Κτηματολόγιο: Όλα τα παράδοξα - Ιδιοκτήτες δέσμιοι ενός λάθους

Κτηματολόγιο: Θύματα ενός σφάλµατος του Δηµοσίου, το οποίο χρονολογείται εδώ και περίπου µία 15ετία και οδηγεί µε µαθηµατική ακρίβεια στην απώλεια ακίνητης περιουσίας, εφόσον δεν βρεθεί άµεσα λύση στο πρόβληµα, βρίσκονται αρκετοί ιδιοκτήτες γεωτεµαχίων σε παλαιές κοινότητες των πρώτων πιλοτικών προγραµµάτων κτηµατογράφησης, όπως η Ανδρίτσα Αργολίδας.

Οι άνθρωποι αυτοί, οι οποίοι προσήλθαν στα γραφεία κτηµατογράφησης προκειµένου να δηλώσουν τις περιουσίες τους όταν άρχισε να κτηµατογραφείται η περιοχή τους, βρέθηκαν προ δυσάρεστης έκπληξης αφού ενηµερώθηκαν ότι τα γεωτεµάχια που τους ανήκουν είχαν ήδη χαρακτηριστεί ως «αγνώστου ιδιοκτήτη» ή ανήκουν σε περιοχή που έχει κτηµατογραφηθεί παλαιότερα! Ολα ξεκίνησαν όταν στο πρώτο πιλοτικό πρόγραµµα κτηµατογράφησης στην περιοχή Δολιανών - Αστρους κτηµατογραφήθηκαν και περιοχές που στην πραγµατικότητα ανήκουν σε άλλους ΟΤΑ.

Οπως ήταν φυσικό, οι δικαιούχοι των συγκεκριµένων ακινήτων δεν προσήλθαν να υποβάλουν δηλώσεις. Αποτέλεσµα είναι κτήµατα αλλά και κατοικίες να παραµείνουν αδήλωτα εδώ και 15 χρόνια και να χαρακτηριστούν ως αγνώστου ιδιοκτήτη και βάσει του νόµου να βρίσκονται ένα βήµα πριν περιέλθουν στο χαρτοφυλάκιο του Δηµοσίου. Για να αποφευχθεί αυτή η εξέλιξη, µόνη λύση είναι η δικαστική οδός αρχικά για τη διατήρηση της κυριότητας του ακινήτου (µε τη σχετική προθεσµία να εκπνέει και αυτή) και στη συνέχεια για να αποζηµιωθεί οικονοµικά ο ιδιοκτήτης αλλά χωρίς να µπορεί να ανακτήσει την κυριότητα του ακινήτου. Ωστόσο το κόστος για τις σχετικές αγωγές είναι δυσβάστακτο, καθώς µπορεί να φτάσει και τα 4.000 ευρώ.

«Πληροφορηθήκαµε ότι ακίνητα στην περιοχή της Πλατάνας Αρκαδίας είναι αγνώστου ιδιοκτήτη. Το ίδιο συµβαίνει µε τον οικισµό Κούβλη Μεσοράχης Αρκαδίας. Το ίδιο και 20 χιλιόµετρα από τα ∆ολιανά, µέσα στην Αργολίδα, στην περιοχή Ανδρίτσας. Οταν κλήθηκαν πριν από πολλά χρόνια οι κάτοικοι να εγγράψουν τις ιδιοκτησίες τους, ποτέ δεν αναφέρθηκε ότι θα γίνει κτηµατογράφηση εκτός ορίων των συγκεκριµένων ΟΤΑ που είχαν οριστεί» λέει στο «Εθνος της Κυριακής» ο Λάµπρος Αντωνάκος, κάτοικος της περιοχής Ανδρίτσας. Ο ίδιος µαζί µε άλλες 7 οικογένειες αναγκάζονται να διεκδικούν πλέον περιουσία η οποία εδώ και αρκετές γενιές είναι δική τους και για την οποία υπάρχουν και τίτλοι ιδιοκτησίας.

Στην περίπτωσή τους πρόκειται για περίπου 190 στρέµµατα τα οποία για το Κτηµατολόγιο θεωρούνται άνευ... ιδιοκτήτη και οι ίδιοι το κατάλαβαν µόλις πρόσφατα, όταν ξεκίνησε η διαδικασία κτηµατογράφησης στο υπόλοιπο Αργολίδας και την Αρκαδία.

Επιδοτούνται κανονικά

Το ακόµα πιο παράδοξο στην υπόθεση είναι ότι οι ιδιοκτήτες των εν λόγω γεωτεµαχίων, τα οποία αποτελούν καλλιεργήσιµες εκτάσεις µε ελιές, επιδοτούνται κανονικά µέσω του συστήµατος του ΟΠΕΚΕΠΕ, το οποίο τα έχει καταχωρισµένα στα όρια των πραγµατικών δήµων όπου ανήκουν. «Οι επιδοτήσεις που δίνονται είναι ένα δεδοµένο το οποίο θα έπρεπε να λάβει σοβαρά υπόψη του το Κτηµατολόγιο, καθώς ουσιαστικά στηρίζονται σε ένα άτυπο κτηµατολόγιο. Για να πάρει κανείς επιδότηση έπρεπε να έχει είτε βεβαίωση από κάποιον πρόεδρο ή δήµαρχο στην οποία να αναφερόταν ρητά ή θέση του κτήµατος και η κοινότητα στην οποία ανήκει, είτε, αργότερα, να δώσει τις συντεταγµένες του κτήµατος στον ΟΠΕΚΕΠΕ.

Ειδικά στην τελευταία περίπτωση, αποκλειόταν η δυνατότητα επικάλυψης από άλλον ιδιοκτήτη» σηµειώνει ο ίδιος. Οπως προκύπτει, το πρόβληµα δηµιουργήθηκε όταν από τη Στατιστική Υπηρεσία πριν από το πιλοτικό πρόγραµµα κτηµατογράφησης δόθηκαν λανθασµένα στοιχεία ως προς τα διοικητικά όρια των ΟΤΑ. Ακολούθησαν οι δηλώσεις ακίνητης περιουσίας από τους πολίτες, πολλοί εκ των οποίων όµως αν και είχαν έννοµο συµφέρον δεν προσήλθαν καθώς, γνωρίζοντας τα διοικητικά όρια του ΟΤΑ τους, θεώρησαν ότι δεν τους αφορά και ανέµεναν τα επόµενα προγράµµατα κτηµατογράφησης για τις περιοχές τους. Στα χρόνια που µεσολάβησαν ακολούθησε η περαίωση της κτηµατογράφησης. Εάν είχε εντοπιστεί τότε το λάθος, θα µπορούσε να γίνει άρση της περαίωσης και να ενταχθούν και τα δικαιώµατα όσων δεν είχαν προσέλθει. Ωστόσο τότε κανείς δεν είχε αντιληφθεί το πρόβληµα και προχώρησε η οριστικοποίηση των πρώτων εγγραφών.

Το πρόβληµα αναδείχθηκε λίγο καιρό πριν, όταν οι πολίτες των χωριών στα οποία ξεκίνησε τώρα η κτηµατογράφηση πήγαν να δηλώσουν τα κτήµατά τους µόνο και µόνο για να αντιληφθούν ότι οι περιοχές τους είχαν ήδη... κτηµατογραφηθεί εντασσόµενες σε άλλους ΟΤΑ. Στο σηµείο αυτό, το υφιστάµενο νοµοθετικό πλαίσιο δεν παρέχει καµία ευελιξία, καθώς δεν προβλέπει δυνατότητα άρσης της οριστικοποίησης των αρχικών εγγραφών. Ως εκ τούτου, κάτι τέτοιο µπορεί να γίνει µόνο µε νέα νοµοθετική ρύθµιση, η οποία αφενός θα παρατείνει και ενδεχοµένως θα κάνει ενιαία την προθεσµία οριστικοποίησης των πρώτων εγγραφών, ενώ θα έχει και αναδροµική ισχύ προκειµένου να καλύψει και περιπτώσεις των πρώτων φάσεων κτηµατογράφησης. Αυτό, όπως σηµειώνουν πηγές που γνωρίζουν την υπόθεση, θα δώσει τη δυνατότητα στον φορέα να διορθώσει τέτοια λάθη αλλά και τον χρόνο σε ιδιώτες και ∆ηµόσιο προκειµένου να υποβάλουν αγωγές για δικές τους διεκδικήσεις. Την ύπαρξη του προβλήµατος γνωρίζει και ο αρµόδιος υφυπουργός Περιβάλλοντος, Γιώργος ∆ηµαράς: «Είναι ένα πρόβληµα που βρήκαµε, αλλά πρόκειται για κάτι που µπορεί να λυθεί µόνο µε νόµο, ο οποίος θα έχει και αναδροµική ισχύ. Χρειαζόµαστε όµως ενηµέρωση από τους πολίτες και τους φορείς που το αντιµετωπίζουν, τους οποίους καλώ να µας ενηµερώσουν για την έκτασή του. Εχουµε τη βούληση να λύσουµε ζητήµατα που αφορούν την κοινωνία και ενδεχόµενες αδικίες που έχουν επέλθει» επισήµανε στο «Εθνος της Κυριακής».

Σωρεία λαθών

Οι θιγόµενοι βέβαια έχουν ήδη αποστείλει επιστολή στο υπουργείο αλλά και στον φορέα του Κτηµατολογίου χωρίς έως τώρα να έχουν καµία απάντηση. Στη µία εξ αυτών των επιστολών µάλιστα ο κ. Αντωνάκος παραθέτει και τη σωρεία λαθών που έγιναν στις προηγούµενες φάσεις της διαδικασίας:

∆εν ορίσθηκαν µε σαφήνεια οι περιοχές κτηµατογράφησης και δεν ενηµερώθηκαν οι κάτοικοι. «Σε µια αγροτική περιοχή είναι γνωστά τα όρια των κοινοτήτων και µόνο. ∆εν είναι καθόλου εύκολο να ορίσει κάποιος περιοχή κτηµατογράφησης αν παραβιάσει τα διοικητικά όρια των κοινοτήτων, τα οποία έτσι κι αλλιώς είναι και αυτά πολλές φορές αµφισβητούµενα. Την ίδια στιγµή, σύµφωνα µε τον ίδιο, οι χάρτες του Κτηµατολογίου ή της ΕΛΣΤΑΤ σπάνια δείχνουν τα πραγµατικά όρια των κοινοτήτων.

Στην πιλοτική φάση δόθηκε η δυνατότητα να δηλώσει ο καθένας ό,τι ήθελε, χωρίς αποδεικτικά στοιχεία, όπως τίτλους κ.λπ.

∆όθηκε η δυνατότητα να εγγράψει κάποιος όλο το κτήµα του, ακόµη και αν ένα µέρος ανήκε σε περιοχή που δεν κτηµατογραφούνταν εκείνη την εποχή. Επιπλέον, κτηµατογραφήθηκαν οι ιδιοκτησίες των κατοίκων των πιλοτικών περιοχών, ακόµα και αν βρίσκονταν εκτός διοικητικών ορίων των πιλοτικών περιοχών. Ετσι, για παράδειγµα, έγινε κτηµατογράφηση σε περιοχές που δεν ανήκαν στα ∆ολιανά, αλλά στην Πλατάνα Αρκαδίας, στον συνοικισµό Κούβλη Μεσοράχης Αρκαδίας, στη Βελανιδιά Αργολίδας κτλ.

«Το ερώτηµα είναι γιατί το δέχθηκε ο ανάδοχος και η επιβλέπουσα αρχή. Το ίδιο έγινε και στη δεύτερη φάση, αλλά µε τίτλους αυτήν τη φορά. Κάποιοι έχοντας τη γνώση του τι προηγήθηκε, έσπευσαν να δηλώσουν τα πάντα δίπλα στην ιδιοκτησία τους, άσχετα αν εκ των υστέρων δεν έφεραν έγκυρους τίτλους» λέει ο κ. Αντωνάκος, ο οποίος αναρωτιέται «τι θα γίνει µε κτήµατα του πιλοτικού Κτηµατολογίου τα οποία έχουν ήδη πωληθεί». Να σηµειωθεί ότι αντίστοιχα προβλήµατα έχουν εντοπιστεί σε αρκετές περιοχές και της υπόλοιπης χώρας. Ωστόσο, επειδή εκεί δεν έχουν εκπνεύσει οι σχετικές προθεσµίες, εντοπίζονται και διορθώνονται, αν και όχι χωρίς την ταλαιπωρία των πολιτών. Αντίστοιχες περιπτώσεις είχαν καταγραφεί στο παρελθόν και µε τους δασικούς χάρτες, όταν για παράδειγµα στον χάρτη του Μαραθώνα ελήφθησαν τα όρια από τη Στατιστική Υπηρεσία συµπεριλαµβάνοντας και ένα κοµµάτι του Γραµµατικού. Οταν αναρτήθηκε ο χάρτης του Μαραθώνα, οι κάτοικοι του Γραµµατικού δεν προσήλθαν εκτιµώντας ότι δεν τους αφορά, µε αποτέλεσµα ο χάρτης να κυρωθεί το 2012 χωρίς αντιρρήσεις.