Τριπλό «χαστούκι» της Κομισιόν για τις παραβιάσεις των ευρωπαϊκών κανόνων εναέριας κυκλοφορίας από την Ελλάδα

Τριπλό χαστούκι από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή αναφορικά με τις παραβιάσεις της ευρωπαϊκής νομοθεσίας για την εναέρια κυκλοφορία δέχτηκε η Ελλάδα σε μια χρονιά που η χώρα μας ετοιμάζεται να καταρρίψει το ρεκόρ επιβατικής κίνησης στα αεροδρόμια.

Όπως προκύπτει από την απάντηση – κόλαφο που έδωσε σε ερώτηση της ευρωβουλευτή του ΣΥΡΙΖΑ, Έλενας Κουντουρά η αρμόδια Επίτροπος A. Valean, οι ελληνικές Αρχές έχουν καθυστερήσει στην εφαρμογή ή παραβιάζουν ήδη τους ενωσιακούς κανόνες εναέριας κυκλοφορίας σε τρία ιδιαίτερα κρίσιμα ζητήματα.

Για το ένα εξ' αυτών, μάλιστα, το οποίο αφορά τη μη συμμόρφωση της Ελλάδας στους κανόνες για τη ζεύξη δεδομένων, η χώρα μας καταδικάστηκε ήδη από το Ευρωπαϊκό Δικαστήριο τον περασμένο Απρίλιο με την Κομισιόν να έχει δώσει δίμηνη προθεσμία στις ελληνικές αρχές να την ενημερώσουν για τα μέτρα τα οποία έχουν λάβει.

Τα συστήματα ζεύξης δεδομένων χρησιμοποιούνται για την αποστολή πληροφοριών μεταξύ αεροσκαφών και ελεγκτών εναέριας κυκλοφορίας και είναι συμπληρωματικά προς τις «παραδοσιακές» φωνητικές επικοινωνίες μεταξύ του θαλάμου διακυβέρνησης και των κέντρων ελέγχου εναέριας κυκλοφορίας όταν αυτά παρουσιάζουν σημαντική συμφόρηση. Η ανάπτυξη αυτής της διαλειτουργικής τεχνολογίας είναι εξαιρετικά σημαντική προκειμένου να βελτιωθεί η αποτελεσματικότητα των επικοινωνιών μεταξύ χειριστών και ελεγκτών και, ως εκ τούτου, να αυξηθεί η ικανότητα ελέγχου εναέριας κυκλοφορίας και η ασφάλεια. Πρακτικά τα συστήματα αυτά αυξάνουν τη χωρητικότητα επιτρέποντας περισσότερες κινήσεις αεροσκαφών.

Για τα άλλα δύο θέματα που αφορούν τον εκσυγχρονισμό του απαρχαιωμένου εξοπλισμού και κυρίως την απόκτηση σύγχρονου ραντάρ (δεδομένου ότι η τελευταία προμήθεια μετρά ήδη 25 χρόνια) και τις διαδικασίες λειτουργίας πλοήγησης, η χώρα μας έχει δεχτεί ήδη τις συστάσεις Ευρωπαϊκού Οργανισμού Ασφαλείας Αεροπορίας (EASA) και προειδοποιητική επιστολή από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή.

Αναλυτικά, από την απάντηση της κυρίας Valean για τα τρία αυτά νευραλγικά ζητήματα προκύπτει ότι:

• Ως προς τη μη συμμόρφωση για τον εκσυγχρονισμό των συστημάτων επιτήρησης (ραντάρ με δυνατότητα ModeS): Η Κομισιόν ενημέρωσε, ότι ήδη η EASA, είχε προχωρήσει σε συστάσεις προς την ελληνική ΥΠΑ αναθέτοντάς της διορθωτικά μέτρα. Οι υπηρεσίες της Κομισιόν επί του παρόντος αξιολογούν - σε περίπτωση μη συμμόρφωσης της χώρας μας - πιθανά επόμενα βήματα, με σκοπό την κίνηση της διαδικασίας επί παραβάσει κατά της Ελλάδος.
• Ως προς τη μη συμμόρφωση με τους κανόνες για τη ζεύξη δεδομένων: Η Κομισιόν απάντησε ότι στις 18 Απριλίου 2024, το Δικαστήριο της Ευρωπαϊκής Ένωσης καταδίκασε την Ελλάδα, επειδή παραβιάζει το σχετικό ευρωπαϊκό Κανονισμό. Ζητήθηκε από τις ελληνικές αρχές να ενημερώσουν την Κομισιόν εντός δύο μηνών σχετικά με τα μέτρα που έλαβαν, ώστε να συμμορφωθούν με την απόφαση του Ευρωπαϊκού Δικαστηρίου.
• Ως προς τη μη συμμόρφωση με τον ευρωπαϊκό εκτελεστικό κανονισμό που προβλέπει τη δημοσίευση των διαδικασιών λειτουργίας για την πλοήγηση βάσει επιδόσεων στους ελληνικούς αερολιμένες (PBN): Η Επιτροπή απέστειλε στις 24 Απριλίου προειδοποιητική επιστολή στην Ελλάδα. Η Ελλάδα, όπως ανέφερε η Κομισιόν, δεν είχε λάβει τα αναγκαία μέτρα για να διασφαλίσει τη δημοσίευση διαδικασιών λειτουργίας για την πλοήγηση βάσει επιδόσεων στους ελληνικούς αερολιμένες, όπως απαιτείται στον σχετικό εκτελεστικό Κανονισμό, και είχε προθεσμία δύο μηνών για να ανταποκριθεί για να άρει τις ελλείψεις που διαπιστώθηκαν από την Επιτροπή.

Σημειώνεται ότι τα PBN συστήματα μπορούν να αποφέρουν οφέλη στην ασφάλεια, τη χωρητικότητα και την αποδοτικότητα στην παροχή υπηρεσιών διαχείρισης της εναέριας κυκλοφορίας χάρη στη βελτιστοποίηση των διαδρομών υπηρεσίας εναέριας κυκλοφορίας και στις διαδικασίες ενόργανης προσέγγισης.

Όπως επισημαίνει η κυρία Κουντουρά, «η συνεχής ανάπτυξη των αερομεταφορών εγείρει αυξημένες απαιτήσεις όσον αφορά τη χρήση του διαθέσιμου εναέριου χώρου, γεγονός που επιτείνει την ανάγκη της όσο το δυνατόν πιο αποτελεσματικής και αποδοτικής χρήσης του. Επιπλέον, τα εν λόγω συστήματα συμβάλλουν καταλυτικά στην προσέγγιση των αεροπλάνων στους ελληνικούς αερολιμένες, ώστε να αποφεύγονται περιστατικά παράλυσης της εναέριας κυκλοφορίας σαν αυτά που έχουν επανειλημμένα σημειωθεί στην Ελλάδα σε περιπτώσεις βλάβης των ραδιοβοηθημάτων που παρέχουν διαδικασίες προσέγγισης».

Η Ελλάδα είναι η μοναδική χώρα χωρίς σύγχρονο ραντάρ

Αναμενόμενη χαρακτηρίζουν από την πλευρά τους αυτήν την εξέλιξη αεροναυτιλιακές πηγές της χώρας μας επισημαίνοντας ότι οι αιτιάσεις της Κομισιόν είναι ακριβείς δεδομένου ότι η Ελλάδα εξακολουθεί να υπολείπεται σημαντικά στην υλοποίηση των απαραίτητων προδιαγραφών όχι μόνο μεταξύ των χωρών της Ευρωπαϊκής Ένωσης, αλλά και μεταξύ του συνόλου των χωρών της γεωγραφικής περιοχής της Ευρώπης.

Ειδικά για το ζήτημα του ραντάρ, τονίζουν ότι η Ελλάδα προσπαθεί εδώ και χρόνια να εκσυγχρονίσει τα συστήματα, με την προσπάθεια να ναρκοθετείται από το πλαίσιο περί προμηθειών του Δημοσίου και να ακυρώνεται στις αίθουσες των δικαστηρίων και στις αντεγκλήσεις μεταξύ των ενδιαφερομένων εταιριών. Αποτέλεσμα είναι ο ελληνικός εναέριος χώρος να εξακολουθεί να ελέγχεται ακόμα με απαρχαιωμένα συστήματα, τα οποία έχουν ήδη αντικαταστήσει με σύγχρονα όλες οι υπόλοιπες χώρες από την Κεντρική Ευρώπη μέχρι το σύνολο των Βαλκανικών χωρών, την Τουρκία και την Αίγυπτο.

Αναφορικά με το θέμα των ενόργανων διαδικασιών PBN, οι ίδιες πηγές σημειώνουν ότι ακόμα και ο αερολιμένας της Αθήνας πρόσφατα κάλυψε το μίνιμουμ των απαιτήσεων των ευρωπαϊκών κανόνων, με το αντικείμενο να το αναλαμβάνει η ίδια η εταιρία διαχείρισης του αεροδρομίου για λογαριασμό της ΥΠΑ προκειμένου να κινηθούν πιο γρήγορα οι διαδικασίες. Ουσιαστικά πρόκειται για την διαδικασία σχεδιασμού διαδρομών του αεροπλάνου στον αέρα, η οποία του εξασφαλίζει ότι δε θα βρει εμπόδια και προϋποθέτει την τοπογράφηση της περιοχής που φαίνεται πως στην περίπτωση της Ελλάδας ουδέποτε οργανώθηκε συντεταγμένα.

ΟΙ διαδικασίες αυτές παρέχουν καλύτερη εκμετάλλευση του εναερίου χώρου και δίνουν διέξοδο ακόμα και στις περιπτώσεις βλάβης των αεροβοηθημάτων στο έδαφος ώστε τα αεροσκάφη να μπορούν να προσεγγίσουν τα αεροδρόμια. Ως εκ τούτου παρέχουν ένα επιπλέον επίπεδο ασφαλείας κάνοντας πιο αποδοτικό και αποτελεσματικό τον έλεγχο της εναέριας κυκλοφορίας.

Στα ελάχιστα αεροδρόμια που έχουν επίσης συμμορφωθεί με αυτόν τον κανονισμό συγκαταλέγονται οι αερολιμένες της Μυκόνου, του Ηρακλείου και της Κέρκυρας.

Τι απαντούν η Αρχή Πολιτικής Αεροπορίας (ΑΠΑ) και η Υπηρεσία Πολιτικής Αεροπορίας (ΥΠΑ)

Τις καθυστερήσεις και τις εκκρεμότητες στα ζητήματα που θίγει η Κομισιόν παραδέχονται οι διοικήσεις της ΑΠΑ και της ΥΠΑ, στις οποίες απευθύνθηκε το «Εθνος». Τονίζουν, πάντως, ότι έχουν κινηθεί ήδη οι απαραίτητες διαδικασίες, ενώ υπενθυμίζουν πως στην τελευταία επιθεώρηση του Διεθνούς Οργανισμού Πολιτικής Αεροπορίας (ICAO), η χώρα μας αξιολογήθηκε με βαθμολογία άνω του μέσου όρου σε ζητήματα ασφαλείας.

Ως προς τα συστήματα και τις διαδικασίες η ΥΠΑ και η ΑΠΑ επισημαίνουν τα εξής:

DLS (DATA LINK SERVICES)

Σχετικά με τον διαγωνισμό για την Προμήθεια και Εγκατάσταση Υπηρεσιών Αεροναυτιλιακών Δεδομένων Link (DLS), που βρίσκεται σε εξέλιξη, η ολοκλήρωση της διαγωνιστικής διαδικασίας από την ΥΠΑ για την προμήθεια και εγκατάσταση συστήματος υπηρεσιών ζεύξης δεδομένων (DLS) κωλύεται από τις εκκρεμείς δικαστικές διαδικασίες. Το διορισμένο Διοικητικό Εφετείο Αθηνών εκδίκασε τις σχετικές υποθέσεις στις 21 Ιουνίου 2024 και η δημοσίευση των Αποφάσεών του αναμένεται σε 8 περίπου μήνες.

Μετά τις δικαστικές διαδικασίες, η ΥΠΑ θα επισπεύσει στο μέγιστο δυνατό χρόνο την προμήθεια και εγκατάσταση του συστήματος Data Link Services (DLS).

PBN (PERFOMANCE BASED NAVIGATION)

Η ΥΠΑ έχει προχωρήσει τις διαδικασίες για την υλοποίηση διεθνούς διαγωνισμού ύψους 10.250.000€ για το Σχεδιασμό Ενόργανων Διαδικασιών PBN (Performance Based Navigation) για 31 αεροδρόμια της Ελληνικής Επικράτειας και τη συντήρησή τους για περίοδο πέντε ετών.

Εκτιμώμενη ημερομηνία ολοκλήρωσης των διαγωνιστικών διαδικασιών και υπογραφής της σύμβασης έως τις 31 Δεκεμβρίου 2024.

USOAP

Στο τέλος της περασμένης χρονιάς η χώρα μας επιθεωρήθηκε από τον Διεθνή  Οργανισμό Πολιτικής Αεροπορίας (ICAO), στα πλαίσια του προγράμματος USOAP (Universal Safety Oversight Audit Program), στον τομέα της ασφάλειας στην πολιτική αεροπορία, δηλαδή στους τομείς των αεροδρομίων, της αεροναυτιλίας και των πτητικών προτύπων (πιστοποίηση και έλεγχος αεροπορικών εταιριών, αξιοπλοΐα αεροσκαφών, αδειοδότηση χειριστών αεροσκαφών κλπ.), καθώς και στους τομείς οργάνωσης και νομοθεσίας. Η Επιθεώρηση διεξήχθη από μια ομάδα επτά έμπειρων επιθεωρητών προερχομένων από επτά διαφορετικές χώρες εκτός της ΕΕ, και τα αποτελέσματα της επιθεώρησης ήταν αρκετά ενθαρρυντικά για τον τομέα των αερομεταφορών στη χώρα μας, που τοποθετείται πάνω από τον ευρωπαϊκό μέσο όρο σε επιθεώρηση πλήρους κλίμακας.

Προσλήψεις

Στο πλαίσιο της ενίσχυσης της ΥΠΑ, στις 17 Ιουλίου ολοκληρώθηκε ο διορισμός 47 επιτυχόντων της Προκήρυξης του ΑΣΕΠ 1ΓΒ/2023, που θα στελεχώσουν την Υπηρεσία. Πρόκειται για 46 κρίσιμες ειδικότητες πεδίου που επηρεάζουν άμεσα το πτητικό έργο, και έναν διοικητικό υπάλληλο.