Ρεβεγιόν στη φυλακή: 9 ανθρώπινες ιστορίες γυναικών (vid)

«Συγγνώμη, µπορώ να πάρω αγκαλιά το κουκλάκι του Μίκι Μάους για να σας µιλήσω;» ρωτάει η κρατούµενη των γυναικείων φυλακών Κορυδαλλού, καθώς κάθεται στη βαθιά µπλε πολυθρόνα στον χώρο των παιδικών επισκεπτηρίων. Γύρω της πλήθια χρώµατα από παιδικές ζωγραφιές, παιχνίδια και αρκουδάκια «σβήνουν» για λίγο το γκρίζο της φυλακής. Κάθε Κυριακή ο χώρος πληµµυρίζει από παιδικές φωνές και τα «παραµύθια» παίρνουν ζωή. Πώς, όµως, οι κρατούµενες διαχειρίζονται την απουσία των παιδιών και των δικών τους ανθρώπων τις γιορτινές ηµέρες των Χριστουγέννων;

Το «Εθνος της Κυριακής» βρέθηκε στο σωφρονιστικό κατάστηµα της οδού Σολωµού στον Κορυδαλλό, όπου ζουν σήµερα 125 γυναίκες. Πίσω από τις βαριές πόρτες και τα κάγκελα αρκετές εξ αυτών µοιράστηκαν τις ιστορίες τους. «Θα ήθελα να κάνω Χριστούγεννα µε το 6χρονο παιδάκι µου, περισσότερο για να του δώσω την αγάπη που στερήθηκα εγώ ως παιδί» εξηγεί µητέρα που κρατάει τον Μίκι µε την ίδια ευλάβεια και φροντίδα που θα κρατούσε το δικό της αγόρι.

Οι περισσότερες γυναίκες κάνουν για πρώτη φορά γιορτές στη φυλακή, καθώς ο Κορυδαλλός είναι κατάστηµα υποδίκων. Μία από αυτές είναι η κρατούµενη η οποία είναι υπεύθυνη στην κουζίνα της φυλακής: «Μεγάλωσα µόνη µου το αγοράκι µου, καθώς είµαι χωρισµένη µητέρα. Τους εννέα µήνες που είµαι φυλακή το παιδί µεγαλώνει µε τους γονείς µου. Μου λείπει πολύ, καθώς έχω να το δω από την ηµέρα που φυλακίστηκα. ∆εν του είπα ποτέ ότι είµαι εδώ. Ξέρει ότι βρίσκοµαι εκτός, για δουλειά. Φοβήθηκα ότι θα του δηµιουργήσω ψυχολογικό πρόβληµα εάν του πω την αλήθεια. Ηταν µια δύσκολη απόφαση, καθώς από τότε είµαι µακριά του».

Στη φυλακή βρέθηκε για υπόθεση ναρκωτικών. Στην ερώτηση εάν έχει µετανιώσει, απαντά: «Πάρα πολύ. Γιατί δεν το άξιζε το παιδί µου αυτό που έκανα. Είναι η τελευταία σκέψη που κάνω πριν κοιµηθώ. Πιστεύω ότι από όλο αυτό θα βγω πιο δυνατή και θα µπορέσω να µεγαλώσω το παιδί µου πιο σωστά». Η διαχείριση των συναισθηµάτων όταν κλείνουν οι σιδερένιες πόρτες των κελιών είναι το δυσκολότερο κοµµάτι του εγκλεισµού. «Ιδιαίτερα τις γιορτινές ηµέρες που διανύουµε µου βγήκε θυµός. Οχι στενοχώρια. Θυµός.

Εχω δύο παιδιά και αισθάνοµαι ότι η τιµωρία µου ήταν παρά πολύ αυστηρή. Η αλήθεια είναι ότι το 50% του προβλήµατος το περνάµε εµείς που είµαστε µέσα και το άλλο µισό οι δικοί µας άνθρωποι. Για εµένα ήταν κάτι πρωτόγνωρο. Σκεφτείτε ότι είµαι ένας άνθρωπος που δεν είχα πάει ούτε σε αστυνοµικό τµήµα. Θέλω να σας πω ότι πολλές γυναίκες καταλήγουν πίσω από τα σίδερα εξαιτίας κάποιου άνδρα. Συµβαίνει να κάνουν κάτι παράνοµο και να παρασύρουν τη γυναίκα τους» λέει κρατούµενη, η οποία µέχρι την προφυλάκισή της είχε µια καλή δουλειά και µια φυσιολογική ζωή. Η νότα αισιοδοξίας για εκείνη ήταν ότι η φυλακή που βρήκε ήταν πιο ανθρώπινη από αυτήν που είχε στο µυαλό της.

Το «οξυγόνο» της είναι το παράθυρο του κελιού της, που βλέπει πράσινο και δέντρα: «Οταν ήρθα εδώ φανταζόµουν ότι η φυλακή είναι όπως τη βλέπουµε στις ταινίες. Η πραγµατικότητα είναι τελείως διαφορετική, ενώ οι δεσµοφύλακες δεν έχουν καµία σχέση µε αυτό που έχει ο έξω κόσµος στο µυαλό του. Είναι άνθρωποι. Ευτυχώς τα παιδιά µου έρχονται συχνά και µε βλέπουν, αν και είναι και αυτά θυµωµένα».

Τους εννέα µήνες που είµαι φυλακή το παιδί µεγαλώνει µε τους γονείς µου. ∆εν του είπα ποτέ ότι είµαι εδώ. Ξέρει ότι βρίσκοµαι εκτός, για δουλειά.

Οι γυναικείες φυλακές Κορυδαλλού είναι ένα µικρό κατάστηµα, µε συνέπεια να ευνοείται η ανάπτυξη στενών διαπροσωπικών σχέσεων. Κρατούµενες και προσωπικό γνωρίζονται µε τα µικρά τους ονόµατα. Μία από τις γυναίκες που «έµπλεξε» σε υπόθεση ναρκωτικών εξηγεί ότι η φυλακή για εκείνη «δεν είναι τίποτα», καθώς η ζωή της στον έξω κόσµο ήταν το ίδιο σκληρή: «Από παιδί είναι σαν να είµαι σε φυλακή. Γεννήθηκα στον Αγιο ∆οµίνικο. Η µάνα µου µε πάντρεψε σε ηλικία 12 ετών µε έναν πολύ µεγαλύτερο άνδρα. Ηρθα στην Ελλάδα νιώθοντας ότι δραπετεύω από µια “φυλακή”. Ηθελα να σπουδάσω και να κάνω παιδιά. Τελικά παντρεύτηκα πριν από εννέα χρόνια έναν Ελληνα, κάναµε ένα παιδί, που κλείνει τώρα τα έξι χρόνια, και στη συνέχεια χωρίσαµε. Ενιωσα ότι µε θέλανε µόνο για να τους κάνω ένα παιδί, το οποίο τελικά µου το πήραν και δεν το βλέπω. Αυτό είναι που δεν µπορώ να αντέξω».

«Εδώ δεν κρίνουμε κανέναν»

Η οικογένειά της πλέον είναι οι άνθρωποι της φυλακής, οι οποίοι το πρώτο πράγµα που λένε είναι ότι «εδώ δεν κρίνουµε κανέναν». Το ίδιο ισχύει και για συγκρατούµενή της, η οποία «ξέσπασε» όταν πέρασε για πρώτη φορά τη βαριά σιδερένια πόρτα της οδού Σολωµού: «Ηρθα πολύ φοβισµένη. Η υπάλληλος που µε παρέλαβε είδε ότι ήµουν σε άσχηµη κατάσταση, έτοιµη να κλάψω. Μου είπε “µην ανησυχείς” και µου άνοιξε την αγκαλιά της. Τότε ήταν που ξέσπασα σε κλάµατα. Ανακουφίστηκα όταν µου είπε ότι “εδώ δεν θα σε κρίνουµε”. Αυτό που αντίκρισα ήταν µια µεγάλη αντίθεση σε σχέση µε την εικόνα που είχα στο µυαλό µου για τη φυλακή».

Το παράπονό της είναι ότι η δίκη της αργεί και ότι έχει ήδη ξοδέψει πολλά χρήµατα χωρίς αντίκρισµα: «Η πιο δύσκολη στιγµή µου ήταν όταν συνειδητοποίησα ότι πέφτουν στο κενό οι προσπάθειές µου για να ενηµερωθώ για την εξέλιξη της υπόθεσής µου. Οι δίκες στην Ελλάδα αργούν. Εύχοµαι να είχα συλληφθεί σε άλλη χώρα για να είχε τελειώσει γρήγορα όλο αυτό. Εχω πληρώσει πολλά χρήµατα σε δικηγόρους. Κρέµεσαι πάνω τους και στο τέλος καταλαβαίνεις ότι αυτό δεν έχει νόηµα». Το θετικό, όπως προσθέτει, είναι ότι γνώρισε ανθρώπους τους οποίους θα επέλεγε να έχει δίπλα της και στην κανονική ζωή της.

«Μεροκάματο» στο κομμωτήριο

Η εργασία µέσα στη φυλακή είναι µία από τις βασικές διεξόδους. Οι κρατούµενες απασχολούνται στο καφενείο, στο ιατρείο, στη βιβλιοθήκη αλλά και στο µαγειρείο. Η διευθύντρια του καταστήµατος, Τριανταφύλλη Κωνσταντοπούλου, πριµοδοτεί τα «µεροκάµατα», όπως και τις φυσικές και καλλιτεχνικές δραστηριότητες: «Προσπαθούµε να κάνουµε ένα άνοιγµα της φυλακής στον έξω κόσµο. Θέλουµε οι κρατούµενες να καταλαβαίνουν ότι υπάρχουν άνθρωποι που τις σκέφτονται και ενδιαφέρονται για εκείνες.

Ιδιαίτερα τις γιορτινές ηµέρες έρχεται κόσµος που δωρίζει... αθόρυβα τηλεκάρτες, τσιγάρα, ρούχα. Απλός κόσµος τηλεφωνεί και εκφράζει τη θέλησή του να ενισχύσει µε χρήµατα το φιλόπτωχο ταµείο. Το πνεύµα των Χριστουγέννων πρέπει να υπάρχει και εδώ. Ο χώρος µας να µην είναι τιµωρητικός, αλλά ανθρώπινος».

Ο τελευταίος στόχος της διευθύντριας είναι το άνοιγµα κοµµωτηρίου: «Πήραµε από δωρεά έναν λουτήρα και µια ειδική καρέκλα. Η πρωτοβουλία να φτιάξουµε κοµµωτήριο αγκαλιάστηκε από τις κρατούµενες. Χαίρονται και αναζωογονούνται µε µικρά πράγµατα. Στο κοµµωτήριο θα εργάζονται κρατούµενες που είναι κοµµώτριες». Μια άλλη δραστηριότητα είναι η γιόγκα και το θέατρο, ενώ υπάρχουν και οι φοιτήτριες που µελετούν στα κελιά τους και δίνουν κανονικά εξετάσεις στα πανεπιστήµιά τους.

«Στη φυλακή έχεις πολύ χρόνο για διάβασµα. Εδωσα Πανελλαδικές ενώ ήµουν έγκλειστη και πέρασα στη Θεολογική Σχολή Αθηνών. Εγώ ποτέ δεν φυλακίστηκα. Τα όνειρά µου, η ζωή µου, οι φιλοδοξίες µου είναι έξω. Κάθε βράδυ στο κελί µου κλείνω τα µάτια µου και είµαι έξω µε τους δικούς µου ανθρώπους» λέει η φοιτήτρια. ∆ίπλα της βρίσκεται συγκρατούµενή της, η οποία σπουδάζει εξ αποστάσεως στο Τµήµα ∆ιοίκησης Επιχειρήσεων Κοζάνης. Το αγαπηµένο της σηµείο για να διαβάσει και να κάνει όνειρα είναι η βιβλιοθήκη.