BBC: Τουλάχιστον 40 νεκροί τα τελευταία χρόνια από επαναπροωθήσεις του Λιμενικού – Τους 9 τους έριξαν στη θάλασσα

Τα τελευταία τρία χρόνια, σύμφωνα με μαρτυρίες που επικαλείται το BBC, το ελληνικό Λιμενικό ευθύνεται για τον θάνατο δεκάδων μεταναστών στη Μεσόγειο, με εννέα από αυτούς να έχουν ριχτεί εσκεμμένα στη θάλασσα. Οι εννέα αυτοί άνθρωποι συγκαταλέγονται μεταξύ των πάνω από 40 που φέρονται να έχασαν τη ζωή τους εξαιτίας της επαναπροώθησης από τα ελληνικά χωρικά ύδατα ή της επιστροφής τους στη θάλασσα αφού είχαν φτάσει σε ελληνικά νησιά, σύμφωνα με ανάλυση του BBC που αναφέρει ότι οι ελληνικές αρχές αρνούνται κατηγορηματικά όλες τις κατηγορίες για παράνομες δραστηριότητες.

Τα στοιχεία της τριετίας

Σε βίντεο που παρουσιάστηκε σε έναν πρώην ανώτερο αξιωματικό του ελληνικού Λιμενικού, 12 άνθρωποι φαίνονται να φορτώνονται σε σκάφος του λιμενικού και στη συνέχεια να εγκαταλείπονται σε φουσκωτή σχεδία. Ο αξιωματικός χαρακτήρισε αυτή την πράξη ως «προφανώς παράνομη» και «διεθνές έγκλημα». Παρόλο που οι κατηγορίες για επαναπροωθήσεις έχουν αναφερθεί και στο παρελθόν, αυτή είναι η πρώτη φορά που το BBC υπολογίζει τον αριθμό των περιστατικών που οδήγησαν σε θανάτους ως αποτέλεσμα των ενεργειών του ελληνικού λιμενικού.

Σύμφωνα με την έρευνα του BBC, από τον Μάιο του 2020 μέχρι το 2023, σημειώθηκαν 15 περιστατικά που οδήγησαν σε 43 θανάτους. Οι αρχικές πηγές ήταν κυρίως τοπικά μέσα ενημέρωσης, ΜΚΟ και η τουρκική ακτοφυλακή. Η επαλήθευση αυτών των μαρτυριών είναι εξαιρετικά δύσκολη, καθώς οι μάρτυρες συχνά εξαφανίζονται ή φοβούνται να μιλήσουν. Σε τέσσερις από αυτές τις περιπτώσεις, το BBC κατάφερε να επιβεβαιώσει τις μαρτυρίες μιλώντας με αυτόπτες μάρτυρες.

Η έρευνα, που παρουσιάζεται στο νέο ντοκιμαντέρ του BBC «Dead Calm: Killing in the Med?», αποκάλυψε ένα σαφές μοτίβο. Σε πέντε από τα περιστατικά, οι μετανάστες ανέφεραν ότι ρίχτηκαν απευθείας στη θάλασσα από τις ελληνικές αρχές. Σε τέσσερις από αυτές τις περιπτώσεις, οι μετανάστες είχαν προσεγγίσει ελληνικά νησιά αλλά εντοπίστηκαν και επαναπροωθήθηκαν. Σε άλλες περιπτώσεις, οι μετανάστες ανέφεραν ότι τοποθετήθηκαν σε φουσκωτές σχεδίες χωρίς κινητήρα που στη συνέχεια ξεφούσκωσαν ή τρυπήθηκαν.

Οι συγκλονιστικές μαρτυρίες

Μία από τις πιο ανησυχητικές μαρτυρίες προέρχεται από έναν άνδρα από το Καμερούν, ο οποίος ισχυρίζεται ότι κυνηγήθηκε από τις ελληνικές αρχές μετά την άφιξή του στη Σάμο τον Σεπτέμβριο του 2021. Όπως και άλλοι που μίλησαν στο BBC, είχε σκοπό να καταθέσει αίτηση ασύλου στην Ελλάδα. Αναφέρει ότι η αστυνομία τον εντόπισε αμέσως μετά την αποβίβασή του. Μαζί με δύο άλλους, έναν ακόμη από το Καμερούν και έναν από την Ακτή Ελεφαντοστού, μεταφέρθηκαν σε σκάφος του λιμενικού, όπου τα πράγματα πήραν τρομακτική τροπή.

Οι αστυνομικοί, σύμφωνα με τη μαρτυρία του, τους χτύπησαν και τους πέταξαν στη θάλασσα χωρίς σωσίβια. Εκείνος κατάφερε να κολυμπήσει μέχρι την ακτή, αλλά οι άλλοι δύο, Σιντί Κεϊτά και Ντιντιέ Μαρσιάλ Κουαμού Νάνα, πνίγηκαν και τα σώματά τους βρέθηκαν στην τουρκική ακτή. Οι δικηγόροι του επιζώντα απαιτούν από τις ελληνικές αρχές να ανοίξουν υπόθεση για διπλό φόνο.

Ένα άλλο περιστατικό, τον Ιούνιο του 2023, περιλάμβανε την ανατροπή ενός υπερφορτωμένου αλιευτικού μπροστά από σκάφος του ελληνικού λιμενικού, με αποτέλεσμα να πνιγούν πάνω από 600 άνθρωποι. Η ευθύνη για το συμβάν παραμένει αμφισβητούμενη.

Επίσης, ένας άνδρας από τη Σομαλία περιέγραψε πώς τον Μάρτιο του 2021, όταν έφτασε στη Χίο, πιάστηκε από τον ελληνικό στρατό και παραδόθηκε στο λιμενικό. Αναφέρει ότι το λιμενικό έδεσε τα χέρια του πίσω από την πλάτη του και τον έριξε στη θάλασσα. Κατάφερε να επιβιώσει επιπλέοντας, αλλά τρεις από την ομάδα του πέθαναν.

Αρνούνται τις κατηγορίες οι ελληνικές Αρχές

Στο πιο πολύνεκρο περιστατικό, τον Σεπτέμβριο του 2022, ένα σκάφος με 85 μετανάστες έπαθε μηχανική βλάβη κοντά στη Ρόδο και οι επιβαίνοντες επαναπροωθήθηκαν στα τουρκικά ύδατα, όπου τοποθετήθηκαν σε ελαττωματικές σωσίβιες σχεδίες. Πολλά παιδιά πνίγηκαν, ενώ άλλοι επιζώντες περιέγραψαν τη σκηνή ως απελπιστική.

Οι ελληνικές αρχές αρνούνται κατηγορηματικά ότι πραγματοποιούν παράνομες επαναπροωθήσεις, υποστηρίζοντας ότι ενεργούν με επαγγελματισμό και σεβασμό στα ανθρώπινα δικαιώματα. Από το 2015 μέχρι το 2024, το ελληνικό λιμενικό υποστηρίζει ότι έχει διασώσει 250,834 πρόσφυγες/μετανάστες σε 6,161 περιστατικά στη θάλασσα.

Παρόλα αυτά, ανθρωπιστικές οργανώσεις καταγγέλλουν χιλιάδες παράνομες επαναπροωθήσεις μεταναστών από την Ελλάδα προς την Τουρκία, αρνούμενες το δικαίωμα αίτησης ασύλου, το οποίο είναι κατοχυρωμένο στο διεθνές και ευρωπαϊκό δίκαιο. Οι καταγγελίες για παράνομες επαναπροωθήσεις συνεχίζονται, ενώ η Ελλάδα επιμένει να αρνείται την ύπαρξή τους, υποστηρίζοντας ότι ακολουθεί τις διεθνείς υποχρεώσεις της και τις ευρωπαϊκές κανονιστικές διατάξεις.