Διόδια: Οικονομική αιμορραγία του Δημοσίου από τη μη εγκατάσταση σταθμών σε Βαρυμπόμπη και Άγιο Στέφανο

Περισσότερα από 100 εκατομμύρια ευρώ έχει καταβάλει το Ελληνικό Δημόσιο στον παραχωρησιούχο της Νέας Οδού τα τελευταία έξι χρόνια εξαιτίας της μη κατασκευής σταθμών διοδίων στη Βαρυμπόμπη και τον Αγιο Στέφανο.

Συμβατική υποχρέωση

Η κατασκευή των πλευρικών σταθμών διοδίων στους ανισόπεδους κόμβους Βαρυμπόμπης, Αγίου Στεφάνου και Σχηματαρίου, προβλεπόταν στη σύμβαση παραχώρησης του αυτοκινητόδρομου ωστόσο έως και σήμερα δεν έχει προχωρήσει με αποφάσεις αναστολών εγκατάστασης.

Η τελευταία λήγει στα τέλη Δεκεμβρίου του 2024 με το υπουργείο Υποδομών και Μεταφορών να αναζητά λύση στο γόρδιο δεσμό και το δήμο Κηφισιάς να έχει προσφύγει ήδη στο Συμβούλιο της Επικρατείας (ΣτΕ) για τη Μελέτη Περιβαλλοντικών Επιπτώσεων. Δεδομένου μάλιστα ότι τόσο η αναστολή του 2018 όσο και αυτή του 2021 είχε λάβει υπόψη της το διεθνή διαγωνισμό για τα ηλεκρονικά διόδια, έργο το οποίο τελικά αφαιρέθηκε από τη λίστα έργων του Ταμείου Ανάκαμψης, παραμένει άγνωστο το τι θα συμβεί μετά τη λήξη της αναστολής.

Γεγονός παραμένει το ότι, όπως ανέφερε στη Βουλή ο υφυπουργός Υποδομών, Νίκος Ταχιάος απαντώντας σε σχετική ερώτηση του βουλευτή του ΠΑΣΟΚ, Μανώλη Χριστοδουλάκη, από το 2017 μέχρι σήμερα έχουν πληρωθεί για την μη κατασκευή των διοδίων, στα πλαίσια της σύμβασης, στον παραχωρησιούχο 103.436.972,01 ευρώ: «Καταλαβαίνετε ότι το ποσό είναι μεγάλο. Δεν είναι ένα ποσό το οποίο κανένας μπορεί να αγνοήσει. Και οφείλεται στην παρέμβαση του δημοσίου που γίνεται με υπουργικές αποφάσεις», είπε χαρακτηριστικά προσθέτοντας ότι το ετήσιο κόστος με σημερινές τιμές φτάνει περίπου τα 25 εκατομμύρια ευρώ το χρόνο.

Ο ίδιος άφησε παράθυρο τροποποίησης του συγκεκριμένου όρου της σύμβασης, υπό την προυπόθεση ότι θα εξασφαλιστεί η πολιτική συναίνεση για κάτι τέτοιο δεδομένου πως η σύμβαση παραχώρησης αποτελεί νόμο: «Επειδή λοιπόν μιλάμε για νόμο, εδώ στη Βουλή πρέπει να έρθουμε και να συμφωνήσουμε ότι η παρέμβαση του Δημοσίου δεν θα συνίσταται πλέον στη βούληση ενός υπουργού, αλλά θα έρθει η ίδια η Βουλή και θα πει «ναι, συμφωνούμε, κυρώνουμε μία νέα νομική διάταξη η οποία λέει ότι δεν θα εγκατασταθούν διόδια στο ύψος της Κηφισιάς και του Διονύσου στην ΠΑΘΕ».

Ο υφυπουργός προσέθεσε πως δεν υπάρχει καμία εμμονή του Υπουργείου για την εγκατάσταση διοδίων, αλλά πρόκειται για νόμο που ορίζει αυτήν την υποχρέωση: «Ο νόμος αυτός δεν έχει εφαρμοστεί αλλά δεν παύει να είναι ένας νόμος. Άρα, είναι ένα θέμα το οποίο πρέπει να μπει υπό συζήτηση».

Μόλις την Τετάρτη, πάντως, αναρτήθηκε στη «Διαύγεια» απόφαση του υπουργού Υποδομών και Μεταφορών, Χρήστου Σταικούρα για αποζημίωση στη Νέα Οδό ύψους 10.134.303,86 ευρώ. Η αποζημίωση αφορά μόνο το πρώτο εξάμηνο του 2023, αλλά περιλαμβάνει και τις απώλειες εσόδων από τις δωρεάν διελεύσεις τις ημέρες των βουλευτικών εκλογών. Συγκεκριμένα, πρόκειται για το επικαιροποιημένο αίτημα αποζημίωσης για την απώλεια εσόδων με ευθύνη του Δημοσίου από την αδυναμία λειτουργίας των Σταθμών Διοδίων Βαρυμπόμπης (πλευρικός), Αγίου Στεφάνου (πλευρικός) και Χαλκίδας (μετωπικός), που περιλαμβάνονται στις Υπολειπόμενες Εργασίες και τις επιπτώσεις που η μη λειτουργία τους έχει στο Μετωπικό Σταθμό Διοδίων Αφιδνών, για το χρονικό διάστημα 01.01.2023 έως 30.06.2023. Περιλαμβάνεται επίσης και η αποζημίωση για την ελεύθερη διέλευση κατά τις πρόσφατες εκλογικές αναμετρήσεις που ανέρχεται σε 777.465,56 ευρώ και προέκυψε, όπως επισημαίνεται στο αίτημα της Νέας Οδού από τη συμμόρφωση στις εντολές του Δημοσίου περί ελεύθερης διέλευσης, χωρίς καταβολή διοδίων τελών, για τη συμμετοχή εκλογέων και δικαστικών αντιπροσώπων στις βουλευτικές εκλογές τις 21ης Μαΐου 2023 και της 25ης Ιουνίου 2023.

Βάσει των στοιχείων που αναφέρονται στο σκεπτικό της απόφασης, οι αποζημιώσεις εμφανίζουν αυξητική τάση. Ετσι, ενώ για το 2018 η αποζημίωση είχε ανέλθει σε 10,039 εκατ. ευρώ, το 2019 αυξήθηκε σε 13,3 εκατ. για να φτάσει το 2022 στα 21,65 εκατ. ενώ μόλις για το πρώτο εξάμηνο του 2023 ανήλθε σε 10,13 εκατ. ευρώ.

Από την πλευρά του ο κ. Χριστοδουλάκης επεσήμανε ότι η προοπτική εγκατάστασης πλευρικών διοδίων στους κόμβους Βαρυμπόμπης και Αγίου Στεφάνου είναι κατά γενική ομολογία άδικη και πρωτοφανής, λαμβάνοντας υπόψη το χαρακτηριστικό ότι ο Δήμος Διονύσου, που είναι ο άμεσα επηρεαζόμενος, αλλά και οι όμοροι δήμοι, είναι οι μοναδικοί δήμοι αστικών χαρακτηριστικών οι οποίοι εμπίπτουν σε πλευρικά διόδια των κεντρικών οδικών τους αξόνων.

Ανέφερε επίσης ότι μέχρι σήμερα δεν έχει προχωρήσει και μία σειρά συνοδών έργων του αρχικού έργου, όπως για παράδειγμα η επέκταση του ΗΣΑΠ προς τον Διόνυσο, που θα μπορούσε να λειτουργήσει ως ένας τρόπος και κυκλοφοριακής αποσυμφόρησης, αλλά και εναλλακτικής μεταφοράς των κατοίκων, των πολιτών του Δήμου Διονύσου

Η γέφυρα της Βαρυμπόμπης

Απόλυτα συνδεδεμένο με το ζήτημα των διοδίων είναι και το ζήτημα της αντικατάστασης της Γέφυρας της Βαρυμπόμπης, η οποία έχει φτάσει ήδη στο τέλος του κύκλου της ζωης της καθώς μετρά ήδη μια 60ετία, αλλά τα σχέδιά της, όπως και για μια σειρά άλλων έργων στην Ελλάδα, έχουν απωλεσθεί.

Η ανακατασκευή της γέφυρας με διεύρυνση του πλάτους της, καθώς και αναμόρφωση του υφιστάμενου ανισόπεδου κόμβου της Βαρυμπόμπης, αποτελούσαν εξαρχής μέρος του σχεδιασμού και της περιβαλλοντικής αδειοδότησηςτου έργου, που αποτελεί συμβατική υποχρέωση του παραχωρησιούχου και θα χρηματοδοτηθεί από το Δημόσιο.

Αναφερόμενος στο ζήτημα ο κ. Ταχιάος μίλησε για τα προβλήματα που παρουσιάζει η γέφυρα λέγοντας ότι δεν αναφέρεται σε στατικά ζητήματα, αλλά σε στατικό έλεγχο: «Η γέφυρα είναι της δεκαετίας του 1960. Είναι μια γέφυρα η οποία χρήζει επισκευής. Έχει ανεπαρκές άνοιγμα και τη διατομή του ΠΑΘΕ, της οδού. Τα δυο βάθρα είναι μέσα στη ΛΕΑ. Δηλαδή, μένει ο ΠΑΘΕ με δύο συν δύο λωρίδες ξαφνικά ενώ θα έπρεπε να έχει και ΛΕΑ εκατέρωθεν. Έχει οριακά ανεκτό ύψος 5 μέτρων στη λωρίδα των βαρέων οχημάτων και ανεπαρκές πλάτος για την εξυπηρέτηση του φόρτου και των επιτρεπόμενων κινήσεων του ανισόπεδου κόμβου», υπογράμμισε ο κ. Ταχιάος.

Συμπλήρωσε, πάντως, πως σε ό,τι αφορά στον στατικό φορέα δεν υπάρχει μελέτη και συνέχισε: «Περιοχές του φορέα έχουν επικάλυψη κονιάματος για τις οποίες κανένας δεν ξέρει πότε έγιναν, γιατί έγιναν και σε τι απέβλεπαν. Υπάρχουν περιορισμένες αποφλοιώσεις του σκυροδέματος. Υπάρχουν εμφανέστατες φθορές από προσκρούσεις σε όλο το πλάτος της γέφυρας. Και φυσικά αυτό είναι το σημαντικότερο και αυτό είναι κάτι το οποίο πρέπει να προσμετράται στη στατική συμπεριφορά της γέφυρας μελλοντικά ή και τώρα, σε μια γέφυρα γερασμένη η οποία έχει περάσει τα 60 της χρόνια. Είναι ότι δεν έχει δίκτυο αποστράγγισης των υδάτων».

Ο ίδιος ξεκαθάρισε ότι σε κάθε περίπτωση στη γέφυρα αυτή πρέπει να γίνουν επεμβάσεις οι οποίες αφορούν και τον ΠΑΘΕ και τη διατομή της οδού. Δεσμεύτηκε για ακόμα μία φορά πως τα στοιχεία θα παρουσιαστούν σύντομα στους δήμους Κηφισίας και Διονύσου προκειμένου να γίνει διαβούλευση καθώς ούτως η άλλως η ματαίωση της κατασκευής έχει μια πεπερασμένη διάρκεια που τελειώνει στο τέλος της χρονιάς.

Ενα από τα ζητήματα που εξετάζονται από το υπουργείο είναι και ποια είναι η πλέον συμφέρουσα λύση για το Δημόσιο, εάν δηλαδή θα πρέπει να αντικατασταθεί η γέφυρα ή να ενισχυθεί: «Συμφέρει να καθαιρέσει τη γέφυρα και να φτιάξει μια καινούργια ή να πάει να επενδύσει χρήματα, τα οποία αυτήν τη στιγμή -και μάλιστα εν σχέση και με την ηλικία της γέφυρας- είναι υπερβολικά, για να φτιάξει το δίκτυο αποστράγγισης, για να ξηλώσει πάνω στο φορέα την υποδομή και να μπορέσει να κάνει την ασφαλτόστρωση, για να μπορέσει να κάνει επεμβάσεις στη γέφυρα, οι οποίες θα την καταστήσουν για ένα χρονικό διάστημα λειτουργική και εν πάση περιπτώσει, θα επιβεβαιώσουν την ασφάλεια, πάντα, βεβαίως, όπως ξέρετε, με κάποιες επιφυλάξεις», ανέφερε ο κ. Ταχιάος.

Αποζημιώσεις στους παραχωρησιούχους για εκλογές και Daniel

Στο μεταξύ πέραν της απόφασης για αποζημίωση της Νέας Οδού για τις ελεύθερες διελεύσεις από τους σταθμούς των διοδίων κατά τις πρόσφατες εκλογικές αναματρήσεις, την περίοδο αυτή εγκρίνονται οι αντίστοιχες αποζημιώσεις και για τις λοιπές παραχωρήσεις, αλλά και για το διάστημα που δε λειτουργούσαν οι σταθμοί διοδίων μετά την κακοκαιρία Ντάνιελ.

Στο πλαίσιο αυτό, με άλλη απόφαση του κ. Σταικούρα, αποφασίστηκε η πληρωμή αποζημίωσης στη Γέφυρα Α.Ε. ποσού 1.172.261,21 ευρώ για τις ημέρες ελεύθερης διέλευσης κατά τις βουλευτικές και τις αυτοδιοικητικές εκλογές.

Επίσης πριν λίγες ημέρες εγκρίθηκε από τον υπουργό η καταβολή ποσού 875.897,92 ευρώ στον Παραχωρησιούχο «ΑΥΤΟΚΙΝΗΤΟΔΡΟΜΟΣ ΑΙΓΑΙΟΥ Α.Ε.». ως αποζημίωση για τις απώλειες εσόδων κατά τη διάρκεια των έντονων βροχοπτώσεων και των πλημμυρικών φαινομένων (κακοκαιρία Daniel), για το διάστημα από 06.09.2023 έως 21.09.2023.