Φυσικές καταστροφές: Υποχρεωτική η ασφάλιση μεγάλων επιχειρήσεων – Καταγγέλλουν «παράθυρο» διεύρυνσης και σε ακίνητα ιδιωτών

Μόλις 12.300 επιχειρήσεις στην Ελλάδα καλύπτει η υποχρεωτική ασφάλιση έναντι φυσικών καταστροφών, την οποία εισηγείται η κυβέρνηση μέσω του νομοσχεδίου του υπουργείου Κλιματικής Κρίσης, το οποίο κατατέθηκε στη Βουλή και συζητείται στην αρμόδια επιτροπή Παραγωγής και Εμπορίου.

Η εκτίμηση αυτή ανήκει στην Ένωση Ασφαλιστικών Εταιριών Ελλάδας, η οποία, πάντως πριν καλά καλά ψηφιστεί η υποχρεωτικότητα, πρότεινε ήδη την επέκταση του μέτρου και σε επιχειρήσεις με μικρότερο ετήσιο τζίρο σταδιακά έως το 2027, αλλά και την ασφάλιση έναντι περισσότερων κινδύνων.

Τι ορίζει το σχέδιο νόμου που συζητείται στην αρμόδια επιτροπή της Βουλής

Σύμφωνα με το σχέδιο νόμου, στο εξής θα ασφαλίζονται υποχρεωτικά έναντι δασικής πυρκαγιάς, πλημμύρας και σεισμού οι μεγάλες επιχειρήσεις με ετήσια ακαθάριστα έσοδα, κατά το εκάστοτε προηγούμενο φορολογικό έτος, άνω των 2 εκατομμυρίων ευρώ. Η ασφάλιση θα καλύπτει κατ’ ελάχιστον τον κίνδυνο από υλικές ζημιές που προκαλούνται από τα συγκεκριμένα φυσικά αίτια στις ιδιόκτητες κτιριακές εγκαταστάσεις, καθώς και σε λοιπά στοιχεία ενεργητικού της επιχείρησης, όπως τον εξοπλισμό, τις πρώτες ύλες, τα εμπορεύματα, τα φορτηγά αυτοκίνητα και αυτοκίνητα επαγγελματικής χρήσης, τα μέσα παραγωγής και τα αποθηκευμένα προϊόντα, και για ποσοστό τουλάχιστον 70% της αξίας του συνόλου του παραπάνω ενεργητικού.

Το νομοσχέδιο προβλέπει επίσης για τις επιχειρήσεις που δε θα ασφαλιστούν ενώ υποχρεούνται, αυτοτελές διοικητικό πρόστιμο ύψους 5.000 ευρώ. Η επιχείρηση, στην οποία θα επιβληθεί το πρόστιμο, θα πρέπει εντός 30 ημερών από την κοινοποίηση της πράξης επιβολής του προστίμου, να συμμορφωθεί και να ασφαλιστεί, διαφορετικά το πρόστιμο θα διπλασιάζεται.

Σύμφωνα με την ανάλυση συνεπειών του νομοσχεδίου, στόχος της συγκεκριμένης ρύθμισης, είναι η μείωση της επιβάρυνσης του κρατικού προϋπολογισμού για την παροχή των αποζημιώσεων σε πληγείσες από φυσικές καταστροφές επιχειρήσεις και η εξασφάλιση της αρωγής μέσω ιδιωτικών ασφαλιστηρίων συμβάσεων.

«Παράθυρο» για επέκταση των υπόχρεων

Ωστόσο, τόσο η αντιπολίτευση όσο και αρκετοί από τους φορείς που τοποθετήθηκαν κατά την ακρόαση των εξωκοινοβουλευτικών φορέων, ανέφεραν ότι μπορεί η εν λόγω ρύθμιση να αφορά επί του παρόντος μόνο επιχειρήσεις με μεγάλο τζίρο, αλλά αφήνει παράθυρο για επέκταση των υπόχρεων όχι μόνο σε μικρομεσαίες επιχειρήσεις, αλλά και στα ακίνητα ιδιωτών. Τόνισαν επίσης ότι με τον τρόπο αυτό η Πολιτεία απομακρύνεται σταδιακά από τη συνταγματική της υποχρέωση για την προστασία της περιουσίας των πολιτών προάγοντας για ακόμα μία φορά τη λογική της ατομικής ευθύνης και επιβάλλοντας ένα πρόσθετο κόστος στους πολίτες. Κι αυτό την ώρα που και ο Συνήγορος του Πολίτη με αφορμή τις αντιδράσεις από τον Κανονισμό Πυροπροστασίας, είχε αναφέρει πρόσφατα σε έγγραφό του ότι «το κράτος δεν είναι συνταγματικά αποδεκτό (άρθρα 24 και 17 του Συντάγματος) να μετακυλύει, σε μεγάλο βαθμό, τις ευθύνες της προστασίας της περιουσίας και του περιβάλλοντος από τις πυρκαγιές στους ιδιώτες, με υπέρμετρα, μάλιστα, επαχθείς οικονομικά όρους για αυτούς».

Στις τοποθετήσεις τους οι εισηγητές του ΣΥΡΙΖΑ και του ΠΑΣΟΚ Κώστας Μπάρκας και Ανδρέας Πουλάς αντίστοιχα ανέφεραν ότι αυτός είναι και ο λόγος, για τον οποίο συστήνεται Παρατηρητήριο Ιδιωτικής Ασφάλισης έναντι Φυσικών Καταστροφών στο υπουργείο Κλιματικής Κρίσης και Πολιτικής Προστασίας, στο οποίο θα μετέχει και εκπρόσωπος των ασφαλιστικών εταιριών. Το Παρατηρητήριο άλλωστε θα έχει ως αντικείμενο τη διαχρονική παρακολούθηση του τομέα της ιδιωτικής ασφάλισης έναντι φυσικών καταστροφών των πάσης φύσεως περιουσιακών στοιχείων ιδιωτών και τη χάραξη σχετικών πολιτικών.

Παράλληλα θεσμοθετείται και η Εθνική Στρατηγική Ασφάλισης για Φυσικές Καταστροφές, η οποία συντάσσεται κάθε πέντε χρόνια και αξιολογείται ετησίως ως προς την αποτελεσματικότητα στην υλοποίηση των επιμέρους στόχων και προγραμμάτων της. Η Στρατηγική μπορεί να αναθεωρείται κάθε δύο έτη, ως προς τους στόχους και τις επιμέρους κατευθύνσεις πολιτικής. Σε πρώτη φάση θα συνταχθεί για τη χρονική περίοδο από το έτος 2024 έως το έτος 2029.

Διεύρυνση της υποχρεωτικότητας ζητούν ήδη οι ασφαλιστικές εταιρίες

Στο μεταξύ η Ένωση Ασφαλιστικών Εταιριών δια στόματος της γενικής διευθύντριάς της, Ελίνας Παπασπυροπούλου, επεσήμανε κατά τη διαδικασία της ακρόασης στην Επιτροπή ότι ο αριθμός των εταιριών που θα ασφαλιστούν δε θα είναι υψηλός καθώς το όριο των 2 εκ. ευρώ είναι υψηλό και οι εταιρίες με αυτά τα μεγέθη σε ακαθάριστα έσοδα είναι ήδη στην πλειονότητά τους ήδη ασφαλισμένες: «Η ρύθμιση αφήνει εκτός τον κύριο όγκο των ελληνικών επιχειρήσεων, αφού σύμφωνα με τα στοιχεία της ΕΛΣΤΑΤ, το 2020 σε σύνολο 1,3 εκ. επιχειρήσεων, όσες είχαν ακαθάριστα έσοδα άνω των 2 εκ. ευρώ ήταν 12.300, δηλαδή κάτι λιγότερο από το 10%. Θεωρούμε απαραίτητο να μειωθεί το όριο του ετήσιου κύκλου εργασιών», ανέφερε.

Πρότεινε μάλιστα τη σταδιακή μείωση του ορίου ώστε η υποχρεωτική ασφάλιση να επεκταθεί στις επιχειρήσεις με κύκλο εργασιών 1 εκ. ευρώ το 2026 και 500.000 ευρώ το 2027. Επιπλέον, ανέφερε ότι στους κινδύνους θα πρέπει να συμπεριληφθούν και οι κίνδυνοι για θύελλα, καταιγίδα, χιόνι και χαλάζι ως άμεσα συνδεδεμένοι με την πλημμύρα.

Επίσης πρότεινε να απαλειφθεί και το όριο του 70% αποζημίωσης και να ρυθμιστεί σε μεταγενέστερο στάδιο. Αναφερόμενη στο πρόστιμο των 5.000 ευρώ, η κυρία Παπασπυροπούλου είπε ότι είναι χαμηλό, δεδομένου ότι είναι πολύ μικρότερο του μέσου ασφαλίστρου, το οποίο υπολογίζεται μεταξύ 12.500 έως 25.000 ευρώ ετησίως και ως εκ τούτου δε θα λειτουργεί ως κίνητρο για την ασφάλιση. Αντ΄αυτού πρότεινε ως πιο αποτελεσματικό μέτρο τον έλεγχο ασφάλισης των επιχειρήσεων από ορκωτό ελεγκτή και τη μη έκδοση πιστοποιητικού στην περίπτωση που η επιχείρηση είναι ανασφάλιστη, καθώς επίσης και την επιστροφή του φόρου ασφάλισης από το 15,5% που είναι σήμερα στο 10% που ίσχυε παλαιότερα.

Απαντώντας σε ερωτήσεις ως προς το αν ο ασφαλιστικός κλάδος είναι σε θέση να καλύψει αυτούς τους κινδύνους, ανέφερε ότι η ασφαλιστική αγορά μετά τις καταιγίδες Daniel και Elias αποζημίωσε 8.703 ζημιές συνολικού ύψους 390 εκ. ευρώ άμεσα και σε πολλές περιπτώσεις και με προκαταβολές.

Υπέρ της καθολικής ασφάλισης των κτιρίων τάχθηκε ο Νίκος Κεχαγιάογλου, ασφαλιστικός σύμβουλος της Πανελλήνιας Ομοσπονδίας Ιδιοκτητών Ακινήτων (ΠΟΜΙΔΑ). Ο ίδιος επεσήμανε επίσης πως το όριο των 2 εκ. ευρώ είναι πολύ υψηλό συμπληρώνοντας πως εάν τα κτίρια στο Μάτι ήταν ασφαλισμένα πριν τη φονική πυρκαγιά, η εικόνα της περιοχής θα ήταν εντελώς διαφορετική, καθώς μέχρι και σήμερα έχουν ανοικοδομηθεί μόνο όσα ήταν ασφαλισμένα.

Σε σωστή κατεύθυνση εκτίμησε πως κινείται το νομοσχέδιο και η Κεντρική Ένωση Δήμων Ελλάδας (ΚΕΔΕ) ζητώντας στα μέλη του Παρατηρητηρίου να προστεθεί και εκπρόσωπος της αυτοδιοίκησης.