Remote towers σε ελληνικά αεροδρόμια: Τρέχουν οι διαδικασίες παρά τις αντιδράσεις

Γκάζι παρά τις αντιδράσεις των εργαζομένων στον κλάδο της αεροναυτιλίας που εγείρουν ακόμα και ζητήματα ασφάλειας των πτήσεων πατά το υπουργείο Υποδομών και Μεταφορών στην εγκατάσταση απομακρυσμένων πύργων ελέγχου (Remote Towers) σε 12 από τα 14 περιφερειακά αεροδρόμια, τα οποία διαχειρίζεται η Fraport Grecce.

Ύστερα από τη μελέτη εξπρές που είχε εκπονήσει στο χρονικό διάστημα ρεκόρ των... έξι ημερών η Υπηρεσία Πολιτικής Αεροπορίας (ΥΠΑ), το υπουργείο φαίνεται να επιταχύνει καθώς η μεγάλη επένδυση είναι συγχρηματοδοτούμενη από τα Ταμείο Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας το οποίο χαρακτηρίζεται από σφιχτά χρονoδιαγράμματα. Σε αυτήν τη fast track μελέτη, πάντως, στηρίζεται μία επένδυση που προϋπολογίζεται συνολικά σε 168,2 εκατ. ευρώ, εκ των οποίων τα 71,289 εκατομμύρια θα προέρχονται από το Ταμείο Ανάκαμψης.

Σύμφωνα με απόφαση του υπουργού, Χρήστου Σταϊκούρα, η οποία αν και υπεγράφη στις 24 Ιανουαρίου, δημοσιεύτηκε στην Εφημερίδα της Κυβέρνησης μόλις προχθές, ορίζεται η Διεύθυνση Υποδομών Αεροδρομίων (Δ.Υ.Α.- Δ15) ως αρμόδια Υπηρεσία για την προετοιμασία και την υποβολή προς ένταξη και χρηματοδότηση από το Ταμείο Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας των έργων που αφορούν στη δημιουργία υποδομής Απομακρυσμένων Ψηφιακών Πύργων (Remote Digital Towers) «με σκοπό τον εκσυγχρονισμό των υφισταμένων συστημάτων στους πύργους ελέγχου και την υποβοήθηση των ελεγκτών εναέριας κυκλοφορίας σε 12 περιφερειακά αεροδρόμια της χώρας».

Πρόκειται για τους αερολιμένες Κέρκυρας, Κεφαλλονιάς, Ζακύνθου, Κω, Σαντορίνης, Σκιάθου, Μυκόνου, Ρόδου, Σάμου, Θεσσαλονίκης, Καβάλας και Μυτιλήνης. Το έργο αφορά τη δημιουργία «Digital/Remote Towers» ή απομακρυσμένων πύργων ελέγχου και την τοποθέτηση ειδικών συστημάτων, ώστε η ρύθμιση της κυκλοφορίας να γίνεται από ένα απομακρυσμένο Κέντρο Ελέγχου.

Η εν λόγω διεύθυνση ορίζεται επίσης αρμόδια για την προετοιμασία και υποβολή στην Υπηρεσία Συντονισμού (Ειδική Υπηρεσία Συντονισμού Ταμείου Ανάκαμψης) του Τεχνικού Δελτίου Έργου καθώς και των απαραίτητων στοιχείων, σε περίπτωση που κατά την υλοποίησή του προκύψει η ανάγκη τροποποιήσεων.

Στην αιτιολόγηση της απόφασης επισημαίνεται «η ανάγκη βελτίωσης της εύρυθμης διαχείρισης της εναέριας κυκλοφορίας και η υποβοήθηση των ελεγκτών εναέριας κυκλοφορίας, ώστε να μη δημιουργούνται σημαντικές καθυστερήσεις στο πτητικό έργο και στις λειτουργίες των αεροδρομίων, ιδίως λαμβάνοντας υπόψη και τη μεγάλη τουριστική κίνηση».

Αναφέρεται επίσης πως η διαχείριση του πτητικού έργου θα αναβαθμιστεί και οι λειτουργίες στις υφιστάμενες υποδομές θα ενισχυθούν, με την εγκατάσταση συστημάτων απομακρυσμένης διαχείρισης που θα διασφαλίζουν:

• την τήρηση των ευρωπαϊκών προδιαγραφών της EASA που προβλέπονται για μια ασφαλή λειτουργία των πύργων ελέγχου, και

• τη δημιουργία προϋποθέσεων για την καλύτερη διαχείριση από τους ελεγκτές εναέριας κυκλοφορίας της προβλεπόμενης αυξανόμενης εναέριας κυκλοφορίας.

Σφοδρές οι αντιδράσεις

Με τα επιχειρήματα αυτά, πάντως, διαφωνούν όχι μόνον οι εγχώριες ενώσεις εργαζομένων στον κλάδο της αεροναυτιλίας αλλά και οι ευρωπαϊκές ομοσπονδίες, καθώς όπως επισημαίνουν μεταξύ άλλων, πουθενά αλλού στον κόσμο δεν έχει έως και σήμερα εφαρμοστεί σε αυτήν την ευρύτητα, καθώς ακολουθήθηκε η μέθοδος της πιλοτικής εφαρμογής.

Για ένα «project αχρείαστο, επικίνδυνο και πρακτικά μη εφαρμόσιμο», για το οποίο «θα κατασπαταληθούν δεκάδες εκατομμύρια ευρώ από το Ταμείο Ανάκαμψης» είχαν μιλήσει σε ανακοίνωσή τους οι Ελεγκτές Εναέριας Κυκλοφορίας, ενώ και οι Ευρωπαίοι αεροελεγκτές είχαν εκφράσει τον προβληματισμό τους. Επιστολή προς τον υπουργό Υποδομών και Μεταφορών, Χρήστο Σταϊκούρα είχε αποστείλει και η Διεθνής Ομοσπονδία των Ηλεκτρονικών της Πολιτικής Αεροπορίας (IFATSEA), εκφράζοντας σοβαρές ανησυχίες.

ΥΠΑ: Δε θα αντικατασταθούν οι ελεγκτές

Ύστερα από το σφοδρό κύμα αντιδράσεων, η ΥΠΑ επιχείρησε να καθησυχάσει υπογραμμίζοντας πριν λίγες ημέρες σε απάντησή της σε σχετική ερώτηση που είχαν υποβάλει βουλευτές του ΣΥΡΙΖΑ, ότι τα συστήματα Digital/Remote Towers στα περιφερειακά αεροδρόμια και το απομακρυσμένο κέντρο ελέγχου (ROC), θα λειτουργούν συμπληρωματικά με τους υφιστάμενους πύργους ελέγχου των εν λόγω αεροδρομίων για τις περιπτώσεις εκτάκτων και επειγόντων αναγκών (φυσικές καταστροφές, κυβερνοεπιθέσεις, αναγνωρίσεις αντικειμένων, ζώντων ζώων και αεροσκαφών κλπ).

Ο Διοικητής της ΥΠΑ, Γιώργος Δριτσάκος επεσήμανε ότι το έργο στοχεύει στην τεχνολογική αναβάθμιση των Πύργων Ελέγχου για την καλύτερη παροχή υπηρεσιών και για την αντιμετώπιση περιπτώσεων φυσικών ή άλλων καταστροφών, διαβεβαιώνοντας πως δε δημιουργείται κάποιο πρόβλημα ή κώλυμα στη λειτουργία των υπολοίπων συστημάτων αεροναυτιλίας (τηλεπικοινωνιακές υποδομές διασύνδεσης, κλπ). «Τουναντίον θα προκαλέσει την αναβάθμιση αυτών». Στην απάντησή του επίσης αναφέρει ότι:

• Η εκπαίδευση των Ελεγκτών Εναέριας Κυκλοφορίας θα αναβαθμιστεί, καθόσον στον εξοπλισμό προβλέπεται και προσομοιωτής για κάθε Πύργο Ελέγχου που θα δίνει τη δυνατότητα εκπαίδευσης των Ελεγκτών στο περιβάλλον του Χώρου που ελέγχουν σε αντίθεση με την έως σήμερα εκπαίδευσή τους στον πύργο του Διεθνούς Αερολιμένα Αθηνών και στο περιβάλλον αυτού, που ουδεμία σχέση έχει με το δικό τους περιβάλλον.

• Η μελέτη που εκπονήθηκε αφορά στο σύνολο των περιφερειακών αεροδρομίων και όχι μόνο στα 14 που έχουν παραχωρηθεί στην Fraport. Ωστόσο, όπως προκύπτει από την απόφαση του υπουργού, αλλά και την απάντηση του διοικητή της ΥΠΑ, κατά την πρώτη φάση του το έργο θα προχωρήσει μόνο στα παραχωρημένα αεροδρόμια και μάλιστα σε 12 εξ αυτών καθώς έχουν εξαιρεθεί τα δύο αεροδρόμια διττής χρήσης (πολιτικής και στρατιωτικής) των Χανίων και Ακτίου. Αντίθετα, η επένδυση στα υπόλοιπα παραπέμπεται αόριστα στο μέλλον: «Στο δεύτερο στάδιο και εφόσον εξασφαλισθεί η σχετική χρηματοδότηση θα ακολουθήσουν τα αεροδρόμια αρμοδιότητας ΥΠΑ», υπογραμμίζεται στην απάντηση.

• Με την ολοκλήρωση του έργου οι Ελεγκτές Εναέριας Κυκλοφορίας θα έχουν τη δυνατότητα παροχής αναβαθμισμένων και ασφαλέστερων υπηρεσιών διαχείρισης της εναέριας κυκλοφορίας με αυξημένη την παροχή πληροφοριών για την ασφάλεια του αεροδρομίου, την κάλυψη των «τυφλών σημείων», την άμεση ανίχνευση αντικειμένων και ζώων κλπ. Επιπλέον, θα προκαλέσει τη μείωση των καθυστερήσεων με συνέπεια την αύξηση της δυνατότητας επίτευξης των σχετικών στόχων που θέτει το Eurocontrol, την καλύτερη εξυπηρέτηση της επιβατικής κίνησης και τελικά την αύξηση του τουριστικού προϊόντος με θετικό αντίκτυπο στην οικονομία της χώρας μας.

Ο κ. Δριτσάκος τονίζει πως αντίστοιχα συστήματα λειτουργούν σε χώρες όπως η Αγγλία, Γερμανία, Ουγγαρία, Σουηδία και Νορβηγία και δρομολογείται η λειτουργία τους σε άλλες όπως η Ολλανδία, Βέλγιο, Γαλλία, Νέα Ζηλανδία.

Αναφορικά με την ανάθεση της μελέτης, σημειώνει ότι υποβλήθηκε στις 3 Μαρτίου 2023 στην ΥΠΑ, ενώ η σχετική εισήγηση είχε γίνει στις 18-01-2023. Επιχειρώντας να δικαιολογήσει την αναγκαιότητα αλλά και την ταχύτατη διαδικασία ανέφερε ότι «ο Προϊστάμενος της Διεύθυνσης Υπηρεσιών Εναέριας Κυκλοφορίας Περιφερειακών Αερολιμένων – Δ18, ήδη από τον Οκτώβριο του έτους 2020 με ηλεκτρονικό μήνυμα προς τον Διοικητή της ΥΠΑ δηλώνει, ότι η λύση των Remote Towers «…ίσως μελλοντικά να αποδειχθεί ενδεδειγμένη για την χώρα μας…».

Ως προς τον πεπαλαιωμένο εξοπλισμό αεροναυτιλίας των ελληνικών αερολιμένων, ο κ. Δριτσάκος σημειώνει πως την παρούσα περίοδο είναι σε εξέλιξη έντεκα προγράμματα για την αεροναυτιλία, συνολικού ποσού περίπου 170 εκατομμυρίων ευρώ, διαβεβαιώνοντας πως «για την Υπηρεσία δεν τίθεται θέμα προτεραιότητας αλλά παράλληλης υλοποίησης των δύο θεμάτων (Digital-Remote Towers και αναβάθμιση συστημάτων και εξοπλισμού αεροναυτιλίας)».