Σπύρος Μουστακλής: Ο ήρωας ταγματάρχης που βασανίστηκε από τη Χούντα (vids)

Ξημερώματα της 21ης Απριλίου 1967 και τα τανκς βγαίνουν στους δρόμους των Αθηνών. Η Δημοκρατία καταλύεται και η χώρα μπαίνει για επτάμιση χρόνια στον «γύψο». Το αίσθημα της ελευθερίας θα αντικατασταθεί από αυτό του φόβου, χιλιάδες άνθρωποι θα φυλακιστούν και θα υποστούν βασανιστήρια στο κολαστήριο του ΕΑΤ - ΕΣΑ και άλλοι θα πληρώσουν με τη ζωή τους το δημοκρατικό τους φρόνημα.

Ένας τέτοιος άνθρωπος ήταν και ο ηρωικός ταγματάρχης Σπύρος Μουστακλής. Ο Μουστακλής ήταν ένα από τα πρόσωπα που βασανίστηκε από το καθεστώς της Χούντας με αποτέλεσμα να μείνει παράλυτος μέχρι το τέλος της ζωής του. Βαθιά δημοκράτης συμμετείχε ενεργά στο Κίνημα του Ναυτικού που προδόθηκε πριν την εκδήλωσή του, το καλοκαίρι του 1973 και συνελήφθη.

Κρατήθηκε στα κρατητήρια του ΕΑΤ-ΕΣΑ για 47 ημέρες όπου βασανίστηκε άγρια. Κατά τη διάρκεια των βασανιστηρίων, ένα βίαιο χτύπημα στην καρωτίδα στάθηκε ικανό να του προκαλέσει εγκεφαλικό με αποτέλεσμα να διακομιστεί (με καθυστέρηση πολλών ωρών) στο 401 Γ.Σ.Ν.Α., όπου εισήλθε με το ψευδώνυμο «Μιχαηλίδης» και αιτιολογία εισαγωγής «τρακάρισμα στον Ιππόδρομο».

Το εγκεφαλικό τού προκάλεσε ολική παράλυση των δεξιών του άνω και κάτω άκρων. Η αρχική διάγνωση ήταν «αφασία κινητικού τύπου, με μπλοκαρισμένο το κέντρο της κίνησης και της ομιλίας, εξαιτίας του εγκεφαλικού που προκλήθηκε από βίαιο χτύπημα στην καρωτίδα». Στη συνέχεια μεταφέρθηκε στην Πολυκλινική Αθηνών και ακολούθως στο ΚΑΤ, όπου παρέμεινε για δυο χρόνια, υποβαλλόμενος σε εντατικές φυσικοθεραπείες. Ύστερα από προσπάθειες πολλών μηνών, ο Μουστακλής κατάφερε να σταθεί όρθιος και να περπατήσει, αλλά δεν μπόρεσε να ξαναμιλήσει. 

Η σύντροφος της ζωής του Χριστίνα, σε παλαιότερη συνέντευξή της στο Αθηναϊκό Πρακτορείο Ειδήσεων, είχε πει ότι «δεν μετάνιωσε ούτε για μια στιγμή που έχασε την υγεία του, εξαιτίας της αντιδικτατορικής του δράσης. Ήταν ικανοποιημένος γιατί αγωνίστηκε για την πατρίδα του, ήταν πατριώτης και εξετέλεσε τα καθήκοντά του, υπερασπίστηκε τη Δημοκρατία».

Σκιαγραφόντας η ίδια το προφίλ του ηρωϊκού ταγματάρχη, τον περιέγραφε ως έναν άνθρωπο που χαρακτηριζόταν «από υπερβολική κινητικότητα και ζωηρότητα, ήταν πολύ ομιλητικός, κοινωνικός και εκφραστικός». «Τον ενδιέφεραν μόνο η Δημοκρατία, η ελευθερία και τα δικαιώματα του ανθρώπου. Όλοι του οι φίλοι και οι συνάδελφοι τον αναφέρουν σαν έναν αετό που πέταγε όταν τον έβλεπαν», υπογραμμίζει μιλώντας στο Αθηναϊκό Μακεδονικό Πρακτορείο Ειδήσεων.

Ωστόσο, μετά τα φρικτά βασανιστήρια που υπέστη το 1973 στα κρατητήρια του ΕΑΤ-ΕΣΑ από τη Χούντα των Συνταγματαρχών, ο Σπύρος Μουστακλής είχε σοβαρά προβλήματα υγείας, τα οποία κατέληξαν στην παράλυσή του. «Ήταν αφασικός ιατρικά. Ήταν σαν ένας άνθρωπος που απλά ζούσε, ανέπνεε, αλλά δεν είχε όλα τα άλλα που τον χαρακτήριζαν. Με τα βασανιστήρια τον καθήλωσαν ακίνητο, του στέρησαν την ομιλία του. Νόμιζε κανείς ότι είχαν μελετήσει με τη μεγαλύτερη ιατρική λεπτομέρεια τι να του προκαλέσουν για να του στερήσουν αυτά που τον χαρακτήριζαν. Ήξεραν τι άνθρωπος ήταν γιατί πάντα μιλούσε ελεύθερα, πάντα εκφραζόταν, όπου και αν ήταν», είχε πει η κ. Μουστακλή. Σύμφωνα με την ίδια, οι επόμενες γενιές θα πρέπει να τον θυμούνται ως έναν αγωνιστή που «ένωνε και ενώνει τους Έλληνες».

«Συνεργάστηκε χωρίς φανατισμό πολιτικό με όλους τους ανθρώπους από κάθε πολιτική παράταξη. Θεωρούσε ότι θα ήταν ιδανικό να μην υπάρχουν φανατισμοί και να υπερισχύουν τα δικαιώματα του ανθρώπου, η ελευθερία και η Δημοκρατία. Επίσης, πίστευε πολύ στους νέους και ήλπιζε ότι θα εμπνευστούν από τα ανθρώπινα ιδεώδη.Τον απασχολούσε η πατρίδα του. Η καταγωγή του από το Μεσολόγγι προφανώς τον είχε επηρεάσει πάρα πολύ και ήταν πράγματι ένας απόγονος των Ελεύθερων Πολιορκημένων με αυτά που έζησε».

Ποιος ήταν ο Σπύρος Μουστακλής

Γεννήθηκε στο Μεσολόγγι. Αποφοίτησε από τη Στρατιωτική Σχολή Ευελπίδων το 1948. Κατετάγη εθελοντής στην Εθνική Αντίσταση στην οργάνωση Ε.Ο.Ε.Α.- Ε.Δ.Ε.Σ. με στρατηγό τον Ναπολέοντα Ζέρβα στις 2/4/1943 μέχρι την 12/2/1945.

Ως μέλος της οργάνωσης έλαβε μέρος στις παρακάτω μάχες: α) 4/7/1943 στη Γέφυρα Αχελώου κατά των Ιταλών, β) 16-17/7/1943 στη Μακρυνόρο, Σαραντίνα Κρίκελο κατά των Ιταλών, γ) 2-3/10/1943 στον Άγιο Γεώργιο Καστανοχωρίου (Τσακνοχώρι) κατά των Γερμανών, δ) 16-17/10/1943 στους Χαλκιοπούλους Βάλτου κατά των ΕΛΑΣιτών, ε) 21/10/1943 στη μάχη Τετρακώμου κατά των Γερμανών, στ) 3-7/9/1944 στο Κορφοβούνι και Φιλιππιάδα κατά των Γερμανών, ζ) 21/12/1944 στον Προφήτη Ηλία Άρτας κατά ΕΛΑΣιτών. Στη μάχη Προφήτη Ηλία τραυματίσθηκε (συντριπτικό κάταγμα περόνης) και διακομίσθηκε για νοσηλεία στο Συμμαχικό Στρατιωτικό Νοσοκομείο (Polish General Hospital-No 14750) στο Μπάρι Ιταλίας.

Έλαβε μέρος στον εμφύλιο πόλεμο (1948-1949) ως ανθυπολοχαγός (Μάχες Βελούτας, Τούρκα Βάλτου, Γέφυρα Κόρακα Τριχωνίδος, Τρίκορφο κ.λπ.) και στη συνέχεια συμμετείχε στον πόλεμο της Κορέας ως υπολοχαγός. Πέθανε το 1986 και μετά το θάνατό του, δόθηκε τιμητικά ο βαθμός του Αντιστράτηγου και το όνομά του στο κέντρο νεοσυλλέκτων του Μεσολογγίου (2/39 Σύνταγμα Ευζώνων) όπου υπάρχει και η προτομή του. Προτομή επίσης έχει αναγερθεί στα πρώην κρατητήρια του ΕΑΤ-ΕΣΑ (σήμερα πάρκο Ελευθερίας) στην Αθήνα. Επίσης στο όνομά του υπάρχουν οδοί στην Πυλαία Θεσσαλονίκης, στην Καλαμαριά, στην Ερμούπολη, στις Σέρρες, στα Χανιά και το Ηράκλειο Κρήτης, στο Ίλιον, στη Λυκόβρυση και στο Αιγάλεω της Αθήνας.