊ. Μετά από 20 χρόνια ξενιτιάς και σκληρής δουλειάς επέστρεψαν στην Ελλάδα. Μαζί με κάμποσες ιστορίες μετανάστευσης, και αγγλόφερτες ονομασίες, κληρονόμησα και το διαβατήριο της Αυστραλίας....».

Με αεροπλανάκι στο Creek the... Greek

Ακολουθώντας τα βήματα των παππούδων της έφτασε στην Αυστραλία και άρχισε να αναζητά την επόμενη μεγάλη πρόκληση: «Ταξίδεψα από το Σίδνεϊ στο Πέρθ και μετά μέσε σε ένα λιλιπούτειο αεροπλανάκι στην περιοχή του Kununurra με 5 άτομα, βρέθηκα στο Halls Creek, WA. Είναι αρκετά μεγάλο ταξίδι - 2 ημερών, και λόγω του ότι η δυτική επιρροή είναι περιορισμένη, δεν υπάρχει short cut. Ήταν μία εκπληκτική εμπειρία, με πολλά "πάνω" και "κάτω". Μετακόμισα σε αυτή την απομονωμένη κοινότητα Αβοριγινών στην Δυτική Αυστραλία με σκοπό να διδάξω τέχνες. Το σχολείο ήταν ένα τοσοδούλικο κουτάκι μέσα στην έρημο, που προσφέρει σίτιση, συγκεκριμένα πρωινό και μεσημεριανό, πέρα από εκπαίδευση, σε συνολικά 30 παιδάκια».

Σταμάτησε ο χρόνος με αρχηγό τις γιαγιάδες

Με το που έφτασε στο Halls Creek που στα ελληνικά σημαίνει «αίθουσες μικρού ποταμού» κατάλαβε πως ο χρόνος σταμάτησε. Υπό μία έννοια αντί να διδάξει άρχισε να... διδάσκεται από ρυθμούς που δεν είχαν καμία σχέση με το δυτικό τρόπο ζωής. «Η κοινότητα αποτελείται σχεδόν εξ ολοκλήρου από ιθαγενή πληθυσμό, που σημαίνει ότι ο δυτικός κόσμος δεν έχει αφήσει το στίγμα του. Κυνήγι καγκουρό, φωτιές και γύρω γύρω ομάδες με αρχηγό τις γιαγιάδες που συνεννοούνται στην τοπική διάλεκτο. Αυτές ήταν μερικές από τις πιο συνήθεις οπτικοακουστικές εμπειρίες».

Ξυπόλητα τα παιδιά, ευπρόσδεκτα τα ζώα

«Ζωγραφική και γλυπτική με ξύλα και φυσικά υλικά, ξυπόλυτα παιδιά, και η ξηρή ατμόσφαιρα της ερήμου περικλείουν το τοπίο. Οι τοπικές διάλεκτοι είναι Jaru, Kriol, Kija, Gooniyandi and Walmajarri, και το κάθε κοινοτικό γκρουπ δεν συναναστρέφεται ιδιαίτερα με το άλλο. Έχουν τους δικούς τους κανόνες συμπεριφοράς, δικαιώματα γης, και διαφορετικούς τρόπους που αντιμετωπίζουν το θάνατο και τη γέννηση. Αν και το μεγαλύτερο μέρος των Ιθαγενών στην Αυστραλία ακολουθεί μια ιδεολογία άρρηκτα συνδεδεμένη με τα δέντρα, τις πέτρες, και το πνεύμα των προγενέστερων γενεών, υπάρχει ένα θρησκευτικό κέντρο που περιλαμβάνει ζωντανή μουσική, και τα ζώα είναι ευπρόσδεκτα να παραβρεθούν. Για να το επισκεφτεί κάποιος θα πρέπει να προσκληθεί από κάποιο προϋπάρχων μέλος, αφού θα το έχει αναφέρει πρώτα στο συμβούλιο τους».

Γνώριζαν αρκετά για την Ελλάδα

Η μεγάλη έκπληξη της .... ήταν η στιγμή που αντιλήφθηκε πως στη μέση του... πουθενά τα παιδιά ήξεραν πολλά για την Ελλάδα, γνώριζαν για την Ορθόδοξη πίστη, για τους ήρωες της ελληνικής μυθολογίας και έχουν για... θεό τον Γιάννη Αντετοκούμπο: «Αν και ο προορισμός μου ήταν να διδάξω τέχνες, με έκπληξη διαπίστωσα πως τα παιδιά γνώριζαν αρκετά για την Ελλάδα και ειδικά για την ελληνική μυθολογία και φυσικά τον Γιάννη Αντετοκούνμπο. Αν και τα παιδιά δεν είχαν συναναστραφεί ξανά με κάποιον από την Ελλάδα, γνώριζαν αρκετά για τη γεωγραφία, τη γλώσσα, και αθλητικά επιτεύγματα».

Ο Ατρέας των Μυκηνών

Ένα αγόρι ονομάζονταν Ατρέας και όταν τον ρώτησε από που προέρχεται το όνομα του, έμεινε άφωνη με την απάντηση του: «Όταν ρώτησα το μαθητή από που προέρχεται το όνομα του μου απάντησε, Ατρέας ήταν ο βασιλιάς των Μυκηνών. Δεν περίμενα να το ζήσω αυτό σε μια απομονωμένη κοινότητα Ιθαγενών στην Δυτική Αυστραλία και, προς μεγάλη μου χαρά και συγκίνηση να βρεθώ αντιμέτωπη με τις ρίζες μου».

Όλα κατέληγαν στον Αντετοκούμπο

Έτσι, βρήκε πρόσφορο έδαφος για να κάνει αναφορές και μαθήματα στα σημαντικότερα σημεία της ελληνικής ιστορίας: «Μοιραία το μάθημα μου περιείχε τη διδασκαλία της ελληνικής γλώσσας. Τα παιδιά διψούσαν για να μάθουν. Τους άρεσε πολύ η ελληνική μυθολογία και τα επιτεύγματα των ηρώων. Φυσικά, όλα κατέληγαν στον Γιάννη Αντετοκούμπο. Τα παιδιά ταυτίζονται με την πορεία του, ως αυτοδημιούργητος και παγκόσμια πετυχημένος παίκτης του μπάσκετ - και σίγουρα είναι ιδανικό πρότυπο».

Εικόνα ορθόδοξης πίστης

Οι εκπλήξεις όμως δε σταμάτησαν εκεί για τη νεαρή δασκάλα. Στην καρδιά των Αβορίγινων μία τάξη του σχολείου υπήρχε μία εικόνα της ορθόδοξης πίστης. «Ένιωσα και πάλι μία μεγάλη έκπληξη. Όταν ρώτησα πληροφορήθηκα πως ο προηγούμενος Αυστραλός καθηγητής μελετούσε την ορθόδοξη χριστιανική θρησκεία, από προσωπικό ενδιαφέρον και είχε αφήσει το στίγμα του στην κοινότητα».

Οι Αβορίγινες έχουν δικούς τους κανόνες

«Οι Αβορίγινες ως πρώτοι κάτοικοι της Αυστραλίας αναγνωρίζονται ως οι κύριοι δικαιούχοι της γης. Λόγω αυτού, το βιοτικό τους επίπεδο δεν είναι χαμηλό, αλλά θα μπορούσε να θεωρεί λιτό για τα δυτικά μας μάτια. Τα σπίτια εδώ έχουν τα απολύτως απαραίτητα, όπως ένα κρεβάτι, μια τηλεόραση, μερικές καρέκλες. Ο πλούτος του κόσμου τους δεν βρίσκεται μέσα στο σπίτι, αλλά έξω, στη γη. Είναι μαθημένοι να ζουν στη φύση, να κυνηγάνε το φαγητό τους, να προσαρμόζονται στις εποχές. Λόγω αυτών των κοινωνικών συμπεριφορών, δεν υπάρχει δυναμική εκπαιδευτική συμμετοχή - και έτσι δημιουργείται το χάσμα και η απόκλιση εργασιακών ευκαιριών για αυτούς τους ανθρώπους. Δυστυχώς, η εμπειρία μου στο Halls Creek διήρκεσε μόνο μερικούς μήνες, αφού έπρεπε να επιστρέψω στο Σίδνεϊ για να συνεχίσω το διδακτορικό μου. Νομίζω πως ταξίδια σαν και αυτά θυμίζουν πως αξίζει να σταματήσεις όπου και αν είσαι για να μυρίσεις τα λουλούδια. Ακολουθώντας πάντα το ποίημα του Καβάφη.. Σαν βγεις στον πηγαιμό για την Ιθάκη...».