Ποιος φέρει την ευθύνη αν κάτι συμβεί; Στην κυκλοφορία από τον ΟΣΕ τμήμα το οποίο είχε αφαιρεθεί από την έγκριση ασφαλείας

Τα κενά επικοινωνίας και ασφαλείας στον ελληνικό σιδηρόδρομο έρχεται να επιβεβαιώσει η κίνηση του ΟΣΕ να δώσει εκ νέου στην κυκλοφορία τμήμα της γραμμής το οποίο η Ρυθμιστική Αρχή Σιδηροδρόμων (ΡΑΣ) είχε αφαιρέσει από τον περασμένο Ιούνιο από το πιστοποιητικό ασφαλείας εξαιτίας των καταστροφών από τις κακοκαιρίες DANIEL και ELIAS, χωρίς να υποβάλει σχετικό αίτημα προς την Αρχή ή να της χορηγήσει τα στοιχεία που ζητούσε.

Πρόκειται για τον κλάδο ανόδου του τμήματος «Άγιος Στέφανος Ξ. – Δομοκός – Παλαιοφάρσαλος – Μεζούρλος», από τον οποίο διέρχονται πλέον τα τρένα με την άδεια του ΟΣΕ ύστερα από την ολοκλήρωση των εργασιών προσωρινής αποκατάστασης, αλλά χωρίς την απαιτούμενη έγκριση από τη ΡΑΣ.

Το θέμα της αφαίρεσης τμημάτων από το πιστοποιητικό ασφαλείας είχε λάβει δημοσιότητα και το καλοκαίρι με τον ΟΣΕ να απαντά ότι πρόκειται για μια «τυπική διαδικασία», η οποία πάντως φαίνεται πως δεν έχει διεκπεραιωθεί ακόμα.

Υπενθυμίζεται ότι σύμφωνα με την απόφαση της ΡΑΣ, είχαν αφαιρεθεί από το πεδίο εφαρμογής της έγκρισης Ασφαλείας του ΟΣΕ τα τμήματα της σιδηροδρομικής υποδομής «Λάρισα – Βόλος», «Παλαιοφάρσαλος – Καλαμπάκα» και του κλάδου ανόδου «Άγιος Στέφανος Ξ. – Δομοκός – Παλαιοφάρσαλος – Μεζούρλος», διότι όπως αναφερόταν «δεν λειτουργούν, λόγω ουσιωδών μεταβολών στα υποσυστήματα υποδομής, και παρατρόχιου ελέγχου-χειρισμού και σηματοδότησης εξαιτίας των κακοκαιριών DANIEL και ELIAS».

Ο ΟΣΕ έδωσε ξανά προς χρήση ως ασφαλή τον συγκεκριμένο κλάδο

Επιπλέον, είχε αφαιρεθεί από το πιστοποιητικό και το τμήμα «Έδεσσα – Φλώρινα» διότι δεν λειτουργεί εξαιτίας προβλημάτων επικοινωνίας.

Την περίοδο εκείνη ο κλάδος ανόδου του τμήματος «Άγιος Στέφανος Ξ. – Δομοκός – Παλαιοφάρσαλος – Μεζούρλος» δε λειτουργούσε καθώς γίνονταν σε αυτόν έργα. Γι' αυτό και ο ΟΣΕ είχε αναφερθεί στην αφαίρεση του πιστοποιητικού χαρακτηρίζοντάς την ως μια τυπική διαδικασία. Σήμερα, όμως τα δρομολόγια όπως φαίνεται επανεκτελούνται από τον κλάδο ανόδου καθώς άρχισαν οι εργασίες αποκατάστασης στον κλάδο καθόδου.

Προκύπτει λοιπόν ότι ο ΟΣΕ έδωσε ξανά προς χρήση ως ασφαλή τον συγκεκριμένο κλάδο παρά το γεγονός ότι προηγουμένως δεν είχε ζητήσει να λάβει τη σχετική έγκριση από την ΡΑΣ, διαδικασία η οποία είναι υποχρεωτική και όχι προαιρετική. Σύμφωνα με πληροφορίες ο Οργανισμός θα κινήσει αυτήν την εβδομάδα τις διαδικασίες για να λάβει την πιστοποίηση και για το εν λόγω τμήμα.

Πρακτικά ο ΟΣΕ μέχρι τη λήψη της σχετικής πιστοποίησης έχει ανάψει το πράσινο φως για κυκλοφορία σε τμήμα το οποίο εξαιρείται από την έγκριση ασφαλείας, η οποία εξακολουθεί να ισχύει δεδομένου ότι στην Αρχή δεν έχουν φτάσει νέα αιτήματα και δεδομένα προκειμένου να επανεξεταστούν.

Ποιος φέρει την αντικειμενική ευθύνη αν κάτι συμβεί;

Το «Έθνος» υπέβαλε ερώτημα στον ΟΣΕ για το ζήτημα χωρίς να λάβει απάντηση. Σύμφωνα με πληροφορίες, πάντως, ο Οργανισμός κινητοποιήθηκε για τη λήψη νέας έγκρισης ασφαλείας, ύστερα και από ερώτημα που υπεβλήθη μόλις πριν από δύο ημέρες στο «Στέκι της Ελξης», την ιστοσελίδα που φιλοξενεί ζητήματα που αφορούν τους μηχανοδηγούς.

Ο ιστότοπος επανέφερε στο φως την απόφαση της ΡΑΣ απευθύνοντας στον διευθύνοντα σύμβουλο του ΟΣΕ, Παναγιώτη Τερεζάκη το εξής ερώτημα: «Ρωτάμε και ζητάμε την επιστημονική σας γνώση και επάρκεια, σήμερα οι αμαξοστοιχίες διέρχονται  κατόπιν εντολής του ΟΣΕ από κάποια από αυτά τα τμήματα τα οποία δεν είναι ενταγμένα στην έγκριση ασφάλειας; Κύριε Τερεζάκη  ζητάμε από τον ΟΣΕ να μας απαντήσει επίσημα. Αν γίνει σήμερα ένα συμβάν σε αυτό το τμήμα γραμμής ποιες πρέπει να είναι οι δράσεις των αρμόδιων φορέων. Ποιος φέρει την αντικειμενική ευθύνη αν κάτι συμβεί»;

Επιστολή με το συγκεκριμένο ερώτημα έφτασε από την Πανελλήνια Ένωση Προσωπικού Έλξης (ΠΕΠΕ) που εκπροσωπεί τους μηχανοδηγούς στον ΟΣΕ, τη ΡΑΣ αλλά και τον Οργανισμό Διερεύνησης Ατυχημάτων (ΕΟΔΑΣΑΑΜ). Ο τελευταίος μάλιστα δήλωσε αναρμόδιος ζητώντας ωστόσο νέα ενημέρωση για την υπόθεση.

Να σημειωθεί ότι η ΡΑΣ στην απόφαση του Ιουνίου ζητούσε από τον ΟΣΕ και τη λήψη επιπλέον μέτρων (π.χ. στελέχωση ανοικτών σταθμών με 2 σταθμάρχες ανά βάρδια κ.α.), και την υποβολή στην Αρχή σχεδίου δράσης, ειδικά για την κυκλοφορία στον κλάδο καθόδου του τμήματος «Άγιος Στέφανος Ξ. – Δομοκός – Παλαιοφάρσαλος – Μεζούρλος» το αργότερο έως 15- 07-2024. «Στο εν λόγω σχέδιο θα τεκμηριώνονται οι σχετικές απαιτούμενες δράσεις οι οποίες θα αναληφθούν για την ασφαλή λειτουργία της κυκλοφορίας στο εν λόγω τμήμα υποδομής έως την οριστική αποκατάσταση της υποδομής και στους δύο κλάδους και την λειτουργία της σηματοδότησης καθώς και της τηλεδιοίκησης», αναφερόταν στην απόφαση.

ΟΣΕ: Τηρούμε τους κανονισμούς (αλλά έγκριση δεν υπήρχε)

Την τήρηση των κανονισμών και τη διασφάλιση της ασφάλειας της γραμμής δεδομένου ότι έγναν οι απαραίτητες μετρήσεις επικαλούνται από την πλευρά τους πηγές του ΟΣΕ, παραδεχόμενες ωστόσο σε απάντησή τους στο δημοσίευμα του «Εθνους» ότι πράγματι η κυκλοφορία στον κλάδο ανόδου ξεκίνησε πριν ληφθεί η απαραίτητη έγκριση από την Ρυθμιστική Αρχη Σιδηροδρόμων, από την οποία η επικαιροποίηση ζητήθηκε μόλις λίγες ημέρες πριν, στις 18 Νοεμβρίου.

Οι ίδιες πηγές μάλιστα αν και δεν απαντούν στα καίρια ζητήματα που αφορούν την έναρξη κυκλοφορίας σε τμήμα του δικτύου χωρίς άδεια, αλλά και στο ποιος θα έφερε την ευθύνη εάν συνέβαινε ο,τιδήποτε σε αυτό το κομμάτι σε αυτό το μετέωρο διάστημα, προβαίνουν και σε μαθήματα ...δημοσιογραφίας «βαφτίζοντας» παραπληροφόρηση τις αποκαλύψεις.

«Τονίζεται ότι η χρήση μεμονωμένων εγγράφων ή αποσπασμάτων αυτών μόνο παραπληροφόρηση προσφέρει στον αναγνώστη αποκρύπτοντας την πραγματικότητα κυρίως για θέματα που αφορούν την ασφάλεια κυκλοφορίας στο σιδηροδρομικό δίκτυο», αναφέρουν.

Επι του ζητήματος της (μη) επικαιροποίησης της Εγκρισης Ασφαλείας, αλλά και της διαδικασίας αποκατάστασης στη γραμμή ανόδου, οι πηγές του Οργανισμού σημειώνουν:

«Ο ΟΣΕ με γνώμονα την ασφάλεια της κυκλοφορίας στο ελληνικό σιδηροδρομικά δίκτυο προβαίνει σε όλες τις απαιτούμενες ενέργειες ακολουθώντας όλες τις διαδικασίας που θέτει η ΡΑΣ σύμφωνα με την Ευρωπαϊκή Νομοθεσία. Και πιο συγκεκριμένα:

1. Στις 10 Δεκεμβρίου 2023 ολοκληρώθηκε η προσωρινή αποκατάσταση των ζημιών λόγω DANIEL στην γραμμή καθόδου στο τμήμα ΑΓΙΟΣ ΣΤΕΦΑΝΟΣ ΦΘΙΩΤΙΔΟΣ-ΔΟΜΟΚΟΣ-ΠΑΛΑΙΟΦΑΡΣΑΛΟΣ-ΚΡΑΝΝΩΝΑΣ και δόθηκε σε κυκλοφορία. Σημειωτέον ότι η ασφάλεια και η καταλληλότητα της γραμμής πιστοποιήθηκε από μετρήσεις που έγιναν με τον καταγραφικό συρμό του ΟΣΕ και έκδοση της ανάλογης εγκυκλίου. Στην σχετική επιστολή με ΑΠ 2573/16-07-2024, η ΡΑΣ απέρριψε την αρχική αίτηση του ΟΣΕ λόγω ουσιωδών μεταβολών στην κατάσταση της υποδομής λόγω DANIEL.

2. Στην ίδια ανωτέρω επιστολή στην παράγραφο Β εγκρίνει την επικαιροποίηση της Έγκρισης Ασφαλείας και θέτει τους όρους που πρέπει να εφαρμόσει ο ΟΣΕ για την κυκλοφορία στο ως άνω τμήμα.

3. Ο ΟΣΕ με την επιστολή του ΑΠ 9054190/7-10-2024 απαντά στο ανωτέρω έγγραφο της ΡΑΣ «…ότι ο ΟΣΕ προέβη στις αιτηθείσες ενέργειες δηλαδή τις υλοποίησε και δεν κατήρτησε απλώς «σχέδιο δράσης» και συμμορφώθηκε πλήρως με την παρα 4.2 του ΕΕ 1078/2012.

4. Ενεργώντας με την ίδια ακριβώς διαδικασία και αφού αποκαταστάθηκε προσωρινά η γραμμή ανόδου στο εν λόγω τμήμα ο ΟΣΕ απέστειλε στην ΡΑΣ την επιστολή με ΑΠ9083626/18-11-2024 με την οποία ζητούνται τα τυχόν πρόσθετα έγγραφα ώστε να εκδοθεί η σχετική επικαιροποίηση της Έγκρισης Ασφαλείας και για την γραμμή ανόδου.

5. Ο ΟΣΕ επιβεβαιώνει ότι όπως και την γραμμή καθόδου έτσι ακριβώς και για την γραμμή ανόδου τηρήθηκαν οι σχετικοί κανονισμοί και η γραμμή μετρήθηκε και κρίθηκε ασφαλής για κυκλοφορία με τους ίδιους όρους που έχει θέσει η ΡΑΣ με την ανωτέρω επιστολή της στις 16/07/2024».

Αρνητική η ΡΑΣ να παραδώσει τους φακέλους των νεκρών μηχανοδηγών στον ΟΣΕ

Στο μεταξύ, όπως προκύπτει από άλλη απόφαση της ΡΑΣ, η οποία αναρτήθηκε στη «Διαύγεια» ο ΟΣΕ πριν από περίπου ένα μήνα είχε ζητήσει από την Αρχή να του χορηγήσει αντίγραφα των φακέλων των μηχανοδηγών που έχασαν τη ζωή τους στο δυστύχημα των Τεμπών, χωρίς ωστόσο να αναφέρει ούτε ποια ακριβώς στοιχεία ζητά, ούτε και τον λόγο του αιτήματος.

Η απάντηση της Αρχής ήταν αρνητική δεδομένου ότι – όπως επισημαίνεται – στα έγγραφα αυτά περιλαμβάνονται ιατρικές βεβαιώσεις και ευαίσθητα προσωπικά δεδομένα, τα οποία προστατεύονται τόσο για ζώντες όσο και για θανόντες.

Η ΡΑΣ υπογραμμίζει ότι υφίσταται έλλειψη δικαιώματος πρόσβασης σε αυτά από τον ΟΣΕ, καθόσον, οι εν λόγω μηχανοδηγοί δεν απασχολούνταν άμεσα ή έμμεσα από τον Οργανισμό. Επίσης αναφέρει ότι δεν υφίσταται συγκεκριμένη προσωπική έννομη σχέση που να συνδέει τον ΟΣΕ με το περιεχόμενο των συγκεκριμένων διοικητικών εγγράφων, ενώ προσθέτει ότι «η αίτησή του είναι αόριστη, καθώς σε αυτήν δεν εξειδικεύονται αφενός μεν, τα έγγραφα στα οποία ζητείται πρόσβαση, και αφετέρου, δεν προσδιορίζεται ο λόγος για τον οποίο αυτά (έγγραφα) ζητούνται (π.χ. προς άσκηση δικαιωμάτων του), αφού ο οικείοι φάκελοι του με τα στοιχεία που τηρούνται στο Εθνικό Μητρώο Αδειών Μηχανοδηγών (ΕΜΑΜ) δεν περιορίζονται στα έγγραφα που γενικόλογα αναφέρονται στην αίτηση».