Τέμπη: Η... απώλεια βιντεοληπτικού υλικού «εξαφανίζει» τους υπεύθυνους - Τα κραυγαλέα λάθη που στοιχειώνουν τη δικογραφία

Μη αναστρέψιμα αποτελέσματα κυρίως ως προς την προσωποποίηση των ευθυνών σε ό,τι αφορά τα δεδομένα που σχετίζονται με την εμπορική αμαξοστοιχία, το φορτίο της και τους σταθμούς από τους οποίους διήλθε μέχρι τη μοιραία σύγκρουσή της με την επιβατική στα Τέμπη που οδήγησε στον θάνατο 57 ανθρώπους, προκαλεί η απώλεια του βιντεοληπτικού υλικού από τις κάμερες των σταθμών από τους οποίους πέρασε το εμπορικό τρένο.

Οι σκληροί δίσκοι που παρέδωσε ο ΟΣΕ αφενός δεν αφορούν την εμπορική αμαξοστοιχία, αλλά μόνο την επιβατική και αφετέρου περιέχουν μη ανακτήσιμο υλικό καθώς επανεγγράφονταν επί μήνες χωρίς να έχουν κατασχεθεί από τους αρμοδίους! Ο ίδιος ο σκληρός δίσκος του καταγραφικού του ΟΣΕ από τον σιδηροδρομικό σταθμό Λάρισας κατασχέθηκε μόλις την περασμένη εβδομάδα, δηλαδή σχεδόν δύο χρόνια μετά την τραγωδία.

Την ίδια στιγμή, εκτός του αδιανόητου μπαζώματος που έγινε σχεδόν άμεσα στον τόπο της τραγωδίας, πολύ νωρίς, περίπου δύο μήνες μετά το δυστύχημα, τον Απρίλιο του 2023 δόθηκε εντολή από το Γραφείο της Εισαγγελίας στη Διεύθυνση Εγκληματολογικών Ερευνών να καταστραφούν όλα τα βιολογικά στοιχεία των θυμάτων. Αυτό είχε ως συνέπεια να μην έχουν τη δυνατότητα οι συγγενείς να προβούν σε δικές τους διερευνήσεις, οι οποίες θα βοηθούσαν να αναδειχθεί ο τρόπος απώλειας της ζωής των ανθρώπων τους.

Και αυτό τη στιγμή που η πενταμελής επιτροπή των τεχνικών συμβούλων των οικογενειών έχει αποδείξει με στοιχεία που έχουν εισαχθεί στη δικογραφία ότι μεταξύ των νεκρών υπήρχαν τουλάχιστον πέντε άτομα, τα οποία έχασαν τη ζωή τους μετά τη μετωπική σύγκρουση των τρένων, από τη φωτιά που ξέσπασει εξαιτίας της έκρηξης που είχε προηγηθεί. Για το θέμα αυτό ακόμα αναμένεται η έκθεση του καθηγητή του ΕΜΠ.

Οσον αφορά την απώλεια του κρίσιμου βιντεοληπτικού υλικού, έρχεται να επιβεβαιώσει για ακόμα μία φορά τις καθυστερήσεις, τις λανθασμένες αποφάσεις και την πολύμηνη αδράνεια που επέδειξαν οι αρχές κάνοντας τους συγγενείς να μιλούν σχεδόν από την αρχή για επιχείρηση συγκάλυψης.

Η κατάσχεση του υλικού έγινε 6-7 μήνες μετά το συμβάν με συνέπεια να επανεγγραφονται οι σκληροί δίσκοι επί 6-7 μήνες

Σύμφωνα με τα όσα ανέφεραν τη Δευτέρα νομικοί οικογενειών θυμάτων αλλά και εκπρόσωποι των τεχνικών συμβούλων, το κρίσιμο υλικό των καμερών για την εμπορική αμαξοστοιχία είναι αδύνατο να ανακτηθεί. Οπως είπε ο πατέρας της αδικοχαμένης Μάρθης και δικηγόρος Αντώνης Ψαρόπουλος «η απώλεια του οπτικού υλικού της εμπορικής ειναι το μεγαλύτερο σκάνδαλο. Δε ζητήθηκε στο χρόνο που έπρεπε αν και υπηρχαν σχετικά αιτήματα πολύ νωρίς, η κατάσχεση του υλικού έγινε 6 - 7 μήνες μετά το συμβάν με συνέπεια να επανεγγραφονται οι σκληροί δίσκοι επί έξι με επτά μήνες. Εξ ου και η απάντηση από τον ΟΣΕ το ΄23 ότι έχουν επανεγγραφεί με συνέπεια να έχει χαθεί εγγραφή εκείνης ημερας».

Σύμφωνα με τα στοιχεία που αποκάλυψαν οι νομικοί, από τους συνολικά 15 σκληρούς δίσκους που έχουν κατασχεθεί, οι έξι αφορούν μεν τον Σιδηροδρομικό Σταθμό Θεσσαλονίκης, αλλά τον επιβατικό και όχι τον εμπορικό που ήταν το επίδικο. Από τους υπόλοιπους εννεα δίσκους δεν κατέστη δυνατό να ανακτηθεί το υλικό της επίμαχης μέρας. Συνεπώς από τους σταθμούς που διήλθε η αμαξοστοιχία δεν κατέστη δυνατή οποιαδήποτε ανάκτηση: «Το αίτημα του ανακριτή ήταν συγκεκριμένο και αφορούσε την εμπορική. Πρακτικά δεν εστάλη ποτέ από τον ΟΣΕ και την εταιρία που διαχειρίζεται την κάλυψη με κάμερες», ανέφεραν.

«Εχω μιλήσει από τον Ιούλιο του ΄23 για τρένο - φάντασμα», είπε χαρακτηριστικά ο κ. Ψαρόπουλος υπογραμμίζοντας ότι από την αρχή οι πληροφορίες γι΄αυτό όχι μόνο ήταν συγκεχυμένες, αλλά καταρρίφθηκαν γρήγορα από τα στοιχεία.

Οι συγγενείς αρχικά ενημερώθηκαν ότι το συγκεκριμένο εμπορικό τρένο δεν ξεκίνησε στην ώρα του, αλλά είχε 25 λεπτά καθυστέρηση. Ο κ. Ψαρόπουλος έκανε λόγο για «απαντήσεις με μισόλογα από τον ΟΣΕ». Προσέθεσε ότι οι δικαιολογίες που δόθηκαν για τεχνικό πρόβλημα που οδήγησε στην καθυστέρηση καταρρίφθηκαν, καθώς είχε τεθεί σχετικό ερώτημα σε προγενέστερο χρόνο και ο ΟΣΕ δεν είχε αναφερθεί σε κάποιο πρόβλημα.

Οι 6 σκληροί δίσκοι δόθηκαν στα τέλη Αυγούστου του 2023 και οι υπόλοιποι ένα μήνα μετά με αποτέλεσμα να έχουν επανεγγραφές. Σε ερώτηση του «Εθνους» εάν η απώλεια του βιντεοληπτικού υλικού προκαλεί μη αναστρέψιμα αποτελέσματα στη διερεύνηση της υπόθεσης, ο τεχνικός σύμβουλος, Κώστας Λακαφώσης επεσήμανε ότι: «αυτό που θα ήταν αξιοποιήσιμο δεν το έχουμε. Αυτό που θα μπορέσουμε να κάνουμε αν αποκλειστούν άλλες πιθανότατες με την εις άτοπον απαγωγή, είναι να μείνει κάτι το οποίο πιθανότατα δε θα μπορέσει να προσωποποιηθεί και να ξεκαθαριστεί. Κατά συνέπεια θα τεθεί κυρίως θέμα ως προς τον καθολικά υπεύθυνο, αυτόν που έχει τη γενικότερη ευθύνη».

Νομικοί: Επικίνδυνη η επίσπευση της δίκης όταν αναδεικνύνται ακόμα στοιχεία

Οπως ανέφεραν οι νομικοί, 21 μήνες μετά το δυστύχημα, πολλά είναι τα κενά που δεν έχουν καλυφθεί και οι εκκρεμότητες που παραμένουν, καθώς τα περισσότερα από τα στοιχεία που οδήγησαν μάλιστα σε συμπληρωματικές κατηγορίες και περισσότερους κατηγορουμένους, οφείλονται στα επίμονα αιτήματα των συγγενών.

Δύο από τις βασικές εκκρεμότητες είναι σύμφωνα με τους νομικούς, οι πιθανές κατηγορίες για τα επλεκόμενα πρόσωπα από το αρμόδιο υπουργείο Υποδομών και Μεταφορών σε επίπεδο υπηρεσιακών στελεχών και η συμπλήρωση ή αναβάθμιση των κατηγοριών για στελέχη της Hellenic Train. Με αυτές τις ενέργειες -όπως εξήγησαν- θα κλείσει ο κύκλος και θα μπορέσει να διαβιβαστεί η δικογραφία στη Βουλή για τη διερεύνηση πιθανών ευθυνών και πολιτικών προσώπων.

«Οι φημολογούμενες καθυστερήσεις στην ανάκριση αποδόθηκαν σε υπερβολική υποβολή αιτημάτων από διάφορους συγγενείς οικογενειών. Αυτό δεν ισχύει. Έχουν διερευνηθεί πολλες πτυχές της υπόθεσης. Για μας μείζον είναι τι προκάλεσε την έκρηξη και τη φωτιά μετά τη σύγκρουση των δυο αμαξοστοιχιών, καθώς είναι βέβαιο πλέον ότι υπήρξε απροσδιόριστος αριθμός επιβατών που επιβίωσαν της σύγκρουσης αλλά έχασαν τη ζωή τους από τη φωτιά», σημείωσε ο κ. Ψαρόπουλος.

Σύμφωνα με τον, Γιώργο Δακουρά, δικηγόρο των οικογενειών Παπάζογλου και Παυλίδη, η υπόθεση ήταν πρωτοφανής όχι μόνο για τα ελληνικά αλλά και για τα ευρωπαικά δεδομένα. Μόνο οι δικηγόροι που εμπλέκονται φτάνουν τους 200, ανέφερε προσθέτοντας ότι η δίκη θα αρχίσει όταν ολοκληρωθεί η ανάκριση: «Τα επιχειρήματα για οποιαδήποτε επίσπευση είναι αδικαιολόγητα. Είναι γνωστός ο κίνδυνος παραγραφής των πλημμελημάτων, αλλά είναι σημαντική η αποκάλυψη της αλήθειας και των πραγματικών ενόχων. Η συνεχής υποβολή ερωτημάτων είναι αυτή που έχει αναδείξει σημαντικές πτυχές της υπόθεσης». Συμπλήρωσε ότι 31 πρόσωπα διώκονται για πράξεις κακουργηματικού χαρακτήρα, τρία για πλημμελήμματα και άλλοι επτά για το μπάζωμα της περιοχής «Υπήρξαν πρόσωπα που κλήθηκαν εκ νέου και δεύτερη και τρίτη φορά και έχουν απαγγελθεί επιπλέον κατηγορίες. Σκέφτεστε να είχε ολοκληρωθεί η ανάκριση; Δε θα μιλούσαμε για προχειρότητα ακόμα μεγαλύτερη της προσπάθειας συγκάλυψης»;

«Το θέμα δεν είναι να πάμε σε μια δίκη που θα είμαστε βορά των κατηγορουμένων, οι οποίοι εύκολα θα αποποιηθούν των ευθυνών τους. Υπάρχουν καίρια ζητήματα ανοιχτά που πρέπει να απαντηθούν. Κι αν δεν απαντηθούν, θεωρούμε τη δικογραφία ελλιπέστατη για δε θα αποδοθούν οι κατηγορίες που πρέπει στα πρόσωπα που πρέπει», τόνισε από την πλευρά του ο ο Βασίλης Χαρτόπουλος, δικηγόρος της οικογένειας Καραγεωργίου.

«Πρόσωπα σε θέσεις ευθύνης βρίσκονται ακόμα στις θέσεις τους»

Τον κίνδυνο ακόμα και αλλοίωσης των στοιχείων που σχετίζονται με την τραγωδία από τη διατήρηση σε θέσεις ευθύνης ανθρωπων που είναι κρινόμενοι, επεσήμανε ο Αντώνης Ξυλουργίδης, δικηγόρος της οικογένειας Πορφυριδη: «Παλεύουμε να κλείσει η δικογραφία με πληρότητα και όχι με μια επικοινωνιακή τακτική ή με μια fast track διεκπεραιωτική διαδικασία. Δεν μπορεί όμως να διατηρούνται σε θέσεις ευθύνης άτομα στο υπουργειο, τη ΡΑΣ και τον ΟΣΕ που έχουν πρόσβαση σε στοιχεία, που μπορούν να επηρεάσουν, να αλλοιώσουν στοιχεία και είναι οι κρινόμενοι κρίνοντες. Είναι που ειναι δαιδαλώδες το πλαίσιο, δε θα γίνουν εκπτώσεις στην έρευνα. Ειναι μείζον θέμα ηθικής τάξης», υπογράμμισε.

Τα λάθη, οι παραλείψεις και η απώλεια στοιχείων

Οπως καταδεικνύει η πορεία των ερευνών, δεν έχει τέλος το γαϊτανάκι, λαθών, παραλείψεων και αδράνειας τα οποία χαρακτηρίζουν τη διερεύνηση του σοβαρότερου δυστυχήματος που έγινε ποτέ στις ελληνικές ράγες από την πρώτη στιγμή.

Πρώτη παράλειψη, σύμφωνα με τους νομικούς, ήταν ο διορισμός την ημέρα της τραγωδίας δύο πραγματογνωμόνων της Τροχαίας με ειδικότητα μηχανολόγου μηχανικού χωρίς πρόνοια να διοριστεί χημικός Μηχανικος ή κάποιος πιο ειδικός ώστε να ερευνήσει τα αίτια της έκρηξης και της πυρκαγιάς δεδομένου ότι υπηρχαν απανθρακωμένες σοροί.

Η δεύτερη παράλειψη είναι ότι το ίδιο βράδυ με εισαγγελική παραγγελία αναζητήθηκε το υλικό των καμερών από όπου διήλθε μόνο η επιβατική αμαξοστοιχία. Το υλικό της επιβατικής αναζητήθηκε πολύ αργότερα και ενώ είχε ήδη καταστραφεί.

Τρίτη παράλειψη εκείνων των ημερών ήταν βεβαίως η αλλοίωση του χώρου του δυστυχήματος, ο οποίος σε τρεις μέρες είχε μπαζωθεί για να ακολουθήσει η μεταφορά των συντριμμιών λίγες ημέρες μετά.

Επιπλέον, σύμφωνα με τα όσα συνόψισαν νομικοί και τεχνικοί:

• Δεν έγιναν άμεσα χημικές δειγματοληψίες, κάτι που συνετέλεσε στα ελλιπή στοιχεία της δικογραφίας.
• Ακόμα και οι διορισμένοι πραγματογνώμονες δεν είχαν τον απαραίτητο χρόνο ώστε να κάνουν ενδελεχώς επιτόπιο έλεγχο και αυτοψία τις πρώτες μέρες.
• Υπήρχαν συνεχείς καθυστερήσεις κατά την εξέλιξη της δικαστικής διερεύνησης της υπόθεσηςαπό τις δικαστικές αρχές σε ό,τι έχει σχέση με το οπτικό υλικό, την άρση των τηλεφωνικών συνομιλιών όλων των εμπλεκομένων: μηχανοδηγών, σταθμαρχών, κλπ.
• Δεν υπήρχε αυτεπάγγελτη απόδοση ευθυνών για το μπάζωμα.
• Από την πρώτη στιγμή θα έπρεπε να υπάρχουν στη δικογραφία όλα τα στοιχεία σχετικά με τη χορήγηση του πιστοποιητικού ασφαλειας και του τρόπου με τον οποίο χορηγήθηκε από τον ERA, ο οποίος σύμφωνα με τους νομικούς, ουσιαστικά έλεγξε τα στοιχεία που δόθηκαν σε αυτόν από τη ΡΑΣ: «Τα στοιχεία αυτά τα εχουμε ζητήσει κατ΄επανάληψη και η ΡΑΣ αρνήθηκε», αναφέρθηκε στη συνέντευξη τύπου.
• Εκκρεμεί το σοβαρό ζήτημα λήψης βιντεοληπτικού υλικού της εμπορικής αμαξοστοιχίας.
• Εκκρεμεί η διερεύνηση από τα ηχητικά και το 112, την κατάσχεση του καταγραφικού πριν λίγες μέρες που θα ρίξει φως στις συνομιλίες του ΣΣ Λάρισας με τους μηχανοδηγούς, τους σταθμάρχες, κοκ.