Έρευνα διαΝΕΟσις: Οι Έλληνες δεν εμπιστεύονται ο ένας τον άλλον και ούτε τους θεσμούς - Τι φοβούνται περισσότερο για το μέλλον

Ποιες είναι οι κυρίαρχες ιδεολογίες στην Ελλάδα σήμερα; Τι σκέφτονται οι πολίτες για την αξιολόγηση και την ανταγωνιστικότητα; Πώς βλέπουν το σύστημα υγείας; Πόσο συχνά κάνουν τσεκ απ; Πώς πιστεύουν ότι θα επηρεάσουν την εκπαίδευση τα μη κρατικά πανεπιστήμια; Πόσοι πιστεύουν ότι δεν θα πάρουν σύνταξη; Σε ποιους θα εμπιστεύονταν τα κλειδιά του σπιτιού τους; 

Τι άλλαξε στην πολιτική τοποθέτηση των πολιτών

Σε αυτά αλλά και πολλά άλλα ερωτήματα απαντά η μεγάλη έρευνα της διαΝΕΟσις «Τι πιστεύουν οι Έλληνες», το τρίτος μέρος της οποίας παρουσιάστηκε τη Δευτέρας σε δημοσιογράφους. Σε ό,τι αφορά την πολιτική τους τοποθέτηση, η σοσιαλδημοκρατία καταγράφεται πρώτη σε αναφορές με 20,5% και εμφανίζεται σημαντικά πιο ενισχυμένη από το αντίστοιχο ποσοστό του προηγούμενου κύματος, το 2022 (14,1%), επιστρέφοντας πιο κοντά στα επίπεδα του 2020 (17,7%).

Από την άλλη πλευρά, ο φιλελευθερισμός βρίσκεται στα ίδια επίπεδα (19,3%) και μάλιστα, παραμένει σχεδόν απολύτως σταθερός διαχρονικά από το 2016. Τρίτος σε αναφορές εμφανίζεται ο σοσιαλισμός (13,8%), ο οποίος αν και καταγράφει φέτος το υψηλότερο ποσοστό από το 2016, παρουσιάζει κι αυτός μια σχετική σταθερότητα διαχρονικά.

Τι αξιολογούν θετικά οι πολίτες

Ενδιαφέρον παρουσιάζουν και τα στοιχεία σχετικά με το τι θεωρούν οι πολίτες σημαντικό για την ανάπτυξη στη χώρα. Στη σχετική ερώτηση της έρευνας, η πρώτη σε δημοφιλία απάντηση είναι η «ταχύτερη απονομή δικαιοσύνης» (32,3% στις συνολικές αναφορές).

Ακολουθούν η διαφάνεια στη λειτουργία του Δημοσίου και των θεσμών (27,3% - μάλιστα κατά πολύ αυξημένο από το 19,1% του 2022) και η μείωση φόρων και ασφαλιστικών εισφορών (25,9%).

Στην αξιολόγηση των υπηρεσιών του Δημοσίου, τις περισσότερες θετικές και μάλλον θετικές γνώμες συγκεντρώνουν τα ΚΕΠ (85,2%) και έπεται το gov.gr (82%). Αντίστροφα, το σύστημα υγείας (νοσοκομεία-φορείς δημόσιας υγείας) παρουσιάζει σημαντική μείωση, άνω των 10 μονάδων: από 45,9% θετικές και μάλλον θετικές γνώμες το 2022 σε 32,2%. Σε επόμενες ερωτήσεις, η έρευνα ασχολείται περαιτέρω με τις προτιμήσεις και τις αντιλήψεις των πολιτών σχετικά με την περίθαλψή τους.

Στην ερώτηση για το τι θα προτιμούσαν σε περίπτωση ανάγκης, οι συμμετέχοντες στην έρευνα εμφανίζονται μοιρασμένοι μεταξύ του ιδιωτικού (46,4%) και του δημόσιου (51,2%) νοσοκομείου, με το τελευταίο, ωστόσο να έχει ένα καθαρό προβάδισμα. Αντίθετα, στην προτίμηση για γιατρό η τάση είναι αντίστροφη: 58,7% θα επέλεγαν να απευθυνθούν σε ιδιώτη γιατρό παρά σε γιατρό δημόσιας δομής.

Το δίλημμα της εκπαίδευσης

Η μελέτη της διαΝΕΟσις ζήτησε επίσης από τους συμμετέχοντες την οπτική τους πάνω σε απόψεις για τα μη κρατικά πανεπιστήμια. Τον μεγαλύτερο βαθμό συμφωνίας συγκεντρώνει η άποψη ότι τα ιδιωτικά πανεπιστήμια θα δώσουν περισσότερες επιλογές στους νέους που θέλουν να σπουδάσουν (65,4%). Όμως, ένα ποσοστό της ίδιας κλίμακας (μάλλον) συμφωνεί ότι «θα αποβεί σε βάρος των οικονομικά ασθενέστερων φοιτητών λόγω διδάκτρων» (63,5%) και ότι με αυτό τον τρόπο «θα σπουδάσουν και άτομα χωρίς αξιοκρατικά κριτήρια».

Δεν έχουμε εμπιστοσύνη ο ένας στον άλλον

Από τα βασικά συμπεράσματα της έρευνας, μεταξύ άλλων είναι πως η δυσπιστία φαίνεται να είναι γενικευμένη και να επεκτείνεται, πέρα από τους θεσμούς της κοινωνίας, και στους άλλους ανθρώπους γενικά. Όπως και στο προηγούμενο κύμα της έρευνας, έτσι και σε αυτό είναι σταθερά πολύ λίγοι όσοι δηλώνουν ότι συμφωνούν με την άποψη ότι «οι περισσότεροι άνθρωποι είναι άξιοι εμπιστοσύνης»: μόνο 12,8%. Αντίθετα, η μεγάλη πλειοψηφία (86,6%) δηλώνει στην αντίστοιχη ερώτηση ότι «πρέπει να είμαστε ιδιαίτερα προσεκτικοί στις συναλλαγές μας με τους ανθρώπους».

Ένας στους τρεις Έλληνες δηλώνει ότι έχει δεχθεί σεξουαλική παρενόχληση με το αντίστοιχο ποσοστό μόνο στις γυναίκες να φτάνει το 37,5%. Ακόμα, όσον αφορά παγιωμένες απόψεις σχετικά με τους ρόλους των δύο φύλων, οι Έλληνες φέρεται ότι τους έχουν ξεπεράσει μερικώς με το 60% να αρνείται ότι υπάρχουν γυναικείες ή ανδρικές εργασίες, και 9 στους 10 να πιστεύουν ότι η μητέρα και ο πατέρας έχουν ίδιες ευθύνες σε σχέση με την ανατροφή του παιδιού.

Όσον αφορά στην τεχνολογία και την τεχνητή νοημοσύνη, οι Έλληνες την βλέπουν με καχυποψία καθώς το 51% δηλώνει ότι τα συναισθήματα που του προκαλεί η τεχνητή νοημοσύνη είναι αρνητικά, ειδικά σε σχέση με τον εργασιακό τομέα, όπου το 69,7% θεωρεί ότι θα επηρεάσει αρνητικά την αγορά εργασίας.