Agrotica: Ο περιορισμός της σπατάλης και η επάρκεια, οι προκλήσεις της εποχής

Μπορεί η αντιμετώπιση των επιπτώσεων της κλιματικής αλλαγής να αποτελεί νούμερο ένα πεδίο δράσης και εξέτασης, αλλά σίγουρα η πρώτη προτεραιότητα και η μεγαλύτερη, ίσως, πρόκληση για την ανθρωπότητα “είναι ο περιορισμός της σπατάλης τροφίμων που εκτιμάται στο 1/3 της παραγόμενης ποσότητας και η διασφάλιση της επάρκειας, και όχι μόνο υπό αχαρτογράφητες συνθήκες”.

Αυτό τόνισε ο καθηγητής στο τμήμα Γεωπονίας, Εργαστήριο Γεωργίας του Αριστοτελείου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης (ΑΠΘ), Χρήστος Δόρδας, μιλώντας από το βήμα του 8ου Πανελλήνιου Συνεδρίου Agrotica “Κλιματική Αλλαγή και Γεωργία” που ολοκλήρωσε σήμερα τις εργασίες του.

Όπως εξήγησε ο ίδιος, είναι επιστημονικά τεκμηριωμένο ότι ο πλανήτης έχει γνωρίσει παλινδρομήσεις των κλιματικών συνθηκών ως αποτέλεσμα των μεταβολών της συγκέντρωσης του ατμοσφαιρικού CO2. “Η κλιματική μεταβολή της περιόδου του Ανθρωπόκαινου, που είναι αποτέλεσμα της υπερβολικής εκπομπής CO2 λόγω καύσης ορυκτών καυσίμων, φαντάζει απειλητική όσο ποτέ, αφού συνδυάζεται με μεγάλη αύξηση του ανθρώπινου πληθυσμού”, επισήμανε. Πρόσθεσε, δε, ότι “η ανθρωπότητα βρίσκεται ενώπιον της πρόκλησης να διασφαλίσει τη διατροφική της επάρκεια και όχι μόνο (πχ παραγωγή κλωστικών ινών) υπό αχαρτογράφητες συνθήκες”.

Αύξηση αποδόσεων στο σιτάρι και το ρύζι το 2080

Μιλώντας με όρους φυσιολογίας φυτών, “η αύξηση της συγκέντρωσης CO2 δεν είναι επιβλαβής για τα φυτά, αντίθετα, αυξάνει τα επίπεδα φωτοσύνθεσης με παράλληλη μείωση της απώλειας νερού από τα στομάτια, οδηγώντας σε υψηλότερη παραγωγικότητα με αποτελεσματικότερη χρησιμοποίηση των πόρων (νερό και άζωτο)”, τόνισε.

Ειδικότερα, “για την Ελλάδα, αν επιβεβαιωθούν τα πρότυπα πρόγνωσης για μέτριες μεταβολές της θερμοκρασίας (αύξηση) και της βροχόπτωσης (μείωση), τότε το 2080, αναμένεται αύξηση των αποδόσεων στο σιτάρι και το ρύζι και οριακή μείωση (3-5%) για το καλαμπόκι”, επισήμανε και πρόσθεσε ότι “ωφελημένα αναμένεται να είναι τα καλλιεργούμενα είδη τροπικής προέλευσης, όπως το βαμβάκι, τα οποία βρίσκονται οριακά εντός της ζώνης καλλιέργειας υπό τις ελληνικές συνθήκες”.

Αναφερόμενος στην αντιμετώπιση των επιπτώσεων της κλιματικής μεταβολής, υπογράμμισε ότι “απαιτεί προσαρμογή” και συμπλήρωσε ότι “ένα πρώτο βήμα αποτελεί η μείωση της συμβολής των αροτραίων καλλιεργειών στις εκπομπές CO2, μέσω της υιοθέτησης συστημάτων περιορισμένης κατεργασίας”.

Ακολούθως, όπως πρόσθεσε, “ήδη διερευνάται, η μετατροπή ετήσιων καλλιεργειών σε πολυετείς (πχ πολυετές σιτάρι), ενώ στο μέλλον, η εισαγωγή νέων ειδών προς καλλιέργεια είναι πολύ πιθανή (πχ Agropyron spp.), αλλάζοντας τις διατροφικές συνήθειες”.

Περισσότερο πιθανή, εκτιμά την εισαγωγή προς καλλιέργεια συγγενών ειδών (πχ μακρόινο βαμβάκι, Gossypium barbadense), λόγω των ευνοϊκότερων συνθηκών ή την αναδιάταξη των υπαρχουσών καλλιεργειών σε περιβάλλοντα μικρότερης καταπόνησης (πχ ελαιοκράμβη σε ορεινές περιοχές)”.