Οι αστερίσκοι δεν μπλοκάρουν το master plan της επένδυσης στον Πειραιά

Των Αναστασίας Κουκά – Γιώργου Μανέττα

«Η προστασία και ανάδειξη των αρχαιοτήτων και της πολιτιστικής κληρονομιάς δεν αποτελεί εμπόδιο για το επενδυτικό πλάνο του ΟΛΠ και την οικονομική ανάπτυξη του Πειραιά»: με το παραπάνω συμπέρασμα της επίσημης ανακοίνωσης του Υπουργείου Πολιτιστικού και Αθλητισμού συντάσσονται, σε γενικές γραμμές, όλες οι πλευρές που επηρεάζονται από τις προχθεσινές γνωμοδοτήσεις του Κεντρικού Αρχαιολογικού Συμβουλίου (ΚΑΣ) σχετικά με την πόλη του Πειραιά. Η Cosco, η εταιρεία που έχει αναλάβει το μεγάλο επενδυτικό σχέδιο για το λιμάνι του Πειραιά, παραδέχεται ευθέως, μέσω του «ΈΘΝΟΥΣ», πως η σχετική απόφαση του ΚΑΣ σε καμία περίπτωση δεν στέκεται εμπόδιο στην υλοποίηση των επενδύσεων, άποψη με την οποία συντάσσεται και ο υπουργός Περιβάλλοντος και Ενέργειας, Γιώργος Σταθάκης, ενώ οι εκπρόσωποι του Δήμου και της Νομαρχίας της πόλης κάνουν λόγο για ένα αποτέλεσμα πολύ θετικό σε σχέση με τις υπερβολικές αρχικές προθέσεις.

Κατά την προχθεσινή, μαραθώνια συνεδρίασή τους τα μέλη του ΚΑΣ έδωσαν το πράσινο φως για την υλοποίηση του Αναπτυξιακού Προγράμματος και της Μελέτης Διαχείρισης (Master Plan), στάδιο α’ και στάδιο β΄ του Οργανισμού Λιμένος Πειραιώς (ΟΛΠ) ΑΕ, βασικός μέτοχος του οποίου είναι η Cosco. Οι τροποποιητικές παρατηρήσεις αφορούν σε πρόσθετες και όχι υποχρεωτικές παρεμβάσεις της επένδυσης και θέτουν συγκεκριμένους όρους και περιορισμούς σε χρήσεις και στο μέγεθος κάποιων κατασκευών, που είχε ήδη εισηγηθεί η Επιτροπή Σχεδιασμού και Ανάπτυξης Λιμένων (ΕΣΑΛ), με γνώμονα τη διασφάλιση, την προστασία και την ανάδειξη σημαντικών αρχαιοτήτων που βρίσκονται στη χερσαία ζώνη του λιμανιού.

Πιο συγκεκριμένα για την περιοχή της Νότιας Ζώνης του Λιμένα, όπου προβλέπεται να κατασκευαστεί ένας μεγάλος επιβατικός σταθμός κρουαζιέρας, το ΚΑΣ αποφάσισε να περιοριστεί η χρήση του μόνο για τις ανάγκες της κρουαζιέρας, αποκλείοντας με αυτό τον τρόπο τη δημιουργία ενός εμπορικού κέντρου (Mall) περίπου 24.000 τ.μ. Για το σχεδιαζόμενο ξενοδοχείο στο Πόρτο Λεόνε τίθενται όροι μείωσης όγκου και ύψους ενώ η χρήση της Παγόδας (Σταθμός Επιβατών Αγίου Νικολάου) παραπέμπεται στο αρμόδιο Κεντρικό Συμβούλιο Νεωτέρων Μνημείων. Όσον αφορά στις ναυπηγοεπισκευαστικές ζώνες της Σαλαμίνας το ΚΑΣ ζήτησε να απομακρυνθούν τα υφιστάμενα ναυπηγεία που βρίσκονται στον αρχαιολογικό χώρο της Κυνόσουρας και των Αμπελακίων ενώ ζητήθηκε και η δημιουργία δημόσιου Μουσείου Εναλίων Αρχαιοτήτων στο Σιλό.

Ως προς το θέμα της κήρυξης και οριοθέτησης αρχαιολογικού χώρου στον Πειραιά γνωμοδοτήθηκε ομόφωνα η κήρυξη της εντός των τειχών πόλης, από τα τείχη έως την ακτογραμμή, δηλαδή η μισή έκταση από τα 11, 5 τ .χλμ που είχε προτείνει αρχικά η Εφορεία Αρχαιοτήτων Πειραιώς και Νήσων. Όπως χαρακτηριστικά αναφέρεται στην ανακοίνωση του ΥΠΠΟΑ «με την κήρυξη αρχαιολογικού χώρου δεν επηρεάζεται η καθημερινότητα της πόλης ούτε εμποδίζεται η επένδυση στο λιμάνι καθώς κηρυγμένοι αρχαιολογικοί χώροι υπάρχουν σε πολλά αστικά κέντρα της χώρας, όπως το κέντρο της Αθήνας, χωρίς να εμποδίζεται η οικοδομική ή άλλη οικονομική δραστηριότητα».

Η ΑΝΤΙΔΡΑΣΗ ΤΗΣ COSCO

Πηγές προσκείμενες στη διοίκηση του ΟΛΠ πάντως, μιλώντας στο «Έθνος», σπεύδουν να υποβαθμίσουν το γεγονός, λέγοντας πως η απόφαση του ΚΑΣ μπορεί να αυξάνει τις τεχνικές προδιαγραφές, σε καμία περίπτωση όμως δεν στέκεται εμπόδιο στην υλοποίηση των επενδύσεων. Αντίθετα, όπως λένε, το Συμβούλιο έδωσε το «πράσινο φως» σε κάποια έργα, όπως στην ανέγερση νέας ξενοδοχειακής μονάδας στο χώρο του λιμανιού και παρέπεμψε άλλα στην Επιτροπή Ανάπτυξης και Σχεδιασμού Λιμένων (ΕΣΑΛ). Δεν κρύβουν ωστόσο τον προβληματισμό τους για την ανακήρυξη των ναυπηγείων στη Σαλαμίνα σε αρχαιολογικό χώρο, παρ’ ότι είναι μια δραστηριότητα που λειτουργεί εκεί πάνω από πέντε δεκαετίες.

Σε κάθε περίπτωση, οι ίδιες πηγές υπογραμμίζουν πως η προσπάθεια για τη συνολική έγκριση του επενδυτικού σχεδίου (master plan) για την ανάπτυξη του λιμένα στον Πειραιά θα συνεχισθεί στην ΕΣΑΛ. Στο πλαίσιο αυτό, ο Οργανισμός αναμένεται να καταθέσει εκ νέου τον σχετικό φάκελο στην ΕΣΑΛ, μετά την αρχική απόρριψή του, χωρίς καμία τροποποίηση. «Η ουσία και το σύνολο των έργων θα παραμείνουν τα ίδια», επισημαίνουν κύκλοι του ΟΛΠ και προσθέτουν πως θα εξαντλήσουν κάθε μέσο, προκειμένου να πείσουν την ΕΣΑΛ για τη χρησιμότητα και τα οφέλη των επενδύσεων που απορρίφθηκαν καθώς θεωρούν ότι η απόρριψή τους δεν ήταν επαρκώς τεκμηριωμένη.

«Δεν νοείται στις μέρες μας μεγάλο εμπορικό λιμάνι χωρίς σιδηροδρομική σύνδεση, χωρίς σύγχρονες αποθήκες logistics, δεν νοείται ναυπηγοεπισκευαστική ζώνη χωρίς μεγάλες δεξαμενές, αλλά και υψηλού επιπέδου υπηρεσίες χωρίς καθυστερήσεις και υπερτιμολογήσεις. Δεν νοείται car terminal χωρίς κλειστές θέσεις στάθμευσης που θα συνδυάζονται με υπηρεσίες προστιθέμενης αξίας, δεν νοείται λιμάνι κρουαζιέρας και μάλιστα home port χωρίς ένα σύγχρονο επιβατικό σταθμό με εμπορικές χρήσεις», επισημαίνουν χαρακτηριστικά.

Θυμίζουμε εδώ πως το master plan, από την πρώτη στιγμή που δόθηκε στη δημοσιότητα στις αρχές του 2018 ξεσήκωσε θύελλα αντιδράσεων. Επιχειρηματικοί φορείς του Πειραιά έσπευσαν να το χαρακτηρίσουν απειλή για τις μικρομεσαίες επιχειρήσεις, και εξέφρασαν φόβους πως η οικονομική ανάπτυξη που θα επιτευχθεί αντί να διαχυθεί στην πόλη, θα περιχαρακωθεί στα όρια του λιμανιού με μοναδικό κερδισμένο την κινέζικη εταιρεία.

Την πεποίθησή του πως η αποφάσεις του ΚΑΣ δεν ακυρώνουν, σε καμία περίπτωση, τις επενδύσεις εξέφρασε και ο υπουργός Περιβάλλοντος και Ενέργειας Γιώργος Σταθάκης υπογραμμίζοντας πως ο χαρακτηρισμός μιας πόλης ως αρχαιολογικού χώρου δεν εμποδίζει αλλά αντιθέτως δημιουργεί ένα πλαίσιο ένας πλαίσιο μέσα στο οποίο πρέπει να κινηθεί ο επενδυτής ή ο ιδιώτης που φτιάχνει μια κατοικία».

Στο μεταξύ την ικανοποίησή τους για τις ταποφάσεις του ΚΑΣ εξέφρασε τόσο ο Δήμος όσο και η Νομαρχία Πειραιά: «Με γρήγορες κινήσεις και τις κατάλληλες πρωτοβουλίες, παρά τον απόλυτο αιφνιδιασμό που επιχείρησε η κυβέρνηση και το υπουργείο Πολιτισμού, μέσω του ΚΑΣ, καταφέραμε ως Δημοτική  Αρχή του  Πειραιά  να αποτρέψουμε την αδικαιολόγητη και  δρομολογημένη, σύμφωνα με την εισήγηση  κήρυξη του συνόλου της πόλης του Πειραιά, σε αρχαιολογική περιοχή» αναφέρει μεταξύ άλλων στην ανακοίνωσή του ο Δήμαρχος Πειραιά Γιάννης Μόραλης ενώ ο Αντιπεριφερειάρχης Πειραιά, Γιώργος Γαβρίλης, υπογραμμίζει πως «η προχθεσινή γνωμοδότηση του Κ.Α.Σ. αποδεικνύει ότι έγκαιρα και έγκυρα διατυπώσαμε τις θέσεις και τις απόψεις μας, χωρίς να υποκύψουμε στη γοητεία της υπερβολής και των εντυπώσεων, της εύκολης καταγγελίας και της δήθεν ταύτισης με συντεχνιακές αντιλήψεις ή επιχειρηματικά συμφέροντα».

Να σημειώσουμε εδώ πως αύριο θα εξεταστούν ενώπιον της Ολομέλειας του Συμβουλίου της Επικρατείας οι αιτήσεις ακύρωσης των όρων του διαγωνισμού ανάπτυξης της νέας βάσης της κρουαζιέρας που έχουν καταθέσει δύο κατασκευαστικές εταιρείες με βασικό επιχείρημα πως η διαδικασία που άρχισε με την από 5.3.2014 πρόσκληση του ΤΑΙΠΕΔ για την πώληση της πλειοψηφίας των μετοχών του ΟΛΠ, η οποία κατέληξε στη σύναψη της σύμβασης μεταξύ ΤΑΙΠΕΔ και της Cosco, δεν έλαβε επαρκή δημοσιότητα, σύμφωνα με τις θεμελιώδεις αρχές του ενωσιακού δικαίου.