Ζαλίζουν ακόμα τα ύψη των κτιρίων: Πόλεμος ανακοινώσεων και προειδοποίηση αρχιτεκτόνων

«Ιλίγγους», αλλά και διχασμό στον τεχνικό κλάδο συνεχίζουν να προκαλούν τα... ύψη των κτιρίων και τα κίνητρα πρόσθετων ορόφων, στα οποία δίνει τη δυνατότητα ο Νέος Οικοδομικός Κανονισμός.

Πόλεμος ανακοινώσεων

Μηχανικοί και αρχιτέκτονες παίρνουν θέση υπέρ ή κατά του Τεχνικού Επιμελητηρίου Ελλάδας (ΤΕΕ), ενώ η Κεντρική Ένωση Δήμων Ελλάδας (ΚΕΔΕ) απαντά με δική της ανακοίνωση για τελευταία φορά -όπως λέει- στη μακροσκελέστατη ανακοίνωση του προέδρου του Επιμελητηρίου, Γιώργου Στασινού υπογραμμίζοντας ότι ισχύουν στο ακέραιο αυτά που έως τώρα έχει επισημάνει.

Σε ό,τι αφορά τον τεχνικό κόσμο, μπορεί ο Σύλλογος Αρχιτεκτόνων (ΣΑΔΑΣ-ΠΕΑ) με ανακοίνωσή του στα τέλη Μαρτίου να εξέφραζε την αντίθεσή τους στις αποφάσεις δήμων για αναστολή έκδοσης οικοδομικών αδειών με τη χρήση των κινήτρων, κάνοντας λόγο για μηχανικούς που εργάζονται σε συνθήκες ανασφάλειας και για «ακίνητα ιδιοκτητών που περιέρχονται σε καθεστώς περιορισμού του περιεχομένου της ιδιοκτησίας τους με αποτέλεσμα να παρακωλύεται η αξιοποίησή τους, ωστόσο το Τμήμα του ΣΑΔΑΣ-ΠΕΑ Αττικής έχει εντελώς διαφορετική άποψη. Με ανακοίνωσή του ζητά του την κατάργηση του ΝΟΚ και καλεί τους δήμους της πρωτεύουσας και ειδικά της Αθήνας και του Πειραιά να πάρουν θέση πριν να είναι πολύ αργά και «δημιουργηθούν και νέα αρνητικά τετελεσμένα σε βάρος του αστικού ιστού και της ποιότητας ζωής στην πόλη, στο όνομα της «τουριστικής ανάπτυξης», των «επενδυτών» και της κτηματαγοράς».

Ο φορέας που εκπροσωπεί τους αρχιτέκτονες της Αττικής κάνει ξεκάθαρα λόγο για «εξυπηρέτηση συμφερόντων» και προειδοποιεί για αλλοίωση της φυσιογνωμίας των πόλεων, από την εφαρμογή του ΝΟΚ, η οποία συνοδεύτηκε μεταξύ άλλων από την οριζόντια αύξηση των δομήσιμων επιφανειών, είτε υπό την μορφή bonus ως κίνητρα για υποτιθέμενες «πράσινες» παρεμβάσεις, είτε με την μορφή της αλλαγής νομοθετικών ορισμών και της εξαίρεσης συγκεκριμένων επιφανειών (πατάρια, κλιμακοστάσια, κ.ά.) από τον συντελεστή δόμησης.

«Το κίνητρο της αύξησης αυτής ήταν η προσπάθεια τόνωσης της κτηματαγοράς και του κατασκευαστικού κεφαλαίου, η ενίσχυση κυρίως της μεγάλης και πολύ λιγότερο της μικρής ιδιοκτησίας και η εξυπηρέτηση διάφορων συμφερόντων, σε βάρος όμως του δομημένου περιβάλλοντος και της ποιότητας ζωής, ειδικά στον ήδη πυκνοδομημένο αστικό ιστό».

Υπενθυμίζει ότι ήδη από το 2012 είχε εκφράσει την αντίθεσή του σημειώνοντας πως ο ΝΟΚ «προσεγγίζει το μείζον θέμα της δόμησης όχι επιστημονικά, όπως θα όφειλε ως κανονισμός, αλλά από τη σκοπιά της μέγιστης κερδοφορίας πάνω στη γη», «επιβραβεύει, με αύξηση (25%-35%) των συντελεστών δόμησης, την εκμετάλλευση μεγάλων οικοπέδων στα ήδη βεβαρυμμένα αστικά κέντρα των πολύπαθων ελληνικών πόλεων» και «δημιουργεί ανισότητες ανάμεσα στους πολίτες αυξάνοντας το χάσμα ανάμεσα σε οικονομικά ισχυρούς και ασθενέστερους».

Οι αρχιτέκτονες υπογραμμίζουν ότι σήμερα, 12 χρόνια μετά, αποδεικνύεται ότι τα επικαλούμενα οφέλη στο περιβαλλοντικό ισοζύγιο είναι ανύπαρκτα, ενώ με αφορμή τις πρόσφατες αποφάσεις του Ε' Τμήματος του Συμβουλίου της Επικρατείας (ΣτΕ) και την παραπομπή του ζητήματος στην Ολομέλεια, κατηγορούν την ηγεσία του υπουργείου Περιβάλλοντος και Ενέργειας ότι «δίνει το σύνθημα να προλάβουν ιδιώτες, μελετητές και επενδυτές να εκδώσουν όσο το δυνατόν ταχύτερα άδειες αμφισβητούμενης συνταγματικότητας ώστε να δημιουργήσουν τετελεσμένα, όπως στην περίπτωση των δύο επιπλέον ορόφων και του δώματος του ξενοδοχείου της Coco-Mat στου Μακρυγιάννη, των οποίων η μοίρα ακόμα βρίσκεται υπό συζήτηση».

Ο ΣΑΔΑΣ Τμ. Αττικής υποστηρίζει πως ο ΝΟΚ στο σύνολό του αποτελεί το πλαίσιο της μεγιστοποίησης της εκμετάλλευσης της γης και της κερδοφορίας του κατασκευαστικού κεφαλαίου, δεν επέφερε διαχρονικά καμία μείωση της αξίας της γης, της κατοικίας, ούτε κάποιο ουσιαστικό θετικό περιβαλλοντικό ισοζύγιο, ενώ «δεν παίρνει επιμέρους βελτιώσεις και απαιτείται η συνολική κατάργησή του και η αντικατάστασή του με πολεοδομικό σχεδιασμό επιστημονικό, με βάση τις συγκεκριμένες πραγματικές ανάγκες της κάθε περιοχής και όχι με οριζόντιες πολεοδομικές ρυθμίσεις».

Στην ανακοίνωσή του επισημαίνει μάλιστα με νόημα πως «είναι τόσο «φιλο-περιβαλλοντικά» τα «πράσινα» bonus του ΝΟΚ, που οι περιοχές κατοικίας των υψηλότερων εισοδημάτων στην Αττική (Δ. Παλαιού Ψυχικού - Φιλοθέης, Δ. Εκάλης) πέτυχαν την ειδική εξαίρεσή τους από αυτά».

Σε κίνδυνο το κτιριακό απόθεμα της Αθήνας

Ο Σύλλογος κρούει τον κώδωνα του κινδύνου για περιοχές του δήμου της Αθήνας που υφίστανται έντονες πολεοδομικές πιέσεις μέσω της άκρατης τουριστικοποίησης, αλλά και για πολλούς πυκνοδομημένους δήμους που ακόμα διαθέτουν ικανό αριθμό παλαιών και χαμηλών κτηρίων όπως το Αιγάλεω ή το Περιστέρι, τα οποία κινδυνεύουν να γίνουν βορά στην άκρατη εκμετάλλευση, όπως αναφέρει.

«Τα εν λόγω bonus του ΝΟΚ αποτελούν κίνδυνο για το ιστορικό κέντρο της πόλης και όχι μόνο, καθώς ενδέχεται να οδηγήσουν σε απώλεια αξιόλογου κτιριακού αποθέματος παλαιών αθηναϊκών κατοικιών αλλά και μοντερνιστικών κτιρίων, η κατεδάφιση και η ανοικοδόμηση των οποίων μπορεί να καταστεί με βάση τα bonus οικονομικά ελκυστική αλλά και να αποκτήσουν ξαφνικά υψηλότερα από το υπόλοιπο κτιριακό απόθεμα κτίρια, αυξάνοντας την πυκνότητα του ήδη πυκνού αστικού ιστού, ώστε κάποιες τουριστικές και ξενοδοχειακές επιχειρήσεις να αποκτήσουν σουίτες με ανεμπόδιστη πανοραμική θέα και μονοπωλιακή τιμή ενοικίασης στους πάνω ορόφους, σε βάρος της θέας, του φωτισμού και του ηλιασμού όλων των υπόλοιπων».

Προσθέτει πως η επέλαση του τουριστικού και κατασκευαστικού κεφαλαίου στο κέντρο της πόλης, ήδη τείνει να καταστήσει την περιοχή απρόσιτη στα χαμηλά οικονομικά στρώματα του πληθυσμού και εν γένει στους μόνιμους κατοίκους της πόλης, με την παράδοσή της σε επισκέπτες και τουρίστες υψηλότερων εισοδημάτων.

Οι εργολήπτες δημοσίων έργων

Από την πλευρά της η Πανελλήνια Ένωση Διπλωματούχων Μηχανικών Εργοληπτών Δημοσίων Έργων (ΠΕΔΜΕΔΕ) χαρακτηρίζει σε δική της ανακοίνωση επιτυχημένη την παρέμβαση του ΤΕΕ κατά της απόφασης του Δήμου Βάρης – Βούλας – Βουλιαγμένης για μερική αναστολή έκδοσης οικοδομικών αδειών, η οποία ακυρώθηκε.

Στην ανακοίνωσή της τονίζει πως «η συμμόρφωση των οργάνων των Δήμων προς την απόφαση του Ελεγκτή, σύμφωνα με την παραπάνω νομοθεσία  είναι  υποχρεωτική και  πρέπει να γίνει χωρίς καθυστέρηση. Η μη τήρηση  της υποχρέωσης αυτής  συνιστά σοβαρή παράβαση καθήκοντος, η οποία ελέγχεται πειθαρχικά για τους αιρετούς και το προσωπικό των Δήμων».

ΚΕΔΕ: Ο πρόεδρος του ΤΕΕ πρώτος «ήρξατο χειρών αδίκων».

Για τελευταία φορά - όπως λέει - απαντά η ΚΕΔΕ στις ανακοινώσεις του προέδρου του ΤΕΕ, επισημαίνοντας ότι «στράφηκε εναντίον Δημάρχων που έκαναν το αυτονόητο. Οι Δήμαρχοι αυτοί υπερασπίστηκαν το συνταγματικό τους δικαίωμα να έχουν λόγο και ρόλο στη διαμόρφωση της φυσιογνωμίας των πόλεών τους».

Σε νέα της ανακοίνωση τονίζει ότι «τα πολλά λόγια είναι φτώχεια» και συνήθως αποκαλύπτουν αδυναμία επιχειρημάτων. Επισημαίνουμε ότι ισχύει η προηγούμενη απάντησή μας και ότι ο Πρόεδρος του ΤΕΕ πρώτος «ήρξατο χειρών αδίκων»».

Η ΚΕΔΕ παραπέμπει στην απόφαση της ολομέλειας του Συμβουλίου της Επικρατείας, επισημαίνει ότι σέβεται τον θεσμικό ρόλο του ΤΕΕ, αλλά τονίζει πως «και ο πρόεδρος του ΤΕΕ οφείλει να σέβεται έμπρακτα τον συνταγματικά κατοχυρωμένο θεσμικό ρόλο της Αυτοδιοίκησης».

Δηλώνει μάλιστα πως «βάζει τελεία σε αυτόν τον δήθεν "διάλογο", στην ανταλλαγή επιστολών και ανακοινώσεων».