Ακυβέρνητο… τρένο ο σιδηρόδρομος: Διαρκείς βλάβες σε συρμούς, παραβιάσεις από Hellenic Train και ο ΟΣΕ ακέφαλος

Με ...ακυβέρνητο τρένο μοιάζει όλο και περισσότερο ο ελληνικός σιδηρόδρομος καθώς η εικόνα του κλονίζεται μέρα με την ημέρα.

Συρμοί του Προαστιακού, οι οποίοι εν κινήσει αρχίζουν να βγάζουν καπνό, όπως συνέβη πρόσφατα στο Ξυλόκαστρο, συγκρούσεις τρένων με κορμούς που έχουν πέσει πάνω στις γραμμές αποτελώντας εν δυνάμει και θανάσιμες παγίδες για επιβάτες και εργαζομένους, όπως συνέβη την Κυριακή (31/3) στον Άγιο Στέφανο και συνεχείς παραβιάσεις κανονισμών είναι μόνο μερικά από τα περιστατικά που χαρακτήρισαν τη σιδηροδρομική καθημερινότητα των τελευταίων ημερών

Την ίδια ώρα η Ρυθμιστική Αρχή Σιδηροδρόμων φαίνεται πως πλέον περνά από κόσκινο και παλαιότερα ατυχήματα και συμβάντα στις ράγες. Οι αυτεπάγγελτες έρευνες που πραγματοποίησε αποκάλυψαν πλημμέλειες στα πιστοποιητικά των μηχανοδηγών και στην επάνδρωση των αμαξοστοιχιών, οι οποίες την οδήγησαν στην επιβολή προστίμου ύψους 100.000 ευρώ στην Hellenic Train για δύο περιστατικά: την υπόθεση αυτοκτονίας γυναίκας τον Σεπτέμβριο του 2023 και την υπόθεση τραυματισμού πεζού τον Ιανουάριο του 2024 στα Σεπόλια.

Στο μεταξύ η Αρχή έχει καλέσει σε ακρόαση τόσο την εταιρία λειτουργίας όσο και τον διαχειριστή υποδομής ΟΣΕ για το περιστατικό του περασμένου Δεκεμβρίου, κατά τη διάρκεια του οποίου η λειτουργία της τηλεδιοίκησης απέτρεψε έως και πιθανή σύγκρουση δύο αμαξοστοιχιών.

Ακέφαλος παραμένει ο ΟΣΕ

Την ίδια στιγμή ο ΟΣΕ κλυδωνίζεται από παραιτήσεις και αδυνατεί να λάβει ακόμα και την παραμικρή απόφαση καθώς παραμένει ακέφαλος με το Διοικητικό του Συμβούλιο να μην μπορεί να συνεδριάσει, καθώς από τα επτά μέλη που θα έπρεπε να έχει το Δ.Σ, απέμειναν μόνο πέντε. Κι αυτό διότι εδώ και τουλάχιστον μία εβδομάδα παραιτήθηκε και η έως πρότινος αντιπρόεδρος του Οργανισμού, Ουρανία Σαγιάκου, η οποία μάλιστα αποχώρησε από τη θέση της στις 22 Μαρτίου με εξώδικη δήλωσή της στο ΓΕΜΗ, δείχνοντας με αυτόν τον τρόπο ότι δεν επιθυμεί να παραμείνει ούτε μέρα παραπάνω.

Ετσι, αυτή τη στιγμή ο ΟΣΕ παραμένει με τον μεταβατικό διευθύνοντα σύμβουλο του Οργανισμού, Παναγιώτη Τερεζάκη, χωρίς πρόεδρο Δ.Σ. ύστερα από την παραίτηση του Σπύρου Πατέρα μετά το δυστύχημα των Τεμπών, ο οποίος δεν αντικαταστάθηκε ποτέ, αλλά πλέον και χωρίς αντιπρόεδρο, γεγονός το οποίο μαρτυρά την απροθυμία στελεχών να καθίσου σε ηλεκτρικές καρέκλες του ελληνικού σιδηροδρόμου.

Ωστόσο η κατάσταση αυτή έχει άμεσες συνέπειες στη λειτουργία του Οργανισμού, ο οποίος δεν είναι σε θέση να πληρώσει ούτε και τις εταιρίες που είχαν αναλάβει τα έργα προσωρινής αποκατάστασης μετα τον Ντάνιελ, αλλά ούτε και να προχωρήσει νέα έργα, όπως ο Προαστιακός Δυτικής Αττικής, ενώ μέρα με την ημέρα πολλαπλασιάζονται και οι εκκρεμότητές του έναντι τρίτων.

Χαρακτηριστική είναι η περίπτωση του Προαστιακού Δυτικής Αττικής, ο οποιος θα συνδέσει την παλιά σιδηροδρομική γραμμή μέχρι τα Μέγαρα επιλύοντας σοβαρά προβλήματα μετακίνησης για μεγάλο αριθμό πολιτών. Η σύμβαση των 95.742.101,92 ευρώ χωρίς ΦΠΑ, με εκτίμηση αναθεώρησης 5.331.885,23 ευρώ και διάρκεια υλοποίησης τους 24 μήνες, υπεγράφη με πανηγυρισμούς μεταξύ ΟΣΕ και της αναδόχου ΜΕΤΚΑ πριν από περίπου 3 μήνες, αλλά έκτοτε δεν έχει προχωρήσει. Πηγές κοντά στην υπόθεση μάλιστα σημειώνουν πως λόγω αδυναμίας συνεδρίασης του Δ.Σ. δεν υπάρχει διευθύνουσα υπηρεσία, η οποία θα διαχειριστεί τη σύμβαση, ενώ τα χρονοδιαγράμματα τρέχουν...

Απλήρωτες και οι εργολαβίες

Οι ίδιες πηγές περιγράφουν ότι για τον ίδιο λόγο παραμένουν απλήρωτες και οι εργολαβίες για τη μερική αποκατάσταση της γραμμής μετά τις κακοκαιρίες του περασμένου Σεπτεμβρίου προκειμένου να επανεκκινήσουν τα δρομολόγια των εμπορευματικών τρένων, ενώ τα έργα έχουν ολοκληρωθεί από τον Δεκέμβριο.

Αντίστοιχα και η εταιρία, η οποία ανέλαβε τον καθαρισμό του εργοστασίου στο Βόλο μετά τις πλημμύρες δεν έχει πληρωθεί. Σύμφωνα με τους ίδιους κύκλους, διακοπή εργασιών έχει κηρύξει και η εταιρία, η οποία έχει αναλάβει τα έργα Στρυμόνα – Προμαχώνα στη βόρεια Ελλάδα, καθώς δεν υπάρχει Διοικητικό Συμβούλιο να αποφανθεί επί της παράτασης που έχει αιτηθεί με πολλούς να κάνουν λόγο και για πιθανότητα απαιτήσεων για αποζημιώσεις στο μέλλον.

Το κλίμα αυτό σε συνδυασμό με τις αποκαλύψεις και για τη διαρροή αλλοιωμένων συνομιλιών της νύχτας της τραγωδίας των Τεμπών εντείνουν την ανησυχία των εργαζομένων για το μέλλον του ΟΣΕ. Δεν είναι λίγοι μάλιστα αυτοί που προβληματίζονται ακόμα και να βάλουν την υπογραφή τους για τις καθημερινές ανάγκες σε εργασίες παρά το γεγονός ότι υπάρχει η σχετική εξουσιοδότηση.

Οι παραιτήσεις, πάντως, και η δυσκολία ανεύρεσης στελεχών που να θέλουν να εμπλακούν στον τομέα του σιδηροδρόμου τείνουν να λάβουν ...επιδημικές διαστάσεις. Η παραίτηση της αντιπροέδρου του ΟΣΕ ήρθε περίπου τις ίδιες ημέρες με την παραίτηση του Αθ. Μπίνη από το τιμόνι του νεοσυσταθέντος Οργανισμού για τη διερεύνηση αεροπορικών και σιδηροδρομικών ατυχημάτων (ΕΟΔΑΣΑΑΜ). Καμία από τις δύο δε γνωστοποιήθηκε αρχικά από το υπουργείο Υποδομών και Μεταφορών. Ο κ. Μπίνης ωστόσο αντικαταστάθηκε με απόφαση του υπουργού Χρήστου Σταικούρα από τον Γιώργο Δριτσάκο, τον έως πρότινος επικεφαλής της Υπηρεσίας Πολιτικής Αεροπορίας (ΥΠΑ). Η είδηση προκάλεσε απορία δεδομένου ότι η ηγεσία του υπουργείου είχε εκτιμήσει λίγους μήνες πριν ότι ο κ. Δριτσάκος έπρεπε να αντικατασταθεί στην ΥΠΑ, αλλά η διαδικασία καθυστέρησε καθώς υπήρχε κώλυμα με το πρόσωπο που η πολιτική ηγεσία ήθελε να τοποθετήσει στη θέση αυτή. Τελικώς ο κ. Δριτσάκος «στρατολογήθηκε» εκ νέου προκειμένου να καλύψει το κενό του ΕΟΔΑΣΑΑΜ.

Πρόστιμο 100.000 ευρώ στη Hellenc Train 

Στο μεταξύ και στο «στρατόπεδο» των Ιταλών, αυξάνονται διαρκώς οι παραβιάσεις των κανονισμών που έρχονται στην επιφάνεια με τη Ρυθμιστική Αρχή Σιδηροδρόμων (ΡΑΣ) να εντείνει τους ελέγχους ύστερα και από την κοινή σύσκεψη που είχε πραγματοποιηθεί με όλους τους φορείς τον περασμένο μήνα υπό τον υπουργό Υποδομών και Μεταφορών.

Η ΡΑΣ πριν λίγες ημέρες αποφάσισε ομόφωνα την επιβολή προστίμου ύψους 100.000 ευρώ στη Hellenic Train (HT) για παρασύρσεις πεζών, στις οποίες εντοπίστηκαν οι ίδιες παραβιάσεις και κατά συνέπεια υποτροπιάζουσα παραβατική συμπεριφορά, η οποία δε διορθώθηκε ύστερα από την αρχική σύσταση.

Το πρώτο περιστατικό αφορούσε θανάσιμο τραυματισμό γυναίκας στη Θεσσαλονίκη στις 4 Σεπτεμβρίου 2023 και το δεύτερο τραυματισμό πεζού σε διάβαση στα Σεπόλια από την επιβατική αμαξοστοιχία 57 την 1η Ιανουαρίου.

Οπως σημειώνεται στην απόφαση της ΡΑΣ, η Hellenic Train δεν απέστειλε πόρισμα για το πρώτο περιστατικό. Από την έρευνα ωστόσο προέκυψε ότι στο πιστοποιητικό του μηχανοδηγού που ενεπλάκη στο συμβάν δεν αναγράφονταν οι τύποι του τροχαίου υλικού για τους οποίους είχε άδεια μηχανοδήγησης, ενώ η αμαξοστοιχία δεν ήταν επανδρωμένη και με δεύτερο μηχανοδηγό παρά το γεγονός ότι όφειλε βάσει του Κανονισμού εφόσον επρόκειτο για τμήματα γραμμών όπου η επιτρεπόμενη ταχύτητα ξεπερνά τα 120 χλμ/ώρα ενώ παράλληλα δεν εποπτεύονται από σύστημα ασφαλείας ETCS.

Οι ίδιες παραβιάσεις εντοπίστηκαν και στο δεύτερο περιστατικό με αποτέλεσμα το ύψος του προστίμου να οριστεί σε 100.000 ευρώ (50.000+50.000) και να διατυπωθεί στην απόφαση και η απειλή νέου προστίμου.

«Γράφτηκαν άλλα στοιχεία από πάνω»

Οι υποθέσεις που ελέγχει αυτήν την περίοδο η Αρχή αφορούν εκτός από τις παρασύρσεις, τον εκτροχιασμό τρένου τον Αύγουστο του 2021, αλλά και την παραβίαση φωτοσήματος στον Προαστιακό από μηχανοδηγό τις παραμονές των περασμένων Χριστουγέννων. Για το συγκεκριμένο περιστατικό τόσο ο ΟΣΕ όσο και η ΗΤ έχουν υποβάλει στη ΡΑΣ τα πορίσματά τους. Αυτό, το οποίο δεν έχει παραδοθεί είναι ο ταχογράφος με πληροφορίες να αναφέρουν ότι ...«γράφτηκαν άλλα στοιχεία από πάνω».

Μετά τη διερευνηση του συμβάντος η Αρχή αποφάσισε να καλέσει σε ακροαση και τους δύο φορείς. Την ΗΤ ύστερα από τη διαπίστωση ότι ο μηχανοδηγός παραβίασε κόκκινο φωτόσημο, ενώ στην καμπίνα μηχανοδήγησης βρισκόταν και εκπαιδευόμενος μηχανοδηγός, χωρίς ο κύριος μηχανοδηγός να είναι ενταγμένος στο Μητρώο Πιστοποιημένων Εκπαιδευτών Μηχανοδηγών και Υποψήφιων Μηχανοδηγών ώστε να δικαιολογηθεί η παρουσία του εκπαιδευόμενου. 

Οσον αφορά τον ΟΣΕ, η κλήση αφορά κυρίως την παραβίαση του κανονισμού σχετικά με την επικοινωνία μεταξύ σταθμάρχη και μηχανοδηγού, η οποία δεν ακολούθησε τους κανόνες.

Η ΗΤ, πάντως, έλαβε κλήση για ακρόαση και για παλαιότερο εκτροχιασμό δύο βαγονιών εμπορικής αμαξοστοιχίας, η οποία μετέφερε καύσιμα. Ο εκτροχιασμός είχε σημειωθεί στις Σέρρες τον Αύγουστο του 2021 και οδήγησε στο κλείσιμο της γραμμής για μεγαλο διάστημα.