«Έξυπνες» γίνονται 36 γέφυρες της Αττικής: Αισθητήρες θα δείχνουν τη δομική «υγεία» - Ποιες μπαίνουν στο μικροσκόπιο

Κάτω από... ηλεκτρονικό μικροσκόπιο μπαίνουν 36 γέφυρες της Περιφέρειας Αττικής στο πλαίσιο του μετασχηματισμού τους σε «έξυπνες» προκειμένου να διαπιστωθεί η «δομική τους υγεία» και να αποφασιστούν πιθανά μέτρα ενίσχυσης. Στόχος είναι η δικτύωση συστημάτων ενόργανης δομικής παρακολούθησης σε πραγματικό χρόνο, τα οποία θα καταγράφουν την απόκριση των δομικών μελών σε οποιονδήποτε εξωγενή παράγοντα (κινητά φορτία, τυχηματικά φορτία, μεταβολές της θερμοκρασίας κ.λπ.) και θα αποστέλλουν τις μετρήσεις σε κεντρική ενιαία διαδικτυακή πλατφόρμα.

Στις γέφυρες που θα μπουν στο μικροσκόπιο περιλαμβάνονται μεταξύ άλλων αυτές των λεωφόρων Κηφισού, της Ποσειδώνος, της Κηφισίας, της Συγγρού και της Βουλιαγμένης. Το έργο που αφορά την Αττική έχει προϋπολογισμό 15,8 εκατ. ευρώ και η διάρκεια της σύμβασης είναι έως τις 31 Δεκεμβρίου του 2025. Αποτελεί τμήμα της συμφωνίας πλαίσιο του Τεχνικού Επιμελητηρίου Ελλάδας (ΤΕΕ) για τον έλεγχο 250 γεφυρών σε όλη την επικράτεια, οδικών και σιδηροδρομικών.

Αντίστοιχα έργα θα προχωρήσουν στις 13 Περιφέρειες της χώρας με στόχο να αναπτυχθούν συνολικά 520 καταγραφικοί σταθμοί και να εγκατασταθούν στις γέφυρες που θα επιλεγούν από τις Περιφέρειες 3.120 αισθητήρες μέτρησης ανηγμένης αξονικής παραμόρφωσης, 520 αισθητήρες μέτρησης επιτάχυνσης, 90 αισθητήρες μέτρησης της στάθμης υδάτων και 520 αισθητήρες μέτρησης θερμοκρασίας περιβάλλοντος.

Παράλληλα με την Αττική προχωρούν και οι συμβάσεις που αφορούν την Περιφέρεια Κρήτης, η οποία πρότεινε και προτεραιοποίησε 18 γέφυρες και την Περιφέρεια Δυτικής Ελλάδας που προτεραιοποίησε 20 γέφυρες.

Την υλοποίηση του έργου «Έξυπνες Γέφυρες» που προκηρύχθηκε από το ΤΕΕ και χρηματοδοτείται από το Ταμείο Ανάκαμψης – Ελλάδα 2.0 με συνολική αξία 95,3 εκατ. ευρώ, ανέλαβαν το Vodafone Business και η Osmos Hellas. Σκοπός του έργου είναι η δημιουργία ενός δικτύου «έξυπνων» γεφυρών βασιζόμενο στη φιλοσοφία ενός «Διαδικτύου των Πραγμάτων» ή «Internet of Things» με στόχο την άμεση, αυτόματη και αδιάλειπτη αξιολόγηση της φέρουσας ικανότητας γεφυρών κυρίως υπό φορτία κυκλοφορίας σε πραγματικό χρόνο μέσω ενός συστήματος IoT.

Οι γέφυρες θα εξοπλιστούν με ειδικά συστήματα μέτρησης της δομικής απόκρισης και αισθητήρες που θα μετρούν και θα καταγράφουν τις απαραίτητες πληροφορίες σε πραγματικό χρόνο.

Οι πληροφορίες που σχετίζονται την κατάσταση των γεφυρών θα υφίστανται επεξεργασία με ειδικούς αλγόριθμους που υπολογίζουν την αντοχή τους και θα είναι διαθέσιμες σε εξειδικευμένους μηχανικούς που θα είναι αρμόδιοι για τη βελτίωση του επιπέδου ασφάλειας των γεφυρών και την πρόληψη μελλοντικών ατυχημάτων. Έτσι, θα ελέγχεται συνεχώς η απόκριση κάθε γέφυρας βάσει ενός συστήματος βαθμολόγησης της δομικής «υγείας» της.

Με τον τρόπο αυτό θα αξιολογείται σε πραγματικό χρόνο η δομική τρωτότητα των γεφυρών υπό τα συνήθη φορτία λειτουργίας και θα καθοριστούν με σαφήνεια τα μέγιστα επιτρεπόμενα όρια διελεύσεων βαρέων οχημάτων έτσι ώστε να επιτυγχάνεται η έγκαιρη πρόβλεψη αστοχιών, να δίνεται η δυνατότητα άμεσης λήψης αποφάσεων και μέτρων, ενώ παράλληλα θα εξασφαλίζεται η εξοικονόμηση πόρων μέσω προτεραιοποίησης συντηρήσεων και ενισχύσεων όπου πραγματικά απαιτείται.

Στο πλαίσιο του συνολικού έργου θα συντηρηθούν 100 γέφυρες του σιδηροδρομικού και 150 του οδικού δικτύου. Μετά την ολοκλήρωση έχει προβλεφθεί Περίοδος Εγγύησης και Συντήρησης διάρκειας 5 ετών, η οποία αφορά τον εξοπλισμό, τις εφαρμογές λογισμικού και το λογισμικό σύστημα.

Γιατί είναι κρίσιμος ο έλεγχος στις γέφυρες του σιδηροδρόμου

Υπενθυμίζεται ότι όπως έχει πολλές φορές αναδειχθεί από τον τεχνικό κλάδο, μεγάλο τμήμα των υποδομών της χώρας συμπεριλαμβανομένων και των γεφυρών δεν έχει συντηρηθεί ποτέ συστηματικά, παρόλο που έχει κατασκευαστεί στις δεκαετίες ’50 έως ’80. Ως αποτέλεσμα, ένας σημαντικός αριθμός των ελληνικών γεφυρών παρουσιάζει αυξημένο κίνδυνο ανεπάρκειας σε φέρουσα ικανότητα, η οποία οφείλεται αφενός στο διαρκώς αυξανόμενο φορτίο κυκλοφορίας αλλά και στη γήρανσή τους.

Ειδικά σε ό,τι αφορά τις γέφυρες του σιδηροδρόμου, είναι κρίσιμος ο έλεγχός τους, όπως είχε επισημανθεί και στο κείμενο της διαβούλευσης που έχει ήδη κάνει το ΤΕΕ, καθώς:

• Τα επόμενα χρόνια πρόκειται να γίνει σταδιακή αντικατάσταση των διερχόμενων τρένων με άλλα πιο σύγχρονα, τα οποία έχουν προβλεφθεί για μεταφορά μεγαλύτερων φορτίων.
• Οι περισσότερες γέφυρες είναι σχεδιασμένες με παλαιότερους κανονισμούς με ανεπαρκή πρόβλεψη για την ανθεκτικότητά τους σε βάθος χρόνου.
• Πολλές γέφυρες βρίσκονται σε περιοχές με υψηλό σεισμικό κίνδυνο και έχουν ήδη καταπονηθεί από σεισμούς μέτριας και ισχυρής έντασης.
• Εξαιτίας της κλιματικής κρίσης η αναμενόμενη ανώτατη στάθμη για γέφυρες πάνω από υδατικά κωλύματα (ποταμούς, χειμάρρους, κλπ) αναμένεται να αυξηθεί σημαντικά.

Οι 36 γέφυρες της Αττικής που θα μπουν στο μικροσκόπιο

1. Υπερυψωμένος Κηφισού

2. Γέφυρα εξόδου ρεύματος Λ.Κηφισού προς Λαμία για Κόρινθο

3. Γέφυρα εξόδου ρεύματος Λ.Αθηνών προς Αθήνα για Λαμία

4. Γέφυρα Λ.Ποσειδώνος επί του ρέματος Πικροδάφνης

5. Γέφυρα Α/Κ Πειραιώς & Χαμοστέρνας

6. Γέφυρα Α/Κ Τατοίου & Λ.Κύμης

7. Γέφυρα Α/Κ Πέτρου Ράλλη & Κων/πόλεως

8. Γέφυρα Α/Κ Λ.Συγγρού & Λαγουμιτζή

9. Γέφυρες Α/Κ Λ.Κηφισού & Λ.Ποσειδώνος - Έξοδος ρεύματος Λ.Ποσειδώνος προς Πειραιά για Λαμία

10. Γέφυρα Λ.Ποσειδώνος άνωθεν Π.Μυρτιδιωτίσσης / Εθν.Μακαρίου

11. Γέφυρα Α/Κ Λ.Κηφισίας & Λ.Κατεχάκη

12. Γέφυρα εξόδου ρεύματος Καλλιρόης προς Πειραιώς για ρεύμα Λ. Συγγρού προς Πειραιά

13. Ισόπεδη γέφυρα Λ.Ποσειδώνος άνωθεν εξόδου από κυκλικό κόμβο ΣΕΦ για Εθνάρχου Μακαρίου & Δημ.Φαληρέως

14. Γέφυρα Α/Κ Λ.Κατεχάκη & Εθν.Αντιστάσεως Καισαριανής

15. Γέφυρα Α/Κ Λ.Μεσογείων & Κατεχάκη

16. Γέφυρα Α/Κ Λ.Κηφισού & Πειραιώς

17. Γέφυρα Α/Κ Λ.Κηφισού & Τσούντα

18. Ισόπεδη γέφυρα Λ.Κηφισού & Αχαρνών 55 Α/Α Γέφυρα

19. Γέφυρα Α/Κ Λ.Κηφισού & Πίνδου

20. Γέφυρα ΝΕΑΟΚ επί του Σαρανταπόταμου

21. Γέφυρα Α/Κ Λ.Συγγρού & Χαροκόπου

22. Γέφυρα Α/Κ Λ.Συγγρού & Αγ.Πάντων

23. Γέφυρα Α/Κ Λ.Συγγρού & Δαβάκη

24. Γέφυρα Α/Κ Λ.Συγγρού & Σπάρτης

25. Γέφυρα Α/Κ Λ.Συγγρού & Αμφιθέας

26. Γέφυρα Κόνωνος άνωθεν γραμμών Ηλεκτρικού

27. Γέφυρα εξόδου Αλιπέδου για Λ.Ηρώων Πολυτεχνείου άνωθεν γραμμών Ηλεκτρικού

28. Γέφυρα Α/Κ Παλαιάς Παραλιακής

29. Γέφυρα Λ.Ποσειδώνος επί του ρέματος της οδού Βάθη Δήμου Αλίμου

30. Γέφυρα ρεύματος Λ.Ποσειδώνος προς Σούνιο στο ύψος της Λίμνης Βουλιαγμένης

31. Γέφυρα Α/Κ Λ.Κηφισίας & Καποδιστρίου (Σίδερα Χαλανδρίου)

32. Γέφυρα Λ.Κηφισίας & Σπύρου Λούη

33. Γέφυρα Α/Κ Λ.Βουλιαγμένης & Κρήνης

34. Γέφυρα Α/Κ Λ. Σταυρού - Λαυρίου & Αγ.Σεραφείμ

35. Γέφυρα Λ. Σταυρού - Λαυρίου επί εποχιακού ρέματος στο ύψος της Παλαιοκαμάριζας

36. Γέφυρα Α/Κ Λ. Σχιστού - Σκαραμαγκά & συνδετηρίου κλάδου λιμένα ΚΟΣΚΟ