Αποκλειστικό: Τα κλουβιά της ντροπής - Τυφλό κορίτσι 10 χρόνια σε κλουβί

Υπάρχει ένα κορίτσι που ζει από τα 7 του χρόνια σε ένα κλουβί. Είναι τυφλή και φέτος τον Αύγουστο έκλεισε τα 18 της χρόνια. Φανταστείτε τη λίγο: ένα αιώνιο κλουβί σε απόλυτο σκοτάδι όλη η ζωή της ως τώρα. Ενας άνθρωπος καθηλωμένος εκεί, άνθρωπος πραγματικά χωρίς ιδιότητες. Το κορίτσι αυτό δεν καταλάβαινε καλά καλά το όνομά του μέχρι πριν από 2,5 χρόνια.

Τότε, μια ομάδα παρέμβασης που ανέλαβε να διαλύσει τη φρίκη της καθήλωσής της, όπως και δεκάδων ανάπηρων παιδιών και ενηλίκων στο Κέντρο Περίθαλψης Παιδιών με αναπηρία στα Λεχαινά Ηλείας, ξεκίνησε να δουλεύει μαζί της.

Σήμερα αντιλαμβάνεται ότι έχει κι εκείνη ένα όνομα. Και για πρώτη φορά στη ζωή της μπόρεσε να πει κάποιες ακόμα λέξεις. Γιατί την έβαλαν σε κλουβί; «Την έχουν επισκεφτεί από τότε που αναλάβαμε δύο πρόεδροι του Κέντρου Αποκατάστασης Τυφλών, με τελευταίο τον σημερινό, κ. Μενέλαο Τσαούση, και έχουν την αίσθηση ότι ήταν απλώς ένα τυφλό παιδί που δεν εκπαιδεύτηκε. Λέω αίσθηση γιατί τώρα είναι 18 και δεν μπορεί κανείς να κάνει αναδρομική διάγνωση. Φανταζόμαστε λοιπόν ότι, επειδή ήταν τυφλή, την άφησαν για λίγα χρόνια εκτός, αλλά μόλις άρχισε να πέφτει και να χτυπάει, απλά έβαλαν το παιδί σε ένα κλουβί. Υπάρχουν κι άλλοι σαν το κορίτσι αυτό.

Τουλάχιστον 10 άτομα βρήκαμε με σύνδρομο Down που δεν περπατούν, ενώ το σύνδρομο αυτό από μόνο του δεν είναι βιολογικά λόγος για να μην περπατάει κανείς. Δεν περπατούσαν γιατί ήταν συνεχώς καθηλωμένοι ή σε κλουβιά. Υπήρξε κορίτσι που το έβαλαν παλιά στο κλουβί γιατί έξυνε το κεφάλι του… τι να σας πω, καταλαβαίνετε; Δεν θέλω να ακουστεί μελοδραματικό, αλλά μιλάμε πραγματικά για ανθρώπους που τους έκλεψαν τη ζωή» τονίζει στο «Εθνος» η Πάττυ Σωτηροπούλου, μέλος της ομάδας παρέμβασης του Ινστιτούτου Υγείας του Παιδιού.

Το κορίτσι στο κλουβί δεν χρειάζεται όνομα για να το γνωρίσουμε. Ισως και να είναι καλύτερα που δεν το ξέρουμε. Χρειάζεται όμως κάποιος να ασχοληθεί συστηματικά μαζί του για να μην ντρέπεται η κοινωνία μας. Αυτοί οι άνθρωποι υπάρχουν εδώ και μόλις 2,5 χρόνια. Αλλά δεν ξέρουμε αν θα συνεχίσουν να υπάρχουν του χρόνου. Δεν έχουν καταφέρει ακόμα να τη βγάλουν εντελώς από το κλουβί, αφού ο πολυετής εγκλεισμός δεν επιτρέπει άμεση αντιμετώπιση. Ομως, «της ετοιμάζουμε έναν χώρο πιο μαλακό, γιατί είναι τυφλή και δεν έχει μάθει. Τη βγάζουμε έξω 1-2 φορές τη μέρα, να ακούσει μουσική, να παίξει, να μάθει, να δει τον ήλιο. Επεσε και χτύπησε κάποιες φορές και έκανε ράμματα. Χίλιες φορές τα ράμματα παρά συνέχεια στο κλουβί, λέω εγώ. Ομως, αν φύγει η ομάδα παρέμβασης τον Δεκέμβριο, δεν ξέρω τι θα απογίνει» συμπληρώνει η κυρία Σωτηροπούλου.

Εικόνες που σοκάρουν

Το «Εθνος» παρουσιάζει αποκλειστικές φωτογραφίες από μια αδιανόητη υπόθεση. Σήμερα, εν έτει 2018, υπάρχουν ακόμα πέντε άνθρωποι που ζουν στα κλουβιά της ντροπής – τα ίδια κλουβιά που παρουσίαζε πριν από λίγα χρόνια σε ρεπορτάζ του ως και το BBC, ξεσηκώνοντας θύελλα αντιδράσεων. Αλλά το μείζον πρόβλημα, όσο τρομακτικό κι αν ακούγεται, δεν είναι πια αυτό, αλλά ότι εξαιτίας της γνωστής ελληνικής αδράνειας υπάρχει περίπτωση το 2019 να επιστρέψουν στα κλουβιά και οι 30 που κατάφεραν να ελευθερωθούν!

Τριάντα τρόφιμοι κινδυνεύουν να επιστρέψουν στα δεσμά τους μετά την αποχώρηση της ΜΚΟ που τους απελευθέρωσε 

Η ομάδα που ανέλαβε να αντιμετωπίσει την απίστευτη κατάσταση στο ΚΕΠΕΠ Λεχαινών, όπου έως το 2016 δεκάδες ανάπηρα παιδιά και ενήλικες διαβίωναν υπό συνθήκες βασανισμού, δηλαδή ζούσαν είτε δεμένοι από τα χέρια και τα πόδια είτε σε κλουβιά επειδή πάσχουν από σοβαρές ασθένειες που θα μπορούσαν να οδηγήσουν σε αυτοτραυματισμούς, έχει ήδη καταφέρει μέσα σε 2,5 χρόνια να βγάλει από τα δεσμά τους 30 από τους 36 ανθρώπους που ζούσαν υπό τέτοιες συνθήκες.

Οπως τονίζει η κυρία Σωτηροπούλου, μέχρι τον Δεκέμβριο, που λήγει η δράση της, η οποία στηρίζεται χρηματοδοτικά και από τη βρετανική οργάνωση Lumos της Τζ. Κ. Ρόουλινγκ (η πασίγνωστη συγγραφέας του «Χάρι Πότερ»), ελπίζουν να καταφέρουν «να βγάλουμε και τους υπόλοιπους, πράγμα καθόλου εύκολο, καθώς ορισμένοι έχουν ζήσει έτσι τόσο πολύ καιρό, που αποζητούν να τους δέσεις, φοβούνται ότι θα πέσουν αν δεν είναι δεμένοι».

Οι 30 τρόφιμοι που αποκαθηλώθηκαν «έχουν πλέον μια πιο ελεύθερη διαβίωση, αλλά και πάλι ασυλικού τύπου, καθώς ξυπνούν, παίρνουν φάρμακα κ.λπ.». Εκτός από το τυφλό κορίτσι, υπάρχουν κι άλλες τέτοιες περιπτώσεις. Οπως δύο κοριτσιών 11-12 ετών το 2016, που έφυγαν σε άλλο ίδρυμα και κατάφεραν να έχουν ένα είδος εκπαίδευσης, έμαθαν να πηγαίνουν τουαλέτα... «Η μία, η μικρή, κάνει πια παζλ με κλειστά μάτια. Την είχαν κλεισμένη σε σοφτ ρουμ» λέει η κυρία Σωτηροπούλου.

«Και επίσης προσπαθεί να μιλήσει. Αλλη περίπτωση αφορούσε δύο αδελφές γύρω στα 30. Η μία ζούσε στο κλουβί, η άλλη ζούσε με χέρια και πόδια δεμένη. Τώρα είναι ελεύθερη. Ούτε το κεφάλι της δεν μπορούσε να σηκώσει από τα φάρμακα. Τώρα η μία έχει λυθεί και μπαίνει στο αμαξίδιο, βγαίνει να φάει στην τραπεζαρία και σχεδιάζεται άµεσα και οι δύο, ελεύθερες, να µπουν στο ίδιο δωµάτιο. Τα κορίτσια αυτά είχαν µπει σε άλλο ίδρυµα, σε ηλικία 5 και 4 ετών, και ήταν πολύ κοντά. Αλλά από τότε που µπήκαν στο συγκεκριµένο ίδρυµα δεν είχαν επαφή. Στην αρχή δεν ήθελε καθόλου η µία την άλλη. ∆ουλεύτηκαν από την οµάδα, ιδιαίτερα ψυχολόγο, και βάσει προγραµµατισµού θα µπουν µαζί σε δωµάτιο σε κανονικά κρεβάτια».

Οι εικόνες µε τις συνθήκες κάτω από τις οποίες ζουν οι έγκλειστοι στο ΚΕΠΕΠ Λεχαινών έκαναν τον γύρο του κόσµου µέσα από ντοκιµαντέρ του BBC 

Και τι πάθηση είχαν; ∆ιάγνωση αυτισµού… Κραυγή αγωνίας Τον ∆εκέµβριο του 2017 η κυβέρνηση εξήγγειλε την αποϊδρυµατοποίηση ατόµων µε αναπηρία που φιλοξενούνται στο ΚΕΠΕΠ Λεχαινών, µε ανακοινώσεις που έκαναν η υπουργός Εργασίας, Εφη Αχτσιόγλου, και η αναπληρώτρια υπουργός Κοινωνικής Αλληλεγγύης, Θεανώ Φωτίου. Οι δράσεις για την αποϊδρυµατοποίηση περιλαµβάνουν την ανάπτυξη δοµών φιλοξενίας των ατόµων µε αναπηρία, την ανάπτυξη πιλοτικού προγράµµατος επαγγελµατικής αναδοχής, µονάδας βραχείας υποδοµής ατόµων µε αναπηρία, τη δηµιουργία κινητής µονάδας παροχής υποστηρικτικών υπηρεσιών σε οικογένειες µε άτοµα µε αναπηρία, κέντρων δηµιουργικής απασχόλησης κ.λπ.

Οµως, όπως ενηµερώνει το «Εθνος» ο Γιώργος Νικολαΐδης, ψυχίατρος και διευθυντής Ψυχικής Υγείας και Κοινωνικής Πρόνοιας στο Ινστιτούτο Υγείας του Παιδιού, µέχρι σήµερα δεν έχει γίνει τίποτα. «Εµείς κάναµε µαζί µε την ΜΚΟ Lumos προτάσεις για να αναπτυχθούν συγκεκριµένες δοµές. Εγκρίθηκε µάλιστα κονδύλι 8,5 εκατ. ευρώ από το υπερπλεόνασµα του προϋπολογισµού. Στην ΚΥΑ που εκδόθηκε προβλεπόταν δηµοσίευση αναλυτικού σχεδίου για το πώς θα χρησιµοποιηθούν τα χρήµατα για νέες δοµές και για να κλείσει αυτό το ίδρυµα. Επειτα από 11 µήνες, όµως, δεν έχει γίνει απολύτως τίποτα.

Ενώ υπάρχουν και χρήµατα και σχέδιο. Ούτε όµως έχει υιοθετηθεί το δικό µας σχέδιο ούτε έχουν ανακοινώσει κάποιο άλλο. Μάλιστα, λόγω της προεκλογικής χρονιάς που έρχεται, φοβόµαστε µήπως τελικά γίνουν πρόχειρα στέγες για καµιά δεκαριά από τους 45 ανθρώπους και στελεχωθούν µε επικουρικό προσωπικό, δηλαδή χωρίς πρόβλεψη τι θα γίνει ύστερα από έναν χρόνο, ενώ το ίδρυµα θα συνεχίσει να λειτουργεί. Αν συµβεί αυτό και ξαναπάτε στο ίδρυµα τρεις µήνες µετά που θα φύγουµε εµείς, πολύ φοβάµαι ότι θα ξαναρχίσουν τα δεσίµατα». Με το θέµα του ΚΕΠΕΠ έχει ασχοληθεί από το 2011 ο Συνήγορος του Πολίτη. Μεταξύ άλλων, διαπίστωσε: «Τα παιδιά ήταν µόνα στα κρεβάτια τους, ατενίζοντας το λευκό ταβάνι του δωµατίου, για πολλές ώρες καθηµερινά. Σύµφωνα µε άτυπη ενηµέρωση του προσωπικού, χορηγούνταν κατασταλτικά φάρµακα. Μικρά παιδιά βρίσκονταν ξαπλωµένα σε παιδικά κρεβάτια τα οποία είχαν κουβέρτες γύρω γύρω για προστασία από αυτοτραυµατισµό και κάποια, αν και πολύ µικρής ηλικίας, ήταν δεµένα στο κρεβάτι τους µε ύφασµα, µε αιτιολογία την αποφυγή αυτοτραυµατισµού.

Ενα άρθρο των «Sunday Times» για τα παιδιά που ζουν σε κρεβάτια-κλουβιά σε ορφανοτροφεία και ιδρύµατα, για λόγους οικονοµικής κατάστασης, αναπηρίας ή εθνικότητας, ήταν η αφορµή για την ίδρυση της φιλανθρωπικής οργάνωσης Lumos από τη Βρετανή συγγραφέα Τζ. Κ. Ρόουλινγκ

Παιδιά µε νοητικές αναπηρίες και αυτονοµία βάδισης διαβίωναν σε ξύλινα κρεβάτια/κουβούκλια (ύψους περίπου 2 µέτρων) µε πόρτα και κλειδαριά για πολλές ώρες κάθε ηµέρα (περισσότερες το Σαββατοκύριακο), µε την αιτιολογία ότι η χρήση τους επιβάλλεται προκειµένου να µην κινδυνεύουν να τραυµατιστούν κινούµενα στον χώρο, δεδοµένης της αδυναµίας εποπτείας τους. Κάποια από αυτά ζητούσαν την προσοχή, τη σωµατική επαφή και έδειχναν επιθυµία να βγουν από τα κρεβάτια τους, ενώ άλλα παρέµεναν αδιάφορα ή κινούνταν στερεοτυπικά. ∆εν υπήρχαν παιχνίδια δίπλα τους ή προσωπικά αντικείµενα, καθώς θεωρούνταν επικίνδυνα λόγω πιθανότητας αυτοτραυµατισµού, πάντα µε την αιτιολογία της αδυναµίας συνεχούς εποπτείας τους, λόγω της έλλειψης προσωπικού».

Η ΜΚΟ που χρηµατοδοτεί η συγγραφέας του «Χάρι Πότερ»

∆εν πρέπει να υπάρχει άνθρωπος στη Γη που να µην έχει ακούσει για τον «Χάρι Πότερ» µε το µαγικό του ραβδί. Αυτό που πολλοί δεν ξέρουν, όµως, είναι ότι η εξίσου διάσηµη συγγραφέας του, η Τζ. Κ. Ρόουλινγκ, µια γυναίκα µε περιουσία που ξεπερνά το 1 δισ. δολάρια, έχει εδώ και λίγα χρόνια ιδρύσει µια διεθνή φιλανθρωπική οργάνωση η οποία έχει ως βασικό στόχο να βοηθά παιδιά τα οποία εξαιτίας φτώχειας, πολέµων ή καταστροφών έχουν διαχωριστεί από τις οικογένειές τους και ζουν σε ορφανοτροφεία η ιδρύµατα.

Με την υποστήριξή της, τα παιδιά χωρίς οικογένειες ζουν σε περιβάλλοντα οικογενειακού τύπου ή σε υπηρεσίες µε βάση την κοινότητα, όπου µπορεί να τους παρέχεται η φροντίδα για να καλύψουν τις ανάγκες τους. Η ιδέα αυτή ήρθε στη συγγραφέα του «Χάρι Πότερ» όταν διάβασε ένα άρθρο στους «Sunday Times» για τα παιδιά σε κρεβάτια-κλουβιά σε ιδρύµατα, οπότε η Ρόουλινγκ εµπνεύστηκε τη φιλανθρωπική οργάνωση που ονόµασε Lumos.

Η οργάνωση φροντίζει και για τα παιδιά σε όλο τον κόσµο που ζουν σε ορφανοτροφεία και ιδρύµατα, για λόγους οικονοµικής κατάστασης, αναπηρίας ή εθνικότητας. Η ΜΚΟ της διάσηµης Βρετανίδας συγγραφέως λοιπόν, σε συνεργασία µε το Ινστιτούτο Υγείας του Παιδιού, βρίσκεται πίσω από τη µέχρι τώρα φροντίδα των τροφίµων του ΚΕΠΕΠ Λεχαινών, όµως η χορηγία της λήγει τον ∆εκέµβριο.