Από τη «βαρυχειμωνιά» που δεν ήρθε στους «καύσωνες» που μέλλονται - Τι «έδειχναν» τα Μερομήνια - Πού πάμε με τέτοιες προγνώσεις;
Νίκος ΤζιανίδηςΚάθε που φθινοπωριάζει πλάι στα πεσμένα φύλλα, να και τα Μερομήνια. Προγνώσεις καιρικές από «εμπειρικούς». Από τη «βαρυχειμωνιά», που δεν ήρθε ποτέ, στους «καύσωνες» που μέλλονται... Κι από κοντά και μετεωρολογοί!
Μια από τις εικόνες που δύσκολα θα σβήσει από τη μνήμη μας: Νοσοκομείο Αττικόν, θάλαμος με δυο καρκινοπαθείς, ο ένας στο ακρόφρυδο της ζωής, ίσα που ανοίγει τα μάτια, ίσα που ανασαίνει. Στον τοίχο, πλάι στον Εσταυρωμένο, μια τηλεόραση σηματοδοτεί το παρόν και προβλέπει το μέλλον, ή πιο σωστά: τον καιρό προέβλεπε εκείνη την ώρα: «Έρχονται ισχυρές καταιγίδες…»
«Σσσσς…» ακούστηκε από το κρεβάτι του βαρέως ασθενούς! «Να ακούσω τον καιρό, βρε παιδιά»…
-Μα τέτοιο ενδιαφέρον για τον καιρό κι από αυτή τη θέση, ρωτήσαμε; Ο άλλος που είχε μείνει μόνος στο θάλαμο, μας μάλωσε: «Πιο σιγά, να ακούσω την κίνηση στους δρόμους...»! Έτσι είναι πάντα: το «τέλος» δεν το αποδέχεσαι σαν φθάνει κι αποζητάς την παλιά σου καθημερινότητα για σωσίβιο.
Τα «καιρικά» είναι πάντα ενδιαφέροντα κι ας μην προτίθεσαι να βγεις από το σπίτι για τους επόμενους μήνες… Τα «καιρικά» εξάπτουν τη φαντασία ακόμα και των ποιητών: «…σαν έχεις λύπη ο Μάης με τον Δεκέμβρη μοιάζει, πιο κρύα είναι τα δάκρυα από το κρύο χιόνι». Καβάφης, μουστάκια! «Θυμήσου να βάλεις τον καιρό στα αναθεματισμένο το βιβλίο σου-ο καιρός είναι πολύ σημαντικός»! Χεμινγουέι, που κάτι ήξερε παραπάνω από εμάς.
Στ' Άγραφα έσβησαν τα τζάκια από τον Μάρτη!
Κι αφήνουμε τα νοσοκομεία και τα θλιβερά κι ανεβαίνουμε στα Άγραφα.
«Κατοικούμε σε ορεινό κομμάτι της Ελλάδας, τραχύ και δυσπρόσιτο και ξεχασμένο από ανθρώπους και Θεούς· εφέτος αφήσαμε τα ξύλα στα τζάκια να περιμένουν τη φωτιά από τον Μάρτη… Μας τρόμαζαν το φθινόπωρο για βαρυχειμωνιά, αλλά τους διέψευσε η καλοκαιρία»…
Προγνώσεις για χιόνι...
«Μετά τον πιο θερμό Οκτώβρη των τελευταίων ετών και έναν… ανοιξιάτικο Νοέμβρη, αναμένεται σύντομα η αλλαγή σε ένα πλήρως χειμωνιάτικο σκηνικό», έλεγε ο Μιχάλης Σιούτας- διδάκτωρ μετεωρολογίας του ΑΠΘ- στην ΕΡΤ, προσδιορίζοντας την εισβολή ψύχους στα τέλη Νοεμβρίου με αρχές Δεκεμβρίου· το ψύχος δεν ήρθε ποτέ!
Ο κ. Σιούτας επισήμαινε: «Από αρχές Δεκεμβρίου έως και τέλος του μήνα ο χειμώνας θα είναι αισθητός με όλα του χαρακτηριστικά, με τσουχτερό κρύο και χιόνια σε χαμηλότερα υψόμετρα». Σύμφωνα με τον κ. Σιούτα, ο Δεκέμβριος αναμενόταν να έχει πιο χαμηλές θερμοκρασίες από τον Ιανουάριο. Και ο Δεκέμβριος και ο Ιανουάριος ήταν μήνες που οι κάμερες των πρωινάδικων «έτρεχαν» στις παραλίες....
Κι αν οι προγνώσεις των μετεωρολόγων έπεσαν λίγο έξω, τι «έδειχναν» τα Μερομήνια, που κάθε φθινόπωρο κάνουν την εμφάνισή τους σε εφημερίδες και ιστοτόπους και μας ενημερώνουν για το τι ήθελε προκύψει στο μετεωρολογικό μας μέλλον. Λοιπόν: «Μερομήνια: Έρχεται «βαρύς» χειμώνας – Πολλά χιόνια και χαμηλές θερμοκρασίες», τίτλος από ιστοσελίδα ενημερωτική με ημερομηνία 11 Νοεμβρίου του 2023. Και διαβάζουμε πιο κάτω: «Θα έχουμε χιόνια μέχρι και τον Απρίλιο; Οι βροχές και ο αέρας θα εμφανίζονται σε τακτά χρονικά διαστήματα μέχρι τα μέσα του μήνα, όταν και σταδιακά θα αρχίσει περαιτέρω βελτίωση. Ο φετινός χειμώνας χαρακτηρίζεται από έντονες χιονοπτώσεις και αρκετό κρύο. Σύμφωνα με τα Μερομήνια, αναμένεται μια απότομη αλλαγή του καιρικού σκηνικού από τα τέλη του Νοεμβρίου και την έναρξη των χιονοπτώσεων, οι οποίες θα διαρκέσουν έως τις αρχές Απριλίου».
Το «ερωτηματικό» της πρώτης αράδας γίνεται «τελεία», που δεν επιδέχεται αμφισβήτηση, στο τέλος του προλόγου: «χιονοπτώσεις, οι οποίες θα διαρκέσουν έως τις αρχές Απριλίου»… Η πραγματικότητα; Από Μάρτη καλοκαίρι, με μια ελαφρά παρένθεση εκεί κοντά στις μέρες του Πάσχα, δηλαδή αρχές Μαΐου… Και ο «κακός μας ο καιρός» εξάντλησε το μένος του στον Θεσσαλικό Κάμπο και στις γύρω περιοχές που βάλθηκε να τις κάνει ξανά θάλασσα…
Και σε άλλη ιστοσελίδα διαβάζαμε: «Τα Μερομήνια «βλέπουν» φέτος έναν δύσκολο χειμώνα σε όλη τη Μεσόγειο και την Ελλάδα. Πολλές βροχές, τσουχτερό κρύο και χιόνια θα είναι τα χαρακτηριστικά των επόμενων μηνών. Βελτίωση αναμένεται από το τέλος Μαρτίου μέχρι τις αρχές Απριλίου». Τι συνέβη; Λίγες βροχές, κρύο ελάχιστο και χιόνια μοναχά… στον Όλυμπο. Α, χιόνισε και στην ορεινή Αττική για κάποιες ώρες.
Και μια πιο επίσημη εκτίμηση μετερωολόγων για τον πρώτο μήνα του 2024: «Ο χειμώνας κάνει δυναμικά την εμφάνισή του τη δεύτερη εβδομάδα του Ιανουαρίου, με κρύο, βροχοπτώσεις και χιόνια σε περιοχές με χαμηλότερο υψόμετρο. Έως το τέλος της εβδομάδας που διανύουμε (8 Ιανουαρίου η ημερομηνία δημοσίευσης) οι καιρικές συνθήκες θα είναι εναρμονισμένες με την εποχή που διανύουμε, με τον υδράργυρο να κατρακυλά».
«Μερομήνια! Είναι ντροπή αυτή η αντιεπιστημονική, μεσαιωνική και δεισιδαιμονική, δήθεν μέθοδος μακροπρόθεσμης πρόβλεψης του καιρού, να φιγουράρει συνέχεια σε ειδησεογραφικές σελίδες και τηλεοπτικές εκπομπές», έγραφε σε ανάρτησή του ο σεισμολόγος και επιστημονικός συνεργάτης ΕΕ και UNESCO, Γεράσιμος Παπαδόπουλος. Σωστός!
Από χείλη επίσημα...
Διαβάζουμε ξανά, με τρόμο, αυτή τη φορά επίσημες προγνώσεις: «Από τα μεσάνυχτα έως τις πρωινές ώρες του Σαββάτου 13/01, σύμφωνα με την πρόγνωση του meteo.gr αναμένονται χιονοπτώσεις σε περιοχές με χαμηλό υψόμετρο της Χαλκιδικής, της Θεσσαλίας (Μαγνησία), της Κεντρικής Στερεάς (Ευρυτανία, Φθιώτιδα, Φωκίδα και αργότερα Βοιωτία), καθώς επίσης στα ορεινά και ημιορεινά της Εύβοιας, της Ανατολικής Στερεάς και της Ανατολικής Πελοποννήσου. Οι χιονοπτώσεις στη Μαγνησία και πιθανόν στην Κεντρική Στερεά κατά τόπους θα είναι πυκνές».
Αυτά στις 12 Ιανουαρίου. Και στις 13 του μήνα σπεύδουμε με αγωνία στα καιρικά: «Αν και το κύμα κακοκαιρίας υποχωρεί σταδιακά, η Κυριακή (14/1) αναμένεται να είναι η πιο «τσουχτερή» ημέρα, με παγετό ακόμα και στην Αττική, ειδικά στα βόρεια. Ειδικότερα, σύμφωνα με την ημερήσια πρόγνωση από την ΕΜΥ, προβλέπεται βελτιωμένος καιρός σε αρκετές περιοχές της χώρας»... Στις 12 «έρχεται χιονιάς» στις 13 «ο καιρός βελτιώνεται»!
Και, Ιούνιος μήνας πλέον, η ζέστη απολαμβάνει τη ραστώνη της στην χώρα του ήλιου, της θάλασσας και της ανεμελιάς.
Κι άρχισαν να εμφανίζονται προγνώσεις για καύσωνες με πάνω από 50 βαθμούς και άλλα «θερμά» και- σαν τα ξαφνικά δρολάπια- αναθεωρήσεις και διευκρινήσεις... Και τα κανάλια γνωρίζουν καλά το ενδιαφέρον για τον καιρό και το εκμεταλλεύονται. Ο μετεωρολόγος μιλούσε για 37άρια, αλλά ο υπότιτλος στο δελτίο ειδήσεων έγφαφε για 40+... Όλο και κάποιοι θα δουν και δεν θ' ακούσουν!
Διαβάζουμε στο ethnos.gr, τον Ιούλιο του 2023, πέρυσι δηλαδή: «Για τις ακραίες θερμοκρασίες που έχει φέρει στην Ελλάδα το κύμα καύσωνα που πλήττει τη χώρα μίλησε ο διευθυντής της ΕΜΥ Αντώνης Λάλος ο οποίος σημείωσε ότι το θερμό κύμα που βρίσκεται σε εξέλιξη φαίνεται ότι θα σπάσει το ρεκόρ που είχαμε το 1987 με τον καύσωνα όπου για 12-13 μέρες περίπου, οι θερμοκρασίες ήταν πάλι πολύ υψηλές: «Το ρεκόρ που είχαμε το 1987 με τον καύσωνα όπου για 12-13 μέρες περίπου, οι θερμοκρασίες ήταν πάλι πολύ υψηλές, φαίνεται ότι θα σπάσει τώρα, καθώς η διάρκεια αυτή θα είναι πολύ μεγαλύτερη» ανέφερε ο διευθυντής της ΕΜΥ σε συνέντευξή του στο Πρώτο Πρόγραμμα. Το ρεκόρ δεν έσπασε!
Το καλοκαίρι του 1987, στην Ελλάδα, παρατεταμένο κύμα καύσωνα από τις 20 έως τις 31 Ιουλίου, προκάλεσε τουλάχιστον 1.300 θανάτους στην περιοχή της Αθήνας. Ήταν ο φονικότερος καύσωνας που έχει πλήξει τη χώρα. Η μέγιστη θερμοκρασία που μετρήθηκε στο Εθνικό Αστεροσκοπείο Αθηνών, στο κέντρο της Αθήνας, ήταν 41,9°C στις 23 Ιουλίου και στη Νέα Φιλαδέλφεια ήταν 43,6°C στις 27 Ιουλίου, η οποία ήταν και η υψηλότερη που καταγράφηκε στην περιοχή της Αθήνας». Κι αφού πέρσυσι τη γλυτώσαμε, τα 50αρια καταφθάνουν εφέτος, όπως κάθε χρόνο...
Ο αείμνηστος ωκεανολόγος-μετεωρολόγος Δημήτρης Ζαφειρόπουλος, μας είχε πει κάποτε: «Μην ακούς ανοησίες. Τίποτα από όσα καιρικά συμβαίνουν δεν είναι πρωτοφανές. Ό,τι έγινε θα ξαναγίνει. Απλά οι καιροί κάνουν τον κύκλο τους. Κι αυτά περί κλιματικής αλλαγής και κρίσης... Για να τρομάζουν και να συνετίζονται, όχι εκείνοι που πρέπει, αλλά οι άλλοι, εκείνοι που σχεδόν δεν φταίνε»! Αυτά.
Μια από τα ίδια: «καιγόμαστε!», και τώρα ετοιμαζεται να βρέξει. «Θα χιονίσει» κι από τον Μάρτη ψάχναμε το καθαριστήριο να δώσουμε τα χαλιά... Καλό καλοκαίρι, λοιπόν, ρίχνετε μια ματιά στα μετεωρολογικά δελτία επίσημα και μη, αλλά όταν προβλέπουν καύσωνα, πάρτε και μια ομπρέλα μαζί σας, καλού κακού. Και μην αναβάλετε ποτέ!
«Το ανέβαλες. Κακοκαιρία μεγάλη, πέσανε χιόνια κλείσανε οι δρόμοι, πάγοι, μεγάλη ολισθηρότης. Καλά έκανες. Εάν δεν είναι ολισθηρή η επιθυμία προς τι να έρθει;»… Η Κική Δημουλα και η Κακοκαιρία των Προσχημάτων της, επίκαιρες!