Παραλίγο νέα σιδηροδρομική τραγωδία: Αποφεύχθηκε τελευταία στιγμή μετωπική σύγκρουση συρμών του Προαστιακού

Νέα μετωπική σύγκρουση στις ράγες αποφεύχθηκε κυριολεκτικά στο παρά πέντε το πρωί της Παρασκευής (13/9), όταν δύο συρμοί του Προαστιακού Σιδηροδρόμου σταμάτησαν λίγο πριν συγκρουστούν και σε απόσταση περίπου 500 μέτρων μεταξύ τους στο τμήμα μονής γραμμής μεταξύ των σταθμών Αθηνών και Αγίων Αναργύρων.

Η τηλεδιοίκηση του Σιδηροδρομικού Κέντρου Αχαρνών άφησε και τους δύο συρμούς να κινηθούν σε αντίθετη κατεύθυνση με ταχύτητα 60 χλμ. την ώρα, αλλά σε μονή γραμμή, ουσιαστικά σε πορεία σύγκρουσης. Συγκεκριμένα, ενώ ο πρώτος, ο 1210 είχε αναγγείλει το δρομολόγιο, είχε λάβει την έγκριση και σινιάλο από τη σταθμάρχη της Αθήνας και κινούνταν προς Αγίους Αναργύρους, αντιλήφθηκε από τις συνομιλίες ότι ο δεύτερος, ο 1307 ο οποίος ερχόταν από το Κιάτο προς την Αθήνα λάμβανε εκείνη την ώρα αντίστοιχη εντολή να ξεκινήσει, όπως μεταδίδει στο «Έθνος» ο Δημήτρης Κουτσιαύτης, ένας εκ των δύο μηχανοδηγών, ο οποίος είναι και ο πρόεδρος της Πανελλήνιας Ενωσης Προσωπικού Ελξης (ΠΕΠΕ).

Ο ρυθμιστής κυκλοφορίας του Σιδηροδρομικού Κέντρου Αχαρνών (ΣΚΑ), είχε κάνει το ολέθριο λάθος να επιτρέψει την αναχώρηση και των δύο συρμών - προφανώς εκτιμώντας ότι ο πρώτος είχε περάσει από το τμήμα της μονής γραμμής. Κι αυτό παρά το γεγονός, ότι όπως αναφέρει η ΠΕΠΕ στο σημείο του συμβάντος δεν λειτουργούν η τηλεδιοίκηση, το ETCS και τα φωτοσήματα έως τα κλειδιά των Αγίων Αναργύρων και στην κατεύθυνση προς Αθήνα δίνεται σινιάλο στους μηχανοδηγούς.

Το χρονολόγιο του περιστατικού

Το χρονολόγιο του περιστατικού, το οποίο λίγο έλειψε να καταλήξει σε νέα τραγωδία, όπως το περιγράφει ο Δημήτρης Κουτσιαύτης, ο οποίος οδηγούσε τη 1210 έχει ως εξής:

«Στις 9.14 βρισκόμουν με την 1210 σε δρομολόγιο από τον Πειραιά προς το αεροδρόμιο. Μόλις έφτασα στην Αθήνα με ολιγόλεπτη καθυστέρηση περίπου 7 με 8 λεπτών, μου δόθηκαν τα απαραίτητα έγγραφα και συγκεκριμένα το 1001. Βγήκα έξω να ελέγξω αν υπάρχει κάποιος τελευταίος επιβάτης, ο οποίος δεν έχει προλάβει να επιβιβαστεί και αμέσως μόλις μου έδωσε η σταθμάρχης του σταθμού Λαρίσης το σινιάλο, έκανα αναγγελία και αποχώρησα. Στην αναγγελία ανέφερα ότι η 1210 από την Αθήνα και σε μόνη γραμμή προς Αγίους Αναργύρους. Βρισκόμουν σε κίνηση με τη δρομολογιακή ταχύτητα».

Τη στιγμή εκείνη και ενώ είχε ξεκινήσει και βρισκόταν στη λεγόμενη μηχανογραφική διάβαση άκουσε τη συνομιλία του μηχανοδηγού του δεύτερου συρμού με την τηλεδιοίκηση του Σιδηροδρομικού Κέντρου Αχαρνών (ΣΚΑ): «Ακούω τον συνάδελφο να λέει από Αγίους Αναργύρους η 1307 τι περιμένει; Κανείς δεν του απαντά. Αντιλήφθηκα ότι κάτι δεν πάει καλά. Κάποια στιγμή λέει το ΣΚΑ η 1307 μόνη γραμμή προς Αθήνα. Ουσιαστικά τον έστελνε πάνω μας», λέει ο κ. Κουτσιαύτης.

Όπως περιγράφει, ο ίδιος έκανε πλήρη πέδη εκείνη τη στιγμή και όχι ακαριαία προκειμένου να μην τρομοκρατήσει τους επιβάτες, καθώς το τρένο ήταν σχεδόν γεμάτο, αλλά ήταν σε ετοιμότητα να προβεί και σε ακαριαία πέδη: «Αν έβλεπα τα χειρότερα, ήμουν έτοιμος να κάνω ακαριαία πέδη και να κινηθώ προς τα πίσω».

Αμέσως μόλις προχώρησε σε πλήρη πέδη και αφού είχε ολοκληρωθεί η συνομιλία του άλλου συρμού με το ΣΚΑ μέσω του ασύρματου VHF, ειδοποίησε τον δεύτερο μηχανοδηγό. Του είπε πως ο ίδιος έχει φύγει από Αθήνα και έχει βγάλει και αναγγελία. Τα δύο τρένα σταμάτησαν και η σύγκρουση αποφεύχθηκε κυριολεκτικά στο παρά πέντε.

«Είδα το χάρο με τα μάτια μου, έτρεμα, ζήτησαν αντικατάσταση. Σταματήσαμε σε απόσταση 700 – 800 μ. μεταξύ μας. Αν δεν είχα ακούσει την αναγγελία ή αν είχαμε φύγει λίγο αργότερα από την Αθήνα, τι θα γινόταν;», λέει στο «Έθνος».

Να σημειωθεί ότι ο κ. Κουτσιαύτης είναι ο μηχανοδηγός, ο οποίος είχε τιμωρηθεί με ποινή 45 ημερών για άλλο περιστατικό πιθανής σύγκρουσης συρμών του Προαστιακού και παραβίασης σηματοδότη τις παραμονές των περασμένων Χριστουγέννων: «Προφανώς έκανα λάθος τότε, αλλά δεν υπήρχε ζήτημα μετωπικής σύγκρουσης. Η γραμμή ήταν διπλή. Στο σημερινό περιστατικό ο κεντρικός σταθμάρχης δε θα έπρεπε να είχε δώσει στο άλλο τρένο εντολή να φύγει, ενώ εγώ ήμουν εν πορεία και το είχα αναγγείλει κανονικά», σημειώνει ο ίδιος προσθέτοντας ότι και ο μηχανοδηγός της δεύτερης αμαξοστοιχίας έπραξει επαγγελματικά: «Τον άκουγα να ρωτά τι συμβαίνει; Τι περιμένουμε; Το ρωτούσε στην τηλεδιοίκηση. Για όλα αυτά περιμένω να βγουν οι συνομιλίες».

Σε ανακοίνωσή της η ΠΕΠΕ, υπογραμμίζει ότι η σύγκρουση αποσοβήθηκε καθώς ο μηχανοδηγός της αμαξοστοιχίας 1210 αντιλήφθηκε το λάθος στις εντολές που δόθηκαν στα δύο τρένα όταν ο μηχανοδηγός της 1307 προχώρησε σε εκφώνηση της διέλευσης του από το σταθμό των Αγίων Αναργύρων.

«Σήμερα θα μπορούσαμε να έχουμε ένα πραγματικά, και όχι κατ' επίφαση, σοβαρό περιστατικό που αποφεύχθηκε χάρη στον επαγγελματισμό και την προσήλωση των μηχανοδηγών που αντιλήφθηκαν αυτό που πήγε να συμβεί». Οι μηχανοδηγοί αναφέρονται επίσης και στην «προσωπική επίθεση που είχε δεχτεί από την ηγεσία του Υπουργείου Υποδομών και Μεταφορών ο κ. Κουτσιαύτης, με σχετική ανακοίνωση που ανέφερε χαρακτηριστικά, με αφορμή την τότε παραβίαση ερυθρού σηματοδότη: "…το ίδιο πρόσωπο που, ως μηχανοδηγός αμαξοστοιχίας, παραβιάζει σηματοδότη θέτοντας σε κίνδυνο την ασφάλεια των πολιτών, με τη συνδικαλιστική του ιδιότητα υπογράφει ανακοινώσεις για την ασφάλεια των επιβατών". Αναμένουμε την ανακοίνωση των ΟΣΕ, Hellenic Τrain και ιδιαίτερα την δήλωση του αρμόδιου Υπουργού, υπενθυμίζοντας ότι στο σημείο που έγινε το συμβάν δεν λειτουργούν η τηλεδιοίκηση, το ETCS και τα φωτοσήματα», καταλήγουν.

Ο ΟΣΕ παραδέχεται το λάθος του σταθμάρχη

Από την πλευρά του ο ΟΣΕ, παραδέχεται το λάθος του σταθμάρχη τηλεδιοίκησης στον ΣΚΑ, ο οποίος έχει ήδη τεθεί σε διαθεσιμότητα και θα περάσει από Πειθαρχικό, αλλά επιμένει ότι σε καμία περίπτωση δεν πρόκειται για παραλίγο μετωπική σύγκρουση. «Εφαρμόστηκαν οι δικλείδες ασφαλείας, ήταν λάθος του σταθμάρχη του ΣΚΑ που άφησε να φύγει το ένα από τα δύο τρένα, ενώ δεν έπρεπε, ωστόσο μίλησαν και από το VHF και από το GSM-R. Το άκουσε και ο σταθμάρχης των Αθηνών που επικοινώνησε με το ΣΚΑ και ενημέρωσε το τρένο και σταμάτησε», αναφέρουν πηγές του Οργανισμού.

Σύμφωνα με τις ίδιες πηγές, όταν δόθηκε εντολή να σταματήσει το τρένο μέσα στον σταθμό των Αγίων Αναργύρων, οι δύο συρμοί είχαν απόσταση περίπου 3 χλμ. μεταξύ τους. Ωστόσο, τα τρένα κατάφεραν να σταματήσουν μετά τη σχετική εντολή στα 500 μέτρα μεταξύ τους.

Τις απαντήσεις για το θέμα αναμένεται να δώσουν οι καταγραφές των συνομιλιών, τη δημοσιοποίηση των οποίων ζητά ο κ. Κουτσιαύτης, ενώ τη διερεύνηση του περιστατικού θα αναλάβει η Ρυθμιστική Αρχή Σιδηροδρόμων και ο Οργανισμός Διερεύνησης Σιδηροδρομικών Ατυχημάτων (ΕΟΔΑΣΑΑΜ).

Στην επίσημη τοποθέτησή του για το περιστατικό ο ΟΣΕ αναφέρει ότι έχουν κινηθεί όλες οι διαδικασίες διερεύνησης υπογραμμίζοντας ότι η ακινητοποίηση του δεύτερου συρμού έγινε πριν αυτός εισέλθει στη μονή γραμμή. 

Η ανακοίνωση του ΟΣΕ

Ολόκληρη η ανακοίνωση του Οργανισμού έχει ως εξής:

«Αναφορικά με περιστατικό που σημειώθηκε σήμερα 13 Σεπτεμβρίου 2024, στο τμήμα μονής γραμμής μεταξύ των σταθμών Αθηνών και Αγίων Αναργύρων, ο ΟΣΕ τονίζει τα εξής:

Περί τις 09:13 η αμαξοστοιχία 1210, με προορισμό το Αεροδρόμιο, έλαβε σήμα αναχώρησης από τον σταθμό Αθηνών. Ενόσω η αμαξοστοιχία 1210 είχε αρχίσει να κινείται προς τον ΣΣ Αγίων Αναργύρων, έλαβε εντολή από το ΣΚΑ να ξεκινήσει με κατεύθυνση προς ΣΣ Αθηνών η αμαξοστοιχία 1307 προερχόμενη από το Κιάτο.

Ο Σταθμάρχης των Αθηνών και ο μηχανοδηγός της 1210, ακούγοντας την εντολή αναχώρησης που έδωσε το ΣΚΑ στην αμαξοστοιχία 1307, επικοινώνησε ο πρώτος μέσω GSM-R με το ΣΚΑ, όπου και δόθηκε άμεσα εντολή ακύρωσης της εντολής κίνησης της αμαξοστοιχίας 1307 προς ΣΣ Αθηνών, ενώ ταυτόχρονα και ο μηχανοδηγός της 1210 επικοινώνησε μέσω VHF με τον μηχανοδηγό της 1307 και τον ενημέρωσε ότι ήδη κινείται προς ΣΣ Αγίων Αναργύρων.

Ταυτόχρονα σχεδόν ο μηχανοδηγός της αμαξοστοιχίας 1307 αντελήφθη την κατάσταση και ακινητοποίησε τον συρμό, αμέσως, μόλις είχε εξέλθει του ΣΣ Αγίων Αναργύρων και σε απόσταση 500μ. ΠΡOTOY εισέλθει στην μονή γραμμή.

ΕΝΕΡΓΕΙΕΣ

Κατόπιν ενημέρωσης της διοίκησης του ΟΣΕ για το περιστατικό έγιναν οι ακόλουθες ενέργειες:

• Δόθηκε εντολή διενέργειας πορίσματος για την εξακρίβωση των συνθηκών που έγινε το περιστατικό.
• Τέθηκε σε αργία και παραπέμφθηκε στο Πειθαρχικό ο σταθμάρχης του ΣΚΑ που έδωσε την εντολή αναχώρησης του 1307.
• Συγκεντρώθηκε το υλικό των ηχητικών καταγραφών GSM-R και VHF.
• Ενημερώθηκε η ΡΑΣ και ο ΕΟΔΑΣΑΑΜ για το περιστατικό.

Τονίζεται για άλλη μια φορά ότι, η πιστή τήρηση των διατάξεων του Γενικού Κανονισμού Κυκλοφορίας από όλους τους εμπλεκόμενους στην κυκλοφορία των τρένων, ο οποίος περιλαμβάνει πολλαπλές δικλείδες ασφαλείας, αποτελεί τον καθοριστικό παράγοντα της ομαλής διεξαγωγής της σιδηροδρομικής κυκλοφορίας.

Η Διοίκηση του ΟΣΕ έχει αναλάβει πρωτοβουλίες για την περαιτέρω ενίσχυση της εκπαίδευσης του προσωπικού, ώστε να αποτρέπονται μεμονωμένα λάθη. Στόχος παραμένει η συνεχής βελτίωση των υπηρεσιών, με απόλυτη προτεραιότητα την ασφάλεια και την εμπιστοσύνη των επιβατών».