Τέμπη: Έναν χρόνο μετά, περιμένουν απαντήσεις - Πού επικεντρώνεται η ανάκριση

Έναν χρόνο μετά το σιδηροδρομικό δυστύχημα στα Τέμπη, όπου έχασαν τη ζωή τους 57 άνθρωποι, οι οικογένειές τους ακόμα περιμένουν απαντήσεις. Όπως όλα δείχνουν, αυτές θα καθυστερήσουν ακόμα περισσότερο καθώς η ανάκριση για τα όσα συνέβησαν αναμένεται να πάρει παράταση.

Ο υπουργός Δικαιοσύνης, Γιώργος Φλωρίδης, γνωστοποίησε το βράδυ της Τετάρτης πως η ανάκριση θα πάρει παράταση καθώς αναμένεται να σταλεί υλικό σε ειδικά εργαστήρια στον Καναδά και στην Αγγλία.

Ειδικότερα, μιλώντας στο One Channel, δήλωσε πως «το καλοκαίρι ήρθε μια πληροφορία στο υπουργείο ότι οι ανακριτές δεν έχουν την δυνατότητα να ακούσουν τις συνομιλίες. Φέραμε τότε κατεπείγουσα ρύθμιση στη Βουλή». «Η ανάκριση διεξάγεται με υποδειγματικό τρόπο, είναι δύσκολη», πρόσθεσε.

Σύμφωνα με τον ίδιο, «φαίνεται να οδηγείται προς το τέλος, αλλά η χθεσινή παρέμβαση της εισαγγελέως του Αρείου Πάγου λέει ότι δεν πρέπει να μείνει ερώτημα που τίθεται, ιδιαίτερα από τους συγγενείς των θυμάτων, μέσω των συνηγόρων τους. Δεν πρέπει να μείνει χωρίς διερεύνηση καμία πτυχή της υπόθεσης και χωρίς την απαραίτητη πιστοποίηση».

Ο Γιώργος Φλωρίδης συμπλήρωσε ότι παραγγέλθηκε στους ανακριτές να ερευνήσουν αν υπήρξαν εύφλεκτα υλικά και παράλληλα να ελέγξουν τα βίντεο της τραγωδίας.

Ορίζεται νέος πραγματογνώμονας

Ο εφέτης ανακριτής που χειρίζεται την υπόθεση αναμένεται να ορίσει νέο πραγματογνώμονα, με φόντο τη διάσταση στις εκτιμήσεις του πραγματογνώμονα που όρισαν οι οικογένειες των θυμάτων με τους πραγματογνώμονες που όρισαν οι δικαστικές Αρχές.

Σύμφωνα με το ρεπορτάζ της Έλενας Γαλάρη στο κεντρικό δελτίο ειδήσεων του OPEN, ο πραγματογνώμονας θα είναι από το ΕΜΠ, ενώ βασικός στόχος είναι να απαντηθούν όλα τα αναπάντητα ως σήμερα ερωτήματα, κυρίως σε σχέση με την έκρηξη που συνόδευσε τη σύγκρουση των τρένων.

Νέος κύκλος διώξεων

Μέχρι στιγμής οι έρευνες για τις ευθύνες των μη πολιτικών προσώπων κινούνται σε τέσσερα επίπεδα, σε Λάρισα και Αθήνα, με τον κύριο κορμό των ανακρίσεων να διεξάγει ο εφέτης ανακριτής της Λάρισας ο οποίος φαίνεται να είναι ένα βήμα πριν επεκτείνει τον κύκλο των διώξεων αφού προηγουμένως διατάξει νέα πραγματογνωμοσύνη με επιστήμονα του ΕΜΠ σχετικά με τα αίτια της έκρηξης.

Τα τέσσερα επίπεδα:

1. Ειδικός εφέτης ανακριτής στη Λάρισα
2. Προκαταρκτική για τον τόπο της τραγωδίας
3. Ευρωπαία ανακρίτρια για σύμβαση 717
4. Παραλείψεις στελεχών Ελληνική Εθνικής Αρχής Διαφάνειας

Η απόφαση της Εξεταστικής Επιτροπής

Την Πέμπτη (29/2) θα αποφασίσει η Εξεταστική Επιτροπή τον τρόπο που θα γίνει η ενημέρωση των μελών της με το ανακριτικό υλικό που έλαβε από τον εισαγγελέα εφετών Λάρισας, καθώς και το πόσες μέρες θα διαρκέσει η μελέτη του. Αυτό θα οδηγήσει στη συνεδρίασή της που είχε προγραμματιστεί για τις 8 Μαρτίου, για να κατατεθούν τα πορίσματα των βουλευτών, να μετατεθεί προς τα πίσω, όπως θα πάει πίσω και η Ολομέλεια της Βουλής που είχε προγραμματιστεί για τις 11 Μαρτίου.

Το υλικό είναι σε ψηφιακή μορφή τα στοιχεία μηνυτήριες αναφορές εξετάσεις μαρτύρων, εκθέσεις εμπειρογνωμόνων και πορίσματα εκθέσεων.

«Από τον αδερφό μου, μού λείπει περισσότερο το μέλλον»

Σύσσωμη η ελληνική κοινωνία, τη νύχτα της 28ης Φεβρουαρίου - 1ης Μαρτίου 2023 απέκτησε ένα από τα συλλογικά της τραύματα, από αυτά που, δεν θα επουλωθούν, αν δεν επέλθει Δικαιοσύνη, αν δεν χυθεί άπλετο φως στην υπόθεση και οι υπαίτιοι της σιδηροδρομικής τραγωδίας, που πλέον είναι σαφές ότι ήταν προαναγγελθείσα, δεν ξεκαθαρίσουν. Λίγα 24ωρα πριν κλείσει ένας χρόνος από το σιδηροδρομικό δυστύχημα, τη  Δευτέρα (26/02), οι συγγενείς των θυμάτων των Τεμπών παραχώρησαν συνέντευξη Τύπου στο κτίριο της Ένωσης Συντακτών, για την παρουσίαση του τελικού πορίσματος της επιτροπής Διερεύνησης Ανεξάρτητων Πραγματογνωμόνων Οικογενειών (ΕΔΑΠΟ). Την ίδια μέρα, η εισαγγελέας του Αρείου Πάγου, κ. Γεωργία Αδειλίνη, έδωσε εντολή στην εισαγγελία της Λάρισας ώστε να διερευνηθούν οι καταγγελίες θυμάτων, συγγενών εργαζόμενων αλλά και δημοσιογράφων, για το ενδεχόμενο συγκάλυψης. 

«Αυτό που ζητάει η κ. Αδειλίνη είναι, αντί να κάνουν τα αυτονόητα επί 12 μήνες, και μετά από όλη την πίεση που έχουμε ασκήσει εμείς σαν συγγενείς των θυμάτων, η απόδοση ευθυνών», λέει στο ethnos.gr ο κ. Χρήστος Κωνσταντινίδης που έχασε στο δυστύχημα τη σύζυγό του, Βασιλική. «Τι έκανε 12 μήνες; Γιατί οι συγγενείς των θυμάτων και όλος ο ελληνικός λαός να έχει αυτές τις αμφιβολίες, ότι δεν γίνονται πράγματα αυτονόητα; Μήπως να το ψάξουνε λίγο παραπάνω; Τι γίνεται ακριβώς κάτω από τη μύτη τους; Μήπως είναι αυτονόητο ποιοι έχουν την ευθύνη, όπως αυτοί που δηλώναν ασφάλεια στον σιδηρόδρομο; Και μήπως οι δικαστικοί λειτουργοί να κάτσουν να το σκεφτούν λίγο σοβαρά, να κάνουν τις ενέργειες όπως πρέπει και να αφήσουν τους συγγενείς των θυμάτων να θρηνήσουν τους ανθρώπους που χαθήκανε, που μάς τους δολοφονήσανε; Αυτό θα έπρεπε να σκεφτεί η εισαγγελία του Αρείου Πάγου», συμπληρώνει.

Αναπάντητα ερωτήματα

Ο κ. Κωνσταντινίδης εξηγεί ότι δεν βιάζεται να τελειώσει η ανάκριση. «Να γίνει σωστά, εμπεριστατωμένα, εξονυχιστικός έλεγχος, να βγουν όλα στη φόρα και να τιμωρηθούν αυτοί που φταίνε. Και αυτοί δεν είναι απλά οι μέχρι τώρα 33 άνθρωποι σε βάρος των οποίων έχει ασκηθεί δίωξη. Υπάρχουν και άλλα πρόσωπα τα οποία είναι στο φάσμα της Εισαγγελίας Εφετών Λάρισας και συντόμως θα δείτε αρκετές εξελίξεις», προαναγγέλει. Από την 1η Μαρτίου 2023, για τον ίδιο, είναι πάρα πολλά τα ερωτήματα στα οποία οι συγγενείς των θυμάτων αναζητούν απαντήσεις για τους ανθρώπους τους. «Γιατί μπήκαν σε αυτό τον χώρο (σ.σ. στο Κουλούρι Λάρισας, στο σημείο φύλαξης); Γιατί μάθαμε ότι έστειλαν εκεί τα βαγόνια της επιβατικής και λίγα της εμπορικής, ενώ δεν ξέρουμε ποιος έκανε έλεγχο για την υπόλοιπη εμπορική; Ποιος έδωσε εντολή να φύγουν από εκεί; Γιατί ξεμπαζώθηκαν τα χώματα με τα υπολείμματα των ανθρώπων μας και πήγαν στο Κουλούρι, έρμαια των στοιχείων της φύσης, και ποιο ήταν το υλικό που έκαψε τους μισούς θανόντες; Ακόμα δεν έχουμε πάρει απάντηση επ’ αυτών», τονίζει.

«Είμαστε πάλι στο έλεος του Θεού»

Όσον αφορά στις κινήσεις από πλευράς της πολιτείας, σημειώνει πως, «ο νυν υπουργός υποδομών και μεταφορών, Χρήστος Σταϊκούρας, πανηγύριζε στα μέσα Νοεμβρίου διότι ολοκληρώθηκε το έργο της σύμβασης που ξεκίνησε το 2007; Είναι δυνατόν να πανηγυρίζουμε γι’ αυτή την κατάντια; Και πώς είναι δυνατόν, τα έργα της σύμβασης 717 να ολοκληρώνονται στο τέλος Αυγούστου του 2023 και μετά να τα διαλύει ο Daniel; Μπορεί να μάς δώσει κάποιος μία απάντηση, μία εξήγηση επ’ αυτού; Είναι δυνατόν από τον Μάρτιο, που ξεκίνησαν τα έργα, να ολοκληρώνονται σε πέντε μήνες, ενώ δεν έγιναν σε 10 χρόνια; Και να μας λένε μετά ότι τα διέλυσε η κακοκαιρία Daniel; Και δεν ντρέπονται αυτοί, δεν παραιτούνται; Ποια έργα ολοκληρώθηκαν, και τώρα πάλι είμαστε στο έλεος του Θεού;». 

Ο κ. Κωνσταντινίδης τονίζει ότι, μπορεί να δεχτεί το ενδεχόμενο πράγματι να φταίει η κακοκαιρία. «Γιατί δεν δημιουργούν εθνικούς κανόνες ασφαλείας, να προστατεύσουν τους ανθρώπους που μεταφέρουν; Υπάρχουν τρόποι, κατεβάζεις ταχύτητες, βάζεις διπλοβάρδιες, αυξάνεις την προσοχή του προσωπικού. Το ABS είναι ένα υπεραυτόματο σύστημα που ελέγχει ανά δευτερόλεπτο την ταχύτητα του τρένου. Όταν, λοιπόν, αναγνωρίζει κάποια γραμμή που δεν είναι σταθερή, αυτόματα κόβει την ταχύτητα, όπως και όταν αναγνωρίζει ότι υπάρχει κλήση στη γραμμή, ότι υπάρχει στροφή και το τρένο δεν μπορεί να πάει με 200 χιλιόμετρα, κατεβάζει την ταχύτητα αυτόματα, το κάνει μόνο του. Όταν αναγνωρίζει κόκκινο σηματοδότη, ακινητοποιεί τον συρμό. Όταν αναγνωρίζει ότι υπάρχει άλλος συρμός από την απέναντι μεριά, σταματάει το τρένο. Αν δεν λειτουργεί αυτό το σύστημα, χρησιμοποιείς άλλους κανόνες. Που το κράτος είναι υποχρεωμένο να τους έχει θεσπισμένους από το 2004 και έχουν περάσει 20 χρόνια και δεν είναι καν αναρτημένοι, ούτε εγκεκριμένοι. Οι κανόνες λένε να γίνονται οι συντηρήσεις κανονικά, σε όλα τα συστήματα, είτε του τροχαίου υλικού, είτε του συστήματος τηλεδιοίκησης, αυτά πρέπει να ελέγχονται. Σε περίπτωση που αυτά δεν λειτουργούν, πρέπει να κατεβαίνουν οι ταχύτητες και τα τρένα να πηγαίνουν βραδύτερα, να υπάρχουν διπλοβάρδιες. Τίποτα από αυτά δεν εφαρμόστηκε».

«Όλοι γνώριζαν, άρα έχουν ενδεχόμενο δόλο»

Όσον αφορά στις τεράστιες ελλείψεις στην ασφάλεια, προσθέτει πως, «όλοι γνωρίζανε και όλοι, αφού γνωρίζανε, αποδέχονταν ότι μπορεί να τρακάρουνε ή να σκοτωθούν, ή να γίνει εκτροχιασμός και να έχουμε θύματα. Όπως όταν οδηγεί κανείς μεθυσμένος ένα αυτοκίνητο. «Άρα έχουν ενδεχόμενο δόλο», υπογραμμίζει και επισημαίνει πως, κανένας δεν σταμάτησε τα τρένα από αυτούς που έχουν την ευθύνη της ασφαλούς μεταφοράς». Ποιοι είναι αυτοί; «Η ΡΑΣ, ο ΟΣΕ, το υπουργείο μεταφορών και υποδομών και η Hellenic Train. Η Hellenic Train έπρεπε να σταματήσει τους συρμούς, να έλεγε ότι από τη στιγμή που δεν έχουν συστήματα ασφάλειας, τηλεδιοίκηση κλπ., δε βάζει τον κόσμο μέσα, δεν κόβει εισιτήρια. Να πει, “Τι λέει η σύμβασή μου; Έχουμε υπογράψει και μού δίνετε αποζημίωση. Από τη στιγμή που δεν υπάρχει ασφάλεια δεν κουνιέμαι. Και μου δίνετε τα λεφτά που έχετε υποχρέωση να μού δώσετε”», εξηγεί και καταλήγει: «Δεν το’ κανε, όμως, κοίταζε να τρέχει γρήγορα, να κόβει εισιτήρια και να τρέχει με 200 χιλιόμετρα και να στέλνει τους ανθρώπους στον θάνατο».

«Σωρεία λαθών σε ένα ευρύτερο πλαίσιο έλλειψης κουλτούρας ασφαλείας στον σιδηρόδρομο»

Από την πλευρά του, ο Βαγγέλης Βλάχος αναγνωρίζει ότι έχουν γίνει και σωστά βήματα στη διερεύνηση των συνθηκών που οδήγησαν στην τραγωδία. «Όσον αφορά στο θέμα της διερεύνησης υπάρχουν κάποια πράγματα τα οποία έχουν γίνει σωστά και σήμερα πλέον έχουν λυθεί. Δηλάδή, σήμερα πλέον ξέρουμε με πολύ μεγάλη λεπτομέρεια την αλληλουχία των γεγονότων, ξέρουμε πολύ καλά ποιος έχει κάνει ποιο λάθος και ποια παράλειψη. Γιατί, όταν μιλάμε για τα ανθρώπινα λάθη δεν είναι προφανώς μόνο ένα ανθρώπινο λάθος του σταθμάρχη, μιλάμε για σωρεία λαθών μέσα σε ένα ευρύτερο πλαίσιο έλλειψης κουλτούρας ασφαλείας στον σιδηρόδρομο. Ξέρουμε, επίσης, πολύ καλά ότι δεν υπήρχε κανένα σύστημα ασφαλείας, ξέρουμε για ποιο λόγο δεν υπήρχε και ποιοι είναι οι υπεύθυνοι. Όσον αφορά αυτό το κομμάτι, η έρευνα -και η δικαστική και οι διάφοροι πραγματογνώμονες- έχουν προχωρήσει και είχαν τα στοιχεία να κάνουν τη δουλειά τους», λέει, ωστόσο προσθέτει πως, «από την άλλη, όμως, υπάρχουν κάποια μέρη τα οποία δεν έχουν ερευνηθεί με τον ίδιο τρόπο και με το ίδιο ενδιαφέρον. Είναι πολύ σημαντικό το θέμα της έκρηξης και της φωτιάς διότι υπάρχουν τουλάχιστον πέντε θύματα τα οποία κάηκαν ζωντανά. Η έκρηξη και η φωτιά είναι ένας από τις βασικές αιτίες θανάτου και δεν είναι κάτι φυσιολογικό». Έχουν πάρει κάποια εξήγηση γι΄αυτό; «Η επίσημη εξήγηση που μάς έχουν δώσει, τόσο από την Hellenic Train, όσο και από τον εφέτη ανακριτή, είναι ότι η έκρηξη και η φωτιά οφείλονται στο σιλικονούχο έλαιο των μετασχηματιστών – κάτι, όμως, που μέχρι τώρα δεν θεωρούνταν επικίνδυνο υλικό. Από την πλευρά τους οι πραγματογνώμονές μας το αμφισβητούν, όχι μόνο με στοιχεία αλλά και με πειραματικά δεδομένα. Δηλαδή, προμηθεύτηκαν το συγκεκριμένο έλαιο, προσπάθησαν να το φέρουν υπό κλίμακα στις συνθήκες του δυστυχήματος και δεν υπάρχει περίπτωση να μπορεί να δώσει αυτό. Ταυτόχρονα, υπάρχουν κάποια άλλα στοιχεία τα οποία έχουν προκύψει, όπως η παρουσία ξυλολίου και άλλων ουσιών που δεν δικαιολογούνται να υπάρχουν στο τρένο, θα δικαιολογούσαν, όμως, μία τέτοιου είδους έκρηξη σε περίπτωση που υπήρχε κάποιο παράνομο φορτίο μιας καύσιμης ύλης πολύ έυφλεκτης», σημειώνει, και προσθέτει ότι η παρουσία τέτοιων ουσιών θα πρέπει σε κάθε περίπτωση να εξηγηθεί. Πόσο εφικτό μπορεί να είναι αυτό;