Ελληνικό δικαστήριο καταδίκασε τη Βοσνία - Ερζεγοβίνη για... εργασιακά δικαιώματα

Καταδικαστική απόφαση σε βάρος του κράτους της Βοσνίας-Ερζεγοβίνης εξέδωσε το Πρωτοδικείο της Αθήνας, με «φόντο» την καταπάτηση εργασιακών δικαιωμάτων στην πρεσβεία της χώρας στην Ελλάδα. Η υπόθεση αφορά σε Ελληνα πολίτη που εργάστηκε την περίοδο 2013-2014 ως οδηγός του πρέσβη της Βοσνίας-Ερζεγοβίνης στη χώρα μας και, όπως αναγνώρισε το δικαστήριο, του οφείλονταν δεδουλευμένες υπερωρίες, δώρα και επιδόματα. Μάλιστα, ο σοφέρ είχε αρχικά στραφεί κατά του πρέσβη Ντράγκαν Μπόζανιτς, της πρεσβείας και του ίδιου του κράτους, διεκδικώντας τόσο τα οφειλόμενα όσο και αποζημίωση ύψους 10.000 ευρώ για ηθική βλάβη.

Τελικά, το Μονομελές Πρωτοδικείο της Αθήνας με την 2121/2019 απόφασή του υποχρέωσε το κράτος της Βοσνίας-Ερζεγοβίνης σε καταβολή ποσού ύψους 6.225,39 ευρώ. «Το Μονομελές Πρωτοδικείο Αθηνών (Τμήμα Εργατικών Διαφορών) καταδίκασε το κράτος της Βοσνίας-Ερζεγοβίνης σε καταβολή σοβαρής αποζημίωσης για σοβαρές παραβιάσεις εργασιακών δικαιωμάτων, υπογραφή εικονικών συμβάσεων, στέρηση δεδουλευμένων κ.λπ. που διέπραξε η πρεσβεία της Βοσνίας-Ερζεγοβίνης στην Αθήνα σε βάρος του Ελληνα οδηγού της» εξηγεί στο «Εθνος της Κυριακής» ο συνήγορος του οδηγού, Αλέξης Αναγνωστάκης.

Ο Ν.Γ. προσελήφθη τον Αύγουστο του 2013 στην πρεσβεία της Βοσνίας-Ερζεγοβίνης στην Αθήνα ως οδηγός αυτοκινήτου του πρέσβη. Η πρόσληψή του κάλυπτε όλες τις μόνιμες και διαρκείς ανάγκες της πρεσβείας, καθώς ήταν οδηγός του πρέσβη και του προσωπικού. «Στο πλαίσιο των καθηκόντων του (…), ο ενάγων, οδηγώντας πάντοτε οχήματα της πρεσβείας, μετέφερε τον πρέσβη από την οικία του προς την πρεσβεία και το αντίστροφο και επίσης και στις πάσης φύσης υποχρεώσεις του (υπουργεία, υπηρεσίες, πρεσβείες, δεξιώσεις, εκδηλώσεις). Επίσης μετέφερε και άλλα άτομα του προσωπικού της πρεσβείας σε διάφορες υποχρεώσεις τους, ενώ εκτελούσε πλήθος εξωτερικών εργασιών της πρεσβείας, όπως πληρωμές σε τράπεζες και ΔΕΚΟ, μεταφορά αλληλογραφίας, συμφωνήθηκε δε προφορικώς, καθ’ όσον ουδεμία σχετική μνεία γίνεται στη σύμβαση, να παρέχει την εργασία του επί πενθήμερο εβδομαδιαίως Δευτέρα έως Παρασκευή και με ωράριο από 09.00 έως 17.00» αναφέρεται στο σκεπτικό της απόφασης, που περιγράφει τα καθήκοντα του οδηγού.

Ανάμεσα στις υποχρεώσεις του Ν.Γ. ήταν να διατηρεί τα οχήματα της πρεσβείας σε άριστη λειτουργική κατάσταση, φροντίζοντας για την εξασφάλιση των απαραίτητων αναλωσίμων (καύσιμα, ελαστικά, σέρβις κ.λπ.), ενώ διατηρούσε αναλυτικό ημερολόγιο καθημερινών διαδρομών και πλήρους καταγραφής κατανάλωσης καυσίμων και λιπαντικών, ώστε να εξασφαλίζεται πλήρης έλεγχος της εργασίας του. «Το καθημερινό του πρόγραμμα καθοριζόταν μονομερώς από τα όργανα του κράτους της Βοσνίας-Ερζεγοβίνης, η δε αμοιβή του δεν αντιστοιχούσε σε συγκεκριμένο έργο, όπως κατά κανόνα συμβαίνει στη σύμβαση παροχής ανεξάρτητων υπηρεσιών, αλλά αντιθέτως καταβαλλόταν για την καθημερινή προσφορά των υπηρεσιών του. (…) Το συμπέρασμα αυτό διακριβώνεται και από το οργανόγραμμα κατανομής θέσεων της πρεσβείας, στο οποίο η θέση του οδηγού περιλαμβάνεται ως συστηματοποιημένη θέση, το σύνολο των υποχρεώσεων της οποίας κάλυπτε το επίδικο χρονικό διάστημα μόνος ο Ν.Γ.» αναφέρει ο δικαστής.

Στον ισχυρισμό της πρεσβείας ότι ο πρώην υπάλληλός της είχε υπογράψει συμβάσεις έργου κατ’ επανάληψη, ο δικαστής εξηγεί πως δεν έχει σημασία, καθώς «από τα διδάγματα κοινής πείρας, οι εργαζόμενοι, ειδικά υπό την πίεση της οικονομικής κρίσης και της αυξημένης ανεργίας, όπως συνέβαινε στην Ελλάδα το επίδικο χρονικό διάστημα, τείνουν να συναινούν σε συμβάσεις που περιορίζουν υπέρμετρα τα δικαιώματά τους, προκειμένου να εξασφαλίσουν μια θέση εργασίας». Μάλιστα, οι συνήγοροί του Αλέξης και Ανδρεάς Αναγνωστάκης σημειώνουν ότι «μεθοδεύτηκε ανεπιτρέπτως και κατ’ εκμετάλλευση της ανάγκης του για δουλειά η υπογραφή “σύμβασης έργου” (εργολαβίας) και όχι εξαρτημένης εργασίας, ενώ οι εικονικές “συμβάσεις έργου” ανανεώνονταν διαδοχικά, μέχρι τη συμπλήρωση ενός έτους περίπου, και καθ’ όλη τη διάρκεια της σχέσης εργασίας δεν του κατέβαλλαν τις νόμιμες υπερωρίες, δώρο Χριστουγέννων και δώρο Πάσχα, επίδομα αδείας κ.λπ.».

Με τη «βούλα» του Πρωτοδικείου της Αθήνας κρίθηκε πως οι συμβάσεις έργου, τις οποίες υπέγραφε ο Ελληνας οδηγός με την πρεσβεία, ήταν στην πραγματικότητα συμβάσεις εξαρτημένης εργασίας, καθώς κάλυπτε μόνιμες και διαρκείς ανάγκες. Σημειώνεται ότι το δικαστήριο εφάρμοσε το ελληνικό δίκαιο και όχι το βοσνιακό, όπως φέρονται να ζήτησαν οι εκπρόσωποι της Βοσνίας-Ερζεγοβίνης, η οποία καταδικάστηκε τελικά στην παροχή των δεδουλευμένων αποδοχών του Ελληνα υπαλλήλου.

«Πρόκειται για τη μοναδική καταδίκη ξένου κράτους από τα ελληνικά δικαστήρια, και μάλιστα για τόσο σοβαρές παραβιάσεις εργασιακών δικαιωμάτων που συνέβησαν στη χώρα μας. Οι αλλοδαπές πρεσβείες πρέπει να λειτουργούν σε πλήρη συμμόρφωση με το διεθνές δίκαιο και με τους νόμους της χώρας που τις φιλοξενεί. Και κυρίως αυτούς που αφορούν την προστασία των δικαιωμάτων των εργαζομένων τους. Οι πρεσβείες σε καμία περίπτωση δεν πρέπει να μετατραπούν σε εργασιακές offshore» δήλωσαν οι συνήγοροι του πρώην οδηγού της πρεσβείας.