Η 92χρονη Πόντια που επέζησε στον Πόλεμο και μαθαίνει τώρα την ποντιακή διάλεκτο

Γεννήθηκε στις 11 Ιουνίου 1928 αλλά η φωνή της, γάργαρο «νερό», θυμίζει νεαρό κορίτσι που μόλις κάνει τα πρώτα της βήματα στη ζωή. Αισιόδοξη και δυναμική, η 92χρονη Μαρία Σωτηριάδου, ποντιακής καταγωγής, δίνει μαθήματα ζωής, έχοντας ως πυξίδα τη φράση «όσο ζω μαθαίνω», την οποία και κάνει πραγματικότητα, αφού είναι μία από τις μαθήτριες των δωρεάν μαθημάτων ποντιακής διαλέκτου στο Πανεπιστήμιο Μακεδονίας.

Η κ. Σωτηριάδου θα βραβευθεί, μάλιστα, από το Πανεπιστήμιο και τον Πανελλήνιο Σύνδεσμο Ποντίων Εκπαιδευτικών για τη θέληση, τη δύναμη και τη συνέπειά της κατά τη διάρκεια των μαθημάτων της ποντιακής διαλέκτου!

Βάζοντας τα ...γυαλιά σε όσους τα παρατούν ή διστάζουν να ακολουθήσουν αυτό που επιθυμούν, η 92χρονη, η οποία έζησε σκοτεινές σελίδες στη διάρκεια του πολέμου, καθώς τραυματίστηκε πολύ σοβαρά στη διάρκεια της εφηβείας της από βόμβα, δεν σταμάτησε ούτε στιγμή να κοιτά τη ζωή κατάματα. Σε συνέντευξή της στο Αθηναϊκό-Μακεδονικό Πρακτορείο Ειδήσεων, η 92χρονη εξηγεί πώς αποφάσισε να καθίσει και πάλι στα ...θρανία, διψώντας για μάθηση.

Από τον ιστορικό Πόντο έως την εγκατάσταση στην Ελλάδα

Οι γονείς της παντρεύτηκαν, όταν ο πατέρας της ήταν 24 ετών και η μητέρα της 18. Το 1924 ήρθαν στην Ελλάδα και εγκαταστάθηκαν στο χωριό Αυλήανα της Κοζάνης (πρόκειται για το χωριό Αυγή, το οποίο αρχικά είχε την ονομασία Αυλήανα από τα παρχάρια (θερινά βοσκοτόπια), την «Αυλή της Άννας Κομνηνής», στην Τραπεζούντα του ιστορικού Πόντου και το 1955 μετονομάστηκε σε Αυγή).

Σ' αυτόν τον τόπο, η κ. Σωτηριάδου έκανε τα πρώτα της βήματα στη ζωή και στην ηλικία των 12 ετών, η οικογένεια μετακομίζει στη Θέρμη, όπου και η 92χρονη μένει μέχρι σήμερα. Η ίδια, μικρό κορίτσι, άκουγε τους γονείς της να μιλούν στα ποντιακά και κάθε λέξη γινόταν ένας μικρός σπόρος που «φυτευόταν» στο μυαλό της και την ψυχή της. «Πηγαίναμε στο σχολείο, αλλά μιλούσαμε και ποντιακά», σημειώνει.

Στα χρόνια του πολέμου του 1940, η κ. Σωτηριάδου πέφτει θύμα βομβαρδισμών, όταν αεροπλάνο που περνούσε πάνω από την περιοχή του Καραμπουρνού (Καραμπουρνάκι, στην Καλαμαριά) ρίχνει, όπως εξιστορεί στο ΑΠΕ-ΜΠΕ, βόμβα και ο κόσμος της... γκρεμίζεται. «Ήταν περίπου 12 το μεσημέρι όταν πηγαίναμε για ψωμί... δύσκολα χρόνια. Ακούω έναν πολύ δυνατό θόρυβο και δεν πρόλαβα να αντιδράσω, δεν ήξερα από πού ερχόταν. Με χτυπά η βόμβα, λίμνη το αίμα, τα τραύματά μου στο ένα μου πόδι και την κοιλιά ήταν πάρα πολύ μεγάλα, δεν ήξερα τι θα απογίνω", λέει με ήρεμη φωνή, δίχως κανένα ίχνος φόβου. Χρειάστηκαν έξι μήνες για να αναρρώσει από τα πολύ σοβαρά τραύματά της, όμως τα κατάφερε έχοντας πίστη, θέληση και δύναμη.

Αυτό που δεν σταμάτησε ποτέ να υπάρχει μέσα στην καρδιά της ήταν η φιλομάθεια, που της έδινε κίνητρο και θέληση για να κάνει κάτι καλύτερο στη ζωή της. Ακόμα και στα δύσκολα χρόνια, η κ. Σωτηριάδου, όπως τονίζει, έβρισκε «καταφύγιο» στα βιβλία που μπορούσε να βρει στη βιβλιοθήκη της Θέρμης. Αργότερα, ασχολήθηκε και ανέλαβε πρωτοβουλίες μέσα από συλλόγους για την ανάδειξη θεμάτων που έχουν σχέση με την ιστορία και τον πολιτισμό, ενώ, ακόμα και σήμερα, συνεχίζει την προσφορά της, όπου και αν χρειαστεί.

Τα μαθήματα της ποντιακής διαλέκτου

Ο δρόμος της κ. Σωτηριάδου με αυτόν των μαθημάτων της ποντιακής διαλέκτου «συναντήθηκαν» πριν από περίπου δύο χρόνια και- όπως σημειώνει- η απόφασή της να επιστρέψει στα μαθητικά θρανία πηγάζει κυρίως από τη θέλησή της για μάθηση και, ίσως, από την εσωτερική ανάγκη που έχουν οι άνθρωποι να αναζητούν και να έρχονται σε επαφή με τις «ρίζες» τους. 

«Χάθηκαν τα ποντιακά και γι' αυτό αποφάσισα να πάω. Θέλω να τα μιλώ, δεν σταμάτησα ποτέ», σημειώνει και αναπολώντας τις στιγμές της παιδικής της ηλικίας, φέρνει στο νου της σκηνές από την καθημερινότητά της, από το άκουσμα αυτής της ιδιαίτερης «λαλιάς» και τα λόγια των γονιών της, τα βράδια που μιλούσαν για την πατρίδα ή τα γλυκά λόγια της μάνας της στα ποντιακά...

Η κ. Σωτηριάδου δηλώνει πανέτοιμη να ακολουθήσει και το νέο κύκλο μαθημάτων της ποντιακής διαλέκτου. «Του χρόνου, αν είμαστε γεροί, θα καθίσουμε πάλι στα θρανία», λέει, προτρέποντας τους νέους να μην δώσουν χώρο στη λήθη, αλλά να δυναμώσουν τη μνήμη, τη γλώσσα και την ιστορία. Ένας τρόπος για να επιτευχθεί αυτός ο στόχος είναι, όπως τονίζει, να μιλούν την ποντιακή διάλεκτο.

Τελετή λήξης των φετινών μαθημάτων της ποντιακής διαλέκτου

Βραβεύοντας τους επτά εθελοντές εκπαιδευτές που δίδαξαν δωρεάν κατά τη διάρκεια της προηγούμενης ακαδημαϊκής χρονιάς την ποντιακή διάλεκτο σε 185 μαθητές, το Πανεπιστήμιο Μακεδονίας και ο Πανελλήνιος Σύνδεσμος Ποντίων Εκπαιδευτικών διοργανώνουν τελετή για τη λήξη των φετινών μαθημάτων και ταυτόχρονα ανακοινώνουν την έναρξη των εγγραφών για την επόμενη ακαδημαϊκή χρονιά, η οποία θα αρχίσει στα τέλη Νοεμβρίου.

Ειδικότερα, ολοκληρώνεται για τρίτο συνεχόμενο έτος η πρωτοβουλία του Πανεπιστημίου Μακεδονίας και του Πανελληνίου Συνδέσμου Ποντίων Εκπαιδευτικών για τη δωρεάν διδασκαλία της ποντιακής διαλέκτου, με την απονομή των διπλωμάτων στους επτά πιστοποιημένους εκπαιδευτές που δίδαξαν σε αντίστοιχα τμήματα. Η απονομή θα γίνει κατά την διάρκεια τελετής που θα πραγματοποιηθεί το Σάββατο 16 Νοεμβρίου 2019. Νωρίτερα, θα απονεμηθούν πλακέτες στον ομότιμο καθηγητή Κωνσταντίνο Φωτιάδη, στον Μιχάλη Καλιοντζίδη και στην Μαρία Σωτηριάδου.

Αρχίζει η τέταρτη περίοδος διδασκαλίας

Η τελετή θα αποτελέσει και την έναρξη της τέταρτης περιόδου διδασκαλίας της ποντιακής για την ακαδημαϊκή χρονιά 2019-2020. Όσοι ενδιαφέρονται να παρακολουθήσουν τα δωρεάν μαθήματα των 100 ωρών, μπορούν να υποβάλουν αίτηση ηλεκτρονικά ώς το Σάββατο 16 Νοεμβρίου 2019, εδώ. 

Τα μαθήματα θα παρέχονται από εθελοντές πιστοποιημένους εκπαιδευτές της ποντιακής διαλέκτου και θα πραγματοποιούνται μια φορά την εβδομάδα σε αίθουσες του Πανεπιστημίου Μακεδονίας ή σε αίθουσες σχολικών μονάδων της Θεσσαλονίκης. Θα ξεκινήσουν από τη Δευτέρα 25 Νοεμβρίου 2019 το πρώτο τμήμα και από την Τετάρτη 27 Νοεμβρίου 2019 το δεύτερο.