Γραμμή 4 μετρό: Μόνο 5 από τα 15 εργοτάξια έχουν παραδοθεί - Το ταξίδι κάτω από την Αθήνα

Προχωρά με... προβλήματα η κατασκευή της νέας πορτοκαλί γραμμής του μετρό, της Γραμμής 4, η οποία θα ενώσει το Άλσος Βεΐκου με το Γουδή. Και μπορεί επισήμως το χρονοδιάγραμμα εκτέλεσης του έργου που θέλει τη γραμμή να παραδίδεται το 2029 να μην έχει αναπροσαρμοστεί, ωστόσο η κατασκευή μετρά ήδη πάνω από ένα έτος καθυστέρησης, με τα περισσότερα εργοτάξια να μην έχουν παραδοθεί ακόμα στην κοινοπραξία της κατασκευής λόγω μη ολοκλήρωσης των πρόδρομων εργασιών.

Ρεαλιστικός στόχος το 2030

Έτσι, ο στόχος του 2029 θεωρείται μάλλον ανέφικτο να επιτευχθεί με το 2030 να αποτελεί μια πιο ρεαλιστική εκτίμηση για την περαίωση του έργου που αναμένεται να συμβάλει ουσιαστικά στη συγκοινωνιακή εξυπηρέτηση πολλών πυκνοκατοικημένων περιοχών της πρωτεύουσας.

Είναι χαρακτηριστικό πως έως και σήμερα από τους 15 σταθμούς που θα έχει η νέα γραμμή, έχουν παραδοθεί εργοταξιακά μόνον οι πέντε και εξ αυτών οι δύο μερικώς. Συγκεκριμένα, πλήρως έχουν παραδοθεί οι σταθμοί Κολωνάκι, Δικαστήρια και Γαλατσι και μερικώς οι σταθμοί Ακαδημία και Άλσος Βείκου.

Το ταξίδι του «μετροπόντικα» κάτω από την Αθήνα

Ο πρώτος μετροπόντικας, η Αθηνά, πάντως, που ξεκίνησε τη διάνοιξη από την Κατεχάκη έχει κατασκευάσει σήραγγα μήκους 680 μέτρων, δηλαδή εχει φτάσει από την Κατεχάκη περίπου στο πάρκο Χωροφυλακής, ενώ ο δεύτερος, η Νίκη που έχει ήδη συναρμολογηθεί, αναμένεται να ξεκινήσει το έργο του προς την αντίστροφη πορεία ύστερα από αρκετές αναβολές έως τα μέσα του μήνα.

Η «Αθηνά» θα συνεχίσει τη διάνοιξη της σήραγγας μέχρι να φτάσει στο φρέαρ διακλάδωσης Ευαγγελισμού, αφού διασχίσει τους δήμους Ζωγράφου και Καισαριανής. Εφοσον οι ρυθμοί διατηρηθούν, εκτιμάται ότι ο μετροπόντικας θα περάσει κάτω από τον πρώτο σταθμό «Γουδή» ίσως και πριν το Πάσχα.

Συνολικά ο πρώτος μετροπόντικας θα σκάψει και θα κατασκευάσει 5,1 χλμ. σήραγγας, από την Κατεχάκη έως τον «Ευαγγελισμό» (Ριζάρη). Το δεύτερο τμήμα της σήραγγας μήκους 7,2 χλμ. θα κατασκευάσει ο δεύτερος μετροπόντικας ξεκινώντας από το εργοτάξιο στη λεωφόρο Βεΐκου στο Γαλάτσι πιθανότατα την ερχόμενη εβδομάδα.

Οι διαδοχικές καθυστερήσεις

Οπως επισημαίνουν, πάντως, οι υπεύθυνοι του έργου κάθε σταθμός που δεν παραδίδεται εγκαίρως ουσιαστικά προσθέτει 100 μ. παραπάνω στο έργο καθώς ο μετροπόντικας δε σταματά την πορεία του. Για παράδειγμα όταν φτάσει στον σταθμό Γουδή, θα συνεχίσει με το σταθμό άσκαφτο - κάτι που δεν προβλεπόταν - και στη συνέχεια θα υπάρξουν έργα αντιστήριξης.

Αυτή τη στιγμή, πάντως, δεν υπάρχει ακόμα σαφής εικόνα για το πόση ακριβώς είναι η συνολική καθυστέρηση καθώς για να υπολογιστεί θα πρέπει πρώτα να ολοκληρωθούν οι πρόδρομες εργασίες και να παραδοθούν και οι 15 σταθμοί – εργοτάξια, εξέλιξη που έχει καθυστερήσει σημαντικά εξαιτίας και της εμπλοκής αρκετών διαφορετικών οργανισμών στα δίκτυα, στην καθυστέρηση των εγκρίσεων αλλά και σε επιμέρους αρχαιολογικές εργασίες.

Παράλληλα υπάρχει και η εκκρεμότητα της Ριζάρη και του σταθμού Ευαγγελισμού, καθώς ύστερα από την απόφαση του Συμβουλιου της Επικρατείας (ΣτΕ), θα πρέπει η Ελληνικό Μετρό να καταθέσει νέα Τεχνική Περιβαλλοντική Μελέτη (ΤΕΠΕΜ) προς έγκριση στις αρμόδιες υπηρεσίες ύστερα από την προσφυγή του Ιδρύματος του Νικολάου Πατέρα και του ίδιου του επιχειρηματία.

Το υπουργείο Υποδομών και Μεταφορών, πάντως, έχει προ μηνών διαμηνύσει στην ανάδοχο κοινοπραξία, ότι ενδεχόμενο αίτημα παράτασης εκ μέρους της θα έθετε εν κινδύνω το πριμ έγκαιρης υλοποίησης του έργου ύψους 57,7 εκατ. ευρώ, το οποίο είχε λάβει στις αρχές του 2023.

Η πορεία του έργου

Σε ξενάγηση που πραγματοποίησε ο Όμιλος ΑΒΑΞ σε σήραγγα βάθους 40 μέτρων στους δημοσιογράφους οι υπεύθυνοι του έργου ενημέρωσαν για τη λειτουργία του υπερσύγχρονου TBM (μετροπόντικα) που ξεκίνησε από τον σταθμό Κατεχάκη.

Το TBM προχωρά 15 μέτρα ημερησίως, κατά μέσο όρο, επενδύοντας παράλληλα τη σήραγγα με «δαχτυλίδι» επτά κομματιών, πλάτους 1,5 μέτρου. Ο μετροπόντικας, πάντως, έχει τη δυνατότητα να προχωρήσει έως και 22 μέτρα την ημέρα, κάτι που εξαρτάται από τις συνθήκες και την αλληλουχία των εργασιών, ενώ εκτιμάται ότι έως την άνοιξη του 2025, ίσως και λίγο νωρίτερα, θα έχει φτάσει στον Ευαγγελισμό (εντός του χρονοδιαγράμματος που έχει τεθεί) όπου και θα συναντηθεί με τον δεύτερο δίδυμο μετροπόντικα που θα πραγματοποιεί τη διάνοιξη από το Γαλάτσι τον Μάρτιο ή τον Απρίλιο του 2026.

Κατά την πρόοδο του έργου και σε διάστημα 2,5 ετών έχουν δημιουργηθεί 610 θέσεις εργασίας και έχουν συμπληρωθεί 1,7 εκ. εργατοώρες χωρίς να συμβεί κανένα ατύχημα. Για το έργο έχουν εκπονηθεί 550 μελέτες και επιπλέον:

- Έχουν εγκατασταθεί 4 οικοδομικοί γερανοί και μία γερανογέφυρα.

- Χρησιμοποιούνται 70 μηχανήματα.

- Έχουν εκσκαφεί 249.000 κυβικά μέτρα χώματος.

- Χρησιμοποιείται οπλισμός σιδήρου τριών χιλιάδων τόνων.

Ο μετροπόντικας «Αθηνά» έχει μήκος 105 μέτρων και πρακτικά περιλαμβάνει μία μικρή ...εργοταξιακή πολιτεία. Διαθέτει πιλοτήριο που φιλοξενεί τα σύγχρονα συστήματα που χειρίζονται οι εξειδικευμένοι οδηγοί-«πιλότοι» και επιβλέπουν και συντονίζουν τις εργασίες, ενώ καθημερινά διαχειρίζονται τις δυσκολίες που συναντούν λόγω της ιδιαιτερότητας του υπεδάφους, από τον θάλαμο της κεφαλής του TBM.

Ο μετροπόντικας έχει και έναν χώρο ασφαλείας, όπου στην περίπτωση προβλήματος μπορούν να αναζητήσουν καταφύγιο οι εργαζόμενοι στο εργοτάξιο. Ο χώρος, ο οποίος διαθέτει ρεύμα, τηλέφωνο, αισθητήρες για αέρια και όλα τα απαραίτητα, σφραγίζεται και μπορεί να φιλοξενήσει εργαζομένους σε περιπτώσεις ανάγκης έως και για 24 ώρες. Επίσης διαθέτει ιατρείο και χώρο εστίασης, ενώ ξεπερνά τον ορισμό του μηχανήματος λειτουργώντας πρακτικά ως ένα μικρό εργοστάσιο.

Στα θετικά χαρακτηριστικά του υπερσύγχρονου μηχανήματος συγκαταλέγεται το γεγονός ότι διαθέτει την ικανότητα να μειώνει τις καθυστερήσεις που μπορεί να προκαλέσει στη διάνοιξη η αλλαγή του πετρώματος που απαιτεί προσαρμογή του μηχανήματος, αφού μπορεί να «βλέπει» μπροστά για 20 – 30 μέτρα μειώνοντας τις ...εκπλήξεις, όπως αυτή που είχε σημειωθεί στη διάνοιξη της σήραγγας της γραμμής 3 που βρέθηκε σε «τρύπα» που χρειάστηκε γέμισμα με τσιμεντοενέσεις.

Η Γραμμή 4, πάντως, θα παραδοθεί σε λειτουργία στο σύνολό της και όχι τμηματικά όπως συνέβη με την επέκταση της Γραμμής 3 προς Πειραιά, καθώς κάτι τέτοιο δεν είναι τεχνικά εφικτό.

Ο μετροπόντικας δουλεύει σε 24ωρη βάση. Σήμερα στο έργο εργάζονται 300 άτομα του Ομίλου και άλλοι τόσοι από υπεργολάβους σε δύο βάρδιες, ενώ υπάρχει προοπτική οι βαρδιες εργασίας να γίνουν τρεις.

Και οι δύο μετροπόντικες ήρθαν από τη Γερμανία και έως τώρα έχουν συναρμολογηθεί δύο φορές. Η πρώτη στη Γερμανία για να γίνουν τα απαραίτητα τεστ στη λιτουργία της. Στη συνέχεια αποσυναρμολογήθηκαν για να συναρμολογηθούν εκ νέου μετά την έλευσή τους στην Ελλάδα και την εκκίνηση του έργου τους.

Είναι πλήρως ηλεκτρικοί και έχουν κατασκευαστεί με χαρακτηριστικά που ξεπερνούν τη σύμβασή τους, όπως οι αισθητήρες για αέρια. Εχουν τη δυνατότητα να διατηρούν σταθερή την πίεση κάθε φορά που σκάβουν ώστε να μην υπάρχει διατάραξη στην επιφάνειας και στις κατασκευές σε αυτήν και να ελαχιστοποιεί την όχληση.

Αναφερόμενος στο έργο, ο Χρήστος Ιωάννου, Πρόεδρος του Ομίλου ΑΒΑΞ δήλωσε: «Είχατε την ευκαιρία να δείτε από κοντά την εξέλιξη ενός έργου που δεν είναι εμβληματικό μόνο για εμάς, αλλά και για την Ελλάδα: τη Γραμμή 4 και την τεχνική αρτιότητα -απαράμιλλη σε διεθνές επίπεδο- με την οποία τα δύο υπερσύγχρονα ΤΒΜ θα ολοκληρώσουν τη σήραγγα. Αυτό το έργο, όπως όμως και πολλά άλλα, αντιπροσωπεύει αυτό που πραγματικά είναι -και θέλει να παραμείνει- η ΑVAX: συνέπεια, γνώση, καινοτομία, αποφασιστικότητα και σκληρή δουλειά. Οι κατασκευές και η επιχειρηματικότητα στο σύνολό της, δεν είναι σπριντ, είναι μαραθώνιος. Και σε αυτό τον μαραθώνιο δρόμο έχουμε μάθει να συμμετέχουμε από την πρώτη γραμμή, είτε ο δρόμος είναι ανηφορικός, είτε ευνοϊκός. Με αυτήν τη νοοτροπία, και τις αξίες που χαρακτηρίζουν την επιχειρηματική μας πορεία σχεδιάζουμε το μέλλον, υλοποιώντας τις υποδομές που θα αλλάξουν τη χώρα».

Ο Κωνσταντίνος Μιτζάλης, Διευθύνων Σύμβουλος του Ομίλου ΑΒΑΞ υπογράμμισε: «Ο Όμιλος ΑΒΑΞ αντιμετωπίζει με διαχρονική συνέπεια αυτό που ονομάζεται δημόσιο έργο υποδομής στη χώρα μας. Συνδεόμαστε με τα έργα που άλλαξαν την Ελλάδα. Όπως συνέβη με την ολοκλήρωση της Γραμμής 3, εν μέσω πανδημίας, έτσι και τώρα με την πρόοδο των εργασιών μας στη Γραμμή 4, ο Όμιλός μας αποδεικνύει ότι κρίνεται από τη δουλειά του και μόνο, ακόμη και στα πιο απαιτητικά έργα».  

Στην ενημέρωση των εκπροσώπων του τύπου συμμετείχαν ο Αναπληρωτής Πρόεδρος του Ομίλου ΑΒΑΞ Κωνσταντίνος Κουβαράς, ο Αντώνης Μιτζάλης, Εντεταλμένος Σύμβουλος του Ομίλου ΑΒΑΞ, καθώς και τα στελέχη της εταιρίας Νίκος Μιτζάλης, Δήμος Κατσιγιάννης, Γιώργος Παπαγεωργίου και Κωνσταντίνος Χασάπης.  

Η νέα γραμμή

Υπενθυμίζεται ότι η Γραμμή 4 του Μετρό της Αθήνας κατασκευάζεται από την κοινοπραξία των εταιριών ΑΒΑΞ – GHELLA - ALSTOM. Στην πρώτη φάση ανάπτυξής της, το Μετρό θα ξεκινά από το Άλσος Βεΐκου και θα καταλήγει στο Γουδή. Με 15 σύγχρονους σταθμούς και σιδηρόδρομο διπλής τροχιάς, μήκους 12,8 χιλιομέτρων, θα εξυπηρετεί οικιστικές ζώνες στο κεντρικό τμήμα του αστικού ιστού και σημαντικές υπηρεσίες, συνδέοντας το ‘Αλσος Βεΐκου με τα Δικαστήρια σε 5 λεπτά και με την Πανεπιστημιούπολη σε διάστημα 14 λεπτών.

Το έργο προβλέπει ένα νέο Κέντρο Ελέγχου Λειτουργίας (ΚΕΛ) και ένα νέο κτίριο συντήρησης και επισκευών στο Αμαξοστάσιο Σεπολίων καθώς επίσης και το απαιτούμενο τροχαίο υλικό-αυτόματα τρένα χωρίς οδηγό καθώς και όλα τα απαιτούμενα Ηλεκτρομηχανολογικά και Σιδηροδρομικά Συστήματα για τη λειτουργία της Γραμμής.

Η σύμβαση για την κατασκευή της Γραμμής 4 υπεγράφη στις 22.06.2021 και είναι συνολικής δαπάνης 1.158.600.000 ευρώ (πλέον Φ.Π.Α.), ενώ είχε συμβατική προθεσμία περαίωσης 2.920 ημερολογιακές ημέρες, δηλαδή έως τις 20.06.2029.

Οι 15 σταθμοί που θα προστεθούν στο δίκτυο είναι: Άλσος Βεΐκου, Γαλάτσι, Ελικώνος, Κυψέλη, Δικαστήρια, Αλεξάνδρας, Εξάρχεια, Ακαδημία, Κολωνάκι, Ευαγγελισμός, Καισαριανή, Νήαρ Ήστ, Ζωγράφου, Ιλίσια και Γουδή. Η Γραμμή 4 θα έχει δύο σταθμούς ανταπόκρισης, στην Ακαδημία, με τον σταθμό Πανεπιστήμιο της Γραμμής 2, και στον Ευαγγελισμό, με τη Γραμμή 3.