Από κόσκινο όλες οι ΜΚΟ

Ακόµη µία προσπάθεια να βάλει τάξη στο απίστευτο χάος που επικρατεί µε ΜΚΟ και διεθνείς οργανισµούς, οι οποίοι διαχειρίζονται εκατοντάδες εκατοµµύρια ευρώ για την προσφυγική κρίση, ξεκίνησε το υπουργείο Μεταναστευτικής Πολιτικής, µετά το κύµα των καταγγελιών για κακοδιαχείριση, αλλά και στον απόηχο σκανδάλων και διώξεων εναντίον συγκεκριµένων οργανώσεων.

Με απόφασή του (7586/18) ο υπουργός Μεταναστευτικής Πολιτικής, ∆ηµήτρης Βίτσας, ορίζει νέους κανόνες για τη «Λειτουργία του Μητρώου Ελληνικών και Ξένων Μη Κυβερνητικών Οργανώσεων που δραστηριοποιούνται σε θέµατα διεθνούς προστασίας, µετανάστευσης και κοινωνικής ένταξης» και καταργεί την προηγούµενη απόφαση του Σεπτεµβρίου 2016. Θεωρητικά η εγγραφή στο συγκεκριµένο µητρώο ήταν προϋπόθεση για να µπορεί µια ΜΚΟ να προσφέρει υπηρεσίες στην Ελλάδα. Στην πράξη, όµως, 
είχαν γραφτεί µόλις 48 οργανώσεις, ενώ δραστηριοποιούνται πολύ περισσότερες από 200, οι οποίες, σύµφωνα µε πληροφορίες, περιµένουν να ενταχθούν.

Το χειρότερο είναι ότι στην απόφαση του 2016 περιγράφονταν µόνον οι προϋποθέσεις για την ένταξη µιας οργάνωσης, αλλά όχι και εκείνες για την απένταξη και τη διαγραφή της. Οµως, στην απόφαση Βίτσα ορίζεται ρητά ότι οι φορείς ΜΚΟ διαγράφονται όταν:

• Παύουν να πληρούν τις προϋποθέσεις εγγραφής, δηλαδή να διαθέτουν νοµική προσωπικότητα και καταστατικό, νόµιµο εκπρόσωπο στην Ελλάδα χωρίς καταδίκες στο πρόσωπό του, εγγραφή στο Πρωτοδικείο ή το ΓΕΜΗ (Γενικό Εµπορικό Μητρώο), ενώ δεν έχουν επιδείξει οικονοµικά στοιχεία χρηµατοδότησης/ ισολογισµών των δύο τελευταίων ετών, αριθµό και ειδικότητες αµειβόµενου προσωπικού και συγκεκριµένες δράσεις.
• Εµπλέκονται σε παράνοµες πράξεις, γεγονός που είτε έχει αποδειχθεί από τελεσίδικη δικαστική απόφαση είτε έχει καταδειχθεί µε έγγραφο αρµόδιας δηµόσιας Αρχής,
• Εχει διαπιστωθεί πληµµελής εκτέλεση του έργου που έχουν αναλάβει, το οποίο αποδεικνύεται από σχετικό έγγραφο της κατά περίπτωση αρµόδιας διοικητικής Αρχής.

Στο επίκεντρο το Αν. Αιγαίο

Με βάση την υπουργική απόφαση που δηµοσιεύθηκε σε ΦΕΚ στις 26 Οκτωβρίου 2018, οι διοικητικές υπηρεσίες του υπουργείου ζήτησαν να ξεκινήσουν έλεγχοι στις ΜΚΟ οι οποίες συνεργάζονται στα έξι Κέντρα Υποδοχής Ταυτοποίησης (ΚΥΤ), τα αποκαλούµενα και hotspots που λειτουργούν σε Λέσβο, Σάµο, Χίο, Λέρο, Κω και στον Εβρο, αλλά και στις 28 οργανωµένες δοµές της ενδοχώρας. Ενδεικτικό είναι το έγγραφο του διοικητή της Μόριας, Ιωάννη Μπαλπακάκη, ο οποίος στις 12 Νοεµβρίου 2018 απευθύνεται στις ΜΚΟ που ονοµάζονται BRF, Watershed, Remar, Movement on the Ground, Lesvos Advocate Abroad, Connect by Music και Art Bridges. Ο διοικητής της Μόριας τούς ζητά να προχωρήσουν άµεσα στις απαραίτητες ενέργειες προκειµένου να ολοκληρώσουν την εγγραφή τους στο µητρώο ΜΚΟ, που θα έχει ως συνέπεια «τη νόµιµη παρουσία τους εντός του ΚΥΤ Λέσβου».

Πολλές από τις συγκεκριµένες ΜΚΟ δραστηριοποιούνται εδώ και καιρό στο ΚΥΤ, ενώ, όπως ανέφερε σε απάντησή του στη Βουλή ο ∆. Βίτσας τον περασµένο Απρίλιο, η BRF (Boat Refugee Foundation) έχει 14 εργαζοµένους και παρέχει εκπαιδευτικά προγράµµατα, η Connect by Music και Art Bridges έχει τρία άτοµα προσωπικό που µαθαίνουν τα παιδιά µουσικά όργανα, η Remar, µε 11 άτοµα, παρέχει υπηρεσίες προµήθειας και διανοµής ειδών διατροφής και η Movement on the Ground, µε 24 άτοµα, προσφέρει ήδη πρώτης ανάγκης και τεχνική στήριξη.

Σκανδαλολογία

Στην ίδια υπουργική απάντηση αναφερόταν η ΜΚΟ ERCI (Emergency Response Centre International) µε προσωπικό 33 άτοµα για παροχή υπηρεσιών πρώτων βοηθειών. Λίγους µήνες αργότερα ξέσπασε σκάνδαλο γύρω από τη λειτουργία της συγκεκριµένης οργάνωσης, καθώς η Αστυνοµία συνέλαβε 30 άτοµα µέλη της (6 Ελληνες - 24 αλλοδαποί) για «εµπλοκή τους σε οργανωµένο εγκληµατικό δίκτυο». Σύµφωνα µε το κατηγορητήριο, το δίκτυο αυτό δρούσε από το 2015, µε στόχο τη διευκόλυνση παράνοµης εισόδου αλλοδαπών στην Ελλάδα και εντοπίστηκε µετά τη σύλληψη τον Φεβρουάριο δύο αλλοδαπών για πλαστογραφία, παραβίαση µυστικών της Πολιτείας, κατασκοπεία και παράνοµη κατοχή φορητών ασυρµάτων ναυτικού τύπου.

Μεταξύ των συλληφθέντων ήταν και η κολυµβήτρια Σάρα Μαρντίνι από τη Συρία, που είχε γίνει σύµβολο δύο χρόνια νωρίτερα, όταν πάλεψε µε τα κύµατα για να σώσει 21 πρόσφυγες οι οποίοι ταξίδευαν, όπως και εκείνη, για να περάσουν από τα παράλια της Τουρκίας στη Λέσβο. Η συγκεκριµένη οργάνωση, πάντως, παραµένει στο µητρώο των 48 εγγεγραµµένων ΜΚΟ του υπουργείου.

Στη λίστα του µητρώου δεν περιλαµβάνεται η οργάνωση Oxfam, που υπήρξε µία από τις γνωστότερες ΜΚΟ. Η Oxfam υφίσταται από τον περασµένο Φεβρουάριο τις συνέπειες ενός άλλου σκανδάλου που ξέσπασε όταν στελέχη της κατηγορήθηκαν για εκµετάλλευση ανηλίκων, παρενόχληση και εκφοβισµό. Η δράση των στελεχών αφορούσε την παρουσία τους στην Αϊτή µετά τον σεισµό του 2010.

Περιµένουν 13,5 εκατ. ευρώ

Πάντως, η Oxfam περιλαµβάνεται στην επίσηµη λίστα της Ευρωπαϊκής Επιτροπής που περιλαµβάνει όλες τις οργανώσεις που διαχειρίστηκαν κονδύλια για την αντιµετώπιση της προσφυγικής κρίσης. Οπως αναφέρεται, από την 1η Απριλίου 2016 η συγκεκριµένη ΜΚΟ έχει λαµβάνειν 13,5 εκατ. ευρώ για παροχή υπηρεσιών «ύδρευσης, υγιεινής, τροφοδοσίας, προστασίας, ψυχοκοινωνική στήριξη-συµβουλευτική», αλλά και για το αποκαλούµενο «ξεχειµώνιασµα», δηλαδή λήψη µέτρων ώστε να προστατευθούν τα ενδιαιτήµατα των προσφύγων από το κρύο.

Η Oxfam είναι µία από τις δεκάδες οργανώσεις που ανέλαβαν να διαχειριστούν τα 605,3 εκατ. ευρώ της έκτακτης βοήθειας για την προσφυγική κρίση στην Ελλάδα. Μεταξύ αυτών βρίσκονται ελληνικές και διεθνείς ΜΚΟ (Χαµόγελο του Παιδιού, Μετάδραση, DRC, Ισπανικός Ερυθρός Σταυρός, IRC, Γιατροί του Κόσµου, IFRC, NRC, Care, Arbeiter Samariten Bund, Save the Children, Mercy Corps, Terre des Hommes), αλλά και διεθνείς οργανισµοί όπως η Υπατη Αρµοστεία του ΟΗΕ και ο ∆ιεθνής Οργανισµός Μετανάστευσης. Τα 605,3 εκατ. είναι το µεγαλύτερο µέρος των περίπου 1,1 δισ. που έχουν έως τώρα διατεθεί από τα 1,6 που χορηγεί η ΕΕ έως το 2020.