Θύμα διαδικτυακού bullying ένας στους τρεις μαθητές Γυμνασίου και Λυκείου

Παίζουν στα δάκτυλα τα κοινωνικά δίκτυα κάθε μορφής, αρκετά ζουν με το άγχος των likes, πάνω από το 30% των παιδιών του Γυμνασίου και του Λυκείου δηλώνουν ότι έχουν υποστεί παρενόχληση και διαδικτυακό εκφοβισμό αλλά στην πλειονότητά τους λένε πως θα διστάσουν να ενημερώσουν τους γονείς τους εάν «κάτι τους συμβεί» στον κόσμο του Ιντερνετ.

Αυτή είναι η εικόνα που προκύπτει από την έρευνα ανάμεσα σε 13.000 μαθητές ηλικίας 10-17 ετών που διεξήχθη τον Νοέμβριο-Δεκέμβριο του 2019 από το Κέντρο Ασφαλούς Διαδικτύου του ΙΤΕ σε 500 σχολεία των νομών Αττικής, Θεσσαλονίκης, Έβρου, Ιωαννίνων, Ηρακλείου και Δωδεκανήσου. Τα αποτελέσματα της έρευνας παρουσιάστηκαν την Τρίτη (11/2), σε εκδήλωση για την Ημέρα Ασφαλούς Διαδικτύου που οργανώθηκε στο υπουργείο Παιδείας και σύμφωνα με αυτά:

• 2 στα 10 παιδιά Δημοτικού και 4 στα 10 παιδιά Γυμνασίου-Λυκείου δεν συζητούν με τους γονείς τους θέματα που άπτονται της ασφαλούς χρήσης του διαδικτύου ενώ ένα μεγάλο ποσοστό γονιών (36% στο Δημοτικό, 58% σε Γυμνάσιο-Λύκειο) συνεχίζει να μην θέτει όρια ούτε στο χρόνο που δαπανούν τα παιδιά στο Διαδίκτυο ούτε στο περιεχόμενο που επιτρέπεται να έχουν πρόσβαση. Όπως προκύπτει μάλιστα από τις απαντήσεις των παιδιών, πολλοί γονείς δεν γνωρίζουν καν τι κάνει το παιδί τους όταν βρίσκεται στο διαδίκτυο.
• Το 30% των παιδιών Δημοτικού και το 60% των παιδιών Γυμνασίου-Λυκείου θα διστάσει ή δεν θα πει στους γονείς του αν κάτι του συμβεί και το αναστατώσει κατά τη διάρκεια ενός διαδικτυακού παιχνιδιού κυρίως επειδή θεωρούν ότι οι γονείς δεν ασχολούνται είτε επειδή φοβάται ότι θα του απαγορεύσουν να παίζει είτε επειδή θεωρεί ότι οι γονείς δεν ξέρουν πώς να το βοηθήσουν.
• Ένα από τα θέματα στα οποία επικεντρώθηκε η έρευνα ήταν και ο βαθμός επηρεασμού των παιδιών στα όσα βλέπουν στα κοινωνικά δίκτυα. Δύο στα δέκα παιδιά ηλικίας από 13-18 ετών, ανησυχεί για τον αριθμό των like που θα λάβει στο περιεχόμενο που ανεβάζει σε κάποιο κοινωνικό δίκτυο, το 19% έχει προβεί σε διαγραφή φωτογραφίας που δεν έλαβε ικανοποιητικό αριθμό like και το 28% χρησιμοποιεί συστηματικά φίλτρα στις φωτογραφίες που μοιράζεται!
• Το 59% των παιδιών δημοτικού και το 94% των παιδιών Γυμνασίου/Λυκείου έχει προφίλ σε κάποιο κοινωνικό δίκτυο ενώ η ενασχόληση με το YouTube είναι καθολική (95,5% στο δημοτικό - 97% στο Γυμνάσιο/Λύκειο). Από τα παιδιά δημοτικού που ασχολούνται με κοινωνικά δίκτυα παρά το γεγονός ότι δεν επιτρέπεται στην ηλικία τους, περίπου ένα στα τρία δεν έχει το προφίλ του ιδιωτικό.
• 12% των παιδιών Δημοτικού και 24% των μεγαλύτερων παιδιών αποδέχεται αιτήματα φιλίας από αγνώστους ενώ ένα στα δέκα παιδιά Δημοτικού και περίπου ένα στα τρία παιδιά Γυμνασίου/Λυκείου δηλώνει ότι έχει συναντηθεί με κάποιον που γνώρισε στο διαδίκτυο.
• Διαδικτυακή παρενόχληση μέσω κοινωνικών δικτύων έχει δεχτεί το 18% των παιδιών δημοτικού και το 33% των παιδιών Γυμνασίου/Λυκείου. Το 3% των παιδιών δημοτικού και το 5% των μεγαλύτερων παιδιών δηλώνει ότι έχει εκφοβιστεί ότι θα δημοσιοποιηθούν πολύ προσωπικές φωτογραφίες στο διαδίκτυο, ενώ το 13% των παιδιών Γυμνασίου/Λυκείου δηλώνει ότι έχει μοιραστεί πολύ προσωπικές φωτογραφίες.
• Με διαδικτυακά παιχνίδια ασχολείται το 67% των παιδιών δημοτικού και το 61% των παιδιών Γυμνασίου/Λυκείου. Περίπου ένα στα τρία παιδιά δημοτικού και ένα στα δυο παιδιά Γυμνασίου/Λυκείου παίζει με ανθρώπους που δε γνωρίζει στην πραγματική ζωή και μάλιστα συνομιλεί μαζί τους (29% παιδιά δημοτικού, 52% παιδιά Γυμνασίου/Λυκείου).
• Περίπου ένα στα δέκα παιδιά όλων των εκπαιδευτικών βαθμίδων δηλώνει εθισμένο στο Online gaming και ότι διασκεδάζει περισσότερο όταν παίζει παρά όταν περνά χρόνο με τους φίλους του.
• Το 11% των παιδιών δημοτικού και το 21% των παιδιών Γυμνασίου/Λυκείου αργεί να κοιμηθεί το βράδυ εξαιτίας της ενασχόλησής του με διαδικτυακά παιχνίδια.
• Το 42% των παιδιών στο Δημοτικό και το 31% των μεγαλύτερων παιδιών δε γνωρίζει πώς να προστατεύει τις συσκευές του από ιούς ή κακόβουλο λογισμικό. Το 48% των παιδιών ηλικίας 10-12 ετών και το 32% των μεγαλύτερων παιδιών δε γνωρίζει τα υπάρχοντα εργαλεία που μπορούν να χρησιμοποιήσουν στην περίπτωση που κάτι ή κάποιος τα αναστατώσει διαδικτυακά.

Σύμφωνα με την ανακοίνωση του Ελληνικού Κέντρου Ασφαλούς Διαδικτύου του ΙΤΕ, ο κύριος στόχος υλοποίησης της έρευνας ο οποίος και επετεύχθη, ήταν η αποτύπωση των διαδικτυακών συνηθειών των παιδιών και η εξαγωγή ασφαλών συμπερασμάτων που θα χρησιμοποιηθούν ως κατευθύνσεις στο σχεδιασμό της πολιτικής αφύπνισης και ενημέρωσης του Κέντρου προς τα παιδιά, τους γονείς αλλά και τους εκπαιδευτικούς. Παράλληλα, καθώς πρόκειται (μαζί με την προηγούμενη) για τη μεγαλύτερη σε δείγμα έρευνα τέτοιου περιεχομένου σε επίπεδο επικράτειας μπορεί να αποτελέσει και εργαλείο σχεδιασμού πολιτικής από κέντρα λήψης αποφάσεων όπως είναι το υπουργείο Παιδείας, Έρευνας και Θρησκευμάτων όσον αφορά στην ενημέρωση και την κατάρτιση των μαθητών για την ασφαλή χρήση του διαδικτύου. Σε κάθε περίπτωση είναι ένα χρήσιμο εργαλείο στα χέρια της εκπαιδευτικής κοινότητας, καθώς μέσα από την έρευνα αναδεικνύονται οι στρεβλές συνήθειες των παιδιών κατά τη χρήση του διαδικτύου, που μπορεί να τα οδηγήσουν σε δύσκολες ή ακόμα και επικίνδυνες καταστάσεις.