Μπούλινγκ σε γιατρούς και νοσηλευτές σε μονάδες νεογνών

Εισβάλλουν στις µονάδες εντατικής θεραπείας νεογνών και απαιτούν εξηγήσεις «εδώ και τώρα». Προπηλακίζουν και ασκούν λεκτική βία σε γιατρούς και νοσηλευτές, ενώ κριτικάρουν συµπεριφορές του προσωπικού µε απαξιωτικούς χαρακτηρισµούς. Σχεδόν ένας στους δύο εργαζόµενους στις νεογνολογικές κλινικές των δηµόσιων νοσοκοµείων της χώρας έχει πέσει θύµα µπούλινγκ, είτε από συγγενείς των µικρών ασθενών είτε -κυρίως- από τους ίδιους τους συναδέλφους του, συνήθως από τον ανώτερο προς τον κατώτερο. Για πρώτη φορά έγινε πανελλαδική έρευνα µε δείγµα σχεδόν 400 εργαζόµενους (398 από ένα σύνολο 600) σε 17 δηµόσια νοσοκοµεία και τα αποτελέσµατά της δηµοσιεύτηκαν στο βρετανικό ιατρικό περιοδικό «BMJ Open».

Η έρευνα έγινε τη διετία 2015-2017 από την οµάδα γιατρών της µονάδας εντατικής θεραπείας νεογνών του Νοσοκοµείου «Παπαγεωργίου» της Θεσσαλονίκης, µε επικεφαλής τον νεογνολόγο-διευθυντή ΕΣΥ, Ηλία Χατζηιωαννίδη. «Ενδεχοµένως να φαίνεται υπερβολικό το ότι ένας στους δύο γιατρούς και νοσηλευτές είναι θύµα εκφοβισµού στον χώρο εργασίας µας, αλλά πρέπει να λάβουµε υπόψη µας δύο στοιχεία: Πρώτον, ότι οι λεκτικές επιθέσεις δεν είναι µόνο από συγγενείς -συνήθως γονείςασθενών προς το προσωπικό, αλλά και µεταξύ των εργαζοµένων. Ασκώντας την “εξουσία” του ο ανώτερος προς τον κατώτερο, του µιλά απαξιωτικά και τον στρεσάρει. Το δεύτερο στοιχείο που προέκυψε από την έρευνα είναι ότι πολλοί εργαζόµενοι καταγράφουν το φαινόµενο του εκφοβισµού, αλλά δεν το αντιλαµβάνονται. Λένε, δηλαδή, ότι ήταν µάρτυρες σε τέτοια περιστατικά, αλλά δεν αντιλήφθηκαν τη σοβαρότητά τους» δήλωσε στο «Εθνος» ο κ. Χατζηιωαννίδης.

Το 53,1% των γιατρών και το 53,6% των νοσηλευτών στις νεογνολογικές κλινικές δέχτηκαν επίθεση εκφοβισµού

Οι συµµετέχοντες στην έρευνα ήταν γιατροί και νοσηλευτές σε νεογνολογικές µονάδες 17 νοσοκοµείων. Ολοι συµπλήρωσαν δύο ερωτηµατολόγια, ένα Νορβηγού καθηγητή µε 22 ερωτήσεις και ένα αγγλικού ερευνητικού ιδρύµατος, ενώ απάντησαν και σε ερωτήσεις αυτοπροσδιορισµού. «Η δουλειά µας έχει µεγάλη πίεση, η πίεση µπορεί να οδηγήσει σε λάθη και ένα λάθος ίσως κοστίζει µια ζωή» επισηµαίνει ο κ. Χατζηιωαννίδης.

Επιθέσεις

Σύµφωνα µε τα αποτελέσµατα της έρευνας, το 53,1% των γιατρών και το 53,6% των νοσηλευτών δέχτηκαν επίθεση εκφοβισµού, είτε από συγγενείς ασθενούς είτε από κάποιον ανώτερό τους, ενώ το 83,2% των συµµετεχόντων ήταν µάρτυρες σε ανάλογη επίθεση.

Σε ποσοστό 92,8% οι ερωτηθέντες είχαν υποστεί ή ακούσει αρνητική συµπεριφορά προς τους ίδιους ή προς συνάδελφό τους τους τελευταίους 6 µήνες. Στις ΗΠΑ, που διεξήχθη ανάλογη έρευνα, από τις απαντήσεις προέκυψε ότι το 37% των γιατρών µεγάλων νοσηλευτικών ιδρυµάτων αντιµετώπισε τουλάχιστον ένα περιστατικό εκφοβισµού, ενώ το ποσοστό εκτοξεύτηκε στο 84% όταν το δείγµα ήταν φοιτητές της Ιατρικής Σχολής και αφορούσε σε κακοµεταχείρισή τους µέσα στη σχολή, κατά τη διάρκεια των σπουδών τους.

Σύµφωνα µε τον κ. Χατζηιωαννίδη, οι γιατροί και οι νοσηλευτές που δέχονται µπούλινγκ στον χώρο εργασίας τους εµφανίζουν ψυχοσωµατικά προβλήµατα, άγχος, κατάθλιψη, χαµηλή αυτοπεποίθηση, έλλειψη ικανοποίησης από τη ζωή και τη δουλειά τους, στρες, αίσθηση εξάντλησης, ενώ σε χώρες της Βόρειας Ευρώπης παρατηρήθηκαν µέχρι και αυτοκτονικές τάσεις.

Ασφυκτική πίεση και σιωπή

Ο ανταγωνισµός, οι αντικρουόµενες απαιτήσεις επαγγελµατικής και προσωπικής ζωής, ο υπερβολικός φόρτος εργασίας, οι δύσκολες συνθήκες εργασίας, η πίεση για έγκαιρη διάγνωση και οι δύσκολες αποφάσεις σχετικά µε τη φροντίδα ενός µικρού ασθενούς που πιθανόν βρίσκεται στο τέλος του κύκλου ζωής συµβάλλουν στην υπερβολική πίεση.

Οταν σε αυτήν την πίεση προστεθεί και κάποια λεκτική επίθεση, ο γιατρός ή ο νοσηλευτής «καταρρέει» και µπορεί να κάνει σοβαρά λάθη, µη αναστρέψιµα. Στις περισσότερες περιπτώσεις, σύµφωνα µε τα αποτελέσµατα της έρευνας, τα θύµατα δεν µιλούν. Είτε γιατί θέλουν να το αποβάλουν (67,2%), είτε γιατί φοβούνται τις συνέπειες (19%), είτε γιατί δεν το θεωρούν τόσο σηµαντικό (6,9%). Επιπλέον, το 69,4% των ερωτηθέντων δέχτηκε επίθεση παρουσία τρίτων, γεγονός που αύξησε ακόµη περισσότερο το στρες που εκδήλωσαν στη συνέχεια.