ΚΕΘΕΑ στο ethnos.gr: «Επιχειρείται διοικητικό πραξικόπημα, θέλουν να τα ελέγξουν όλα»

Το βράδυ της 30ής Σεπτεμβρίου, με Πράξη Νομοθετικού Περιεχομένου, η οποία αφορούσε στην ακύρωση ενός πλειστηριασμού κτιρίου της ΔΕΗ, στο πώς θα γίνει η διαχείριση των προβλημάτων των επιχειρήσεων που επηρεάζονται από τη χρεοκοπία της Thomas Cook, αλλά και στη ρύθμιση βεβαιωμένων οφειλών σε δήμους, η κυβέρνηση πέρασε την κατάργηση του αυτοδιοίκητου χαρακτήρα του ΚΕΘΕΑ, προκαλώντας αντιδράσεις. 

Το ethnos.gr βρέθηκε στα γραφεία του Κέντρου Θεραπείας Εξαρτημένων Ατόμων και συνομίλησε με τον Διευθυντή του Τομέα Έρευνας του Κέντρου, κοινωνιολόγο – εγκληματολόγο και διδάκτορα κοινωνικών επιστημών του Παντείου Πανεπιστημίου, Γεράσιμο Παπαναστασάτο, ο οποίος κάνει λόγο για «διοικητικό πραξικόπημα», από την πλευρά της κυβέρνησης.  

Όπως αναφέρει ο κ. Παπαναστασάτος, στα 32 χρόνια που πέρασαν από την ίδρυση του ΚΕΘΕΑ, στο πληροφοριακό σύστημα του οργανισμού έχουν καταγραφεί και ενταχθεί οι φάκελοι 55.000 ανθρώπων. «Σήμερα το ΚΕΘΕΑ λειτουργεί περισσότερες από 120 θεραπευτικές μονάδες σε όλη την Ελλάδα, μαζί με τις θεραπευτικές μονάδες των σωφρονιστικών καταστημάτων, ενώ εξυπηρετεί 3.500 εξαρτημένους ανθρώπους (σε αυτούς δεν συμπεριλαμβάνονται οι περίπου 5.000 συγγενείς τους, που είναι κι εκείνοι σε μια θεραπευτική υποστήριξη)», σημειώνει ο ίδιος. 

Θέλοντας να αναδείξει το κύρος που φέρει το Κέντρο σε διεθνή κλίμακα, ο κ. Παπαναστασάτος ανέφερε ότι την περασμένη εβδομάδα πραγματοποιήθηκε στη Θεσσαλονίκη το Ευρωπαϊκό Συνέδριο της Ομοσπονδίας Θεραπευτικών Κοινοτήτων, στο οποίο 450 σύνεδροι ήρθαν απ’ όλο τον κόσμο «για να μοιραστούμε ζητήματα που αφορούν στην απεξάρτηση (θεωρία και κλινική πρακτική). Υπήρχαν άνθρωποι από τις ΗΠΑ, από τη Λατινική Αμερική, από τη ΝΑ και ΒΑ Ασία, από την Αφρική, από όλη την Ευρώπη φυσικά, που ήρθαν στο συνέδριο του ΚΕΘΕΑ, αυτό ίσως κάνει κατανοητό το πόσο αναγνωρίσιμο είναι το έργο του ΚΕΘΕΑ». 

Και συμπληρώνει: «Στο συνέδριο ήταν και μίλησε ο επικεφαλής του Γραφείου Πρόληψης και Θεραπείας του ΟΗΕ. Ήταν και μίλησε ο Διευθυντής του Ευρωπαϊκού Παρατηρητηρίου για τα Ναρκωτικά. Ήταν παρούσα και μίλησε η πρόεδρος της Παγκόσμιας Ομοσπονδίας για τα Ναρκωτικά. Δεν ήταν παρών και δεν μίλησε, παρόλο που ήταν προσκεκλημένος, ο υπουργός Υγείας, κ. Βασίλης Κικίλιας. Δεν ξέρω αν η απουσία του από το Συνέδριο ήταν συμβολική ή αν οι ειλημμένες υποχρεώσεις του δεν του επέτρεψαν να παραστεί, το ζήτημα είναι ότι δεν ήταν εκεί και έχασε μια εικόνα παγκόσμιας εμβέλειας, για να αντιληφθεί πώς λειτουργεί ένας σύγχρονος οργανισμός, φτηνά και αποτελεσματικά». 

Τι αναφέρει η ΠΝΠ για το «αυτοδιοίκητο» του ΚΕΘΕΑ

Όσον αφορά στην επίμαχη Πράξη Νομοθετικού Περιεχομένου, η οποία καταργεί τον αυτοδιοίκητο χαρακτήρα του ΚΕΘΕΑ, κάνοντας λόγο για «χρηστή διαχείριση», ο κ. Παπαναστασάτος εξηγεί τα εξής: «Το ΚΕΘΕΑ ήδη από τον ιδρυτικό του νόμο και αυτό γίνεται σεβαστό σε όλες τις νομολογίες που στη συνέχεια επικαιροποιούν ζητήματα για την πολιτική των ναρκωτικών στην Ελλάδα (1987, 1995, 1996 με την ίδρυση του ΟΚΑΝΑ, 2003, 2006, 2009) ισχύει το αυτοδιοίκητο του ΚΕΘΕΑ. Από το βράδυ της 30ής Σεπτεμβρίου που επιχειρείται ένα διοικητικό πραξικόπημα στην πραγματικότητα, αυτό καταργείται».

Και συνεχίζει: «Τι σημαίνει το "αυτοδιοίκητο"; Η θεωρία της λειτουργίας των θεραπευτικών κοινοτήτων, που είναι η "καρδιά" της κλινικής παρέμβασης του ΚΕΘΕΑ, υποστηρίζει ότι χρειάζεται ένα ανεξάρτητο ΔΣ, το οποίο κάνει εποπτεία και συμβολικά -τουλάχιστον- διαχειρίζεται το ζήτημα της κλινικής συμμετοχής, όπως η θεραπευτική κοινότητα το υιοθετεί. Με απλά λόγια, το ΔΣ του ΚΕΘΕΑ είναι ένα ΔΣ το οποίο έρχεται να ασκήσει εποπτεία σε όλες τις διοικητικές, οικονομικές και κλινικές λειτουργίες. Εκλέγεται από το προσωπικό του ΚΕΘΕΑ, από τα μέλη που κάνουν θεραπεία, από τους γονείς των μελών που κάνουν θεραπεία και από πρώην μέλη του ΔΣ. Αντιλαμβάνεστε ότι αυτό το σώμα των 1.000 περίπου ανθρώπων που αποτελούν τη Γενική Συνέλευση του ΚΕΘΕΑ που είναι και το ανώτατο όργανο του Οργανισμού, εκλέγει ένα 11μελές ΔΣ. Δύο από τα 11 μέλη δεν εκλέγονται (πράγμα που ορίζει ο Νόμος), αλλά διορίζονται από το Ανώτατο Ινστιτούτο Δημόσιας Υγείας και από το Εθνικό Εκπαιδευτικό Ινστιτούτο. Αυτό το 11μελές Συμβούλιο είναι άμισθο, δεν πληρώνεται κανένας και η θητεία τους διαρκεί δύο έτη».

Η απάντηση του ΚΕΘΕΑ για τη «χρηστή διαχείριση»

Αναφορικά με το επιχείρημα της «χρηστής διαχείρισης» για τα οικονομικά του Κέντρου, ο διευθυντής του Τομέα Ερευνών του Κέντρου είναι κατηγορηματικός: «Τα 25 εκατ. δαπάνης που αναφέρονται είναι ψέμα. Τα εκατομμύρια του ετήσιου προϋπολογισμού του ΚΕΘΕΑ είναι 16. Το ζήτημα, όμως, είναι να φύγει η λάσπη, και όχι πώς θα καθαρίσει μετά. Ο οποιοσδήποτε θέλει δεν έχει παρά να χτυπήσει www.kethea.gr για να δει τους προϋπολογισμούς και τους απολογισμούς αναρτημένους. Πρόκειται για απροκάλυπτη συκοφαντία, η οποία κρύβει ότι ο οικονομικός έλεγχος που γίνεται στο ΚΕΘΕΑ είναι καθημερινός. Η οικονομική διαχείριση που υπάρχει στο ΚΕΘΕΑ, είναι κάτι το οποίο γνωρίζουν μηνιαίως οι οικονομικές υπηρεσίες του υπουργείου Υγείας και το Γενικό Λογιστήριο».

Παράλληλα, σημειώνει τα εξής: «Στην πράξη αυτό που αλλάζει η εν λόγω Πράξη Νομοθετικού Περιεχομένου, πέρα από τον διορισμό του ΔΣ, είναι ο τρόπος λειτουργίας του οργανισμού, αφού τον αντιλαμβάνεται στο εξής ως δημόσια υπηρεσία. Η θεραπεία, όμως, δεν σταματά στις 17:00 το απόγευμα, ούτε συμβαίνει Δευτέρα με Παρασκευή. Αυτό που διεκδικεί το ΚΕΘΕΑ στο σύνολό του είναι τη δυνατότητα να δουλέψει, να συνεχίσει το έργο του. Αυτή τη δυνατότητα περιορίζει η ΠΝΠ».

Στην ερώτηση γιατί, κατά τη γνώμη του, η κυβέρνηση πέρασε τώρα αυτή την ΠΝΠ, ο κ. Παπαναστασάτος απαντά: «Γιατί φαίνεται ότι η κυβέρνηση θέλει να ελέγξει τα πάντα, γιατί φαίνεται ότι η κυβέρνηση δεν αντέχει να έχει τη δυνατότητα ενός οργανισμού να λειτουργεί αποτελεσματικά, φτηνά και να μην είναι δικός της. Δεν μπορούν να διοριστούν εδώ άνθρωποι. Δεν επιδέχονται οι εφαρμοσμένες διαδικασίες και ο κώδικας δεοντολογίας του ΚΕΘΕΑ να προσληφθεί του βουλευτή ο γνωστός. Ο διορισμένος, αμειβόμενος πρόεδρος του ΚΕΘΕΑ, που προβλέπει αυτό το κείμενο της ΠΝΠ, θέλω να ρωτήσω ευθέως την κυβέρνηση, δεν θα μπορεί να το κάνει αυτό;». 

Η ανακοίνωση του ΟΚΑΝΑ για το θέμα

Για το ζήτημα της κατάργησης του αυτοδιοίκητου χαρακτήρα του ΚΕΘΕΑ πήρε θέση και ο ΟΚΑΝΑ, εκδίδοντας σχετική ανακοίνωση, στην οποία μεταξύ άλλων αναφέρει ότι αυτή η κίνηση από την πλευρά της κυβέρνησης αφορά συνολικά την ουσία της πολιτικής των εξαρτήσεων, ενώ κάνει λόγο και για «βίαιη ανατροπή στη διοικητική δομή του ΚΕΘΕΑ».

Ο κ. Παπαναστασάτος, σχολιάζοντας την ανακοίνωση του ΟΚΑΝΑ, αναφέρει τα εξής: «Αυτή η κυβέρνηση, στο υπουργείο Υγείας, δεν έχει καταλάβει τι έχει αναλάβει. Ο ΟΚΑΝΑ σωστά λέει ότι μπορεί να είναι ενδεικτικό της αδιαφορίας καταρχάς και αν κρίνουμε από προηγούμενα αφηγήματα της ίδιας κυβέρνησης γιατί δεν είμαστε καινούριοι πια, η «σκούπα» και η καταστολή είναι μια εύκολη επιλογή, την οποία χρησιμοποιούν πολλοί. Η συνήθης πρακτική είναι να φύγει το πρόβλημα από εκεί που φαίνεται (όπως πχ. στην Ολυμπιάδα, η υπόθεση των οροθετικών κλπ.). Δεν θέλω να γίνω μάντης κακών αλλά πολύ φοβάμαι ότι η μορφή του κοινωνικού αποβλήτου θα ξανάρθει, όπως και η συζήτηση επί του θέματος. Το ζήτημα και ο τρόπος με τον οποίο γίνεται αντιληπτό το Προσφυγικό μέχρι στιγμής δεν μας δίνει καλά δείγματα και τουλάχιστον εμένα δεν με καθησυχάζει». 

Σύμφωνα με τον κ. Παπαναστασάτο, από την ημέρα που ανέλαβε τα καθήκοντά του ως υπουργός Υγείας, ο Βασίλης Κικίλιας, θα συναντηθεί την Παρασκευή 4/10 για πρώτη φορά με το ΔΣ του ΚΕΘΕΑ. «Παρόλες τις επιστολές, τις προσκλήσεις να συζητήσουμε μαζί, να κουβεντιάσουμε, τελικά όρισε ραντεβού αύριο το πρωί, καταλαβαίνοντας ότι είμαστε στα χαρακώματα. Το πρόβλημα είναι ότι τώρα δεν κάνουμε πίσω», σημειώνει.

Η συγκεκριμένη Πράξη Νομοθετικού Περιεχόμενου προκάλεσε αντιδράσεις σε μεγάλο μέρος της κοινωνίας, που έσπευσε να δείξει τη συμπαράστασή του, αρχικά στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης, στο ΚΕΘΕΑ. «Η ελληνική κοινωνία, γνωρίζοντας το ΚΕΘΕΑ, αντιλαμβάνεται τι γίνεται εδώ και ξέρει ότι δεν είναι δίκαια οποιαδήποτε παρέμβαση επιχειρείται. Η κοινωνία είναι μαζί μας. Κουβαλάμε ένα αίτημα που έχει κοινωνικό έρεισμα. Από την κοινωνία βγήκαμε, όχι από κάποιον σωλήνα», σχολιάζει σχετικά ο ίδιος. 

Όποια και αν είναι η κατάληξη της ιστορίας, ζητούμενο παραμένει ότι με τις τρέχουσες εξελίξεις διακυβεύεται η θεραπευτική διαδικασία χιλιάδων ανθρώπων που αυτή τη στιγμή είναι μέλη του ΚΕΘΕΑ αλλά και το τι θα γίνει μελλοντικά με την ουσία της ύπαρξης του Κέντρου. Όπως λέει και ο Γεράσιμος Παπαναστασάτος καταληκτικά, «Για τις ευάλωτες ομάδες του πληθυσμού έχουμε δύο επιλογές: ή Καιάδας ή υπηρεσίες. Εάν δεν φροντίσουμε να έχουμε υπηρεσίες, αυτά που θα χρειαστεί να πληρώσουμε αργότερα θα είναι πολύ περισσότερα από αυτά τα οποία απαιτούνται για να οργανώσουμε μία στρατηγική και μία πρακτική υποστήριξής τους. Αλλιώς, ο Καιάδας, με ό,τι αυτό συνεπάγεται».