Δυστύχημα στον ΗΣΑΠ: Τρία χρόνια κι ακόμα δεν έχουν απαγγελθεί κατηγορίες για τον χαμό του Πέτρου Γιάμαλη εν ώρα εργασίας

Ήταν ξημερώματα της 16ης Νοεμβρίου του 2021 όταν το μηχάνημα λείανσης των γραμμών του δικτύου των ΗΣΑΠ βρέθηκε σε τρελή πορεία και χωρίς φρένα στον σταθμό του Αγίου Νικολάου. Οι εργαζόμενοι αναγκάστηκαν να πηδήξουν στις γραμμές πριν τη σύγκρουση, όμως ένας από τους πέντε δεν κατάφερε να σωθεί. Ο 41χρονος εργοδηγός της ΣΤΑΣΥ, Πέτρος Γιάμαλης βρήκε τραγικό θάνατο, ενώ στο παρά πέντε διασώθηκαν άλλοι τέσσερις εργαζόμενοι.

«Η σημερινή μέρα ξεκίνησε δυστυχώς με το πιο τραγικό νέο. Ένας νέος άνθρωπος έφυγε από τη ζωή την ώρα που έκανε τη δουλειά του. Τα ειλικρινή μου συλλυπητήρια στην οικογένειά του. Η ΣΤΑΣΥ και οι Αρχές ερευνούν με υπευθυνότητα τα ακριβή αίτια του δυστυχήματος», αναρτούσε στο Twitter ο τότε υπουργός Υποδομών και Μεταφορών, Κώστας Καραμανλής, σχολιάζοντας ένα τραγικό δυστύχημα στις ράγες που προηγήθηκε της πολύνεκρης τραγωδίας στα Τέμπη.

Τρία χρόνια μετά, «η υπευθυνότητα» της διερεύνησης δεν έχει οδηγήσει ακόμα ούτε στην απαγγελία κατηγοριών κατά κανενός, ενώ και το πόρισμα της τριμελούς επιτροπής εμπειρογνωμόνων που είχε διορίσει η ηγεσία του υπουργείου εκείνη την εποχή αγνοείται.

Αντιθέτως, από τον Σεπτέμβριο του 2022 είναι γνωστό το πόρισμα των εμπειρογνωμόνων των ανακριτικών αρχών, το οποίο είχε αποκαλύψει το «Εθνος» και επέρριπτε σαφείς ευθύνες κυρίως στην εργολαβική εταιρία που είχε αναλάβει το έργο της λείανσης των γραμμών, χωρίς ωστόσο να αφήνει εκτός του κάδρου των ευθυνών και τη ΣΤΑΣΥ. Η εργολαβία της λείανσης είχε διακοπεί τότε με τραγικό τρόπο, ο ανάδοχος είχε κηρυχθεί έκπτωτος ύστερα από τον θάνατο του Πέτρου Γιάμαλη, αλλά ο διαγωνισμός ουδέποτε επαναλήφθηκε. Πριν λίγες ημέρες η ΣΤΑΣΥ, όπως έγραφε σε άλλο ρεπορτάζ του το «Εθνος» προκήρυξε έργο αντικατάστασης των σιδηροτροχιών στις γραμμές 2 και 3, οι οποίες δεν είχαν υποστεί λείανση και σε ορισμένα σημεία εμφάνιζαν ήδη εδώ και μία τριετία σημάδια έντονης φθοράς με αποτέλεσμα να κινούνται με βραδυπορείες οι συρμοί προκειμένου να υπάρχει ασφαλής κυκλοφορία.

Τρία χρόνια στασιμότητας παρά το πόρισμα - κόλαφο

Η οικογένεια και οι συνάδελφοι του άτυχου εργοδηγού, ακόμα περιμένουν να πέσει φως στην υπόθεση, για την οποία οι ευθύνες σύμφωνα με το πόρισμα ήταν σαφείς. Υπενθυμίζεται ότι το πόρισμα έκανε λόγο για «προδιαγεγραμμένο δυστύχημα», καθώς υπήρξε σειρά εγκληματικών λαθών και παραλείψεων εκ μέρους της εργολαβικής εταιρίας Schweerbau GMBH & CO KG που είχε στην ιδιοκτησία της το μηχάνημα λείανσης. Ωστόσο, προκύπτει ότι και η ΣΤΑΣΥ δεν είχε εκπονήσει σχέδιο έκτακτης ανάγκης, με αποτέλεσμα εκείνα τα κρίσιμα λεπτά οι εργαζόμενοι που βρίσκονταν πάνω στη λοκομοτίβα συμπεριλαμβανομένου και του εργοδηγού που τελικά τραυματίστηκε θανάσιμα, να χρειαστεί να αυτενεργήσουν αφού δεν υπήρχε συγκεκριμένο πρωτόκολλο να ακολουθηθεί.

Το πόρισμα μιλούσε για κακή συντήρηση, επικίνδυνες βλάβες στα φρένα, οι οποίες αν και ήταν ήδη γνωστές στους υπαλλήλους της εργολαβικής εταιρίας, όχι μόνο δεν επισκευάστηκαν, αλλά οι αρμόδιοι υπέγραψαν και τα σχετικά έγγραφα ώστε η λειαντική μηχανή να ξανατεθεί σε λειτουργία εκείνη τη μοιραία νύχτα και υπερβολική εκτός πρωτοκόλλων ταχύτητα: «Το δυστύχημα που συνέβη ήταν προδιαγεγραμμένο από τις συνθήκες λόγω μη τήρησης των προβλεπόμενων διαδικασιών συντήρησης, ενώ έπρεπε να ακινητοποιήσουν τον συρμό μέχρι την αποκατάσταση της βλάβης. Επιπροσθέτως, παρά το γεγονός ότι γνώριζαν το πρόβλημα, ανέπτυξαν ταχύτητα υπερβαίνουσα του ορίου ασφαλείας (25 χλμ/ώρα) και μάλιστα σε κατωφέρεια με φυσικό επόμενο ο συρμός να κινηθεί ανεξέλεγκτα και έτσι να γίνει από τις περιστάσεις ακατόρθωτη η ακινητοποίηση του συρμού εξαιτίας της μη λειτουργίας των συστημάτων πέδησης».

Σε ό,τι αφορά τη ΣΤΑΣΥ, το πόρισμα επεσήμαινε την έλλειψη σχεδίου έκτακτης ανάγκης, την οποία συσχέτισε με τον τρόπο αντίδρασης των εργαζομένων εκείνα τα κρίσιμα λεπτά, οι οποίοι όπως προκύπτει χρειάστηκε να αυτοσχεδιάσουν. Καταγράφεται επίσης ο λανθασμένος τρόπος που επελέγη για να ακινητοποιηθεί η μηχανή και θα μπορούσε να προκαλέσει ακόμα και εκτεταμένη πυρκαγιά στο δίκτυο, ενώ δεν υπήρχε και πρωτόκολλο ενεργειών για το πλήρωμα δεδομένου ότι δεν είχε προηγηθεί μελέτη εκτίμησης επαγγελματικού κινδύνου για τη μηχανή εσωτερικής καύσης, η οποία είχε δεξαμενή καυσίμου χωρητικότητας 700 λίτρων.

«Αυτή η προσέγγιση θα ήταν δυνατό να προβλεφθεί στην έκθεση εκτίμησης επαγγελματικού κινδύνου σε περίπτωση έκτακτης ανάγκης, όπως και οι ενέργειες που έπρεπε να κάνει το πλήρωμα σε αυτήν την περίπτωση και όχι να ακινητοποιηθεί με αυτόν τον τρόπο προξενώντας τεράστιες ζημιές στον ακινητοποιημένο συρμό».

Απόδοση ευθυνών ζητά η οικογένεια και οι συνάδελφοί του

«Πολλές υποσχέσεις και δημόσιες δεσμεύσεις δόθηκαν τότε για άμεση διερεύνηση της υπόθεσης και απόδοση ευθυνών. Ωστόσο μέχρι και σήμερα κανείς από τους εμπλεκόμενους δεν έχει κληθεί σε απολογία για τον αδόκητο θάνατό του. Το πόρισμα των πραγματογνωμόνων που όρισε η δικαιοσύνη χάθηκε στα αζήτητα», αναφέρουν σε κοινή ανακοίνωσή τους τα Σωματεία Εργαζομένων της ΣΤΑΣΥ, κάνοντας λόγο για «σιωπηλή ασυλία των υπευθύνων».

Στη μνήμη του Πέτρου Γιάμαλη το πρωί του Σαββάτου 16/11/2024 στις 10:45 οι εργαζόμενοι της ΣΤΑ.ΣΥ. θα πραγματοποιήσουν 15λεπτη στάση εργασίας στον ηλεκτρικό σιδηρόδρομο προκειμένου να μεταβούν στο χώρο του δυστυχήματος, ενώ την προσεχή Τρίτη 19/11/24 και ώρα 11 π.μ. το Σωματείο Εργαζομένων ΣΤΑ.ΣΥ θα ονομάσει την Αίθουσα Συνεδριάσεων Διοικητικού Συμβουλίου στο Μέγαρο του Πειραιά σε «Αίθουσα Συνεδριάσεων Πέτρος Γιάμαλης».

Το δικό τους φόρο τιμής θα αποτίσουν και οι ηλεκτροδηγοί του μετρό, οι οποίοι σε ανακοίνωσή τους επισημαίνουν ότι «οι ευθύνες είναι τεράστιες και βαρύνουν πρόσωπα και καταστάσεις ετών. Μολαταύτα και παρά τις υποσχέσεις για την άμεση και πλήρη διαλεύκανση της υπόθεσης, τα αποτελέσματα, δυστυχώς είναι κάτι παραπάνω από ανύπαρκτα, είναι αόρατα». Το ΣΗΕΚ επισημαίνει ότι ακριβώς για αυτόν το λόγο αλλά και για να αναδειχθεί το μεγίστης σημασίας ζήτημα της ασφάλειας εργαζομένων και επιβατικού κοινού, θα έπρεπε τη μέρα της επετείου αυτής, να προγραμματιζόταν τουλάχιστον 3ωρη στάση εργασίας, 10:00 – 13:00.

Επειδή όμως κάτι τέτοιο δεν προχώρησε, οι ίδιοι ανακοινώνουν ότι στις 10:45 το πρωί του Σαββάτου θα σταματήσουν τους συρμούς στους σταθμούς του ΜΕΤΡΟ για 3 λεπτά, ως ελάχιστο φόρο τιμής στον αδικοχαμένο συνάδελφό τους. «Κλείνουμε με την ευχή και προσευχή, να μην υπάρξει εφεξής κανένας εργαζόμενος που να χαθεί αδίκως, πληρώνοντας τα λάθη, τις παραλείψεις και την αδιαφορία αυτών που καταφέρνουν να τη σκαπουλάρουν. Μένει να δούμε μέχρι πότε...», καταλήγει η ανακοίνωσή τους.

Για προσπάθεια να κρατηθεί όσο το δυνατό πιο χαμηλά το θέμα μέχρι σημείου εξαφάνισης, κάνει λόγο σε δική του ανακοίνωση, ο Ενωτικός Συνδυασμός ΣΤΑΣΥ, επισημαίνοντας ότι «τρία χρόνια μετά, ο φάκελος του θανάτου του Πέτρου σκονίζεται στα ράφια κάποιου αρμοδίου. Το γεγονός αυτό βέβαια στην Ελλάδα του 41% δεν ξενίζει αν αναλογιστούμε την επίσημη, μαφιόζικου τύπου, αντιμετώπιση που έχουν τα θύματα της πολύνεκρης τραγωδίας των Τεμπών», σημειώνουν.

Οι συνάδελφοι του Πέτρου Γιάμαλη υπογραμμίζουν ότι αυτή είναι «μία αντιμετώπιση που ομολογεί ενοχή», στηλιτεύοντας το γεγονός ότι «η εταιρία ούτε μια ΕΔΕ δεν αξιώθηκε να κάνει, ενώ αρνείται να δώσει το όνομα «Πέτρος Γιάμαλης» ακόμα και σε μία ταπεινή αίθουσα (αν και κατά την γνώμη μας θα έπρεπε να ονομαστεί έτσι ο πλησιέστερος στο περιστατικό, σταθμός μας)».

Κατηγορούν μάλιστα τη ΣΤΑΣΥ ότι δεν έδωσε το όνομά του ούτε στο πρόσφατα επικαιροποιημένο σχέδιο ασφάλειας που εκπονήθηκε σε συνεργασία με το Εθνικό Μετσόβιο Πολυτεχνείο, παρά την κατάθεση σχετικής πρότασης.

«Θα πρέπει αν θέλουμε να τιμήσουμε την μνήμη του αδικοχαμένου συνάδελφου και να βοηθήσουμε την οικογένεια του να μιλήσουμε δυνατά για ευθύνες, να μιλήσουμε για δικαιοσύνη. Να μιλήσουμε για την εντατικοποίηση εργασίας. Να μιλήσουμε για την πλημμελή συντήρηση μηχανήματος. Να μιλήσουμε για εργολάβους που το μόνο που βλέπουν είναι κέρδη. Να μιλήσουμε για στελέχη της ΣΤΑΣΥ που υπογράφουν εργολαβίες με κλειστά μάτια για να μην μπουν στην διαδικασία να δουν πως μπορεί να γίνει αυτό από εμάς τους ίδιους», αναφέρουν.

Χαρακτηρίζουν μάλιστα απλώς διεκπεραιωτική τη 15λεπτη στάση εργασίας που αποφάσισε το Δ.Σ. του Σωματείου Εργαζομένων, προσθέτοντας ότι θα συνεχίσουν να αγωνίζονται ώστε «όλοι οι υπεύθυνοι, μηδενός εξαιρουμένου, να οδηγηθούν στην δικαιοσύνη».

Τι απαντά η ΣΤΑΣΥ

Από την πλευρά της η διοίκηση της ΣΤΑΣΥ, απαντώντας σε σχετικά ερωτήματα του «Έθνους» για την πορεία της υπόθεσης, αναφέρει ότι τη διερεύνηση έχει αναλάβει η Δικαιοσύνη, η δικογραφία είναι σε εξέλιξη και δεν έχει ακόμη ολοκληρωθεί.

Τονίζει συγκεκριμένα πως «η ΣΤΑ.ΣΥ όλο αυτό το χρονικό διάστημα έχει συνδράμει τη Δικαιοσύνη στο έργο της για τη διερεύνηση των αιτιών και ευθυνών του δυστυχήματος και διέθεσε στα ανακριτικά όργανα όλα τα στοιχεία που της ζητήθηκαν. Το πόρισμα που εκδόθηκε υπογράφουν δύο ανεξάρτητοι πραγματογνώμονες, που ορίστηκαν από τον αρμόδιο εισαγγελέα Πρωτοδικών. Από την πλευρά της η ΣΤΑ.ΣΥ, προχώρησε σε έκπτωση του αναδόχου και επιβλήθηκαν οι σχετικές κυρώσεις. Παράλληλα, υποβλήθηκε μήνυση – έγκληση κατά παντός υπευθύνου της αναδόχου εταιρίας για παρακώλυση και παρέμβαση συγκοινωνίας, καθώς και για φθορά ξένης ιδιοκτησίας και αγωγή για την αποκατάσταση της ζημίας που υπέστη η εταιρία».