Οκτώ πιθάρια «διηγούνται» τη δική τους ιστορία

Ένας πιθεώνας µε συνολικά 8 πιθάρια, της Υστερης Εποχής του Χαλκού (1600-1100 π.Χ.), καθώς και γυναικεία ταφή κτερισµένη µε χάλκινες πόρτες αλλά και δύο φούρνοι βυζαντινής εποχής για το ψήσιµο κεραµιδιών στέγης έφερε στο φως η αρχαιολογική σκαπάνη στη διάρκεια των εργασιών για την κατασκευή του αιολικού πάρκου Ανατολικού και ∆υτικού Ασκιου στην Κοζάνη. Και οι δύο αυτές αρχαιολογικές θέσεις έχουν ιδιαίτερη σηµασία, όπως είπε στο «Εθνος» η προϊσταµένη της Εφορείας Αρχαιοτήτων Κοζάνης, Αρετή Μετόκη - Χονδρογιάννη.

Η µεν πρώτη µε την αποθήκη πιθαριών, κάποια από τα οποία φέρουν εγχάρακτη διακόσµηση και δύο από αυτά είχαν µεγάλα πέτρινα καπάκια, δίνει στοιχεία για την καθηµερινή ζωή στην περιοχή της Κοζάνης την Υστερη Εποχή του Χαλκού, η δε δεύτερη µε τους κλίβανους-φούρνους βυζαντινής εποχής είναι σηµαντική και µάλιστα µε χρηµατοδότηση της εταιρείας θα γίνει επισκέψιµος χώρος – η σχετική µελέτη θα υποβληθεί προς έγκριση στο Κεντρικό Αρχαιολογικό Συµβούλιο.

Η αποθήκη πιθαριών βρέθηκε δίπλα σε οικία της ίδιας προϊστορικής εποχής, ανάµεσα στις Κοινότητες Μαυροδένδρι και Ποντοκώµη σε σηµείο όδευσης των καλωδίων του έργου. «Στο σηµείο αποκαλύφθηκε επίµηκες οίκηµα, που σύµφωνα µε τις πρώτες εκτιµήσεις ήταν οικία, έκτασης 30 τ.µ. Εχει αποκαλυφθεί σε βάθος 1,5 µέτρου, ένα στρώµα πηλού που πιθανολογούµε ότι είναι δάπεδο.

Η οικία πρέπει να είχε υπόγειο και ισόγειο» δήλωσε η κ. Μετόκη-Χονδρογιάννη. Κατά την ανασκαφή οι αρχαιολόγοι εντόπισαν και µια γυναικεία ταφή που δεδοµένου ότι ήταν µέσα στο οίκηµα, µάλλον είναι µεταγενέστερη. Τα ευρήµατα είναι σηµαντικά, καθώς την Υστερη Εποχή του Χαλκού στη Μακεδονία δεν υπάρχει ο λαµπρός Μυκηναϊκός Πολιτισµός, παρότι έχουν βρεθεί πλούσια κτερισµένες ταφές. Η κατοίκηση στην Κοζάνη αυτή την εποχή είναι διάσπαρτη, σε µικρούς οικισµούς, κατά γένη.

Τα σπίτια ήταν πιθανόν ξύλινα, χωρίς βαριά κατασκευαστικά υλικά, όπως πλίνθους. Ηδη έχει ληφθεί χώµα από το εσωτερικό των πιθαριών για να µελετηθεί, εκτιµάται ωστόσο ότι χρησίµευαν για την αποθήκευση σιτηρών ή καρπών. Στην περιοχή κατασκευής του υποσταθµού ανύψωσης, στη θέση Γρατσιανή Ανθότοπου, αποκαλύφθηκαν οι δύο κλίβανοι-φούρνοι της βυζαντινής εποχής.

«Για τον Νοµό Κοζάνης είναι οι πρώτοι κλίβανοι της εποχής αυτής, όπως και για τον ευρύτερο χώρο» µας είπε η προϊσταµένη της ΕΦΑ. Ο ένας από τους δύο φούρνους ψησίµατος κεραµιδιών στέγης διατηρεί τόσο τον θόλο όσο και την εσχάρα του, οι οπές της οποίας στηρίζονται σε 10 τόξα. Ο ένας φούρνος έχει σχεδόν καταπλακωθεί, ο άλλος διατηρείται ακέραιος. Χρονολογούνται στο τέλος της βυζαντινής εποχής, προς τα χρόνια της Τουρκοκρατίας, και αποτελούσαν τµήµα ενός εργαστηρίου κεραµικής. Οι κάτοικοι του οικισµού φαίνεται πως τον εγκατέλειψαν, µε τη σιγουριά ότι δεν θα επιστρέψουν. Αγνωστο για ποιο λόγο η αναχώρησή τους έγινε συντεταγµένα. Πριν φύγουν φρόντισαν να καλύψουν τις οπές της σχάρας µε µεγάλες κροκάλες για να µην µπει µέσα χώµα και ο φούρνος να διατηρηθεί ακέραιος… για τους αρχαιολόγους του µέλλοντος