Θεσσαλία: Μπλόκο της Αρχής Δημοσίων Συμβάσεων στους διαγωνισμούς για τα έργα αποκατάστασης – Νέες καθυστερήσεις

Μπλόκο στους διαγωνισμούς του υπουργείου Υποδομών και Μεταφορών και νέες καθυστερήσεις για τα έργα αποκατάστασης στην πολύπαθη Θεσσαλία και τη Φθιώτιδα σηματοδοτεί η απόφαση της Ενιαίας Ανεξάρτητης Αρχής Δημοσίων Συμβάσεων (ΕΑΑΔΗΣΥ) να κάνει δεκτά τα ασφαλιστικά μέτρα που είχαν αιτηθεί εταιρίες 6ης τάξης. Πρόκειται για εταιρίες που είχαν αποκλειστεί από τη διαδικασία διεκδίκησης των έργων η οποία κατ΄επιλογή του υπουργείου, προχώρησε μόνο με προσκλήσεις στους τέσσερις μεγάλους των κατασκευών.

Νέος κύκλος καθυστερήσεων

Η απόφαση αυτή, η οποία μάλλον αιφνιδίασε την ηγεσία του υπουργείου, «παγώνει» κάθε διαδικασία τουλάχιστον έως τις 31 Ιανουαρίου, ημερομηνία κατά την οποία θα συζητηθούν οι προδικαστικές προσφυγές που υπεβλήθησαν από τις εταιρίες ΕΚΤΕΡ, Δομική Κρήτης, ΕΡΕΤΒΟ και ΤΕ.ΝΑ για τους διαγωνισμούς οδικών και σιδηροδρομικών έργων. Οποιαδήποτε και αν είναι η απόφαση της Ανεξάρτητης Αρχής ανοίγει έναν νέο κύκλο καθυστερήσεων ναρκοθετώντας τόσο την έγκαιρη υλοποίηση των απαραίτητων παρεμβάσεων, όσο και τη χρηματοδότηση των έργων, καθώς ποσό 600 εκ. ευρώ προέρχεται από πόρους του Ταμείου Ανάκαμψης τα χρονοδιαγράμματα του οποίου είναι σφιχτά.

Κι αυτό γιατί εάν η απόφαση επί των προσφυγών δικαιώσει τις εταιρίες που προσέφυγαν, η διαδικασία θα πρέπει να ακυρωθεί και τα έργα να επαναδημοπρατηθούν. Από την άλλη, εάν η απόφαση ανάψει το πράσινο φως για να συνεχιστεί η υφιστάμενη διαδικασία, θεωρείται εξαιρετικά πιθανό οι εταιρίες να απαντήσουν με νέα προσφυγή, αυτή τη φορά στο Συμβούλιο της Επικρατείας (ΣτΕ) με αποτέλεσμα νέες καθυστερήσεις σε μια διαδικασία, η οποία ούτως ή άλλως έχει μείνει πίσω καθώς έχουν παρέλθει 16 μήνες από το πέρασμα των κακοκαιριών Daniel και Elias.

Η συζήτηση των προσφυγών από την ΕΑΑΔΗΣΥ έχει προγραμματιστεί για τις 31 Ιανουαρίου, ενώ σύμφωνα με πληροφορίες του «Εθνους» ορισμένες έχουν παραπεμφθεί στην Ολομέλεια, λόγω της κρισιμότητας του θέματος.

Υπενθυμίζεται ότι το υπουργείο είχε επιλέξει να προχωρήσει τα έργα αποκατάστασης της Θεσσαλίας συνολικού προυπολογισμού 1,35 δισεκατομμυρίων ευρώ, με πρόσκληση μόνον στις εταιρίες ΤΕΡΝΑ, Aktor, Άβαξ και ΜΕΤΚΑ, μέσω της διαδικασίας διαπραγμάτευσης χωρίς προηγούμενη δημοσίευση που ορίζει το άρθρο 32 παρ. 2 περ. γ΄ του ν. 4412/2016 και το άρθρο 32Α του ν. 4412/2016 λόγω κατεπείγουσας ανάγκης, με τις προσφεύγουσες εταιρίας να χαρακτηρίζουν την εν λόγω απόφαση καταχρηστική.

Με τον τρόπο αυτό έμειναν εκτός κούρσας διεκδίκησης όλοι οι μικρότεροι παίκτες. Και μπορεί η απόφαση της ΕΑΑΔΗΣΥ να μη θεωρούνταν αναμενόμενη από το υπουργείο, ωστόσο οι εταιρίες μικρότερης τάξης δεν είχαν κρύψει εξαρχής τη δυσαρέσκειά τους για την εξέλιξη αυτή. Σε επιστολή του στην ηγεσία του υπουργείου, το Συντονιστικό Όργανο των εργοληπτικών οργανώσεων ΠΕΔΜΕΔΕ, ΠΕΣΕΔΕ και ΣΑΤΕ ανέφερε πως «είναι πλέον φανερό ότι για το Υπουργείο υπάρχουν μόνο τέσσερις εταιρίες που έχουν δικαίωμα πρόσβασης σε όλα τα δημοπρατούμενα έργα στη χώρα, οι οποίες, λειτουργώντας και υπό ένα συνεργατικό περιβάλλον, έχουν εξασφαλίσει υπογεγραμμένες συμβάσεις ύψους 18 δισ. ευρώ, με πολύ ευνοϊκούς όρους, αποκτώντας σχεδόν όλο το μερίδιο της συνολικής αγοράς, με την ενθάρρυνση της πολιτικής ηγεσίας του Υπουργείου».

Οι εργοληπτικές οργανώσεις άφηναν από τότε ανοιχτό το ενδεχόμενο προσφυγών τονίζοντας πως η διαπίστωση αυτή «δεν μας αφήνει άλλα περιθώρια από το να την ανατρέψουμε με κάθε τρόπο, προστατεύοντας τα συμφέροντα των εταιρειών μελών μας».

Τόνιζαν μάλιστα ότι το συμβατικό αντικείμενο των έργων αποκατάστασης των υποδομών προέκυψε από τη συνένωση των προϋπολογισμών των επιμέρους έργων του εκάστου Δήμου της Θεσσαλίας, «κατά παράβαση των Ευρωπαϊκών Οδηγιών και της Βασικής Αρχής της Αναλογικότητας, αποκλείοντας τη συμμετοχή όλων των εργοληπτικών εταιρειών από 6ης τάξης και κάτω, που θα σήμαινε αύξηση του ανταγωνισμού και ωφέλεια στον χρόνο εκτέλεσής τους».

Από την πλευρά του το υπουργείο – όπως ανέφερε και στις σχετικές προσκλήσεις προς τις τέσσερις εταιρίες – επέλεξε διαδικασία fast track αφενός επειδή τα έργα εμφανίζουν πολυπλοκότητα και αυξημένη τεχνική δυσκολία και αφετέρου επειδή μέρος των χρηματοδοτικών πόρων προέρχονται από το Ταμείο Ανάκαμψης και κατά συνέπεια υπάρχει δεσμευτικό χρονοδιάγραμμα περαίωσης και ως εκ τούτου κρίνεται απαραίτητη η άμεση ανάθεσή τους.

Τόνιζε παράλληλα ότι οι τέσσερις Ομιλοι «διαθέτουν αποδεδειγμένη εμπειρία στην εκτέλεση έργων αντίστοιχης κατηγορίας υποδομών».

Να σημειωθεί ότι βάσει της διαδικασίας, πριν την υπογραφή των συμβάσεων θα πρέπει να έχει προηγηθεί ο προσυμβατικός έλεγχος από το Ελεγκτικό Συνέδριο με τον έως τώρα προγραμματισμό να τοποθετεί τη συμβασιοποίηση που θα σημάνει και την έναρξη των εργασιών περί τα μέσα Μαρτίου.

Οι διαγωνισμοί

Τα έργα αποκατάστασης έχουν ομαδοποιηθεί από το υπουργείο σε οκτώ εργολαβίες συνολικού προϋπολογισμού 899.699.996 ευρώ για τα οδικά και 450.060.000 ευρώ για τα σιδηροδρομικά έργα. Συγκεκριμένα τα οδικά διαχωρίστηκαν σε ομάδες δήμων ως εξής:

• Ζαγοράς – Μουρεσίου, Νοτίου Πηλίου, Βόλου και Ρήγα Φεραίου, με προϋπολογισμό 278.200.000 ευρώ.
• Αργιθέας, Λίμνης Πλαστήρα, Μετεώρων και Πύλης, με προϋπολογισμό 267.500.000 ευρώ.
• Τεμπών, Τυρνάβου, Ελασσόνας, Αγιάς, Λαρισαίων, Φαρκαδόνας, Κιλελέρ, Παλαμά, Μουζακίου, Τρικκαίων και Καρδίτσας, με προϋπολογισμό 184.000.000 ευρώ.
• Ιστιαίας-Αιδηψού, Μαντουδίου-Λίμνης-Αγίας Άννας, Δομοκού, Λαμίας, Αλμυρού, Φαρσάλων και Σοφάδων, με προϋπολογισμό 170.000.000 ευρώ

Οι εργολαβίες για τα σιδηροδρομικά έργα αφορούν τα εξής:

1. Αποκατάσταση της διπλής σιδηροδρομικής γραμμής Αθηνών – Θεσσαλονίκης, από την έξοδο του Σ.Σ. Δομοκού (Χ.Θ. 288+600) έως την είσοδο του Σ.Σ. Κραννώνα (Χ.Θ. 328+840) με προϋπολογισμό 173.600.000 ευρώ.
2. Αποκατάσταση των συστημάτων Σηματοδότησης, ETCS L1, Τηλεδιοίκησης και Ηλεκτροκίνησης στο τμήμα της διπλής σιδηροδρομικής γραμμής από τον Σ.Σ. Παλαιοφάρσαλο (Χ.Θ 296+245) ως τον Σ.Σ. Κράννων (ΧΘ 336+330) με προϋπολογισμό 37.200.000 ευρώ
3. Αποκατάσταση της μονής σιδηροδρομικής γραμμής Παλαιοφαρσάλου – Καλαμπάκας, σε εντοπισμένα τμήματα της γραμμής, με προϋπολογισμό 57.660.000 ευρώ
4. Αποκατάσταση της μονής σιδηροδρομικής γραμμής Λάρισας – Βόλου με προϋπολογισμό 181.660.000 ευρώ

Παράλληλα με τα πακέτα των 4 + 4 εργολαβιών για οδικά και σιδηροδρομικά έργα εγκρίθηκε και η υπογραφή δύο συμβάσεων τεχνικού συμβούλου, με στόχο την υποβοήθηση της αρμόδιας διεύθυνσης του υπουργείου στον έλεγχο μελετών και την παρακολούθηση των εργασιών των έργων αποκατάστασης.

Για τον σκοπό αυτό δεσμεύτηκαν ποσά ύψους 4,58 εκατ. ευρώ και 3,7 εκατ. ευρώ (με ΦΠΑ 24%) και εγκρίθηκαν τα τεύχη δημοπράτησης. Οι οικονομικοί φορείς που κλήθηκαν να λάβουν μέρος στη διαδικασία διαπραγμάτευσης είναι οι Aecom LTD, Ηill International N.V. Greek Branch, PLANET A.E. και ΣΑΛΦΩ & Συνεργάτες.