Απόγονοι κατοχικού στρατηγού εναντίον αντιστασιακών - Δικάζεται η Ιστορία;

Η Θέμις στάθηκε απέναντι στην Κλειώ, δηλαδή η Δικαιοσύνη απέναντι στην Ιστορία. Με τον τρόπο αυτό σχολίασαν οι τρεις αντιστασιακοί, Αλέκος Γρίμπας, Σπύρος Σακέτας και Τριαντάφυλλος Μηταφίδης, την επιλογή του Πολυμελούς Πρωτοδικείου Θεσσαλονίκης να μην κρίνει επί της βασιμότητας της αγωγής που έχουν καταθέσει εναντίον τους οι απόγονοι του φρούραρχου Θεσσαλονίκης και γενικού διοικητή Μακεδονίας επί ναζιστικής Κατοχής, Αθανάσιου Χρυσοχόου.

Οι τρεις αντιστασιακοί, πολιτικοί κατάδικοι της περιόδου της χούντας, είχαν συμβάλει με δημόσιες παρεμβάσεις τους στη μετονομασία οδού της Θεσσαλονίκης που έφερε το όνομα του κατοχικού στρατηγού, προκαλώντας την αντίδραση των παιδιών του τελευταίου. Με αγωγή τους ζητούν συλλογική αποζημίωση ύψους 600.000 ευρώ επ' απειλή προσωπικής κράτησης, κατηγορώντας τους τρεις για προσβολή μνήμης του πατέρα τους.

Το Πολυμελές Πρωτοδικείο απέφυγε να κρίνει επί της βασιμότητας της αγωγής. Για τους δύο πρώτους εναγόμενους «πάγωσε» την έκδοση απόφασης μέχρι να αποφανθεί το Συμβούλιο της Επικρατείας, όπου έχουν προσφύγει οι απόγονοι του Χρυσοχόου, ζητώντας την ακύρωση της απόφασης Δημοτικού Συμβουλίου και Αποκεντρωμένης Διοίκησης για τη μετονομασία της οδού.

Ως προς τον τρίτο, τον Τριαντάφυλλο Μηταφίδη, πρώην βουλευτή Θεσσαλονίκης του ΣΥΡΙΖΑ, παρέπεμψε την εκδίκαση της εναντίον του αγωγής κατά την «προσήκουσα ειδική διαδικασία των περιουσιακών διαφορών από δημοσιεύματα του Ν. 4335/2015».

«Με την αλυσιτελή αυτή παραπομπή στην μελλοντική απόφαση του ΣτΕ, που δεν προσφέρει τίποτα στην ουσιαστική κρίση, διατηρείται μια νομική και ουσιαστική εκκρεμότητα ως προς τη δυνατότητα των Δικαστηρίων να κρίνουν απόψεις που αφορούν σε ζητήματα Δημόσιας ιστορίας. Δυστυχώς, η ΘΕΜΙΣ ΣΤΑΘΗΚΕ ΑΠΕΝΑΝΤΙ ΣΤΗΝ ΚΛΕΙΩ. Η διερεύνηση ερωτημάτων που αφορούν το ιστορικό παρελθόν είναι δουλειά των ιστορικών, που μπορεί και πρέπει να κρίνονται για όσα γράφουν. Δεν είναι δουλειά των Δικαστηρίων», αναφέρουν σε κοινή τους δήλωση οι τρεις εναγόμενοι και προσθέτουν: «Είναι ανεπίτρεπτη οποιαδήποτε φίμωση της ιστορικής αποτίμησης της κρίσιμης εκείνης εποχής, που το αποτύπωμά της βαραίνει ακόμα στη συλλογική συνείδηση του τόπου, καθώς πάνω από εκατό μαρτυρικά χωριά και πόλεις διεκδικούν την ηθική και υλική αποκατάστασή τους από το ενιαίο πλέον γερμανικό κράτος, όχι μόνο κατ’ εφαρμογή των μεταπολεμικών διεθνών συμφωνιών, αλλά και σύμφωνα με την από 17/4/2019 απόφαση της Βουλής των Ελλήνων και την από 4/6/2019 Ρηματική Διακοίνωση της ελληνικής προς τη γερμανική κυβέρνηση».

Οι τρεις αντιστασιακοί καλούν το Δήμο Θεσσαλονίκης να υπερασπίσει την απόφασή του να μετονομάσει την οδό Αθανάσιου Χρυσοχόου σε Αλβέρτου Ναρ, κατά την εκδίκαση της αίτησης ακύρωσης στο ΣτΕ τον ερχόμενο Φεβρουάριο, ενώ δηλώνουν πως θα προχωρήσουν σε πρόσφατη παρέμβαση στο ΣτΕ υπέρ αυτής της απόφασης.

Το ιστορικό

Το όνομα του Αθανασίου Χρυσοχόου δόθηκε σε δρόμο της ανατολικής Θεσσαλονίκης επί χούντας, με απόφαση του δημοτικού συμβουλίου του 1971. Το 2018 οι ταμπέλες κατέβηκαν και η οδός μετονομάστηκε σε Αλμπέρτου Ναρ, προς τιμήν του σημαντικού λογοτέχνη και γόνου θυμάτων του Ολοκαυτώματος.

Οι απόγονοι του φρούραρχου Θεσσαλονίκης κατέθεσαν αγωγή κατά των Α. Γρίμπα και Σπ. Σακέττα, με αφορμή την ανοιχτή επιστολή που υπέγραψαν τότε, εν όψει της συζήτησης στο δημοτικό συμβούλιο για τη μετονομασία. Σ’ αυτήν χαρακτήριζαν «ιστορική βεβήλωση, άγος, ασέλγεια και τερατώδη απρέπεια» να υπάρχει το όνομα του κατοχικού φρούραρχου σε δρόμο της μαρτυρικής Θεσσαλονίκης.

Επίσης, κατέθεσαν αγωγή και κατά του Τρ. Μηταφίδη, όχι γιατί πρωτοεισηγήθηκε το θέμα της μετονομασίας στην Επιτροπή Ιστορικής Μνήμης του Δήμου Θεσσαλονίκης, το 2016, αλλά επειδή ανάρτησε στο Facebook την επιστολή των Σακέττα-Γρίμπα, διευρύνοντας τον κύκλο των προσώπων που τη διάβασαν!

Η δίκη

«Η μνήμη είναι ζωντανή – Η ιστορία δεν δικάζεται» έγραφε το πανό του Συνδέσμου Φυλακισθένων και Εξορισθέντων Αντιστασιακών, με το οποίο δεκάδες πολίτες είχαν συγκεντρώθηκαν έξω από το δικαστικό μέγαρο Θεσσαλονίκης τον περασμένο Μάιο, κατά την έναρξη συζήτησης της υπόθεσης. Τον ίδιο τίτλο είχε και το κείμενο συμπαράστασης που συνυπέγραψαν 170 ιστορικοί και πολιτικοί επιστήμονες από όλη την Ελλάδα.

Το κείμενο κατατέθηκε στη δίκη, μαζί με έγγραφα, τεκμήρια, ένορκες βεβαιώσεις επιζώντων του Ολοκαυτώματος και άλλα στοιχεία που αποδεικνύουν τη στενή συνεργασία του στρατηγού Χρυσοχόου με τις δυνάμεις κατοχής, αλλά και τον «σκοτεινό» του ρόλο μετά την απελευθέρωση. Τότε, σύμφωνα με τα έγγραφα που κατατέθηκαν, υπερασπίστηκε στα δικαστήρια τόσο τον λεγόμενο ως «σφαγέα» των Εβραίων της Θεσσαλονίκης Μαξ Μέρτεν, το 1958 στο Ειδικό Στρατοδικείο Εγκληματιών Πολέμου της Αθήνας, όσο και στο Ειδικό Δικαστήριο Δωσιλόγων Θεσσαλονίκης, το 1946.