«Ναι» στο δικαίωµα ψήφου των οµογενών

* Του Κώστα Καραμάρκου

Όπως στο παρελθον, έτσι και τώρα, η κυρίαρχη συζήτηση για το δικαίωµα ψήφου των αποδήµων και των οµογενών έχει µια εσωστρεφή και ελλαδοκεντρική προσέγγιση, που παραβλέπει την παγκόσµια διάσταση και πολυµορφία, γλωσσική, πολιτισµική κ.ά., του Ελληνισµού. Η κυρίαρχη θεώρηση αποδέχεται τη µεγάλη διαχωριστική γραµµή των «µονοδιάστατων» Ελλήνων που ζουν εντός εθνικής επικράτειας και αυτών που ζουν στο εξωτερικό ως απόδηµοι, ή που είναι ελληνικής καταγωγής, δηλαδή οµογενείς και πολίτες άλλων κρατών.

Αυτή η θεώρηση ορίζει την έννοια του έθνους και της εθνικής ταυτότητας στατικά, συντηρητικά, φοβικά, µονοδιάστατα. Αγνοεί πως η συγκρότηση ταυτότητας, ατοµικής ή συλλογικής, είναι µια δυναµική διαδικασία αυτοπροσδιορισµού και ετεροπροσδιορισµού που συγκροτείται και ανασυντίθεται συνεχώς, και έχει σχέση µε την καταγωγή, τον πολιτισµό, την τάξη, το φύλο, τη σεξουαλικότητα και την ιδεολογία.

Αγνοεί πως όλες αυτές οι συνιστώσες είναι συγκοινωνούντα δοχεία, που επιτρέπουν στα άτοµα και στις κοινωνίες να µπαινοβγαίνουν από τις, ή να συνυπάρχουν αρµονικά συνήθως µε τις διάφορες ταυτότητές τους. Αγνοεί πως κάποιος µπορεί να είναι Αυστραλός, Καναδός, Αµερικανός, αλλά και Ελληνας πολίτης ταυτόχρονα, που κατανοεί, που ζει ή που γεφυρώνει δύο κοινωνικές, πολιτισµικές, οικονοµικές και πολιτικές πραγµατικότητες, που δεν χρειάζεται να είναι και δεν είναι αναγκαστικά ανταγωνιστικές.

Ο ελλαδοκεντρικός και εσωστρεφής διάλογος δεν µας επιτρέπει να αντιληφθούµε και να προσπαθήσουµε να ορίσουµε τον εκτός Ελλάδας Ελληνισµό, απόδηµο ή οµογενειακό, και τη σχέση του µε την Ελλάδα και µε πολιτικούς όρους. Ο Ελληνισµός να ορίζεται και ως µια πολιτική συλλογικότητα-κοινότητα.

Υπό προϋποθέσεις

Οι σχέσεις αποδήµων-οµογενών και Ελλάδας να µην παραµείνουν µόνο βιωµατικές και πολιτισµικές. Ψήφο υπό προϋποθέσεις µπορούν να έχουν και οι οµογενείς, όχι µόνο οι απόδηµοι.

Επίσης, τα υψηλά διαχωριστικά τείχη που χωρίζουν τον Ελληνισµό σε εντός και εκτός Ελλάδας φαίνονται και από τη φοβία για ενδεχόµενη αλλοίωση οριακού εκλογικού αποτελέσµατος από ένα εκλογικό σώµα που δεν έχει πλέον καµιά επαφή και σχέση µε τη χώρα καταγωγής και τους κατοίκους της. Τα άτοµα που αυτοπροσδιορίζονται ως ελληνικής καταγωγής στις ΗΠΑ είναι γύρω στο 1 εκατοµµύριο, στην Αυστραλία γύρω στις 420.000, στον Καναδά λιγότερα από 300.000 κ.λπ.

Αυτές οι κοινότητες ναι µεν αναγνωρίζουν την καταγωγή τους και τη «χρησιµοποιούν» και για δικούς τους λόγους, δηλαδή για τη συγκρότηση εθνοτικής/µειονοτικής ταυτότητας απέναντι στην κυρίαρχη πολιτισµική ταυτότητα, αλλά αυτό που καθορίζει πρώτιστα τη συµπεριφορά τους, πολιτισµική και πολιτική, είναι η χώρα µόνιµης διαµονής.

Με άλλα λόγια, ο αριθµός των οµογενών που θα επιχειρήσει να αποκτήσει ελληνική ιθαγένεια, να εγγραφεί σε εκλογικούς καταλόγους και να συµµετάσχει στην εκλογική διαδικασία της Ελλάδας δεν θα επηρεάσει (ουσιαστικά) το  εκλογικό αποτέλεσµα. Από τις χώρες που έχουν δώσει δικαίωµα ψήφου σε πολίτες τους που διαµένουν στο εξωτερικό, µόνο ένα ποσοσ τό της τάξης του ‰Œ% περίπου συµµετέχει σε εκλογική διαδικασία της χώρας καταγωγής.

* Ο Κώστας Καραμάρκος είναι δημοσιογράφος και ζει στη Μελβούρνη