Υψη κτιρίων: «Πυροσβεστική» τροπολογία για να καμφθούν οι αντιδράσεις

Επιχείρηση κατευνασμού τόσο των αντιδράσεων των «γαλάζιων δημάρχων» που εδώ και αρκετό καιρό βρίσκονται στα ...κάγκελα με αφορμή την εφαρμογή των μπόνους ύψους του Νέου Οικοδομικού Κανονισμού (ΝΟΚ) που αυξάνουν γεωμετρικά τα ύψη των καινούριων κτιρίων όσο και τακτοποίησης του χάους που έχει προκληθεί στις Υπηρεσίες Δόμησης, επιχειρεί το υπουργείο Περιβάλλοντος και Ενέργειας κάνοντας ένα βήμα πίσω με την κατάθεση τροπολογίας, με την οποία επιβάλλεται «κόφτης» στα ύψη προκειμένου να καμφθεί η θύελλα αντιδράσεων του προηγούμενου διαστήματος.

Η ρύθμιση, η οποία σε καμία περίπτωση δεν καταργεί τα μπόνους που αποτέλεσαν την αιχμή των αντιδράσεων, προβλέπει μεταβατική εφαρμογή και λιγότερους ορόφους έως την ολοκλήρωση των Τοπικών Πολεοδομικών Σχεδίων (ΤΠΣ) μέχρι το τέλος του 2025, ενώ ορίζει ότι θα γίνει ειδική μελέτη και θα διεξάγονται έλεγχοι από ελεγκτές δόμησης για υπερβάσεις σε τέσσερεις φάσεις. Δεν προβλέπει αναδρομική ισχύ, καθώς η έναρξη ισχύος της τοποθετείται την 1η Μαίου 2024, πράγμα που σημαίνει ότι οι οικοδομικές άδειες που θα έχουν εκδοθεί έως τότε, θα μπορούν να υλοποιηθούν με τη χρήση του συνόλου των κινήτρων που προβλέπονταν έως τώρα. Στη συνέχεια τα κίνητρα θα εφαρμοστούν κλιμακωτά ανάλογα με τον Συντελεστή Δόμησης της κάθε περιοχής.

Οι αιρετοί από την πλευρά τους αναγνωρίζουν ότι η ρύθμιση κινείται στη σωστή κατεύθυνση, επισημαίνουν ωστόσο ότι τα οριζόμενα είναι λίγα και έρχονται πολύ αργά τονίζοντας ότι δεν επιλύουν συνολικά το πρόβλημα και δίνοντας ελάχιστες πιθανότητες να έχουν ολοκληρωθεί τα ΤΠΣ εντός του 2025.

Τόσο η κατάθεση της τροπολογίας όσο και η εξειδίκευσή της στην ανάλυση συνεπειών της ρύθμισης καταδεικνύουν, πάντως, πως και η ηγεσία του υπουργείου αντιλήφθηκε - αν και με καθυστέρηση - σειρά αστοχιών και προβλημάτων που προκάλεσε η οριζόντια χρήση των κινήτρων και η ανέγερση σημαντικά υψηλότερων κτιρίων στις αστικές περιοχές.

«Ανευ της ενιαίας επίλυσης των ανωτέρω θεμάτων, θα ενταθεί το κλίμα αβεβαιότητας και θα συνεχιστεί ο αντιφατικός τρόπος, με τον οποίο αντιμετωπίζεται η χρήση των εν λόγω κινήτρων μεταξύ των Υπηρεσιών Δόμησης», επισημαίνεται χαρακτηριστικά στην τροπολογία.

Το υπουργείο φαίνεται πως αντιλήφθηκε την αναγκαιότητας μιας ρύθμισης, καθώς όπως αναφέρει δεν έχουν ολοκληρωθεί τα Τοπικά Πολεοδομικά Σχέδια (Τ.Π.Σ.) προκειμένου να υφίσταται η πλέον επίκαιρη εικόνα για τη δυνατότητα ή μη εφαρμογής των κινήτρων αυτών σε κάθε περιοχή. Διαπιστώνει επίσης πως «αντιθέτως υφίσταται κατεπείγουσα ανάγκη παροχής κατευθύνσεων προκειμένου να αποφευχθούν τυχόν μεταβολές του ύψους, οι οποίες, παρόλο που ως όρος δόμησης δε συνιστά καθεαυτόν δυσμενή μεταβολή των συνθηκών, δύναται να υποστηριχθεί ότι οδηγούν σε αλλοίωση της φυσιογνωμίας της περιοχής και κατ’ επέκταση τρωτότητα των επικείμενων οικοδομικών αδειών».

Ο ίδιος μάλιστα ο υφυπουργός Περιβάλλοντος, Νίκος Ταγαράς υποστηρίζοντας την τροπολογία στη Βουλή έκανε λόγο για αστοχίες εξαιτίας της οριζόντιας εφαρμογής: «Έχει παρατηρηθεί ότι κάποιες συνδυαστικές διατάξεις και συγκεκριμένα του άρθρου 18 και του άρθρου 10 αθροιστικά δημιουργούν θέμα. Είναι από τις αστοχίες σε κάποιες περιοχές με κάποια χαρακτηριστικά γι΄αυτό το λόγο και παρεμβαίνουμε διορθώνοντας». Όπως εξήγησε, μέχρι τον συντελεστή 0,8 όπου όπως είπε «η προσαύξηση ύψους δημιουργούσε την αστοχία συνδυαστικά μεταξύ αυτών των διατάξεων δεν θα έχει ισχύ το άρθρο 10. Πρόκειται για μείωση ύψους ενός ορόφου, 3,25 μ». Για μεγαλύτερους συντελεστές δόμησης θα υπάρχει αντίστοιχη κλιμάκωση των υψών.

Τι ορίζει η νέα ρύθμιση

Σύμφωνα με τη νέα ρύθμιση, από την 1η Μαίου και μέχρι την έγκριση των ΤΠΣ και το αργότερο έως τις 31 Δεκεμβρίου 2025 προβλέπεται ότι τα κίνητρα ύψους θα εφαρμόζονται μόνο στις περιοχές με ισχύοντα συντελεστή που είναι μεγαλύτερος του 0,8.

Αν ο ισχύων συντελεστής είναι μεγαλύτερος του 0,8 τίθεται κλιμακωτός περιορισμός της προσαύξησης και προβλέπεται ότι το συνολικό ύψος της κατά την εφαρμογή των κινήτρων δεν μπορεί:

- να υπερβαίνει συνολικά τα 2,50 μ. για σ.δ. μεγαλύτερο του 0.8 έως και 1.6 και

- τα 3 μ. για σ.δ. μεγαλύτερο του 1.6.

Επιπλέον προβλέπεται ότι η εφαρμογή της νέας ρύθμισης θα συνδυαστεί με κατεπείγουσα μελέτη τεκμηρίωσης για την αξιολόγηση της εφαρμογής των κινήτρων από το υπουργείο Περιβάλλοντος. Τονίζεται μάλιστα ότι ο χαρακτήρας των περιοριστικών ρυθμίσεων είναι «εξόχως μεταβατικός» και θα επανεκτιμηθεί κατά τη φάση εκπόνησης της μελέτης τεκμηρίωσης.

Σε κάθε περίπτωση ορίζεται ότι οι οικοδομικές άδειες που έχουν ήδη εκδοθεί ή θα εκδοθούν έως την 1η Μαίου 2024 με τη χρήση κινήτρων, θα εκτελεστούν όπως εκδόθηκαν.

Όπως εξήγησε ο κ. Ταγαράς, όποιος κάνει χρήση μπόνους, θα ελέγχεται από ανεξάρτητους ελεγκτές δόμησης σε τέσσερεις φάσεις: στα θεμέλια, στην ολοκλήρωση του σκελετού και της εξωτερικής τοιχοποιίας, στην ολοκλήρωση κτιρίου, ενώ θα προβλέπονται επανέλεγχοι κάθε 5 χρόνια ώστε να διαπιστώνεται εάν τηρούνται τα κριτήρια που έδωσαν την προσαύξηση για να μπορούν να χτίσουν παραπάνω.

Όπως επισημαίνεται στην αιτιολογική έκθεση της τροπολογίας, η ρύθμιση περιορίζει την εφαρμογή των κινήτρων ώστε:

• να μη δημιουργηθούν εφεξής τετελεσμένα ως προς την επιρροή αυτών στη φυσιογνωμία των περιοχών, και

• να αποφευχθεί η τρωτότητα των οικοδομικών αδειών για λόγους εφαρμογής των κινήτρων του ΝΟΚ. «Ο περιορισμός αυτός των κινήτρων δεν είναι οριζόντιος, αλλά σχετίζεται με τα ειδικά χαρακτηριστικά των περιοχών, όπως αυτά αποτυπώνονται στον ισχύοντα εφαρμοζόμενο στις περιοχές αυτές επιτρεπόμενο συντελεστή δόμησης», επισημαίνεται.

Για «απαράδεκτη τροπολογία» έκανε λόγο ο πρόεδρος της Κοινοβουλευτικής Ομάδας του ΣΥΡΙΖΑ, Σωκράτης Φάμελλος υπενθυμίζοντας προεκλογική τροπολογια που είχε εξαιρέσει από τα μπόνους μόνο τη Φιλοθέη, την Εκάλη και το Ψυχικό. Σημείωσε ότι «γίνεται πάρτι στην αγορά λόγω της υποβάθμισης των υπηρεσιών ελέγχου», προσθέτοντας ότι υπάρχουν κτίρια στα οποία τα 24 μέτρα ύψους γίνονται 32. «Δίνετε ξεκαθαρα ξεκάθαρα ρουσφέτια σε εργολαβικά συμφέροντα, δημιουργείτε πρόβλημα δικαίου», είπε χαρακτηριστικά συμπληρώνοντας ότι τα ΤΠΣ «σέρνονται» για να υπάρχουν φωτογραφικές ρυθμίσεις και Ειδικά Πολεοδομικά Σχέδια, το τίμημα για τα οποία πληρώνουν οι πολίτες και οι αυτοδιοικητικοί.

Από την πλευρά της η βουλευτής της Νέας Αριστεράς, Πέτη Πέρκα ανέφερε ότι Σ.Δ κάτω από 0,8 σε ολόκληρη την Αθήνα έχει μόνο η Πλάκα και ο Ελαιώνας. Αναρωτήθηκε τι νέο προσφέρει η τροπολογία και ρώτησε γιατί το υπουργείο δεν περίμενε την απόφαση της Ολομέλειας του ΣτΕ, στην οποία έχει παραπεμφθεί το ζήτημα.

Απαντώντας ο κ. Ταγαράς ανέφερε ότι η έκδοση της απόφασης του ΣτΕ θα πάρει χρόνο παραδεχόμενος ότι «ήδη στην αγορά υπάρχει τεράστιο πρόβλημα καθώς άλλες Υπηρεσίες Δόμησης δέχονται τα κίνητρα, άλλες όχι, άλλοι δήμαρχοι βγάζουν αποφάσεις να μην εκδίδονται άδειες».

Δήμοι: Δε λύνει το πρόβλημα η τροπολογία

«Επικοινωνιακή φωτοβολίδα», χαρακτήρισε την τροπολογία ο δήμαρχος Βάρης - Βούλας – Βουλιαγμένης και αντιπρόεδρος της ΚΕΔΕ, Γρηγόρης Κωνσταντέλλος: «Λύνει το 1/3 του προβλήματος. Με άλλα λόγια κάνει το συν 9 μέτρα συν 6 μέτρα. Προφανώς η μείωση του ύψους είναι σε σωστή κατεύθυνση, αλλά η βελτίωση είναι πολύ μικρή. Θα αναμένουμε την απόφαση του ΣτΕ και ως ΚΕΔΕ θα συνεχίσουμε να ζητούμε από την κυβέρνηση να παγώσει τα κίνητρα μέχρι τότε». Υπενθυμίζεται ότι στον εν λόγω δήμο, έχει ήδη ληφθεί η απόφαση προσφυγής στο ΣτΕ για κάθε οικοδομική άδεια που θα εκδίδεται με τα μπόνους με στόχο, όπως επισημαίνει ο δήμαρχος «να μη δημιουργηθούν πολεοδομικά τετελεσμένα».

Τελική θα είναι η νίκη, μόνο εάν κριθεί αντισυνταγματικός ο νόμος, ανέφερε στο πλαίσιο συνέντευξης τύπου που διοργάνωσε η Ελληνική Εταιρία Προστασίας της Φύσης και της Πολιτιστικής Κληρονομιάς (ΕΛΛΕΤ), ο δήμαρχος Κηφισιάς, Βασίλης Ξυπολυτάς.

Η Κηφισιά είναι ένα από τα προάστια που έχει δει έως τώρα πολλά σπίτια να κατεδαφίζονται προκειμένου να αντικατασταθούν από μεγαλύτερα. Οπως επισημάνθηκε στην εκδήλωση δίνονται εγκρίσεις με τηλεδιασκέψεις, ούτε καν με αυτοψίες. Αποτέλεσμα είναι να κινδυνεύει να χαθεί ένας τεράστιος κτιριακός πλούτος.

Σύμφωνα με τον δήμαρχο της πόλης, η τροπολογία «θεραπεύει προβλήματα σε κάποιες περιοχές, αλλά ως Κηφισιά δε μας ικανοποιεί».

Ο δήμος έχει επίσης αποφασίσει να προσφεύγει κατά των οικοδομικών αδειών, καθώς σήμερα εκκρεμούν προς έκδοση περίπου 400 άδειες, ενώ τα τελευταία τέσσερα χρόνια υπήρξαν πάνω από 1.000 οικοδομές.

Ο κ. Ξυπολυτάς τόνισε ότι «η Κηφισιά δεν μπορεί να αποδεχτεί ούτε πατάρια, ούτε δυο μέτρα παραπάνω». Ο δήμος έχει ζητήσει την έκδοση εγκυκλίου προστασίας του παραδοσιακού της κέντρου, ανέφερε ο κ. Ξυπολυτάς σπεύδοντας να προσθέσει πως η Κηφισιά «έχει ειδικό πολιτικό βάρος, ανθρώπους με ισχύ, επιχειρηματίες και είναι θεμέλιο των κεντροδεξιών κομμάτων», ενώ προσέθεσε ότι στο πλευρό τους για την έκδοση της εγκυκλίου έχουν δίπλα τους ανθρώπους πολιτικής δύναμης, όπως τον Παναγιώτη Πικραμμένο.

Παρά το γεγονός ότι το τελευταίο διάστημα οι δήμοι που εμφανίστηκαν να αντιδρούν περισσότερο, ανήκουν στην κατηγορία των πιο «πλούσιων» δήμων, το ζήτημα των υψών αφορά εξίσου όλες τις αστικές περιοχές.

Αυτό έκανε σαφές μιλώντας στην ίδια εκδήλωση η ομότιμη καθηγήτρια Αρχιτεκτονικής του ΕΜΠ, Ελενη Μαιστρου: «Δεν μπορεί σε κανένα μέρος της Αθήνας να μεγαλώνεις τα ύψη χωρίς σχεδιασμό. Αυτό δε συμβαίνει σε καμία ευρωπαική πρωτεύουσα, σε καμία ευρωπαϊκή πόλη. Χωρίς πολεοδομική μελέτη δε νοείται καμία τέτοια παρέμβαση. Ζητούμε ενεργειακά αυτόνομα κτίρια και από την άλλη κατεδαφίζουμε και καταστρέφουμε το πράσινο. Δεν υπάρχει μεγαλύτερη αντίφαση. Γιατί δε θεσμοθετείται ένα πρόγραμμα χρηματοδότησης για την ενεργειακή αναβάθμιση αυτών των κτιρίων, παρά τα κατεδαφίζουν», είπε επαναφέροντας και το αίτημα για τη μεταφορά συντελεστή δόμησης.