Τα κριτήρια για επιδοτήσεις σε «δασωµένους» αγρούς - Ποιοι είναι οι δικαιούχοι

Συνδεδεμένες με την καλλιέργεια ενισχύσεις θα µπορούν να λάβουν όσοι προβούν στην καλλιέργεια δασωµένων αγρών βάσει της πρόσφατης νοµοθετικής ρύθµισης του υπουργείου Περιβάλλοντος, ενώ µετά το 2020, οπότε και θα γίνει η αναθεώρηση των δικαιωµάτων επιδοτήσεων που βγήκαν το 2015, θα έχουν τη δυνατότητα -εφόσον πληρούνται τα απαραίτητα κριτήρια- να αποκτήσουν και νέα δικαιώµατα.

Αυτό επισηµαίνει ο πρόεδρος του ΟΠΕΚΕΠΕ, του ελληνικού οργανισµού πληρωµών των κοινοτικών ενισχύσεων, Γιώργος Αποστολάκης, σηµειώνοντας ότι έως τώρα εκτάσεις που εµφανίζονταν δασικές δεν µπορούσαν να είναι επιλέξιµες για δικαιώµατα.

Σύµφωνα µε τα στοιχεία του Οργανισµού, τα οποία προκύπτουν από τα επικαιροποιηµένα δεδοµένα του υπουργείου Περιβάλλοντος που ενσωµατώνονται στο υπόβαθρο του ΟΠΕΚΕΠΕ ώστε να ξεµπλοκάρει η επιλεξιµότητα για ενισχύσεις, στους κυρωµένους δασικούς χάρτες εµφανίζονται 249.532 εκτάρια, τα οποία αντιστοιχούν σε αγρούς που δασώθηκαν και εµπλέκονται µε το ΟΣ∆Ε (Ολοκληρωµένο Σύστηµα ∆ιαχείρισης και Ελέγχου). Αντίστοιχα στους αναρτηµένους δασικούς χάρτες 89.816 εκτάρια είναι ∆Α (δάση που εκχερσώθηκαν) και εµπλέκονται µε το ΟΣ∆Ε.

Οπως εξηγεί ο κ. Αποστολάκης, µε τη νέα ρύθµιση όσοι θέλουν θα µπορούν να δηλώσουν στο ΟΣ∆Ε µια καλλιέργεια ως επιλέξιµη και να λαµβάνουν όλες τις συνδεδεµένες µε αυτήν ενισχύσεις. Αυτό δεν σηµαίνει όµως ότι αυτόµατα θα µπορούν να αποκτήσουν δικαιώµατα που δεν προϋπήρχαν για να λάβουν βασική ενίσχυση. Εάν όµως προϋπήρχαν ανενεργά δικαιώµατα από δασωµένους αγρούς, µπορούν να τα ενεργοποιήσουν, ενώ µετά το 2020 στην αναθεώρηση των δικαιωµάτων θα ληφθούν υπόψη και τα νέα δεδοµένα.

Υπενθυµίζεται ότι µε την τελευταία νοµοθετική ρύθµιση δίνεται η δυνατότητα χρήσης και καλλιέργειας σε εκτάσεις έως 30 στρεµµάτων σε αγρούς που έχουν µετατραπεί σε δάση για γεωργική ή δενδροκοµική καλλιέργεια ύστερα από αίτηση στη ∆ασική Υπηρεσία. Προϋπόθεση είναι για εκχερσώσεις µεγαλύτερες των 5 στρεµµάτων να υπάρχει τεχνοοικονοµική µελέτη, ώστε να αποδεικνύεται η βιωσιµότητα της καλλιέργειας που θα αντικαταστήσει το δάσος.

Χρήσεις

Μέχρι τώρα ο νόµος έδινε τη δυνατότητα εκµετάλλευσης µόνο των δασικών εκτάσεων ή των εκτάσεων που έχουν απολέσει πια τον δασικό τους χαρακτήρα, αλλά όχι των δασών. Επέτρεπε σε όσους έχουν τίτλους ιδιοκτησίας που ανάγονται πριν από το 1946 και η έκταση είναι δασική και όχι δάσος να υλοποιούν όλες τις χρήσεις (θέτοντας την έκταση εκτός δασικής νοµοθεσίας), ενώ αν οι τίτλοι είναι µεταγενέστεροι και έως το έτος 2004 να τη χρησιµοποιήσουν µόνο για γεωργική ή δεντροκοµική καλλιέργεια.

Ωστόσο, η ανάρτηση των δασικών χαρτών προκάλεσε σωρεία αιτηµάτων από πολίτες, φορείς και οργανώσεις, προκειµένου να δοθεί η δυνατότητα αξιοποίησης των αγρών που αφέθηκαν µετά το 1945 και έγιναν δάση.

Στους µέχρι σήµερα κυρωµένους δασικούς χάρτες οι εκτάσεις που το 1945 καλλιεργούνταν αγροτικά και σήµερα έχουν αποκτήσει δασική βλάστηση αντιστοιχούν περίπου στο 2% της έκτασης της χώρας. Ειδικότερα, έχουν εντοπιστεί 2.820.000 στρέµµατα στο 40,4% της µερικής κύρωσης δασικών χαρτών, όπου το 80% αυτών των εκτάσεων έχει µετατραπεί σε δάση και όχι σε δασικές εκτάσεις.

Περιοχές

Να σηµειωθεί ότι, βάσει των στοιχείων που παρουσιάστηκαν σε πρόσφατη ηµερίδα, οι περισσότερες εκτάσεις αυτής της κατηγορίας βρίσκονται σε ορεινές ή ηµιορεινές περιοχές και εγκαταλείφθηκαν και εξαιτίας οριακής απόδοσής τους σε γεωργικά προϊόντα. Επιπλέον, αυτοί που τις καλλιεργούσαν το έκαναν συστηµατικά, κυρίως την περίοδο 1945-1965, και σήµερα δεν βρίσκονται εν ζωή.

Οι περισσότεροι εξ αυτών δεν διέθεταν τίτλους και θεµελίωναν την εξουσίασή τους σε διαθήκες των γονιών τους, που έκαναν αναφορά µόνο σε θέση και στρέµµατα, χωρίς αναφορά σε όρια και τίτλους διαδοχής φεροµένων ως δικαιοπαρόχων τους. Την ίδια στιγµή, οι φερόµενοι σήµερα ως δικαιούχοι κληρονόµοι είναι τόσο πολλοί σε αρκετές περιπτώσεις που είναι δύσκολο να συναποφασίσουν ενδεχόµενη εκκαθάριση, µε δήλωση αποδοχής κληρονοµιαίων περιουσιών, που ελάχιστοι εξ αυτών ενδιαφέρονται για να ασχοληθούν µε επανακαλλιέργεια. Στο µεταξύ, προβληµατισµός επικρατεί για το µέλλον της διαδικασίας εξαγοράς εκχερσωµένων δασών.

Η Πανελλήνια Ενωση ∆ασολόγων ∆ηµοσίων Υπαλλήλων ζητά µε επιστολή της προς τον αναπληρωτή υπουργό Περιβάλλοντος Σωκράτη Φάµελλο την αναστολή της κατόπιν της απόφασης του Ε’ Τµήµατος του Συµβουλίου της Επικρατείας που έκρινε άρθρα του νόµου του 1979 αντισυνταγµατικά.

Οπως αναφέρουν, «το δικαστήριο έκρινε ότι οι διατάξεις των άρθρων, κατά το µέρος που αναφέρονται σε εκχερσώσεις που έγιναν αυθαιρέτως, αντίκεινται στο Σύνταγµα και δεν µπορούν να παράσχουν νόµιµο έρεισµα στις προσβληθείσες πράξεις, οι οποίες και θα πρέπει να ακυρωθούν, δεδοµένου ότι καθορίζουν τον τρόπο και τη διαδικασία της µεταβίβασης κυριότητας ή χρήσης και χορήγησης αδείας επέµβασης, τη διαδικασία ανταλλαγής δεδοµένων µεταξύ ΟΠΕΚΕΠΕ, Κτηµατολογίου και δασικών υπηρεσιών, προκειµένου περί εκτάσεων δηλωθεισών στο ΟΣ∆Ε και περιλαµβανοµένων σε αναρτηµένους δασικούς χάρτες ή τα υποδείγµατα των σχετικών πράξεων».

Στο ζήτηµα είχε αναφερθεί προ ηµερών και ο κ. Φάµελλος, σηµειώνοντας πως πρόκειται για απόφαση τµήµατος η οποία έχει παραπεµφθεί στην Ολοµέλεια. Επεσήµανε µάλιστα πως η προστασία του πρωτογενούς τοµέα αποτελεί θέµα εθνικής σηµασίας, δεδοµένου ότι σχετίζεται µε την απασχόληση στην ύπαιθρο, το αγροτικό και το εθνικό εισόδηµα αλλά και τις ενισχύσεις των αγροτών, ενώ η διάταξη δεν υποβαθµίζει τον δασικό πλούτο της χώρας