Παραολυμπιακοί Αγώνες: Το «παιδί» του Τσερνόμπιλ, Οκσάνα Μάστερς κατακτά τη «χρυσή» κορυφή

Η εντυπωσιακή Οκσάνα Μάστερς, «παιδί» του Τσερνόμπιλ, που υπέστη κακοποίηση στην ηλικία των 5 ετών και κατέληξε υιοθετημένη στις Ηνωμένες Πολιτείες, σήμερα, στα 35 της, οικοδομεί την κληρονομιά της ως θρύλος των Παραολυμπιακών Αγώνων και μια αληθινή ηρωίδα της ζωής.

Δύναμη ψυχής

Η Οκσάνα Μάστερς γεννήθηκε με σωματικές ανωμαλίες, όπως η απουσία αντίχειρων, η έλλειψη κνημών και έξι δάχτυλα στα πέλματά της, και πέρασε τα πρώτα χρόνια της σε ορφανοτροφεία, όπου κακοποιήθηκε συναισθηματικά και σεξουαλικά.

Μετά την υιοθεσία της, η Μάστερς κοίταξε μπροστά και εξελίχθηκε σε μια εκπληκτική αθλήτρια, διαπρέποντας στην κωπηλασία, το σκι και την ποδηλασία.

Η Μάστερς κατέκτησε δύο χρυσά μετάλλια στο Παρίσι 2024, στην παρα-ποδηλασία, και συνολικά έχει κερδίσει 19 παραολυμπιακά μετάλλια σε τέσσερις διαφορετικές κατηγορίες.

Η Οκσάνα Αλεξάντροβα Μπόνταρτσουκ γεννήθηκε στο Χμελνίτσι, μια πόλη της Ουκρανίας περίπου 400 χιλιόμετρα από το Τσερνόμπιλ. Το 1989, τρία χρόνια μετά την πυρηνική καταστροφή, ήρθε στον κόσμο με διάφορες δυσπλασίες, οι οποίες πιθανότατα συνδέονται με την έκθεση στη ραδιενέργεια, όπως αναφέρει η γαλλική Le Monde.

Τα πόδια της δεν είχαν κνήμη και δεν ήταν ομοιόμορφα σε μήκος, ενώ οι πατούσες της είχαν έξι δάχτυλα. Όσον αφορά τα χέρια της, δεν είχαν αντίχειρες. Εγκαταλελειμμένη από τους γονείς της μπροστά από ένα ορφανοτροφείο, η μικρή Οκσάνα περιφερόταν ανάμεσα σε διάφορα ιδρύματα. Στο τελευταίο, όπου έζησε από το 1994 έως το 1996, βιάστηκε σε ηλικία μόλις 5 ετών.

Η Οκσάνα ήταν 8 ετών όταν έφτασε στο Μπάφαλο της Νέας Υόρκης, καθώς υιοθετήθηκε από την Αμερικανίδα δασκάλα Γκέι Μάστερς. Ενάμιση μήνα μετά την άφιξή της, ένας γιατρός ενημέρωσε τη Μάστερς ότι η κόρη της θα έπρεπε να υποβληθεί σε ακρωτηριασμό των κάτω άκρων, καθώς τα πόδια της γίνονταν όλο και πιο επώδυνα και δεν μπορούσαν να υποστηρίξουν το βάρος της όσο μεγάλωνε.

Σε ηλικία 9 ετών, το αριστερό της πόδι ακρωτηριάστηκε από τον μηρό, ενώ το δεξί πόδι ακολούθησε τέσσερα χρόνια αργότερα. Η 35χρονη αθλήτρια θυμάται την οργή και τη θλίψη που ένιωθε τότε.

Βρήκε στήριγμα στον αθλητισμό

Ο αθλητισμός όμως θα ήταν η λύτρωσή της, ιδίως η κωπηλασία.

«Στο νερό ένιωσα την αίσθηση της ελευθερίας που είχα στερηθεί ως παιδί», είπε. «Γρήγορα ανακάλυψα ότι όσο πιο πολύ προσπαθούσα τόσο πιο δυνατή και γρήγορη γινόμουν. Ο αθλητισμός σού επιτρέπει να ελέγχεις τον πόνο που προκαλείς στον εαυτό σου».

Το 2011, μετά από αρκετές εγχειρήσεις στο χέρι για να διαχωρίσει τα δάχτυλά της, γνώρισε τον κωπηλάτη Rob Jones, με τον οποίο αγωνίστηκε στους Παραολυμπιακούς Αγώνες του Λονδίνου την επόμενη χρονιά, κατακτώντας το χάλκινο μετάλλιο στη μεικτή διπλή κωπηλασία.

Πεινασμένη για συγκινήσεις, η Μάστερς δοκίμασε στη συνέχεια την τύχη της στο σκι.

«Ήταν εύκολο, γιατί και τα δύο αθλήματα στοχεύουν στις ίδιες μυϊκές ομάδες», έχει πει σε παλιότερη συνέντευξη. Μετά από δεκατέσσερις μήνες εκμάθησης, προκρίθηκε στους Αγώνες του Σότσι. Πήρε μέρος στα αγωνίσματα του σκι ανωμάλου δρόμου και του δίαθλου, επιστρέφοντας από τη Ρωσία με δύο μετάλλια.

Η 35χρονη αθλήτρια δεν σταματάει πουθενά. Ανάλογα με την εποχή του χρόνου, συμμετείχε σε μια σειρά από χειμερινά και θερινά αθλήματα, κερδίζοντας τίτλους παντού όλα τα προηγούμενα χρόνια.

Στέφθηκε πρωταθλήτρια στο σκι ανωμάλου δρόμου (Πιόνγκτσανγκ 2018), στην ποδηλασία (Τόκιο 2021) και στο δίαθλο (Πεκίνο 2022).

Η καταγωγή από την Ουκρανία

Για την εισβολή της Ρωσίας στην Ουκρανία είπε: «Μου ράγισε την καρδιά. Έχω οικογένεια εκεί. Είμαι περήφανη που είμαι Ουκρανή. Όλα όσα έχω μάθει ως αθλήτρια, την ανθεκτικότητα, τον αγώνα και τη σκληρή δουλειά, προέρχονται από την Ουκρανία».

Ουκρανοί αθλητές την ενθαρρύνουν και η Παραολυμπιακή Επιτροπή της Ουκρανίας της στέλνει «συνεχή μηνύματα συγχαρητηρίων».

Δηλώνοντας ότι παρακολουθεί στενά τις εξελίξεις στον πόλεμο, η δύο φορές Παραολυμπιονίκης του Παρισιού αφιέρωσε τους νέους της τίτλους στους Ουκρανούς στρατιώτες, και πρόκειται να δωρίσει μέρος των χρημάτων του βραβείου της σε μια οργάνωση που φροντίζει τα ορφανά παιδιά που έχουν πέσει θύματα της σύγκρουσης.

«Το μόνο που ήθελα ήταν αυτό ακριβώς που πήρα»

Κάποια μέρα ελπίζει να επιστρέψει στην Ουκρανία, για να μάθει περισσότερα για τις συνθήκες της γέννησης και της εγκατάλειψής της, και λέει ότι ελπίζει να υπάρχει Ουκρανία για να επιστρέψει.

«Στην εφηβεία μου, γέμισα το μυαλό μου με όλο αυτό το θυμό και το μίσος προς τους βιολογικούς μου γονείς, επειδή έπλαθα σενάρια γύρω από το γιατί μου το έκαναν αυτό ή τι έκανα για να το αξίζω αυτό;», λέει η Οκσάνα Μάστερς.

Αναφερόμενη στην κακοποίηση που υπέστη στο ορφανοτροφείο στην Ουκρανία, η Οκσάνα δήλωσε στον Guardian: «Θέλω εκδίκηση για τους συγκεκριμένους ανθρώπους, αλλά αν δεν είναι νεκροί τότε αυτό είναι δικό τους θέμα, με το οποίο πρέπει να ζήσουν. Μακάρι να λογοδοτούσαν. Το πιθανότερο είναι ότι δεν θα λογοδοτήσουν ποτέ».

Όταν ήταν παιδί στην Ουκρανία, αυτό που ήθελε περισσότερο από οτιδήποτε άλλο ήταν μια μητέρα. Όπως είπε, «αυτό ήταν το μόνο που ήθελα και αυτό ακριβώς πήρα», αναφερόμενη στην Γκέι Μάστερς, η οποία την υιοθέτησε και της έσωσε τη ζωή. «Κανένα χρυσό μετάλλιο δεν πρόκειται να το πλησιάσει αυτό».

«Μερικές φορές δεν το νιώθω αληθινό. Κάθε μέρα θυμάμαι τη ζωή μου πριν, και το να βλέπω πού ήμουν και πού είμαι τώρα, όπου οι άνθρωποι πραγματικά με ακούν και νιώθω ότι μπορώ να κάνω τη διαφορά, μοιάζει με παραμύθι».