Φωτιά Αττική: Ανείπωτη καταστροφή - Μια νεκρή, δεκάδες σπίτια και επιχειρήσεις παρανάλωμα - 100.000 στρέμματα έγιναν στάχτη

Τεράστια είναι η καταστροφή που αφήνει πίσω της η μεγάλη φωτιά που ξέσπασε την Κυριακή στον Βαρνάβα, από όπου ξέφυγε και έκαψε τη βορειοανατολική Αττική, αφήνοντας πίσω της μια νεκρή εργαζόμενη, κατεστραμμένες περιουσίες και καμένες εκτάσεις.

Πεντέλη, Γραμματικό, Καπανδρίτι, Μαραθώνας, Άγιος Στέφανος, Δροσιά, Διόνυσος, Σταμάτα, Νέα Μάκρη, Βριλήσσια και Χαλάνδρι μετρούν σήμερα τις πληγές τους καθώς η πύρινη λαίλαπα, που έκαιγε για 40 ώρες, έκαψε περισσότερα από 100.000 στρέμματα, ζώα απανθρακώθηκαν, εκατοντάδες σπίτια παραδόθηκαν στις φλόγες,  όπως και δεκάδες επιχειρήσεις και αυτοκίνητα. 

Μια γυναίκα 60χρονών, μητέρα δυο παιδιών που εργαζόταν για τουλάχιστον 20 χρόνια σε επιχείρηση που κατασκεύαζε στεφάνια για μνήματα και η οποία παραδόθηκε στις φλόγες βρέθηκε το βράδυ της Δευτέρας νεκρή και απανθρακωμένη μέσα στην επιχείρηση.

Πάντως, πολλοί είναι οι κάτοικοι της βορειανατολικής Αττικής που καταγγέλλουν ότι αφέθηκαν αβοήθητοι και δεν υπήρχε οργάνωση και συντονισμός. 

Μετά από τη διήμερη μάχη Πυροσβεστών, εθελοντών και κατοίκων με τις φλόγες, αυτή τη στιγμή δεν υπάρχει ενεργό μέτωπο σύμφωνα με το υπουργό Προστασίας του Πολίτη, Βασίλη Κικίλια, αλλά οι δυνάμεις της Πυροσβεστικής παραμένουν σε επιφυλακή με τους ισχυρούς ανέμους να προκαλούν φόβο για τυχόν αναζωπυρώσεις. Το απόγευμα στις 18:00 ο πρωθυπουργός Κυριάκος Μητσοτάκης θα προεδρεύσει σε σύσκεψη με τη συμμετοχή κυβερνητικού κλιμακίου στο υπουργείο Κλιματικής Κρίσης και Πολιτικής Προστασίας.

Πυρά της αντιπολίτευσης για τον συντονισμό

Θέμα για τη διαθεσιμότητα των εναέριων μέσων στη μεγάλη φωτιά της βορειοανατολικής Αττικής θέτει η αξιωματική αντιπολίτευση.

Ο Στέφανος Κασσελάκης βρέθηκε χθες (13/8) στο Συντονιστικό Κέντρο της Πολιτικής Προστασίας. Σήμερα, ο ΣΥΡΙΖΑ δια του κ. Κασσελάκη και του αρμόδιου τομεάρχη ζητά λογαριασμό από την κυβέρνηση για τη διαθεσιμότητα των εναέριων μέσων.

Ο πρόεδρος του ΣΥΡΙΖΑ γνωστοποίησε το αίτημα, με ανάρτησή του. Υποστηρίζει πως ο ίδιος, κατά την επίσκεψή του στο Συντονιστικό, είδε στο σύστημα μόνο τρία αεροσκάφη να επιχειρούν στην ευρύτερη περιοχή της Αττικής. Έτσι, προχώρησε σε αυτό το αίτημα προς τον αρμόδιο υπουργό, Βασίλη Κικίλια.

Κικίλιας: «Δεν ήταν μια απλή φωτιά, ταχύτατη η επιχειρησιακή απόκριση»

Συγκεκριμένα ανέφερε ότι πήραν μέρος 702 πυροσβέστες, 27 ομάδες δασοκομάντος, 199 οχήματα, 35 εναέρια μέσα (17 αεροσκάφη και 18 ελικόπτερα, εκ των οποίων τα τρία για το συντονισμό τους), εθελοντές, αστυνομία, στρατός, δασάρχες και δασικοί εργάτες, η Περιφέρεια Αττικής, Δήμοι και με τη βοήθεια του 112, εκκένωσαν και διέσωσαν 45 περιοχές.

Όπως τόνισε: «Θα πω για άλλη μία φορά ότι στην πρώτη εστία το απόγευμα της Κυριακής ο χρόνος απόκρισης ήταν στα 5 λεπτά από αέρος και στα 7 λεπτά από οχήματα της Πυροσβεστική. Αυτή είναι η πραγματικότητα, ότι παρά την ταχύτατη επιχειρησιακή απόκριση, το νέο δόγμα που σε συνδυασμό με την τεχνολογική των drones, όλο το καλοκαίρι εφαρμόστηκε σε εκατοντάδες πυρκαγιές, που αντιμετωπίστηκαν όταν επικρατούσαν ακραίες συνθήκες, όταν συμβαίνει αυτό, δηλαδή κάποιες ακραίες συνθήκες και κάποιες πυρκαγιές, το πρόβλημα γίνεται ανυπέρβλητο.

Είχαμε επίπεδο επικινδυνότητας 5 με ανέμους 7 και 8 μποφόρ, παρατεταμένη ξηρασία και σε περιοχή δύσβατη με τα χαρακτηριστικά αυτά, βουνό, δάσος, αλλά και οικισμοί με μέσα διάσπαρτα σπίτια. Δεν μιλάμε δηλαδή για μία απλή φωτιά που δυστυχώς ξέφυγε, μιλάμε για το δυσκολότερο, επικίνδυνο για όλους τους πυροσβέστες επιχειρησιακούς και κατοίκους σκηνικό. Αυτή είναι η πραγματικότητα και αυτή κληθήκαμε να αντιμετωπίσουμε.

Οι άνθρωποι, οι πολίτες, που όλες αυτές τις ώρες, έζησαν τις πραγματικές συνθήκες κατά τις οποίες επιχειρούσαμε στη ΒΑ Αττική, τη γνωρίζουν την κατάσταση. Μέσα στη δοκιμασία που πέρασαν, το φόβο, το θυμό, ή τη βαθιά λύπη γιατί χάθηκε δυστυχώς και μια εργαζόμενη, γνωρίζουν ότι οι πυροσβέστες, η αστυνομία, η Τοπική Αυτοδιοίκηση, οι εθελοντές, οι δικοί τους άνθρωποι, ο στρατός, ήταν εκεί και πάλεψαν υπεράνθρωπα για να μην συμβούν τα χειρότερα. Οι ίδιοι οι πυροσβέστες είναι που επιχειρούν όλο το καλοκαίρι και σβήνουν τη μία φωτιά πίσω από την άλλη».

Μέτρα στήριξης για τους πυρόπληκτους - Οι αποζημιώσεις

Το υπουργείο Κλιματικής Κρίσης και Πολιτικής Προστασίας, σε ένα πλαίσιο συνεργασίας με όλα τα εμπλεκόμενα υπουργεία, ενεργοποιεί το πλαίσιο της κρατικής αρωγής για τη στήριξη περιοχών της Αττικής που επλήγησαν από τη φωτιά της 11ης Αυγούστου 2024, μέρος των οποίων ισχύει και για άλλες περιοχές που επλήγησαν από πυρκαγιές το καλοκαίρι του 2024.

1. Πρώτη αρωγή έναντι στεγαστικής συνδρομής

Ενεργοποιείται τις επόμενες ημέρες η πλατφόρμα arogi.gov.gr για την Αττική ώστε οι πυρόπληκτοι πολίτες και οι πληγείσες επιχειρήσεις να υποβάλουν αίτηση για την πρώτη αρωγή έναντι στεγαστικής συνδρομής για τα πυρόπληκτα κτίρια, η οποία θα καταβάλλεται μετά από τις απαραίτητες διασταυρώσεις και ελέγχους. Δικαιούχοι της ενίσχυσης είναι ιδιοκτήτες, κατά πλήρη ή ψιλή κυριότητα, κτιρίων που υπέστησαν βλάβες από τις πυρκαγιές, τα οποία χαρακτηρίζονται από τις αρμόδιες υπηρεσίες της Γενικής Γραμματείας Αποκατάστασης Φυσικών Καταστροφών και Κρατικής Αρωγής του Υπουργείου Κλιματικής Κρίσης και Πολιτικής Προστασίας, ως επικίνδυνα για χρήση («κόκκινα») ή ως προσωρινά ακατάλληλα για χρήση («κίτρινα»), με το ποσό της πρώτης αρωγής να ανέρχεται σε 10.000 ευρώ ή σε 5.000 ευρώ, αντίστοιχα.

2. Παροχή στεγαστικής συνδρομής σε φυσικά και νομικά πρόσωπα για την αποκατάσταση κτιρίων

Με την ολοκλήρωση των αυτοψιών από τις υπηρεσίες της Γενικής Γραμματείας Αποκατάστασης Φυσικών Καταστροφών και Κρατικής Αρωγής, θα οριοθετηθούν οι πληγείσες περιοχές και θα χορηγηθεί στεγαστική συνδρομή για την επισκευή/ανακατασκευή των κτιρίων. Η στεγαστική συνδρομή, η οποία αποτελείται από δωρεάν κρατική αρωγή (80%) και άτοκο δάνειο (20%) με την εγγύηση του Ελληνικού Δημοσίου, χορηγείται στους ιδιοκτήτες των πληγέντων κτιρίων και έως το μέγιστο όριο των 150 τ.μ. από το σύνολο του αθροίσματος των εμβαδών των ιδιοκτησιών τους, με σκοπό την αποκατάστασή τους (επισκευή ή ανακατασκευή, ανάλογα με τις βλάβες που παρουσιάζουν).

3. Επιδότηση ενοικίου ή συγκατοίκησης

Παρέχεται, σε συνέχεια της οριοθέτησης των πληγεισών περιοχών, επιδότηση ενοικίου ή συγκατοίκησης για την κάλυψη δαπανών προσωρινής στέγασης των μόνιμων κατοίκων, οι κατοικίες των οποίων επλήγησαν από τις πυρκαγιές, με το ύψος της επιδότησης, να κυμαίνεται από 300 ως και 500 ευρώ, ανάλογα με τις παραμέτρους. Οι ενδιαφερόμενοι, σε λίγες ημέρες που ενεργοποιείται η σχετική πλατφόρμα, θα μπορούν να υποβάλουν αίτηση για προσωρινή στέγαση με επιδότηση ενοικίου ή συγκατοίκησης είτε μέσω του gov.gr επιλέγοντας στην κατηγορία Πολίτης και Καθημερινότητα την υποκατηγορία φυσικές καταστροφές, είτε απευθείας στο arogi.services.gov.gr.

4. Πρώτη αρωγή έναντι κρατικής αρωγής προς πληγείσες επιχειρήσεις

Μέσω της πλατφόρμας arogi.gov.gr, η οποία ενεργοποιείται τις επόμενες ημέρες για την Αττική, χορηγείται πρώτη αρωγή έναντι επιχορήγησης για την αντιμετώπιση ζημιών, προς πληγείσες επιχειρήσεις και μη κερδοσκοπικού χαρακτήρα φορείς, ανάλογα με το επίπεδο της ζημιάς. Το ύψος της ενίσχυσης πρώτης αρωγής ανέρχεται σε 2.000 ευρώ για μεσαίο εύρος ζημιάς και 4.000 ευρώ για μεγάλο εύρος ζημιάς στα στοιχεία ενεργητικού τους. Η καταβολή της ενίσχυσης πρώτης αρωγής γίνεται κατόπιν διασταύρωσης των στοιχείων των αιτούντων πρώτης αρωγής με τις αιτήσεις πληγεισών επιχειρήσεων που έχουν υποβληθεί στην Περιφέρεια για την καταγραφή και εκτίμηση ζημιών από τις επιτροπές κρατικής αρωγής.

5. Προκαταβολή έναντι κρατικής αρωγής προς πληγείσες επιχειρήσεις

Χορηγείται προκαταβολή έναντι της συνολικής επιχορήγησης προς πληγείσες επιχειρήσεις και μη κερδοσκοπικού χαρακτήρα φορείς, σε συνέχεια της χορήγησης της πρώτης αρωγής, ακολουθώντας τις προβλεπόμενες διαδικασίες ώστε μέρος της ενίσχυσης να καταβάλλεται σε σύντομο χρονικό διάστημα μετά τη φυσική καταστροφή. Η προκαταβολή χορηγείται σε συνέχεια της καταγραφής και εκτίμησης ζημιών που πραγματοποιείται από τις επιτροπές κρατικής αρωγής της Περιφέρειας, σταδιακά, ανάλογα με την πορεία ολοκλήρωσης του έργου των επιτροπών.

6. Κρατική αρωγή προς πληγείσες επιχειρήσεις

Μετά την καταβολή της πρώτης αρωγής και της προκαταβολής θα προχωρήσει και η χορήγηση του τελικού ποσού της επιχορήγησης προς τις πληγείσες επιχειρήσεις, με την επιχορήγηση να καλύπτει μέρος της εκτιμηθείσας ζημιάς σε στοιχεία ενεργητικού της επιχείρησης, όπως αυτή προκύπτει από το έργο των επιτροπών κρατικής αρωγής. Ειδικότερα, η επιχορήγηση αφορά ζημιές σε μηχανολογικό εξοπλισμό, πρώτες ύλες, εμπορεύματα και κατεστραμμένα οχήματα της επιχείρησης. Η τελική επιχορήγηση συμψηφίζεται με την χορηγηθείσα πρώτη αρωγή και προκαταβολή. Σε ένα πλαίσιο συνεργασίας και συντονισμού που ξεκίνησε άμεσα με τις Περιφέρειες, οι οποίες και συστήνουν τις επιτροπές κρατικής αρωγής, προωθείται η διαδικασία εκτίμησης των ζημιών στις επιχειρήσεις, ώστε -αφού ολοκληρωθεί η εκτιμητική διαδικασία- να χορηγηθεί και το τελικό ποσό της επιχορήγησης, λαμβάνοντας υπόψη όλα τα σχετικά δεδομένα.

7. Κρατικές οικονομικές ενισχύσεις για τις αγροτικές εκμεταλλεύσεις

Όσον αφορά τις αγροτικές εκμεταλλεύσεις, είναι σε ισχύ ο κανονισμός των Κρατικών Οικονομικών Ενισχύσεων (ΚΟΕ) του Υπουργείου Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων, ο οποίος υλοποιείται από τον ΕΛΓΑ με τους ανταποκριτές του σε κάθε Δήμο των περιοχών που επλήγησαν, και αφορά μεταξύ άλλων τα φυτικά μέσα παραγωγής και τον εξοπλισμό στις αγροτικές εκμεταλλεύσεις, ενώ σε πεδία που δεν καλύπτονται από τον κανονισμό των ΚΟΕ έχει ενεργοποιηθεί το πλαίσιο της κρατικής αρωγής σε συνεργασία με την Περιφέρεια.

8. Αποζημιώσεις για τις πρώτες ανάγκες των νοικοκυριών και για οικοσκευή

Στα πληγέντα από την πυρκαγιά νοικοκυριά θα καταβληθούν, σε συνεργασία με τους Δήμους, χρηματικά ποσά ενισχύσεων, ανάλογα με την καταγραφή των ζημιών. Συγκεκριμένα, προβλέπεται η καταβολή αποζημιώσεων προς τα νοικοκυριά που επλήγησαν, ως εξής: (α) οικονομική ενίσχυση, ποσού 600 ευρώ, σε κάθε νοικοκυριό που έχει πληγεί η κύρια κατοικία του, για την κάλυψη των πρώτων αναγκών του, προσαυξημένο ανάλογα για πολύτεκνες οικογένειες και άτομα με ειδικές ανάγκες, (β) οικονομική ενίσχυση ποσού μέχρι 6.000 ευρώ ανά νοικοκυριό, για την επισκευή ή την αντικατάσταση οικοσκευής της κύριας πληγείσας κατοικίας, ενώ η εν λόγω ενίσχυση περιορίζεται στο 50% για τις περιπτώσεις δευτερεύουσας κατοικίας, και (γ) οικονομική ενίσχυση 4.500 ευρώ σε άτομα που υπέστησαν αναπηρία (67%) από τραυματισμό στη φυσική καταστροφή. Οι Δήμοι για την καταβολή της ενίσχυσης θα λαμβάνουν υπόψη τους τα στοιχεία από τις αυτοψίες των κλιμακίων της Γενικής Διεύθυνσης Αποκατάστασης Επιπτώσεων Φυσικών Καταστροφών (ΓΔΑΕΦΚ) που πραγματοποιούνται στην περιοχή.

9. Αναστολή καταβολής φορολογικών υποχρεώσεων

Στις περιοχές που κηρύσσονται σε κατάσταση έκτακτης ανάγκης λόγω των πυρκαγιών, θα χορηγηθεί αναστολή της πληρωμής των εκκρεμών και βεβαιωμένων φορολογικών υποχρεώσεων, για έξι μήνες, τόσο για τις επιχειρήσεις όσο και για τα φυσικά πρόσωπα που έχουν πληγεί. Ειδικότερα, η αναστολή αφορά στοχευμένα τις επιχειρήσεις που πιστοποιούνται ως πληγείσες με σχετική βεβαίωση της Περιφέρειας και εντάσσονται στο πλαίσιο της κρατικής αρωγής προς πληγείσες επιχειρήσεις. Αντίστοιχα, η αναστολή αφορά τα φυσικά πρόσωπα τα οποία πιστοποιείται ότι έχουν υποστεί ζημιές στις κατοικίες τους, στο πλαίσιο της ένταξής τους στο σχήμα παροχής στεγαστικής συνδρομής και αποζημίωσης οικοσκευής.

10. Διευκολύνσεις στο Ελάχιστο Εγγυημένο Εισόδημα και στο Επίδομα Στέγασης

Παρατείνεται η ισχύς των εγκριτικών αποφάσεων για το Ελάχιστο Εγγυημένο Εισόδημα (ΕΕΕ) και το επίδομα στέγασης, για τους ωφελούμενους που διαμένουν στις πληγείσες περιοχές της Αττικής α) για τρεις (3) μήνες στις περιπτώσεις που απαιτείται υποβολή νέας αίτησης τον μήνα Αύγουστο 2024 και β) για δύο (2) μήνες στις περιπτώσεις που απαιτείται υποβολή νέας αίτησης τον μήνα Σεπτέμβριο 2024. Η παράταση χορηγείται εφόσον (α) δεν είχε υποβληθεί νέα αίτηση για τη συνέχιση της χορήγησης του Ελάχιστου Εγγυημένου Εισοδήματος εντός του Αυγούστου, και (β) οι δικαιούχοι, σύμφωνα με τις εγκριτικές τους αποφάσεις, διαμένουν εντός των πληγεισών περιοχών της Αττικής.

11. Αναστολή διενέργειας πράξεων αναγκαστικής εκτέλεσης

Δύναται να παρασχεθεί αναστολή διενέργειας κάθε πράξης αναγκαστικής εκτέλεσης επί της κινητής ή ακίνητης περιουσίας των πληγέντων από την πυρκαγιά, για έξι μήνες. Η αναστολή αφορά στοχευμένα τις επιχειρήσεις που είναι πληγείσες και τα φυσικά πρόσωπα που έχουν υποστεί ζημιές στις κατοικίες τους. Ειδικότερα, για τα φυσικά και νομικά πρόσωπα, καθώς και τις νομικές οντότητες που δικαιούνται το συγκεκριμένο μέτρο, αναστέλλεται, για έξι μήνες, η διενέργεια κάθε πράξης αναγκαστικής εκτέλεσης επί της κινητής ή ακίνητης περιουσίας τους, εξαιρουμένων των απαιτήσεων για διατροφή. Η αναστολή καταλαμβάνει, ιδίως, τη διενέργεια πλειστηριασμών, κατασχέσεων, αποβολών και προσωπικών κρατήσεων. Κατά το χρονικό διάστημα του εξαμήνου, αναστέλλονται οι προθεσμίες άσκησης ενδίκων μέσων και βοηθημάτων που αφορούν σε εκκρεμείς διαδικασίες αναγκαστικής εκτέλεσης. Η αναστολή αφορά τις επιχειρήσεις που πιστοποιούνται ως πληγείσες με σχετική βεβαίωση της Περιφέρειας και εντάσσονται στο πλαίσιο της κρατικής αρωγής προς πληγείσες επιχειρήσεις, καθώς και τα φυσικά πρόσωπα τα οποία πιστοποιείται ότι έχουν υποστεί ζημιές στις κατοικίες τους, στο πλαίσιο της ένταξής τους στο σχήμα παροχής στεγαστικής συνδρομής και αποζημίωσης οικοσκευής.

12. Τριετής απαλλαγή από τον ΕΝΦΙΑ

Τα κτίσματα μετά του αναλογούντος σε αυτά οικοπέδου, τα οποία βρίσκονται σε περιοχές που κηρύσσονται σε κατάσταση έκτακτης ανάγκης λόγω των πυρκαγιών και έχουν χαρακτηρισθεί ως επικίνδυνα ή προσωρινά ακατάλληλα για χρήση, δύναται να απαλλαγούν από τον ΕΝΦΙΑ για μία τριετία, με την προϋπόθεση ότι κατά τον χρόνο αυτόν η κυριότητα ή το εμπράγματο δικαίωμα στο ακίνητο ανήκει στον υπόχρεο σε φόρο του έτους αυτού.

13. Ρύθμιση και αναστολή ασφαλιστικών εισφορών

Κατόπιν της οριοθέτησης των πληγεισών περιοχών, παρέχεται η δυνατότητα να ενταχθούν σε διαδικασία ρύθμισης και αναστολής ασφαλιστικών εισφορών, οι επιχειρήσεις που βρίσκονται εντός των οριοθετημένων περιοχών και έχουν πληγεί από τις πυρκαγιές. Η αναστολή ασφαλιστικών υποχρεώσεων, για έξι μήνες, με αντίστοιχη διαδικασία ρύθμισης αυτών, αφορά στοχευμένα τις πληγείσες από τη φυσική καταστροφή επιχειρήσεις, οι οποίες πιστοποιούνται ως πληγείσες με σχετική βεβαίωση της Περιφέρειας και εντάσσονται στο πλαίσιο της κρατικής αρωγής προς πληγείσες επιχειρήσεις.

14. Αναστολή συμβάσεων εργασίας με αντίστοιχο επίδομα

Διαμορφώνεται ειδικό σχήμα στήριξης της απασχόλησης για τις επιχειρήσεις της Αττικής που έχουν πληγεί από τις πυρκαγιές, με τη παροχή δυνατότητας αναστολής των συμβάσεων εργασίας και χορήγησης αντίστοιχου επιδόματος προς τους εργαζόμενους των πληγεισών επιχειρήσεων για ένα τρίμηνο. Όπως και τα λοιπά μέτρα, το μέτρο αφορά στοχευμένα τις επιχειρήσεις που πιστοποιούνται ως πληγείσες και εντάσσονται στο πλαίσιο της κρατικής αρωγής προς πληγείσες επιχειρήσεις.

15. Έκτακτη χρηματοδότηση προς τους ΟΤΑ

Σε ένα πλαίσιο συνεργασίας με τους οργανισμούς τοπικής αυτοδιοίκησης, θα προχωρήσει έκτακτη χρηματοδότησή τους -όπου κριθεί η ανάγκη- για την κάλυψη ζημιών σε δίκτυα και υποδομές.

Τέλος, υπογραμμίζεται, ότι οι ενισχύσεις στο πλαίσιο της κρατικής αρωγής, είναι αφορολόγητες, ακατάσχετες, ανεκχώρητες, δεν υπόκειται σε οποιοδήποτε τέλος ή εισφορά, δεν δεσμεύονται ούτε συμψηφίζονται με βεβαιωμένα χρέη προς το δημόσιο, τα ασφαλιστικά ταμεία ή τα πιστωτικά ιδρύματα. Τα ανωτέρω ισχύουν αναλόγως και για τα ποσά που καταβάλλονται από ασφαλιστικές εταιρείες για τις ζημιές από φυσικές καταστροφές.

Σημειώνεται ότι στις 18:00 θα πραγματοποιηθεί διυπουργική σύσκεψη στο Μεγάρου Μαξίμου για τις φωτιές.