Μελέτη διαΝΕΟσις: Πολλές γέφυρες έχουν ξεπεράσει το προσδόκιμο όριο ζωής

Τον Αύγουστο του 2018, ένα τμήμα μήκους 210 μέτρων της γέφυρας Μοράντι στη Γένοβα της Ιταλίας που αποτελούσε μέρος της εθνικής οδού, κατέρρευσε, με αποτέλεσμα σαράντα τρεις άνθρωποι να χάσουν τη ζωή τους. Κρούσματα κατάρρευσης γεφυρών έχουν σημειωθεί και σε διάφορες περιοχές της χώρας μας όπως στην Κρήτη, στην Καβάλα και αλλού.

Ποια είναι όμως η κατάσταση των γεφυρών στην Ελλάδα σήμερα; Πόσες και ποιες ενδέχεται να αντιμετωπίζουν προβλήματα στατικότητας, ή άλλα; Πόσο επιβαρύνουν η κλιματική αλλαγή ή η αύξηση της κίνησης τις αντοχές αυτών των υποδομών;

Η νέα μελέτη της διαΝΕΟσις που εκπονήθηκε από μια ομάδα μηχανικών του Συλλόγου Πολιτικών Μηχανικών Ελλάδος υπό τον συντονισμό του Δρ. Βασίλειου Μπαρδάκη, απαντά στα παραπάνω ερωτήματα, καταγράφοντας τη σημερινή κατάσταση στη χώρα μας, επισημαίνοντας τους τρόπους με τους οποίους αντιμετωπίζουν το πρόβλημα οι άλλες χώρες και καταλήγοντας σε μια σειρά από προτάσεις για την ενίσχυση των οδικών υποδομών.

Πόσες γέφυρες υπάρχουν στην Ελλάδα και ποια είναι η κατάστασή τους;

• Βάσει εκτιμήσεων σήμερα στην Ελλάδα υπάρχουν 17.000 γέφυρες περίπου.
• Οι γέφυρες που κατασκευάστηκαν πριν από το 1961 δεν ακολουθούσαν κανένα συγκεκριμένο κανονιστικό πλαίσιο.
• Οι γέφυρες που κατασκευάστηκαν αργότερα και μέχρι και τη δεκαετία του ’80 ακολουθούσαν παρωχημένους (πια) γερμανικούς κανονισμούς.
• Όλες οι γέφυρες που κατασκευάστηκαν πριν από το 1993 δεν είχαν επαρκείς αντισεισμικές προβλέψεις στον σχεδιασμό τους. Αλλά και τα πρότυπα του ’93 κρίνονται παρωχημένα σήμερα.
• Οι κανονισμοί των προηγούμενων δεκαετιών δεν περιελάμβαναν σωστές προβλέψεις για τη μελλοντική εξέλιξη της κίνησης στους δρόμους και της αύξησης του όγκου των φορτίων.
• Υπάρχει έλλειμμα συντήρησης και αναβάθμισης.
• Πολλές γέφυρες έχουν ξεπεράσει το προσδόκιμο όριο ζωής.

Διαβάστε ολόκληρη τη μελέτη

Τι πρέπει να γίνει στην Ελλάδα;

Η μελέτη καταλήγει σε συγκεκριμένες προτάσεις:

1. Μεσοπρόθεσμα τη δημιουργία ενός ολοκληρωμένου Εθνικού Μητρώου Γεφυρών, με πλήρη στοιχεία για την  κατασκευή και το ιστορικό κάθε γέφυρας, καθώς και αξιολόγηση της κατάστασής της με βαθμό αντοχής και ακόμα με τακτικές επιθεωρήσεις και ετήσιο πρόγραμμα συντήρησης.
2. Την άμεση επέμβαση στις «οιονεί επικίνδυνες γέφυρες» με τη δημιουργία μιας πλατφόρμας στην οποία εθελοντές μηχανικοί θα μπορούν να καταχωρούν υπάρχοντα στοιχεία που αφορούν ευπαθείς γέφυρες της περιοχής τους, οι οποίες κρίνουν ότι θα πρέπει να ελεγχθούν με σύγχρονα τεχνικά μέσα.
3. Καθιέρωση αυστηρότερων όρων χρήσης και λειτουργίας, που θα συμβάλουν στην ενίσχυση της ασφάλειας των κατοίκων, στην απρόσκοπτη λειτουργία της οικονομίας και των μεταφορών και στη μείωση του κόστους λόγω πρόληψης των πιθανών ζημιών αντί της εκ των υστέρων επέμβασης.
4. Πρόβλεψη των αναγκών αξιολόγησης και συντήρησης των γεφυρών της χώρας στον εξαρχής σχεδιασμό τους.

Ποια είναι η κατάσταση σε άλλες χώρες;

Ιταλία
• Όλες οι γέφυρες από σκυρόδεμα που κατασκευάστηκαν στις δεκαετίες του ’50 και του ’60 έχουν φτάσει ή και ξεπεράσει το προσδόκιμο της ζωής τους.
• Κάθε χρόνο 15-20 γέφυρες καταρρέουν στη χώρα λόγω έλλειψης συντήρησης ή λόγω ηλικίας.
• Μετά την κατάρρευση της γέφυρας Μοράντι η κυβέρνηση ξεκίνησε ένα έργο αξιολόγησης της κατάστασης δεκάδων χιλιάδων γεφυρών στη χώρα.

Γαλλία
• Η γαλλική κυβέρνηση ανακοίνωσε πρόσφατα ένα σχέδιο ελέγχου και συντήρησης με τακτικές επιθεωρήσεις προϋπολογισμού 1 δισ. ευρώ.
• Το αρμόδιο υπουργείο δημοσίευσε και μια λίστα 23 μεγάλων γεφυρών που απαιτούν διορθωτικές επεμβάσεις

Γερμανία
• Σύμφωνα με έρευνα του 2017, το 12,4% των γεφυρών της χώρας είναι σε κακή κατάσταση, αλλά μόνο ένα αντίστοιχο ποσοστό (12,5%) είναι σε καλή κατάσταση, χωρίς κανένα πρόβλημα.
• Το πρόβλημα στην Ανατολική Γερμανία είναι λιγότερο έντονο.

Ηνωμένες Πολιτείες Αμερικής
• Από το 1971 υπάρχουν θεσμοθετημένα πρότυπα συντήρησης γεφυρών.
• Οι 614.387 γέφυρες της χώρας είναι καταχωρημένες σε ένα λεπτομερές μητρώο.
• Το 9,1% των γεφυρών στις ΗΠΑ το 2016 κρίνονταν ως δομικά ανεπαρκείς. Πρόκειται για σχεδόν 56.000 γέφυρες, που έχουν 188 εκατ. διελεύσεις την ημέρα.