«Στο σφυρί» η ταµπακιέρα του Καποδίστρια - Μυστήριο την περιβάλλει εδώ και 190 χρόνια

Μια χρυσή ταµπακιέρα µε εξαιρετικά πλούσια διακόσµηση, που ανήκε στον Ιωάννη Καποδίστρια και η διαδροµή της οποίας τα τελευταία 190 χρόνια περιβάλλεται από µυστήριο, βγαίνει σε δηµοπρασία στις 15 ∆εκεµβρίου από τον οίκο Βέργος.

Η ταµπακιέρα, η αξία της οποίας εκτιµάται στα 30.000-40.000 ευρώ, έχει στο καπάκι έναν φοίνικα και τη χρονολογία 1821, ενώ στη βάση της έχει το µονόγραµµα του πρώτου κυβερνήτη του ελληνικού κράτους.

Σύµφωνα µε τον κατάλογο του οίκου δηµοπρασιών Βέργος και την υπάρχουσα βιβλιογραφία για τα προσωπικά αντικείµενα του Ιωάννη Καποδίστρια, η παραγγελία για την κατασκευή της έγινε το 1826 στον Jean-Francois Bautte, ο οποίος ήταν ο καλύτερος ωρολογοποιός και κοσµηµατοποιός της Γενεύης. Η παράσταση του αναγεννώµενου φοίνικα ως συµβόλου για την αναγέννηση της Ελλάδας χρησιµοποιήθηκε στα προεπαναστατικά χρόνια και στα πρώτα χρόνια του Αγώνα.

«∆εν αποκλείεται λοιπόν ο Ιωάννης Καποδίστριας να γνώρισε τον συσχετισµό αυτό του µυθικού πτηνού µε την αναγέννηση της πατρίδας του, κατά τη διάρκεια των ιατρικών σπουδών του στο πανεπιστήµιο της Πάδοβας (1795-97). Ισως τότε για πρώτη φορά να θεώρησε τον φοίνικα που ξαναγεννιέται από τις στάχτες του ως το καταλληλότερο έµβληµα στην περίπτωση που ποτέ η Ελλάδα ανακτούσε την ανεξαρτησία της» αναφέρει ο κατάλογος.

Τον Νοέµβριο του 1827, ο Καποδίστριας ετοιµαζόταν να επιστρέψει στην Ελλάδα, και ενώ βρισκόταν στο λιµάνι της Ανκόνας, έγραψε επιστολή στον Bautte και του ζήτησε να κατασκευάσει έξι ταµπακιέρες, 10 ανδρικά ρολόγια τσέπης και τρία ζευγάρια γυναικεία βραχιόλια για να τα δωρίσει σε επιφανείς Ελληνες. Ολα θα έπρεπε να είναι χρυσά, σµαλτωµένα και να έχουν την παράσταση του αναγεννώµενου φοίνικα και το µονόγραµµά του. Στην επιστολή ανέφερε ότι οι ταµπακιέρες θα έπρεπε να είναι ίδιες µε αυτή που του είχε φτιάξει ο Bautte έναν χρόνο νωρίτερα.

Στο καπάκι χαραγµένοι είναι ένας φοίνικας και η χρονολογία 1821, ενώ στη βάση υπάρχει το µονόγραµµα του Ελληνα πολιτικού

Από την καταγραφή που έγινε µετά τη δολοφονία του προκύπτει ότι ο Καποδίστριας είχε προλάβει να δώσει δύο ταµπακιέρες, πέντε ρολόγια και ένα ζευγάρι βραχιόλια. Στο Εθνικό Ιστορικό Μουσείο σώζονται σήµερα µια ταµπακιέρα, δύο ρολόγια, τα οποία ο Καποδίστριας είχε χαρίσει στον Θ. Κολοκοτρώνη και στον Ν. Ζαβιτσάνο, καθώς και ένα ζευγάρι βραχιόλια που ήταν το γαµήλιο δώρο του στη Φ. Τζαβέλα, ενώ µια δεύτερη ταµπακιέρα βρίσκεται σε ιδιωτική συλλογή στην Κέρκυρα. Μια άλλη ταµπακιέρα του Bautte που εκτίθεται στο Εθνικό Ιστορικό Μουσείο µε ανάλογη διακόσµηση και τα αρχικά «Α.Α.Κ.Κ.» θα πρέπει να ανήκε στον Αυγουστίνο Καποδίστρια.

«∆εδοµένου ότι η ταµπακιέρα της δηµοπρασίας υπερέχει σε ποιότητα από τα υπόλοιπα αντικείµενα που σώζονται από την παραγγελία του Καποδίστρια (είναι το µόνο στο οποίο το µαύρο σµάλτο συνδυάζεται µε λευκό), µπορούµε να υποθέσουµε ότι πρόκειται για την ταµπακιέρα που παρήγγειλε ο κυβερνήτης το 1826 για προσωπική του χρήση και η οποία αποτέλεσε το πρότυπο για τις υπόλοιπες» αναφέρει ο οίκος δηµοπρασιών.

Η διαδροµή της πρώτης ταµπακιέρας που κατασκευάστηκε για τον Ιωάννη Καποδίστρια µάλλον χάνεται στα βάθη του χρόνου. Οπως εξηγεί στο «Εθνος» ο υπεύθυνος του οίκου δηµοπρασιών Ανδρέας Βέργος, «η ταµπακιέρα βγήκε σε δηµοπρασία στο Λονδίνο, από όπου την αγόρασε ο σηµερινός κάτοχος. Λίγο καιρό µετά αποφάσισε να την πουλήσει και την αγοράσαµε εµείς. Για το πώς έφτασε στα χέρια του αγγλικού οίκου δηµοπρασιών και ποιος ήταν ο κάτοχός της τα προηγούµενα χρόνια δεν έχουµε καµία πληροφορία».

Η παραγγελία για την κατασκευή της ταµπακιέρας έγινε το 1826 στον JeanFrancois Bautte, τον καλύτερο ωρολογοποιό και κοσµηµατοποιό της Γενεύης

Στη δηµοπρασία της 15ης ∆εκεµβρίου, η οποία θα γίνει στο Ζάππειο, θα δηµοπρατηθούν και άλλα αντικείµενα από εκείνη την εποχή. Μεταξύ αυτών περιλαµβάνονται ένα ρολόι τσέπης και ένας ασηµένιος δίσκος µε το οικόσηµο και τα αρχικά του ∆ιονυσίου Σολωµού, όπλα αγωνιστών της Επανάστασης και άλλα