Οι καλλιτέχνες της Μόριας που ξεπουλάνε στον οίκο Christie’s του Λονδίνου

Μία νέα γενιά ζωγράφων ξεπηδά μέσα από τα χαλάσματα της Μόριας. Αντλεί έμπνευση από την προσφυγιά και αποτυπώνει με χρώματα πάνω σε καμβάδες τον πόνο του ξεριζωμού, την αγωνία για την επιβίωση αλλά και την ελπίδα για το μέλλον.

Τα έργα τους έφτασαν μέχρι τον παγκοσμίου φήμης οίκο Christie’s στο Λονδίνο και έγιναν ανάρπαστα. Την περασμένη Τρίτη δημοπρατήθηκαν 12 πίνακες, με τιμή εκκίνησης τα 100 ευρώ. Τα περισσότερα χρήματα δόθηκαν για τον πίνακα με τίτλο «Μάνα Γη» (Mother earth), ο οποίος αγοράστηκε έναντι 1.600 ευρώ. Σε τιμή, δηλαδή, που θα πωλούνταν ένας πίνακας ζωγράφου εγνωσμένης αξίας. Το έργο φιλοτεχνήθηκε από τον Χαμιντ Χειντάρι, ο οποίος έφτασε στον καταυλισμό της Μόριας από το Αφγανιστάν.

Ο πίνακας με τίτλο «Μάνα γη»

Ο οίκος Christie’s εξέθεσε ακόμα 18 πίνακες προσφύγων στην εκκλησία του St James στο Λονδίνο, οι οποίοι, επίσης, πουλήθηκαν σε υψηλές τιμές. Ο Έρικ Κέμπσον, ιδρυτής του σχολείου ζωγραφικής της Μόριας και εμπνευστής της ιδέας για τη δημοπρασία, εξηγεί στο «Έθνος της Κυριακής» ότι «ο διάσημος Βρετανός δημοσιογράφος και συγγραφέας, Ίαν Χίσλοπ, παρουσίασε τη δημοπρασία και έδωσε τη δική του ξεχωριστή νότα στη διαδικασία. Είναι ένας άνθρωπος ιδιαίτερα ευαίσθητος και χαρήκαμε όλοι που τον είχαμε δίπλα μας στο Λονδίνο. Οι πίνακες δεν πουλήθηκαν μόνο σε πλούσιους φιλότεχνους. Άνθρωποι ευαισθητοποιημένοι από όλες τις κοινωνικές τάξεις αγόρασαν αξιοθαύμαστα έργα».

Ο Έρικ Κέμπσον είναι και ο ίδιος ζωγράφος και φιλοτέχνησε έναν από τους πίνακες που δημοπρατήθηκαν, με τον τίτλο «Ευρώπη φρούριο»: «Το έργο απεικονίζει ένα μικρό παιδί με ένα μπισκότο στα χέρια. Το εμπνεύστηκα όταν είδα ένα μικρό κοριτσάκι να κάθεται ανάμεσα σε στοίβες από σωσίβια σε μία παραλία του νησιού. Μόλις είχε φτάσει με μία φορτωμένη λέμβο. Το βλέμμα του όταν του έδωσα το μπισκότο, με έκανε να θέλω να το ζωγραφίσω».

Ο Έρικ Κέμπσον δίπλα στο έργο του «Ευρώπη Φρούριο»

Ένας άλλος ξεχωριστός πίνακας έχει τίτλο «Ένας άντρας από το σώμα ενός ψαριού». Ο δημιουργός του είναι ο Αμπντουλάχ Ραχμάνι από το Αφγανιστάν. Μιλώντας στο «Έθνος της Κυριακής» ο Αμντουλάχ περιγράφει πως εμπνεύστηκε το θέμα: «Είναι ένα σουρεαλιστικό έργο, που το φιλοτέχνησα μέσα από την καρδιά μου. Απεικόνισα τον ουρανό που είναι σιωπηλός. Τα ψάρια που επίσης είναι σιωπηλά. Ακόμα και εάν τα σκοτώσεις δεν κάνουν θόρυβο. Η έμπνευση μου ήρθε στη γεμάτη φασαρία Μόρια. Εκεί επικρατούν ο θόρυβος και οι άθλιες συνθήκες, σε βαθμό που δεν μπορεί να φανταστεί κάποιος. Η γαλήνη δεν υπάρχει και είναι αυτό που επιζητώ. Ο άντρας που απεικονίζω στο έργο μου ονειρεύεται, όπως και εγώ, μία ήρεμη και γαλήνια ζωή, χωρίς να γνωρίζει ποιο θα είναι τελικά το μέλλον του».

Ο πίνακας με τίτλο «Ένας άντρας από το σώμα ενός ψαριού»

Ο ζωγράφος Αμπντουλάχ Ραχμάνι

Η Μόρια ήταν πηγή έμπνευσης και για τον Αφγανό Εΐσα Χασέμι, με σπουδές πολιτικού μηχανικού στο Ιράν, όπου ζούσε με την οικογένειά του. Είναι λάτρης του ιμπρεσιονισμού και ασχολείται με τη ζωγραφική από τότε που ήταν τεσσάρων ετών. «Αναγκάστηκα να εγκαταλείψω το Ιράν γιατί δεν ήμουν οπαδός του Ισλάμ. Το όνειρό μου από μικρός ήταν να γίνω επαγγελματίας ζωγράφος. Το έργο μου που πήγε στον οίκο Christie’s το εμπνεύστηκα από τις συνθήκες στον καταυλισμό της Μόριας. Είναι για εμάς σαν φυλακή. Οι άνθρωποι χάνουν τις ζωές τους και τις οικογένειές τους. Χάνουν την ελπίδα να αγωνιστούν για τη ζωή τους. Πονάω για το έθνος μου, είμαι η φωνή του έθνους μου. Η ελευθερία και η αλήθεια έχουν χαθεί από τα πρόσωπα αυτών που θέλουν να συντρίψουν τις δύο αυτές έννοιες. Σε όλο τον κόσμο επικρατεί αναβρασμός. Ξέρω, όμως, ότι ο θάνατος μπορεί να είναι είτε μία αιώνια αιχμαλωσία ή μία παντοτινή ελευθερία», λέει ο Εΐσα στο «Έθνος της Κυριακής». Στη Λέσβο έφτασε με μία υπερφορτωμένη λέμβο, που ξεκίνησε από τις ακτές της Τουρκίας. Πίσω του άφησε τα τέσσερα αδέρφια του και τους γονείς του, ενώ όπως λέει ο κίνδυνος να χαθεί στα κύματα και να μη δει ποτέ την Ελλάδα ήταν ορατός.

Το έργο με τίτλο «Died» του Εΐσα Χασέμι

Ο ζωγράφος Εΐσα Χασέμι στην πόλη της Μυτιλήνης

Η δομή που παρέχει δωρεάν μαθήματα ζωγραφικής σε πρόσφυγες στη Λέσβο ονομάζεται «The Hope Project (Το Σχέδιο της Ελπίδας).

Αρκετοί από τους καλλιτέχνες της Μόριας έμαθαν να ζωγραφίζουν στην Ελλάδα. Ένας από αυτούς είναι ο Ζαφάρι Μοχάμαντ, ο οποίος φιλοτέχνησε τον πίνακα με τίτλο «Ελεύθερος»: «Πάντα είχα λατρεία για τη ζωγραφική. Από τότε που θυμάμαι τον εαυτό μου. Δεν είχα, όμως, ποτέ την ευκαιρία να ακολουθήσω την αγάπη αυτή, γιατί μεγάλωσα στο Ιράν. Δεν μου επέτρεπαν τη συμμετοχή σε μαθήματα ζωγραφικής. Όταν έμαθα ότι γίνονται μαθήματα στη Λέσβο, αμέσως έτρεξα. Η έμπνευσή μου έρχεται μέσα από τις κακουχίες που έχω περάσει τόσο εγώ όσο και οι γύρω μου. Είμαι πρόσφυγας από την ημέρα που γεννήθηκα».

Ο πίνακας του Ζαφάρι Μοχάμαντ με τίτλο «Ελεύθερος»

Ο ζωγράφος Ζαφάρι Μοχάμαντ

Ένα από τα έργα που προκάλεσε μεγάλη συγκίνηση στον οίκο Christie’s έχει τίτλο «Dreams lost» (Χαμένα όνειρα). Ένας άγγελος που φοράει σωσίβιο βλέπει τις ζωές των προσφυγόπουλων στο μέλλον, ενώ παράλληλα  παιδιά, θύματα ναυαγίου, προσπαθούν να βγουν στην επιφάνεια από το βυθό της φουρτουνιασμένης θάλασσας. «Το προσφυγόπουλο που το έφτιαξε αποτύπωσε στον καμβά ένα όνειρο που είδε στον ύπνο του. Είναι ο πίνακας που μάλλον με συγκίνησε περισσότερο. Συμβολίζει τα όνειρα των προσφύγων που χάνονται στη θάλασσα αλλά και τη μάχη με το θάνατο», λέει στο «Έθνος της Κυριακής» η Φίλιππα Κέμπσον, συν-ιδρύτρια του σχολείου ζωγραφικής για πρόσφυγες της Λέσβου.

Το έργο «Dream Lost»

Η δημιουργός του «Dream Lost» εγκατέλειψε με την οικογένειά της το Αφγανιστάν το φθινόπωρο του 2018. Έφτασε στην Ελλάδα και εγκαταστάθηκε στη Μόρια. Στόχος της είναι να ζήσει με ασφάλεια σε κάποια χώρα της Ευρώπης.

Στην επίσημη ιστοσελίδα του ο οίκος Christie’s αναφέρει: «Είμαστε περήφανοι που παρουσιάζουμε μία δημοπρασία φιλανθρωπίας. Πρωταρχικός στόχος μας είναι να βοηθήσουμε ανθρώπους που είναι αντιμέτωποι με την αδικία, τη φτώχεια και τις διώξεις. Η δομή «The Hope Project» (Το Σχέδιο της Ελπίδας) δίνει έμφαση στην πνευματική ανάπτυξη των προσφύγων της Λέσβου. Τα έργα που φιλοξενούμε στην έκθεσή μας δημιουργήθηκαν από πρόσφυγες στο εργαστήρι του «The Hope Project». Πολλοί από τους δημιουργούς ζουν ακόμα στο νησί».