Πάνω από 1 δισ. ευρώ στους ιδιώτες που «παίρνουν» τις συγκοινωνίες σε Αθήνα και Θεσσαλονίκη έως το 2035

Ξεπερνά το 1 δισεκατομμύριο ευρώ το ποσό, το οποίο θα διατεθεί σε ιδιώτες που θα αναλάβουν έργο των αστικών συγκοινωνιών στην Αθήνα και τη Θεσσαλονίκη περίπου για μία δεκαετία, έως και το 2035.

Ύστερα από τον διαγωνισμό του ΟΑΣΑ για την ανάθεση των 63 λεωφορειακών γραμμών της Ανατολικής και Δυτικής Αττικής, στον οποίο αναδείχθηκε ανάδοχο το σχήμα που προέκυψε από τη σύμπραξη ορισμένων εταιριών ΚΤΕΛ και τουριστικών εταιριών, ο υπουργός Υποδομών Χρήστος Σταικούρας ενέκρινε πριν λίγες ημέρες και την ανάληψη πολυετούς υποχρέωσης για την παροχή υπηρεσιών δημόσιων επιβατικών μεταφορών με λεωφορεία και στη Θεσσαλονίκη.

Ο στόχος για το έργο

Η κίνηση αυτή ανοίγει το δρόμο για την προκήρυξη του διεθνούς διαγωνισμού από τον ΟΣΕΘ με στόχο ιδιωτικά σχήματα να αναλάβουν το έργο περίπου 43 – 45 γραμμών λεωφορείων της Θεσσαλονίκης έναντι 646,8 εκ. ευρώ.

Η χρόνια υποχρηματοδότηση των συγκοινωνιακών φορέων των δύο μεγαλύτερων πόλεων της χώρας και μοναδικών στην επικράτεια, στις οποίες η αστική συγκοινωνία εκτελούνταν αποκλειστικά από εταιρίες του Δημοσίου, οδήγησε σταδιακά σε σημαντική έλλειψη οχημάτων, αλλά και εργατικού δυναμικού εξαιτίας των συνταξιοδοτήσεων με αποτέλεσμα την πλήρη απαξίωσή τους έως του σημείου να αδυνατούν πλέον να καλύψουν ακόμα και το δίκτυο που τους είχε ανατεθεί.

Την περίοδο της πανδημίας και για την αποφυγή του συνωστισμού τα ΚΤΕΛ με συμβάσεις που υπέγραψαν ανέλαβαν τμήμα του συγκοινωνιακού έργου, το οποίο όχι μόνο δεν ανέκτησαν ποτέ ΟΣΥ και ΟΑΣΘ, αλλά οι συμβάσεις παρατείνονται έως τη στιγμή που θα παραχωρηθεί στους αναδόχους των δύο διαγωνισμών τουλάχιστον έως το 2035.

Αλλωστε το υπουργείο Υποδομών και Μεταφορών κατά την πρόσφατη παρουσίαση του σχεδίου του για τον υπό εκκαθάριση ΟΑΣΘ άνοιξε παράθυρο για περαιτέρω ιδιωτικοποίηση των συγκοινωνιών της Θεσσαλονίκης. Η πρόθεση ενίσχυσης της παρουσίας των ιδιωτών μάλιστα δεν έχει ...ταβάνι καθώς στο σχέδιο ρητά επισημαίνεται πως «ο Νέος ΟΑΣΘ θα αναλάβει το συγκοινωνιακό έργο που θα μπορεί να υλοποιεί με συνέπεια προς τους πολίτες, ενώ παράλληλα εξασφαλίζεται ότι μέρος του συγκοινωνιακού έργου, αναλόγως των αναγκών, θα μπορεί να ανατίθεται σε ιδιωτικές εταιρείες μέσω διαγωνιστικών διαδικασιών». Σε άλλο σημείο σημειώνεται επίσης ότι το συγκοινωνιακό έργο του νέου φορέα θα καθορίζεται «από τον ΟΣΕΘ δυναμικά, αναλόγως των αναγκών και συνθηκών».

Οι «δίδυμοι» διαγωνισμοί

Ο διαγωνισμός για την παραχώρηση συγκοινωνιακού έργου στη Θεσσαλονίκη αναμένεται να βγει «στον αέρα» τις προσεχείς ημέρες. Το ποσό που δεσμεύτηκε με την υπουργική απόφαση είναι κατά 246 εκ. αυξημένο από τον αντίστοιχο διαγωνισμό που διενήργησε ο ΟΑΣΑ και φτάνει συνολικά τα 646,8 εκατομμύρια ευρώ παρά το γεγονός ότι η ανάθεση αφορά περί τις 20 γραμμές λιγότερες. Ωστόσο σε αυτόν τον διαγωνισμό η περίοδος παραχώρησης είναι δεκαετής. Εντύπωση προκαλεί, πάντως, το γεγονός ότι βάσει πρόσφατης ανακοίνωσης του ΟΣΕΘ για τους όρους του διαγωνισμού, στις υποχρεώσεις του αναδόχου εντάσσεται η αγορά περισσότερων λεωφορείων από την Αθήνα αν και για λιγότερες γραμμές και συγκεκριμένα 250 οχημάτων.

Το ποσό που έχει δεσμεύσει το υπουργείο αφορά την περίοδο 2025 – 2035 και ορίζεται ετήσιο τίμημα προς τον ανάδοχο, το οποίο κυμαίνεται από 50 εκατομμύρια για την πρώτη χρονιά έως 65,7 εκ. για τις επόμενες με εξαίρεση το τελευταίο έτος, το 2035 για το οποίο προβλέπεται η απόδοση 10 εκ. ευρώ. Κρίνοντας, πάντως, από την περίπτωση του ΟΑΣΑ, αναμένεται να προβλεφθεί και για τη Θεσσαλονίκη ρήτρα καυσίμου, αλλά και δικαίωμα προαίρεσης του φυσικού και οικονομικού αντικειμένου.

Μέχρι να τελεσφορήσει ο διαγωνισμός που ετοιμάζεται από τον ΟΣΕΘ, το κενό στα λεωφορεία της Θεσσαλονίκης θα συνεχίσουν να καλύπτουν τα ΚΤΕΛ ύστερα από την υπογραφή νέας σύμβασης με αντικείμενο την παροχή έργου μέσω λειτουργίας 43 γραμμών αστικής και περιαστικής συγκοινωνίας έως το τέλος του Οκτωβρίου 2024, με προοπτική όμως να επεκταθεί έως τα τέλη της χρονιάς.

Η σύμβαση έχει ύψος προϋπολογισμού περίπου 22.5 εκ χωρίς τον ΦΠΑ και τις ρήτρες καυσίμου, όπως είχε ανακοινώσει ο ΟΣΕΘ και υλοποιείται σε συνεργασία τριών 3 ΚΤΕΛ: Θεσσαλονίκης, Σερρών και Χαλκιδικής.

Μετά το Πάσχα, όπως ανέφερε και η υφυπουργός Μεταφορών, Χριστίνα Αλεξοπούλου από το βήμα του φόρουμ των Δελφών, προγραμματίζεται να ξεκινήσουν δρομολόγια και τα νέα ηλεκτρικά λεωφορεία, τα οποία εκτελούν αυτήν την περίοδο δοκιμές χωρίς επιβάτες. Στο στόλο της ΟΣΥ θα ενσωματωθούν 140 οχήματα και του ΟΑΣΘ 110. Σήμερα τα λεωφορεία που βγαίνουν καθημερινά από τα αμαξοστάσια για να εκτελέσουν συγκοινωνία στη Θεσσαλονίκη προσεγγίζουν τα 300.

Υπενθυμίζεται ότι ο προυπολογισμός του διαγωνισμού του ΟΑΣΑ για την παραχώρηση συγκοινωνιακού έργου στην Αθήνα ανέρχεται σε 400.335.797,31 ευρώ, ποσό το οποίο ανεβαίνει στα 452 εκ. εάν συνυπολογιστεί και ο ΦΠΑ, ενώ η παραχώρηση αφορά διάστημα οκτώ ετών και περιλαμβάνει δικαίωμα προαίρεσης για την επαύξηση του φυσικού και οικονομικού αντικειμένου έως 4% κατά την διάρκεια της σύμβασης. Στις υποχρεώσεις του αναδόχου εντάσσεται η κάλυψη των δρομολογίων με 211 καινούρια λεωφορεία.

Συνεχίζονται οι διαμαρτυρίες για τις υπηρεσίες των ΚΤΕΛ στην Αθήνα

Στο μεταξύ αλγεινές εντυπώσεις εξακολουθούν να αφήνουν στους κατοίκους της Ανατολικής Αττικής τα ΚΤΕΛ που έχουν αναλάβει τα τελευταία χρόνια τις λεωφορειακές γραμμές της περιοχής. Καθυστερήσεις, ταλαιπωρία, δρομολόγια που δεν εκτελούνται, αλλά και βρώμικα οχήματα συνθέτουν το μωσαικό των παραπόνων.

Πριν λίγες ημέρες μάλιστα εστάλη ένα ακόμα ψήφισμα του δήμου Σπάτων – Αρτέμιδας στον ΟΑΣΑ και το υπουργείο, με το οποίο ζητείται η επιστροφή των δρομολογίων στην ΟΣΥ, καθώς όπως αναφέρεται τα οχήματα που καλύπτουν τώρα την περιοχή «βρίσκονται σε άθλια κατάσταση ή είναι ακατάλληλα». Το ψήφισμα κάνει λόγο για «εικόνα διάλυσης», αλλά και ακαταλληλότητα των λεωφορείων για την εξυπηρέτηση επιβατών με αναπηρία.

Ο δήμος ζητά τη λήψη μέτρων ώστε να εξασφαλίζεται η συντήρηση και η καθαριότητα των οχημάτων, ενώ εκφράζει μεταξύ άλλων την ανάγκη πύκνωσης των δρομολογίων και εγκατάστασης οθονών τηλεματικής στις στάσεις.