Τρένα: Αυστηρό τελεσίγραφο στον ΟΣΕ - «Καθαρίστε τις γραμμές έως 30 Οκτωβρίου»

Τελεσίγραφο προς τον ΟΣΕ για τον άμεσο καθαρισμό της βλάστησης και την απομάκρυνση κορμών από το δίκτυο απηύθυνε ο Εθνικός Οργανισμός Αεροπορικών και Σιδηροδρομικών Ατυχημάτων και Ασφάλειας Μεταφορών (ΕΟΔΑΣΑΑΜ) κατά την έκτακτη συνεδρίασή του την Κυριακή και ενώ είχε ήδη αρχίσει η προσπάθεια μετάθεσης της ευθύνης από φορέα σε φορέα.

Ο ΕΟΔΑΣΑΑΜ ύστερα από το πολύ σοβαρό περιστατικό της σύγκρουσης συρμού του Προαστιακού με κορμό, ο οποίος τρύπησε το τρένο και βρέθηκε στην καμπίνα μηχανοδήγησης το περασμένο Σάββατο, ξεκάθαρα επισημαίνει σε απόφασή του πως «ανεξαρτήτως ευθύνης καθαρισμού και αν αυτή ανήκει στον ΟΣΕ ή στη Γενική Διεύθυνση Δασών ή οποιονδήποτε άλλο δημόσιο φορέα, καλούνται οι υπεύθυνοι του ΟΣΕ σε συνεργασία με τους αρμόδιους κρατικούς φορείς να προβούν σε άμεσο, πλήρη και αποτελεσματικό έλεγχο του συνόλου του εθνικού σιδηροδρομικού δικτύου και να προβούν σε καθαρισμό όλων των επικίνδυνων για την ασφάλεια των σιδηροδρόμων σημείων από δένδρα, κλαδιά και άλλα τυχόν φερτά υλικά».

«Έως το τέλος Οκτωβρίου να γίνουν καθαρισμοί»

Ο Οργανισμός έδωσε χρονικό περιθώριο στον ΟΣΕ έως το τέλος Οκτωβρίου να προβεί στους απαραίτητους καθαρισμούς, αλλά και να επαναλαμβάνει συχνά τους ελέγχους: «Ο έλεγχος και ο καθαρισμός οφείλει να συμβεί το συντομότερο δυνατό και το αργότερο έως τις 31/10/2024, και κατόπιν να επαναλαμβάνεται σε τακτά χρονικά διαστήματα και δη κατ’ ελάχιστον μια φορά κάθε μήνα».

Ο ΕΟΔΑΣΑΑΜ κάνει ξεκάθαρα λόγο για «ανεπαρκή καθαρισμό του δικτύου» και οδηγήθηκε στην αυστηρή σύσταση εξαιτίας της αύξησης παρόμοιων περιστατικών. Όπως επισημαίνεται στη σχετική απόφαση, η οποία έχει αναρτηθεί στη «Διαύγεια», την τελευταία περίοδο έχει παρατηρηθεί αύξηση των συμβάντων που έχουν ως αιτία τον ανεπαρκή καθαρισμό του σιδηροδρομικού δικτύου και δη την απομάκρυνση δέντρων και κλαδιών σε απόσταση ασφαλείας κατ΄ ελάχιστον 10 μέτρων εκατέρωθεν της σιδηροδρομικής γραμμής. Αυτό είχε ως αποτέλεσμα και το σοβαρό συμβάν του Σαββάτου 14/9/24 όταν δέντρο έπεσε πάνω στη μηχανή αμαξοστοιχίας στην περιοχή Αφιδνών».

Η συγκεκριμένη απόφαση του ΕΟΔΑΣΑΑΜ έρχεται ως απάντηση στις δηλώσεις του προέδρου του ΟΣΕ, Γιάννου Γραμματίδη, ο οποίος επιχείρησε να πετάξει το μπαλάκι της ευθύνης στις δασικές υπηρεσίες αναφέροντας ότι ο ΟΣΕ «δεν μπορεί να κόψει δέντρα χωρίς την έγκριση του δασαρχείου».

Ήρθαν να το διαψεύσουν όμως αργότερα δηλώσεις του Γενικού Γραμματέα Δασών του υπουργείου Περιβάλλοντος και Ενέργειας, Ευστάθιου Σταθόπουλου, ο οποίος ανέφερε ότι εδώ και 45 χρόνια υφίσταται νόμος που υποχρεώνει τις συγκοινωνιακές εταιρίες να καθαρίζουν την περιοχή σε απόσταση δέκα μέτρων εκατέρωθεν των γραμμών με απλή ενημέρωση της Δασικής Υπηρεσίας.

Παράλληλα ανέφερε ότι τα αρμόδια Δασαρχεία ουδέποτε έλαβαν επίσημο αίτημα για καθαρισμό της περιοχής υπογραμμίζοντας ότι από τον έλεγχο που έγινε με εντολή του υπουργού, Θεόδωρου Σκυλακάκη στο ηλεκτρονικό πρωτόκολλο των δασαρχείων Καπανδριτίου και Χαλκίδας δεν εντοπίστηκε σχετικό έγγραφο.

Σε δηλώσεις του σε τηλεοπτικό σταθμό, ο κ. Σταθόπουλος αποκάλυψε μάλιστα ότι από τις 11 Απριλίου η Δασική Υπηρεσία δια του γενικού διευθυντή είχε αποστείλει επίσημο έγγραφο με πρωτόκολλο σε ΟΣΕ και ΤΡΑΙΝΟΣΕ για τη συγκεκριμένη υποχρέωση καλώντας τους να προχωρήσουν στις ανάλογες ενέργειες. «Όχι απλά έδινε την άδεια, επιβεβαίωνε την υποχρέωση η οποία υπάρχει στο νομικό πλαίσιο της χώρας εδώ και 45 χρόνια», ανέφερε χαρακτηριστικά.

Άμεση λήψη μέτρων ζητά ο ΕΟΔΑΣΑΑΜ

Παράλληλα ο ΕΟΔΑΣΑΑΜ στον απόηχο της παρόλιγο μετωπικής των δύο τρένων, επανέλαβε την κατεπείγουσα σύσταση για συνεργασία όλων των αρμόδιων φορεών «χωρίς καθυστέρηση» για την εφαρμογή στο ελληνικό σιδηροδρομικό σύστημα της σύστασης που είχε κάνει τον περασμένο Ιούνιο αναφορικά με τις επικοινωνίες.

Συγκεκριμένα ο Οργανισμός ζητά την εφαρμογή:

• Μιας μεθοδολογίας επικοινωνίας που σχετίζεται με την ασφάλεια και σέβεται τις απαιτήσεις του εκτελεστικού κανονισμού σχετικά με τις τεχνικές προδιαγραφές διαλειτουργικότητας για το υποσύστημα λειτουργίας και διαχείρισης της κυκλοφορίας του σιδηροδρομικού συστήματος εντός της Ευρωπαϊκής Ένωσης.
• Ενός μέσου επικοινωνίας που επιτρέπει την άμεση επαφή ένας προς έναν μεταξύ των σταθμάρχων και των μηχανοδηγών για όλες τις επικοινωνίες που σχετίζονται με την ασφάλεια.

Επισημαίνει ότι προκειμένου να διασφαλιστεί η συστημική και βιώσιμη αλλαγή, είναι επίσης ζωτικής σημασίας να δρομολογηθούν και να πραγματοποιηθούν οι απαραίτητες βελτιώσεις με τον εντοπισμό και την επίλυση τυχόν εμποδίων που αντιμετωπίζουν όλοι οι ενδιαφερόμενοι φορείς, ιδίως οι τελικοί χρήστες.

«Το συμβάν της 13/9/24 στην περιοχή Αχαρνών ΣΚΑ όταν δυο συρμοί του προαστιακού βρέθηκαν να κινούνται στην ίδια γραμμή με αντίθετη κατεύθυνση, υπογραμμίζει για μια ακόμη φορά την κατεπείγουσα ανάγκη υιοθέτησης έκτακτων, άμεσων και αποτελεσματικών μέτρων από τον ΟΣΕ, τις σιδηροδρομικές επιχειρήσεις, τη ΓΑΙΑΟΣΕ, τη ΡΑΣ και το Υπουργείο Υποδομών και Μεταφορών για την άμεση αλλαγή του συστήματος, της ποιότητας και του τρόπου των επικοινωνιών στον σιδηροδρομικό τομέα, όπως αποτυπώνονται στην ανωτέρω σύσταση», αναφέρεται στην απόφαση του Δ.Σ.

Υπενθυμίζεται ότι ο ΕΟΔΑΣΑΑΜ στη συγκεκριμένη σύσταση είχε επισημάνει ότι;

• Η μετάδοση μηνυμάτων σχετικών με την ασφάλεια στερείται δομής (π.χ. σωστός προσδιορισμός των συνομιλητών και των τοποθεσιών), μεθοδολογίας (π.χ. ανάγνωσης, διόρθωσης λαθών) και χρήσης διεθνώς συμφωνημένης ορολογίας και κανόνων επικοινωνίας. Με τον τρόπο αυτό, δεν δημιουργείται καμία βεβαιότητα ότι ένα μήνυμα έχει μεταδοθεί με σαφήνεια και έχει κατανοηθεί σωστά, και ως εκ τούτου κρίσιμες πληροφορίες μπορεί να παρεξηγηθούν ή να παρερμηνευθούν λόγω ασαφών ή διφορούμενων εκφράσεων.
• Ο ασύρματος VHF χρησιμοποιείται ευρέως ως ανοικτό κανάλι επικοινωνίας για την ανταλλαγή κάθε είδους πληροφοριών. Η χρήση του ίδιου ασυρμάτου VHF ως προτιμώμενου/μόνιμου μέσου επικοινωνίας για επικοινωνίες σχετικές με την ασφάλεια μεταξύ σταθμάρχη και οδηγών δημιουργεί μια κατάσταση στην οποία δεν είναι δυνατόν να δοθεί προτεραιότητα στις επικοινωνίες σχετικές με την ασφάλεια έναντι όλων των άλλων επικοινωνιών. Αυτό μπορεί να έχει ως αποτέλεσμα να διακόπτονται σημαντικά μηνύματα στη συνομιλία ή να μην λαμβάνονται με σαφήνεια λόγω της έντονης ραδιοεπικοινωνίας, του στατικού θορύβου ή/και της παρεμβολής της ραδιοεπικοινωνίας

Άμεση διερεύνηση της παρ΄ ολίγο μετωπικής

Στο μεταξύ με απόφαση του αναπληρωτή προέδρου και προέδρου του σιδηροδρομικού τομέα του ΕΟΔΑΣΑΑΜ Χρήστου Παπαδημητρίου συγκροτήθηκε ήδη ομάδα διερεύνησης του περιστατικού της περασμένης Παρασκευής όταν και αποτράπηκε στο παρά πέντε σύγκρουση μεταξύ δύο συρμών του Προαστιακού στην περιοχή Αχαρνών ΣΚΑ.

Τη διεξαγωγή αυτεπάγγελτης έρευνας για το συμβάν αποφάσισε και η Ρυθμιστική Αρχή Σιδηροδρόμων (ΡΑΣ). Το ειδικό αντικείμενο της έρευνας θα είναι ο έλεγχος της τήρησης των κανονισμών, των διατάξεων της σιδηροδρομικής νομοθεσίας και των απαιτήσεων των οικείων Συστημάτων Διαχείρισης Ασφάλειας (ΣΔΑ) του Διαχειριστή Υποδομής και των εμπλεκομένων Σιδηροδρομικών Επιχειρήσεων, σε σχέση με την ασφάλεια των σιδηροδρομικών μεταφορών.