ΠΣ 57: Η γοητευτική ιστορία 80 ετών ενός κλιμακοφόρου της Πυροσβεστικής

Κουβαλάει στην πλάτη του μια γοητευτική ιστορία 80 ετών, εκ των οποίων 55 χρόνια κοπιαστικής συνεχούς δράσης σε επιχειρήσεις πυρόσβεσης σε διάφορα μέρη της χώρας, και άλλα 23 χρόνια εγκατάλειψης μετά την κουρασμένη «αποστρατεία» του. Τρεις πυροσβέστες του 1^ου Πυροσβεστικού Σταθμού Θεσσαλονίκης, με εθελοντική εργασία 2,5 ετών, το «ανέστησαν», το επανέφεραν στην αρχική του μορφή και το συστήνουν στο κοινό της 84^ης ΔΕΘ.

Το κλιμακοφόρο όχημα ΠΣ 57 αποτελεί ζωντανό κομμάτι της ιστορίας του Πυροσβεστικού Σώματος και έχει να «διηγηθεί» μια διαδρομή οκτώ δεκαετιών, που ξεκινά τις σκοτεινές μέρες του Β' Παγκόσμιου Πολέμου. Ήταν ένα από τα τέσσερα μεγάλα κλιμακοφόρα της γερμανικής Magirus, μέρος μιας συνολικής παραγγελίας 44 πυροσβεστικών οχημάτων διάφορων τύπων που έκανε το 1939 ο Ιωάννης Μεταξάς και παρελήφθησαν τον Ιανουάριο του 1940, 9 μήνες πριν από την κήρυξη του ελληνο-ιταλικού πολέμου. Η κλίμακα των 26 μέτρων στη «ράχη» του ήταν θηριώδης για την εποχή. «Παρόλο που δεν είχαμε τότε ψηλές πολυκατοικίες, ο Μεταξάς είχε διαβλέψει αυτό που ερχόταν και ήθελε να προστατεύσει τα ψηλά κυβερνητικά και δημόσια κτίρια, που πιθανόν θα ήταν στόχοι βομβαρδισμών στον πόλεμο. Το συγκεκριμένο θωράκιζε τα ψηλά κτίρια του λιμανιού και το Κυβερνείο της Θεσσαλονίκης», ανέφερε στο ethnos.gr ο αρχιπυροσβέστης Λεωνίδας Κυνηγόπουλος, ένας από τους τρεις πυροσβέστες που ανασκεύασαν το όχημα.

Η ιστορία της ανακατασκευής

Ο ίδιος, μαζί με τους πυρονόμους Γιώργο Γουρτζιλίδη και Ηρακλή Στάικο, το βρήκαν εγκαταλελειμμένο και παραδομένο στην φθορά του χρόνου, την άνοιξη του 2016, στις μεγάλες αποθήκες της Πυροσβεστικής στη Σίνδο Θεσσαλονίκης. Είχε «αποστρατευτεί» το 1994 και 22 χρόνια μετά βρισκόταν σε κακή κατάσταση, με σκουριασμένα τα μεταλλικά μέρη και σαπισμένα τα ξύλινα.
Χωρίς να έχουν την παραμικρή σχέση με το αντικείμενο (είναι μάχιμοι πυροσβέστες και όχι μηχανικοί), αποφάσισαν να ανακατασκευάσουν το ιστορικό όχημα, με προσωπική εργασία και δικές τους δαπάνες.

Αφού ζήτησαν και πήραν την έγκριση του τότε Αρχηγού της Πυροσβεστικής, Βασίλη Καπέλιου, το μετέφεραν τον Φεβρουάριο του 2017 στο πυροσβεστικό συνεργείο Θεσσαλονίκης, όπου ξεκίνησαν κομμάτι - κομμάτι την ολική αποσυναρμολόγηση, την συντήρηση ή αντικατάσταση ορισμένων τμημάτων και το στήσιμο του οχήματος από την αρχή. Δούλευαν μέρα παρά μέρα, στα ρεπό τους. Έκαναν λεπτομερή έρευνα και μελέτη, τόσο της ιστορίας όσο και της δομής του οχήματος, που βασίστηκε σε παλιές φωτογραφίες, όσο και στο μητρώο του, που με επιμέλεια είχε φυλαχθεί στα αρχεία της Π.Υ. Θεσσαλονίκης. Σε αυτό αναφερόταν λεπτομερώς όλες οι συντηρήσεις και επισκευές του, ενώ υπήρχαν πληροφορίες για την επιχειρησιακή του διαδρομή: 25 χρόνια στη Θεσσαλονίκη, από 9 σε Αθήνα και Ρόδο και 14 στις Σέρρες).

Τους τρεις πυροσβέστες συνέδραμαν επικουρικά στο έργο τους και άλλοι συνάδελφοι, όπως ο συννδικαλιστής Μπάμπης Αμανατίδης και στελέχη του συνεργείου, που παρείχαν εθελοντικά τεχνογνωσία και εργαλεία, ενώ επί ένα χρόνο υπήρξε μέλος της ομάδας και ο συντηρητής έργων τέχνης Χρήστος Λοτσιόπουλος από την Εφορεία Αρχαιοτήτων Θεσσαλονίκης.

Αρχικά το έργο της ανακατασκευής βασίστηκε στην προσωπική οικονομική συνδρομή των τριών και στη συνέχεια εξασφαλίστηκαν πολύτιμες χορηγίες από εταιρίες που διέθεσαν δωρεάν τα υλικά, με αντίτιμο την προβολή τους μέσα από την ιστοσελίδα του εγχειρήματος «Π 57» στο Facebook.

«Αντιμετωπίσαμε πολλές δυσκολίες και εμπόδια στην πορεία. Από την αντλία («τρόμπα») πετρελαίου που ήταν παλιό ανταλλακτικό, μέχρι τα λάστιχα των τζαμιών και την επινικέλωση της μάσκας», λέει στο ethnos.gr ο κ.Κυνηγόπουλος.

«Είναι μοναδική εμπειρία να οδηγείς ένα τέτοιο όχημα»

Κρίσιμη ήταν η συμβολή ενός Έλληνα που εργάζεται στο εργοστάσιο της Magirus στη Γερμανία και έμαθε για την πρωτοβουλία μέσα από τη σελίδα στο διαδίκτυο. Εκείνος έψαξε στο αρχείο της εταιρείας και βρήκε ιστορικές φωτογραφίες από την παράδοση του Π 57 και των άλλων τριών κλιμακοφόρων το 1940. Άλλο ένα από συγκεκριμένα οχήματα βρίσκεται σήμερα συντηρημένο στο Μουσείο της Π.Υ. στην Αθήνα.

Το μεγαλύτερο μέρος του οχήματος έχει κρατήσει τα αυθεντικά υλικά της αρχικής του κατασκευής. Η καμπίνα με το ταμπλό, τα καθίσματα και τις ταπετσαρίες συντηρήθηκε και παρέμεινε ατόφια, ενώ ο κινητήρας επισκευάστηκε με αυθεντικά παλιά ανταλλακτικά και «μούγκρισε» και πάλι μετά από 25 χρόνια, δίνοντας κίνηση στο βάρους 10 τόνων κλιμακοφόρο. Τα ξημερώματα του Σαββάτου οι τρεις πυροσβέστες θα το οδηγήσουν μέσα στις εγκαταστάσεις της ΔΕΘ, όπου θα «συστηθεί» στο κοινό.

«Είναι μοναδική εμπειρία να οδηγείς ένα τέτοιο όχημα, ιδιαίτερα αν είσαι εσύ που του έδωσες ξανά ζωή. Έχουμε και οι τρεις απέραντη χαρά, όταν το βλέπουμε τελειωμένο έπειτα από 2,5 χρόνια κοπιαστικής δουλειάς, με θυσία προσωπικού χρόνου, με χαρές, απογοητεύσεις και πάλι χαρές», λέει ο αρχιπυροσβέστης, ενώ επισημαίνει την σημαντική συμπαράσταση στο όλο εγχείρημα που είχε η ομάδα από την ηγεσία της Π.Σ. «Μας βοήθησαν πολύ ο τέως συντονιστής Επιχειρήσεων Β.Ελλάδας υποστράτηγος Ναθαναήλ Ρήγας και ο νυν διάδοχός του, υποστράτηγος, Σπυρίδων Βαρσάμης, καθώς και ο περιφερειάρχης Π.Υ. Κ.Μακεδονίας, αρχιπύραρχος, Κωνσταντίνος Παχίδης.

Σε ό,τι αφορά την επόμενη μέρα, η ομάδα των πυροσβεστών ευελπιστεί πως θα υπάρξει συνδρομή από φορείς της Θεσσαλονίκης για την ίδρυση Πυροσβεστικού Μουσείου στην πόλη, στο οποίο το κλιμακοφόρο ΠΣ 57 θα αποτελέσει κύριο έκθεμα.