Ο άνθρωπος που επί δεκαετίες μαθαίνει τα Τρίκαλα παραδοσιακούς χορούς

Για 53 χρόνια - από το 1966 - ασχολείται με τους παραδοσιακούς χορούς ως χορευτής αρχικά και στη συνέχεια ως χοροδιδάσκαλος ο Γιάννης Σούλιος, ενώ μέχρι και το 2019, παρέχει τις γνώσεις του και την πολυετή εμπειρία του ως πρόεδρος του λαογραφικού χορευτικού ομίλου «ΑΣΚΛΗΠΙΟΣ» Τρικάλων.

«Παραδοσιακούς χορούς δίδαξα», τονίζει στο ΑΠΕ-ΜΠΕ «για πρώτη φορά το 1973 στο Θέατρο "ΔΟΡΑ ΣΤΡΑΤΟΥ" όπου χόρευα για τρία χρόνια 1973-1975 και ήταν άκρως τιμητικό για μένα». Τον παραδοσιακό χορό τον βίωσε από παιδάκι στο χωριό του, τη Ζηλευτή Τρικάλων, όπου χόρευε σχεδόν από τα οχτώ του χρόνια σε διάφορες εκδηλώσεις του χωριού, όπως το πανηγύρι του Αι Λιά καθώς και σε άλλες κοινωνικές εκδηλώσεις όπως σε γάμους των συγχωριανών του.

Αυτό που τον ώθησε, στους παραδοσιακούς χορούς, εξηγεί μιλώντας στο ΑΠΕ-ΜΠΕ, ήταν το γεγονός ότι έζησε στο χωριό του τα παιδικά και εφηβικά χρόνια και εκεί βίωνε τους παραδοσιακούς χορούς στους γάμους, στο πασχαλιάτικο σεργιάνι στην πλατεία, θυμάται τα τραγούδια, το πανηγύρι του χωριού, τα ήθη και έθιμα. Με αυτά μεγάλωσε.

«Όλα αυτά τα αγάπησα και αποτελούν κομμάτι της ζωής μου καθώς και σημαντική επιρροή που διαμόρφωσε το χαρακτήρα και την προσωπικότητά μου. Δεν θα μπορούσα να φανταστώ το εαυτό μου χωρίς συμμετοχή σε πολιτιστικές δράσεις», σημειώνει χαρακτηριστικά.

Μιλώντας για τη δεκαετία του ΄70 σε σύγκριση με τη σημερινή, ο κ. Σούλιος τονίζει πως «το 1970 και παλιότερα ζούσαμε τους παραδοσιακούς χορούς και τα τραγούδια και γενικά τα ήθη και έθιμα στο φυσικό τους χώρο, στην πλατεία του χωριού και όπως ανέφερα και παραπάνω στους γάμους, το πανηγύρι και λοιπά». «Σήμερα», προσθέτει, «τα αναβιώνουμε σε σκηνές θεάτρων, πολιτιστικών κέντρων και με αφορμή πολιτιστικές εκδηλώσεις και όχι το γεγονός καθαυτό, προσπαθώντας πάντα βέβαια να τα προσεγγίζουμε αποδίδοντάς τα στην αυθεντική τους μορφή».

Μάλιστα πρόσφατα ο ίδιος παρουσίασε το βιβλίο του «Γαμήλια Δρώμενα - Προξενιό - Αρραβωνιάσματα - Γάμος στη Ζηλευτή Τρικάλων». Εκεί καταγράφει όλη την παραδοσιακή διαδικασία των δρώμενων του γάμου από τις προσωπικές του εμπειρίες, τις αφηγήσεις των γονιών του και συγχωριανών. «Στόχος μου είναι εργασίες ή βιβλία που αναφέρονται στην παράδοση να αποτελέσουν πνευματική παρακαταθήκη των νέων γενιών», τονίζει επίσης.

Ο Γιάννης Σούλιος δεν παραλείπει να μιλήσει για το πόσο σημαντικό, σωματικά και ψυχικά είναι για έναν άνθρωπο να χορεύει. «Κάθε άνθρωπος», επισημαίνει, «έχει ανάγκη ψυχαγωγίας και άσκησης. Ο παραδοσιακός χορός προσφέρει απλόχερα και τα δύο. Επιπρόσθετα απευθύνεται σε κάθε ηλικία με πολλαπλά και ξεχωριστά οφέλη τόσο για τα παιδιά, τους ενήλικές όσο και για τους ηλικιωμένους». Για να καταλήξει, τονίζοντας: «Χορός, είναι η τέχνη, η οποία καλλιεργεί το σώμα και το νου και ισορροπεί την ψυχή μας. Μέσα από το χορό εκφραζόμαστε, ψυχαγωγούμαστε, επικοινωνούμε αλλά και ασκούμαστε. Ο παραδοσιακός χορός διαθέτει όλα τα παραπάνω χαρακτηριστικά, αλλά με την προσθήκη του στοιχείου του λαϊκού πολιτισμού, μέσα από τον οποίο εκφράζονται έντονα συναισθήματα για τον τόπο και το λαό, την ιστορία του, τη λεβεντιά του. Ο παραδοσιακός χορός δίνει την ευκαιρία στον χορευτή να εκδηλώσει τη ζωντάνια του, να τραγουδήσει, να συγκινηθεί, να νιώσει εθνική υπερηφάνεια, αυτοπεποίθηση αλλά και να ερωτευθεί. "Όταν χορεύεις γράφεις στη γη αυτό που θέλει να πει η ψυχή σου", γράφει ο Καβάφης. Επομένως θεωρώ ότι είναι σημαντικό να ασχολούμαστε γενικότερα με την παράδοση και τον λαϊκό μας πολιτισμό, όχι για να σώσουμε εμείς τον λαϊκό μας πολιτισμό, αλλά για να σωθούμε εμείς μέσα από αυτόν».

Η παράδοση για τον Γιάννη Σούλιο σημαίνει ηθικές και πολιτιστικές αξίες, είναι η ταυτότητα ενός τόπου. Το δημοτικό τραγούδι είναι η ποιητική και μουσική έκφραση του λαού, που με το στίχο, το τραγούδι και το χορό θυμίζει αξίες, ικανοποιεί συναισθήματα, υμνεί τη φύση και αφηγείται ανθρώπινες καταστάσεις, γεγονότα και γενικά φωτίζει όλες τις πτυχές της ζωής μας. Η παράδοση είναι η αλυσίδα που συνδέει τις γενιές μεταξύ τους.

Ένας τόπος, σημειώνει, που έχει ξεχάσει την παράδοση είναι σαν τον άνθρωπο που έχει χάσει τη μνήμη του. Η σχέση μας με την παράδοση πρέπει να είναι δημιουργική με ένα κοινό σημείο, τη συνάντηση του παρελθόντος με το παρόν και το μέλλον, αναφέρει.

Τέλος, ο ίδιος συμβουλεύει τη νέα γενιά «μέσα στη δύσκολη καθημερινότητα των παιδιών με πολλές υποχρεώσεις, θα είναι καλό να διαθέτουν λίγο χρόνο στην εκμάθηση των παραδοσιακών χορών και τραγουδιών. Να έρχονται σε επαφή μέσω της αναβίωσης με την πολιτιστική μας κληρονομιάς. Πιστεύω από την πολύχρονη εμπειρία μου μέσα από τον λαογραφικό χορευτικό όμιλο "ΑΣΚΛΗΠΙΟ" Τρικάλων, στα 39 χρόνια λειτουργίας του ότι από τη νηπιακή ηλικία οι γονείς καθοδηγούν τα παιδιά στην εκμάθηση των παραδοσιακών χορών και τραγουδιών και αυτό είναι αρκετά παρήγορο, διότι έτσι διατηρείται, προβάλλεται και διαιωνίζεται ο λαϊκός μας πολιτισμός».