Πρόσφυγες φεύγουν από την Ελλάδα: «Επιστρέφουμε στο Ιράκ για να φτιάξουμε τις ζωές μας»

Περισσότεροι από 16.000 πρόσφυγες και µετανάστες από 71 χώρες επέστρεψαν εθελοντικά στις πατρίδες τους από την Ελλάδα στη διάρκεια του τριετούς Προγράµµατος Εθελοντικής Επιστροφής και Επανένταξης (AVRR) του Διεθνούς Οργανισµού Μετανάστευσης (ΔΟΜ).

Ολοι τους εισέπραξαν χρηµατικό βοήθηµα 500 ευρώ κατ’ άτοµο για τα πρώτα τους βήµατα κατά την επιστροφή τους, ενώ σχεδόν 5.000 εξ αυτών πήραν επιπλέον βοήθεια σε είδος, αξίας 1.500 ευρώ, που αφορά έναρξη µικρής επιχειρηµατικής δραστηριότητας, επίδοµα στέγασης, ιατρική βοήθεια ή εκπαίδευση. Ο Ντλβιν Ταµρ από το Ιράκ µε τη γυναίκα του και τα τέσσερα παιδιά τους µετανάστευσαν στην Ελλάδα πριν από 1,5 χρόνο και βρέθηκαν τον Φεβρουάριο του 2018 στη Σάµη.

«Στην αρχή µόλις φτάσαµε, η καθηµερινότητά µας ήταν ειρηνική και ήρεµη. ∆υστυχώς, ο πληθυσµός του κέντρου υποδοχής άρχισε να αυξάνεται και οι συνθήκες γίνονταν όλο και πιο δύσκολες. Αντιµετωπίζαµε προβλήµατα µε το ρεύµα και το νερό σε καθηµερινή βάση. Τα παιδιά µας άρχισαν να αρρωσταίνουν συχνά. Μέναµε σε σκηνή και ήταν δύσκολο να το αντιµετωπίσουµε» λέει ο ίδιος, εξηγώντας τους λόγους που τον οδήγησαν να πάρει την απόφαση της επιστροφής της εξαµελούς οικογένειας. «Στη Σάµο κάναµε πολλούς φίλους, όµως η σκέψη µας ήταν και πίσω στους συγγενείς που αφήσαµε στο Ιράκ. Αρχίσαµε να σκεφτόµαστε το ενδεχόµενο της επιστροφής. Πληροφορηθήκαµε για το πρόγραµµα AVRR από άτοµα που είχαν ήδη επιστρέψει µε τη βοήθεια των ανθρώπων του ∆ιεθνούς Οργανισµού Μετανάστευσης».

Η οικογένεια έκανε χρήση της επανένταξης προκειµένου να επιπλώσει ξανά το σπίτι της, που είχε µείνει άδειο για το µεταναστευτικό ταξίδι, και να ξεκινήσει από την αρχή. «Εχουµε ανάµεικτα συναισθήµατα, αλλά η επιλογή µας να γυρίσουµε πίσω και να ξαναχτίσουµε τις ζωές µας είναι ξεκάθαρη» επεσήµανε.

Τρίµηνη παράταση

Το τριετές πρόγραµµα ξεκίνησε την 1η Ιουνίου 2016, έληξε την 31η Μαΐου 2019 και πήρε τρίµηνη παράταση µέχρι τα τέλη Αυγούστου, ενώ στη συνέχεια αναµένεται να υπάρξει νέο πρόγραµµα.

Προσωπικό του ∆ιεθνούς Οργανισµού Μετανάστευσης που υποστηρίζει το πρόγραµµα βρίσκεται µόνιµα µέσα στα Κέντρα Υποδοχής και Ταυτοποίησης Λέσβου, Χίου, Σάµου, Κω και Λέρου, και επιπλέον διατηρεί γραφεία σε Αθήνα, Θεσσαλονίκη, Εβρο, Γιάννενα, Πάτρα, Κρήτη και Ρόδο. Οι άνθρωποι του προγράµµατος επισκέπτονται τα ανοικτά κέντρα φιλοξενίας, ξενώνες, νοσοκοµεία, προαναχωρησιακά κέντρα και αστυνοµικά τµήµατα, όπου ενηµερώνουν τους πρόσφυγες και µετανάστες µε ατοµικές και οµαδικές συνεδρίες για την κατάσταση που επικρατεί στην Ελλάδα και την Ευρώπη και για τη δυνατότητα να επωφεληθούν από το πρόγραµµα, προκειµένου να κάνουν µια νέα αρχή στις πατρίδες τους. Ιδιαίτερα στα νησιά και στον Εβρο οι νεοεισερχόµενοι πρόσφυγες έχουν πέσει στην πλειονότητά τους θύµατα παραπληροφόρησης από τα κυκλώµατα των διακινητών σε ό,τι αφορά τη δυνατότητα ελεύθερης µετάβασής τους στις χώρες της Κεντρικής Ευρώπης, ενώ όσοι εισήλθαν παλαιότερα βρίσκονται επί µήνες ή και χρόνια εγκλωβισµένοι και γνωρίζουν πλέον τις συνθήκες.

Οι αιτούντες άσυλο έχουν την απόλυτα εθελοντική επιλογή να ζητήσουν την ένταξή τους στο πρόγραµµα, το οποίο υποστηρίζει τόσο την επιστροφή τους στις χώρες τους όσο και την εργασιακή επανένταξή τους. Στην πρώτη περίπτωση προβλέπεται µόνο η χορήγηση οικονοµικού βοηθήµατος 500 ευρώ κατ’ άτοµο, στη δεύτερη περίπτωση χορηγείται και επιπλέον βοήθεια σε είδος, ύψους 1.500 ευρώ, για την ίδρυση µικρής επιχείρησης στις πατρίδες τους.

Το πρόγραµµα επιδοτεί, π.χ., την αγορά εργαλείων και εξοπλισµού για το άνοιγµα ενός mini market, ενός καταστήµατος πώλησης τσαγιού, ή την αγορά ζώων για ίδρυση κτηνοτροφικής µονάδας. Εναλλακτικά προβλέπεται επίδοµα στέγασης, καθώς και χρηµατική ενίσχυση για εκπαιδευτικούς ή και ιατρικούς σκοπούς. Οπως ανέφεραν στο «Εθνος» πηγές του ∆ΟΜ, µε την ένταξη κάποιου ενδιαφεροµένου στο πρόγραµµα γίνονται οι απαραίτητες διαδικασίες για την εξασφάλιση των νόµιµων εγγράφων, µε τα οποία ο ωφελούµενος θα µπορέσει να ταξιδέψει, µε τη συνεργασία και των προξενικών Αρχών της χώρας του.

Μέσα σε δύο εβδοµάδες

Η διαδικασία αυτή διαρκεί συνήθως 15 έως 17 ηµέρες. Στη συνέχεια παρέχεται συµβουλευτική υποστήριξη, εκδίδονται τα εισιτήρια και δίνονται τα χρήµατα στους ωφελούµενους λίγο πριν από την επιβίβασή τους στο αεροπλάνο. Η επιλογή των υποψηφίων για το πρόγραµµα επανένταξης γίνεται µε βάση µια σειρά από κριτήρια, µε κυριότερο αυτό της ευαλωτότητας, ενώ η εφαρµογή των όρων της χορήγησης του βοηθήµατος παρακολουθείται από συνεργάτες του προγράµµατος. Στα τρία χρόνια εφαρµογής του AVRR επέστρεψαν συνολικά 16.224 άτοµα από 71 χώρες, εκ των οποίων οι 4.893 από 31 χώρες επωφελήθηκαν και από την επανένταξη. Η κυριότερη χώρα καταγωγής των ωφελουµένων είναι το Πακιστάν και ακολουθούν Γεωργία, Ιράκ, Ιράν, Μπανγκλαντές και Μαρόκο.