ΜΜΜ: Ακόμα ένα θερμό καλοκαίρι με κλιματιστικά που είτε δεν υπάρχουν ή υπολειτουργούν

Οι αντοχές επιβατών και εργαζομένων σε συνθήκες καύσωνα δοκιμάζονται για ακόμα ένα καλοκαίρι στα Μέσα Μαζικής Μεταφοράς της Αθήνας. Κι ενώ τα τελευταία χρόνια τα ερευνητικά δεδομένα συγκλίνουν στην όλο και συχνότερη εμφάνιση περιστατικών καύσωνα και μάλιστα με αυξανόμενη διάρκεια ανά συμβάν, το καλοκαίρι του 2024 και με το πρώτο κύμα καύσωνα να έχει ήδη ενσκήψει στην πρωτεύουσα, βρίσκει τα μέσα σταθερής τροχιάς ακριβώς στην ίδια κατάσταση, στην οποία ήταν πέρυσι.

Αφόρητη η κατάσταση στους συρμούς

Καινούριοι συρμοί δεν έχουν προστεθεί στο δίκτυο, όπως άλλωστε μαρτυρούν και οι εικόνες συνωστισμού κυρίως στη Γραμμή 3 που εξυπηρετεί και το αεροδρόμιο, με αποτέλεσμα να εξακολουθούν να δρομολογούνται κανονικά και οι συρμοί πρώτης γενιάς, οι οποίοι εκ κατασκευής δεν διέθεταν κλιματισμό. Η κυκλοφορία τους μάλιστα είχε προκαλέσει καταιγισμό παραπόνων το καλοκαίρι του ΄23 κυρίως κατά τη διάρκεια του παρατεταμένου καύσωνα.

Την ίδια στιγμή το έργο της τοποθέτησης κλιματιστικών, το οποίο έχει εξαγγελθεί αρκετές φορές, παραμένει στα χαρτιά καθώς ακόμα διερευνάται εάν πρόκειται για μία λύση εφικτή δεδομένου ότι είναι εξαιρετικά κοστοβόρα, αλλά και χρονοβόρα με τη ΣΤΑΣΥ (Σταθερές Συγκοινωνίες) να μη διαθέτει επαρκή αριθμό συρμών σε εφεδρεία ώστε να εξυπηρετήσει την ολοένα αυξανόμενη κίνηση χωρίς να εξαρτάται από τους συγκεκριμένους συρμούς.

Ακόμα και η προσπάθεια της μη δρομολόγησης των περισσότερων απ΄αυτούς τις ημέρες με ακραία θερμές θερμοκρασίες έστω κατά τις πολύ ζεστές ώρες του 24ώρου που επιχειρείται από τη ΣΤΑΣΥ, δεν είναι μία άσκηση που βγαίνει εύκολα για μια εταιρία που λειτουργεί διαρκώς στο ...κόκκινο από άποψη τροχαίου υλικού.

Υπενθυμίζεται ότι οι συρμοί πρώτης γενιάς του μετρό είναι συνολικά 28 εκ των οποίων λειτουργικοί είναι οι 24 καθώς οι υπόλοιποι έχουν ήδη τεθεί εκτός λειτουργίας. Τέσσερις από τους 28 έχουν παραχωρηθεί στη Γραμμή 1, δηλαδή στο δίκτυο του πρώην ηλεκτρικού σιδηροδρόμου ώστε να βελτιωθούν οι χρονοαποστάσεις και να αντικαταστήσουν τρένα η ηλικία των οποίων φτάνει τον μισό αιώνα.

Κι αν οι διαδρομές σε υπόγειο δίκτυο με συρμούς χωρίς κλιματισμό μπορεί τις καλοκαιρινές ημέρες με κανονική θερμοκρασία, να είναι υποφερτές, δε συμβαίνει το ίδιο με το ανοιχτό δίκτυο, καθώς διανύουν αρκετά χιλιόμετρα υπέργεια κάτω από τον ήλιο με αποτέλεσμα να ανεβάζουν θερμοκρασίες μεγαλύτερες ακόμα κι από αυτές που επικρατούν εκτός συρμών.

Η διοίκηση της ΣΤΑΣΥ γνωρίζει καλά και αυτό το πρόβλημα και δεδομένων των προειδοποιήσεων των επιστημόνων για αρκετά κύματα καύσωνα, έχει ήδη εξετάσει το σενάριο εκτέλεσης μικρότερων δρομολογίων με αυτούς τους συρμούς τις δύσκολες ημέρες ώστε να εξυπηρετούν το δίκτυο μεταξύ των σταθμών Μοναστηρακίου και Αττικής όπου η κίνηση είναι μεγαλύτερη με μετεπιβίβαση των επιβατών στη συνέχεια σε συρμούς με κλιματισμό. Το σενάριο αυτό θα τεθεί σε εφαρμογή εφόσον προκύψουν παρατεταμένοι καύσωνες.

Ωστόσο και οι διαδρομές με τους υπόλοιπους συρμούς της Γραμμής 1 είναι αρκετά ...θερμές καθώς και σε αυτούς τα κλιματιστικά δεν υπήρχαν εκ κατασκευής και τοποθετήθηκαν περίπου πριν μία 20ετία. Αποτέλεσμα είναι να εχουν χαμηλότερη απόδοση ειδικά εφόσον οι θύρες των συρμών ανοιγοκλείνουν ανά λίγα λεπτά σε κάθε σταθμό, ενώ συχνά και τα παράθυρα μένουν ανοιχτά.

Δύσκολη είναι η κατάσταση όμως και στις Γραμμές 2 και 3, καθώς όπως αναφέρθηκε οι πρώτης γενιάς γαλλικοί συρμοί που κινούνται στις ράγες του αθηναικού δικτύου από το 2000, δε διαθέτουν κλιματιστικά και με την ένδεια σε τροχαίο υλικό δεν είναι δυνατόν να παροπλιστούν για το καλοκαίρι.

Αυτές τις ημερες βρέθηκαν στην Αθήνα εκπρόσωποι της κατασκευάστριας εταιρίας Alstom προκειμένου να ελεγθεί η εφικτότητα της λύσης τοποθέτησης κλιματιστικών, την οποία εξετάζει η ΣΤΑΣΥ και να κοστολογηθεί ώστε να φανεί εάν μπορεί να μετουσιωθεί σε πρόταση χρηματοδότησης δεδομένου ότι πρόκειται για μια περίπλοκη τεχνικά και κατά συνέπεια ακριβή διαδικασία. Ωστόσο ακόμα κι αν το Υπερταμείο ανάψει το πράσινο φως για το έργο, γίνεται εύκολα αντιληπτό ότι κάτι τέτοιο δεν μπορεί να ολοκληρωθεί από τη μια στιγμή στην άλλη.

Η μετασκευή των συρμών του ΗΣΑΠ

Εμπόδια όμως που ακόμα δεν έχει ξεπεράσει, συναντά και το έργο της μετασκευής 14 συρμών της Γραμμής 1 προκειμένου να ξανατεθούν σε κυκλοφορία. Πρόκειται για συρμούς που είχαν πρωτομπεί στην κυκλοφορία το 1986 και έχει υπογραφεί σύμβαση αναβάθμισής τους. Στόχος ήταν να αρχίσουν να παραδίδονται αναβαθμισμένοι σταδιακά από το 2024, ωστόσο το χρονοδιάγραμμα τροποποιήθηκε και μετατέθηκε για την άνοιξη του 2025. Μένει να φανεί αν και οι νέοι χρόνοι παράδοσης θα καταστεί δυνατό να πιαστούν.  

Κι αυτό γιατί ενώ η αρχική σύμβαση που είχε υπογραφεί τον Δκέμβριο του 2022 είχε προϋπολογισμό ύψους 65,5 εκ. ευρώ, ένα χρόνο αργότερα η ΣΤΑΣΥ έκανε δεκτό το αίτημα του αναδόχου για αναπροσαρμογή του συνολικού συμβατικού τιμήματος κατά 9,5%, δηλαδή κατά 6,2 εκατ. ευρώ πλέον ΦΠΑ, καθώς και την παράταση των χρόνων τμηματικής παράδοσης του έργου.

Το αναθεωρημένο σχέδιο σύμβασης ωστόσο «κόλλησε» στο Ελεγκτικό Συνέδριο, το οποίο αρχικώς διαπίστωσε «ουσιώδη νομική πλημμέλεια». Η ΣΤΑΣΥ, πάντως, αισιοδοξεί ότι έως τα τέλη του μήνα θα έχει δοθεί η έγκριση και για την τροποποίηση της σύμβασης.

Με τα νέα δεδομένα, η εταρία αναμένει να παραλάβει το πρώτο πρότυπο βαγόνι τον Ιούλιο, ώστε να γίνει ο έλεγχος και να ανάψει το «πράσινο» φως για τη συνέχεια παρά το γεγονός ότι η ανάδοχος έχει ενημερώσει προφορικά ότι θα χρειαστεί να αλλάξει εγκαταστάσεις καθώς υπήρξε πρόβλημα με την εγκατάσταση που είχε επιλεγεί στο Βόλο. Από τη ΣΤΑΣΥ, πάντως, διαμηνύουν πως «ανεξαρτήτως του ζητήματος αυτού, η σύμβαση οφείλει να εφαρμοστεί καθώς σε διαφορετική περίπτωση ο ανάδοχος θα έρθει αντιμέτωπος με τις προβλεπόμενες ρήτρες».

Η παράδοση των ανακαινισμένων τρένων, που θα ενισχύσουν σημαντικά τον στόλο της γραμμής 1, θα γίνει τμηματικά, με την αρχή να γίνεται εντός του 2025.

Θετικά τα πρώτα μηνύματα από τα ηλεκτρικά λεωφορεία

Θετικό ήταν το πρώτο τεστ στις υψηλές θερμοκρασίες των καινούριων ηλεκτρικών λεωφορείων που ενσωμάτωσε στο στόλο της η ΟΣΥ τον προηγούμενο μήνα, όπως μεταδίδουν πηγές των τεχνιτών της εταιρίας.

Σύμφωνα με τους ίδιους, τα κλιματιστικά και στα υπόλοιπα οχήματα του στόλου έχουν συντηρηθεί εγκαίρως με αποτέλεσμα να μη μένουν στα αμαξοστάσια και εκτός δρομολογίων περισσότερα από 15 λεωφορεία καθημερινά κατά μέσο όρο.

Να σημειωθεί ότι η οδηγία που ακολουθείται, σύμφωνα με ανακοίνωση του Συνδικάτου Εργαζομένων ΟΑΣΑ, αναφέρει πως σε περίπτωση μη λειτουργίας του κλιματιστικού, θα δηλώνεται βλάβη και το όχημα υποχρεωτικά θα αποσύρεται στο αμαξοστάσιο και δε θα εκτελεί δρομολόγια.

Σε κάθε περίπτωση, πάντως, και στο ζήτημα του δροσισμού η παλαιότητα των οχημάτων της ΟΣΥ δημιουργεί προβλήματα καθώς τα κλιματιστικά συχνά υπολειτουργούν ή δεν αποδίδουν σωστά.